وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی :
اجازه دهیم مردم با طعمهای تازه در دفاع مقدس آشنا شوند
ما در دوران دفاع مقدس زیرخاکیهای بسیار داریم باید ابعاد دفاع مقدس را بشناسیم، نباید دیوارسازی برای نوآوریها داشته باشیم و باید اجازه دهیم مردم با طعمهای تازه در دفاع مقدس آشنا شوند.
به گزارش ایران تئاتر سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشست با اهالی فرهنگ، هنر، رسانه در حوزه دفاع مقدس اظهار داشت: فلسفه این نشست با این نگاه بود که اهالی فرهنگ، هنر و رسانه در کنار اینکه در شاخههای متفاوت کار میکنند اما دارای موضوعات مشترک بسیار هستند که این موضوعات با یکدیگر پیوند دارند و امشب به بهانه دفاع مقدس پیرامون پیوندها و ارتباطات مواردی را شنیدیم که اگر به هم متصل شوند فضای همافزایانهتری محقق میشود.
به گفته وزیر ارشاد جایی که سینما با ادبیات، داستان کوتاه به بلند و ... نزدیک میشود اتفاقات نشست و برخواست اهالی آنها به اجرای اتفاقات تازه کمک میکند؛ بنابراین ما نیازمند این نشست و برخواستها هستیم، دهها حوزه نیاز اجتماعی ما یا گذشته تاریخی ما وجود دارد که با حضور مشترک فرهنگ، هنر و رسانه میتواند از ناحیه ترکیب آفرینی و ترکیبسازی اتفاقاتی را رقم بزند.
صالحی ضمن بیان اینکه حرفهای تمامی هنرمندان و اهالی فرهنگ را شنیدند که مربوط به دفاع مقدس بود، گفت: ما با نسل سوم و چهارم و نسلی که به مرور میآیند باید حلقههای ارتباطی را قویتر کنیم، ما نباید برای خودمان شعر بسراییم، داستان بنویسیم، نقاشی کنیم یا فیلم بسیاریم باید نسلی را بشناسیم که اتصال هویتی داشته باشند، این به ما کمک میکند تا اسلام و ا یرانمان بماند و ما امروز این اتصال را بیش از هر زمان دیگر نیازمندیم.
وی با بیان اینکه اگر با خطکشیهای گذشته صحبت کنیم اتصال رخ نمیدهد، گفت: نگاهی که حوزه دفاع مقدس در دهه اول و دوم داشته پویاییهایی را میبینیم که الان هم وجود دارد اما وقتی میتواند امیدساز باشد که ما حس کنیم با فضایی که با واقعیت امروز و فردا داریم ارتباط خوبی برقرار کرده است.
این مقام مسئول در وزارت ارشاد با بیان اینکه امروز توجه به حوزه زنان، توجه به پشت جبههها لایههای زیرین کمتر دیده شده، فاصله گرفتن از حرفهای نخنما، دنبال اتفاقاتی که کمتر در بحثها دیده شده اینها چیزهای مثبتی هستند که انسان ردپای آنها را میبیند.
وی افزود: ما زیرخاکیهای زیادی در حوزه دفاع مقدس داریم که کم هم نیستند،ما جنگی به وسعت 8 سال داشتهایم، جنگی که ترکیب جمعیتی آن همه را در بر میگیرد حتی مهاجرین و اقلیتهای مذهبی؛ آنقدر این جنگ با اتفاقات پیرامونی خود میتواند زیرخاکی داشته باشد که هرچه به ابعادش برویم بیشتر کشف خواهیم کرد.
وزیر ارشاد ضمن بیان این مطلب که دیوارسازی برای نوآوری نباید بکنیم و باید اجازه دهیم مردم با طعمهای تازه در دفاع مقدس آشنا شوند، بیان داشت: اگر دفاع مقدس این نگاه تازه و حرکت تازه را با خود داشته باشد که امید زیادی هم به آن هست انشاءالله پایهای برای صیانت ایران و ارزشهای انسانی میتواند باشد، چون در فضای دفاع مقدس ارزشهای انسانی به حدی متنوع و دارای تازگی است که با آنها میتوانیم با جهانیان صحبت کنیم.
پیش از سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی 4 پنل با محور سینما، فرهنگ، رسانه و هنر با حضور چهار فعال این حوزه ها برگزار شد.
در نخستین پنل این نشست که به سینما اختصاص داشت، مصطفی رزاق کریمی (مستند ساز) ، منوچهر محمدی (تهیه کننده سینما) و محمد حسین مهدویان (کارگردان سینما) با دبیری علیرضا رضاداد به نمایندگی از سینماگران صحبت کردند.
رضاداد در ابتدای این نشست که شبه گذشته در محل باغ زیبا برگزار شد با اشاره به اینکه ما پشتیبانی پژوهشی ضعیفی در حوزه دفاع مقدس داریم گفت: با این وجود می توان گفت گونهای که مولفههای ژانر را پیدا کرده همین حوزه دفاع مقدس است.
در ادامه منوچهر محمدی با انتقاد از اینکه نباید هنرمندان حوزه سینما را متهم به دورشدن از دفاع مقدس کنیم، گفت: من معتقدم بعد از شعر دومین هنری که در کشور ما به انقلاب و دفاع مقدس ادای دین کرده، سینما است.
وی تاکید کرد: باید به آثار تولید شده در 30 سال پس از انقلاب سینمای ایران درباره دفاع مقدس افتخار کنیم.
تهیه کننده فیلم اکسیدان ادامه داد: وقتی به کارنامه مجموعه آثار سعمی و بصری توجه می کنیم آثار ماندگاری از هنرمندان شناخته شده سینما از جمله جواد شمقدری، جمال شورجه، مسعود دهنمکی ساخته شده است.
محمدی با اشاره به اینکه مستند، انیمیشن و فیلم های کوتاه ارزشمندی درباره دفاع مقدس ساخته شده است، گفت: همچنین مجموعه روایت فتح سند ارزشمند در حوزه جنگ است.
این تهیه کننده سینما افزود: در طول سال های پس از انقلاب بدون اغراق بیشترین جوایز در جشنوارههای فیلم فجر و حتی جشنوارههای خارجی از آن موضوعات مربوط به دفاع مقدس بوده است و هنوز که هنوز است از منتقدان پیرامون آن آثار سوال می شود.
در ادامه این بخش مصطفی رزاق کریمی نیز گفت: ما منکر نیستیم که قبل از انقلاب سینمای مستند وجود داشته است اما پس از انقلاب و دوره جنگ ، در زمینه ساخت فیلم و قصه نویسی حائز اهمیت است.
وی با اشاره به اینکه در سالهای اخیر سینمای مستند در ایران توانسته جایگاه خوبی بیابد، ادامه داد: در ایران و سینمای مستند اتفاقات خوبی رخ داده اما راه بسیار داریم و سینمای جنگ ما هنوز در ابتدای مسیر است.
محمدحسین مهدویان نیز گفت: وقتی تصمیم میگیریم فیلم جنگی بسازیم شاید به نظر برسد قرار است از طریق سازمان سینمایی یک اثر دفاع مقدس تولید شود اما واقعیت این است که به طور واقعی روند اینگونه نیست. وقتی فیلم جنگی میخواهیم بسازیم باید با نهادهای نظامی، انجمن سینمای دفاع مقدس که ارتباط سازمانی با ارشاد ندارد و حوزه تصمیمگیری و نظارت در مورد جنگ در وزارت ارشاد نیست کار را پیش ببریم.
کارگردان فیلم «ایستاده در غبار»ادامه داد: اگر مدیریت سازمان فارابی و ارشاد علاقمند باشند که با دیدگاههای خود فیلم تولید کنند بهتر است. در مجموعه ایستاده در غبار و آخرین روزهای زمستان ما از سوی سپاه پاسداران کمکهای خوبی شاهد بودهایم اما با فرض اینکه بپذیریم نهادهایی چون سپاه لازم است دخالت کنند و نظر هم بدهند اما باز هم ضرورتی نیست که ما سلاح، تانک و کلاهخود واقعی تهیه کنیم.
وی با اشاره به اینکه 20 سال است که شهرک سینمایی دفاع مقدس و انجمن سینمای دفاع مقدس داریم، افزود: اما همچنان پس از این سالها تفکر کارمندی برطرف نشده است و فکر میکنم یکی از کارهای مهمی که ارشاد میتواند در حوزه فیلم دفاع مقدس انجام دهد تامین و تجهیز مکانی مثل فارابی به عنوان تولید کننده فیلم دفاع مقدس به تجهیزات و ماکتهای مورد نیاز فیلمهای جنگی است. در این صورت هم سرعت را بالا میبریم و هم هزینهها را میکاهیم و هم امکان نظارت مستقل ارشاد به سینمای دفاع مقدس را میدهیم.
مهدویان خاطر نشان کرد:نسل جدید فیلمسازان که وارد سینما میشوند ممکن است با روندهای پشت در ماندن آشنا نباشند، خسته شوند و قهر کنند و زود قید ساختن فیلم جنگی را بزنند.
پنل دوم این نشست با موضوع رسانه در عرصه دفاع مقدس با حضور سردار هاشمی دانا (سرپرست خبرگزاری دفاع مقدس)، محمود ظهیرالدینی (عکاس جنگ) و سعید علامیان (دبیر کل انجمن روزنامهنگاران دفاع مقدس) به دبیری محمد سروش ادامه پیدا کرد.
در ابتدا سردار هاشمی دانا با اشاره به اینکه اقتدار و صلابت نظام مرهون دفاع مقدس است، گفت: جنگ موضوع پسندیدهای نیست اما بعد از تهاجم دشمن دفاع سلحشورانه مردم این جنگ را به دفاع مقدس تبدیل کرد. برای تداوم این صلابت و اقتدار نیاز است همان روحیهای که در زمان جنگ وجود داشت ادامه، نشر و ترویج یابد و یکی از راههای این کار به رسانهها برمیگردد.
سرپرست خبرگزاری دفاع مقدس ادامه داد: رسانهها باید در عرصه دفاع مقدس ورود جدیتری پیدا کنند و به جوانهای ما آموزش مستقیم و غیرمستقیم بدهند. برای این کار دو وجه بیرونی و درونی داریم. در وجه بیرونی که مطالب خروجی رسانهها است باید از فراموشی و تحریف جلوگیری کنیم و در وجه درونی رسانه، اهالی آن را ترغیب و در آنها ایجاد انگیزه کنیم.
هاشمی دانا با طرح پیشنهادی، گفت: در نمایشگاه مطبوعات بخش ویژهای به دفاع مقدس اختصاص داده شود که ارزیابی شده و در بخش پایانی به آن امتیاز داده شود. همچنین از طرفی پیشنهاد میکنم یادواره شهدای رسانه در فضای نمایشگاه گنجانده شود.
در ادامه این نشست سعید علامیان با بیان اینکه دفاع مقدس دارایی و سرمایهای در گردش است، گفت: همه چیز ما متاثر از این دارایی است. شهید حججی شهید دفاع مقدس است. مکان دفاع عوض شده اما مفاهیم همان است.
وی ادامه داد: در آن دوران وظیفه رسانه تهییج بود برای پر کردن جبههها حالا وظیفه ما تبیین است برای جوانان. ما میتوانیم از فرهنگ دفاع مقدس به عنوان بالاترین ضریب امنیت کشور یاد کنیم.
محمود ظهیرالدینی عکاس خبرگزاری ایرنا سخنران پایانی این نشست گفت: اگر لازم است در کنار عکسهای آن دوره روایتی وجود داشته باشد باید تا عکاسها زنده هستند وعکسها از بین نرفتهاند این کار انجام شود.
وی افزود: ما باید موزه جنگ داشته باشیم تا عکسها برای نسلهای بعد جمعآوری شود. این موزه برای کارهای پژوهشی و دانشگاهها ضروری است.
در ادامه این نشست پنل سوم اختصاص به موضوعات فرهنگی داشت با حضور جواد محقق (نویسنده، شاعر و روزنامهنگار)، احمد دهقان (داستاننویس)، مرتضی سرهنگی (نویسنده و پژوهشگر ادبیات پایداری) به دبیری امیرزاده برگزار شد.
سرهنگی در این نشست اظهار داشت: نوشتن پس از جنگ همه جای دنیا سنت است وقتی جنگها تمام میشود و سربازها به خانه برمیگردند یک جنگ دیگری با کلمات آغاز می شود و سربازها شروع به نوشتن میکنند رنج و امیدی در این سربازها و جود دارد که تبدیل به ادبیات جنگ میشود.
این پژوهشگر با بیان اینکه آلمانها دو سال پس از جنگ جهانی دوم گروه 47 را تاسیس و شروع به نوشتن کردند، تصریح کرد: حاصلش آن شد که سه نوبل ادبیات را از آن خود کردند، حتی در روسیه اتحادیه نویسندگان جنگ وجود دارد و در بوسنی انجمنی وجود دارد که به دستاوردهای جنگ میپردازد.
مدیر دفتر ادبیات و مقاومت حوزه هنری ضمن بیان این مطلب که جنگ ما را صاحب ادبیات تازه کرد که باید قدر بدانیم، گفت: از موضوعات دیگر ورود زنان به جنگ است که این ورود رخ ادبیات جنگ ما را تغییر میدهد.
احمد دهقان بیان داشت: دفاع مقدس ما را صاحب ادبیات تازه کرد که همه جنگهای ادبی و هنری ما را میتواند تغذیه کند.
ادبیات داستانی جنگ به دو دلیل نگاه اقلیمی و حرف انسانی و جهانی، جهانی شده است.
او ادامه داد: یک عده مستاجر و یک عده صاحب خانه هستند این داستاننویسها که گاه دیده میشوند و گاه نه، صاحب خانه هستند که گاهی به صورت مستاجر با آنها برخورد میشود. ما رجب احمدزاده را که صورتش از بین رفته بود 29 سال فراموش کردیم. داستان جنگ وظیفهاش این است که به مردم بگوید که اینها چه کسانی بودند. داستان جنگ در حال جهانی شدن است. با او مانند صاحب خانه رفتار کنیم.
جواد محقق نیز به عنوان سخنران گفت: این پرسش مطرح است که آیا بعد از تمام شدن دوران دفاع مقدس اکنون که شاعران جوان ما میخواهند دراین حوزه کار کنند این شاخه از ادبیات کارایی دارد یا خیر؟ بخشهای دیگر فرهنگ و هنر ظرفیت بیشتری برای تداوم مسیر دفاع مقدس دارند اما این کار در حوزه شعر کمی قابل تحمل است.
وی ادامه داد: شاعران جوان زیر 30 سال ما جنگ را ندیدهاند. آفرینش آثاری در زمینه دفاع مقدس با این میزان فاصله تا چه اندازه میتواند به اصالتها نزدیک شود.
محقق افزود: امیدوارم وزارت ارشاد تمهیدی کند برای تداوم دفاع مقدس نه فقط هشت سال جنگ تحمیلی بلکه شاعران جوان ما بتوانند باعناصر زنده مقاومت ارتباط داشته باشند و در حوزه شعر مقاومت بینالملل اسلامی فعالیت کنند.
پنل چهارم این نشست به موضوع هنر تعلق داشت که در آن محمد میرزمانی (آهنگ سازو رییس هیات مدیره خانه موسیقی)، ایوب آقاخانی (کارگردان نمایشنامه نویس و بازیگر تئاتر) و مرتضی گودرزی (نقاش) به نمایندگی از جامعه هنری صحبت کردند.
در این نشست ایوب آقاخانی نمایشنامه نویس و کارگردان حوزه تئاتر از آنچه ریل گذاری فرسوده برای خلق و عرضه آثار نمایشی حوزه دفاع مقدس در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نامید، انتقاد کرد و با اشاره به اینکه این حوزه هنرهای نمایشی در حال حاضر با بحران مخاطب روبرو است خاطرنشان کرد: معتقدم این مسئله به این خاطر بوده که ما یک عمر شعار تحویل مخاطب تئاتر در حوزه دفاع مقدس دادهایم.
وی با تأکید بر اینکه عمیقا معتقدم دفاعی که پشت سر گذاشته ایم مقدس بوده و هرگز نباید فراموش شود یادآور شد: مسئله اصلی این است که ما باید بتوانیم زبان مخاطب امروز را هم پیدا کنیم.
او خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که در نشست حضور داشت گفت: من از شما می خواهم کمک کنید تا خط کشی های بیهوده در زمینه تولید این قبیل محصولات برداشته شود.
گودرزی دیباج در این نشست اظهار داشت: ما برای خلق آثار ارزشی در راستای هنر متعهد از جمله هنر دفاع مقدس، نیازمند معاصرسازی این ارزشها و مطابقت دادن آنها با شرایط روز هستیم که این خود نیز نیازمند کارهای علمی و پژوهشی است که برای آن وزارت ارشاد باید حمایت های لازم را صورت دهد.
محمد میرزمانی آهنگساز در این نشست با اشاره به نحوه خلق آثار موسیقایی حوزه دفاع مقدس بر ضرورت میدان دادن به هنرمندان برای خلق آثار خلاقانه تأکید کرد و گفت: متأسفانه در حال حاضر اصلی ترین و بیشترین وظیفه دفتر موسیقی وزارت ارشاد انجام دادن کارهای سلبی است. یعنی فقط خطوط قرمز را اعلام می کند. در چنین شرایطی آیا می توان آثار خلاقانه موسیقایی در حوزه دفاع مقدس را تولید کرد؟
وی همچنین بودجه حوزه موسیقی را بسیار اندک دانست و از اینکه جشنواره موسیقی دفاع مقدس بعد از سالها پویش به جشنواره مقاومت تغییر نام و تغییر محور داده است گلایه کرد و خواستار احیای جشنواره قبلی شد.