یادداشت امیرحسین روحنیا،کارگردان نمایش کارگردان «آتن مسکو»
صدای زنان مهاجر
ایران تئاتر_امیر حسین روح نیا :نمایش «آتن ـ مسکو» به نویسندگی اودوکیموس تسولاکیدیس و کارگردانی امیرحسین روحنیا، اثری کمدیتراژدی است که هر روز ساعت ۱۹ در تماشاخانه باران اجرا میشود و با استقبال نسبتاً خوب تماشاگران روبهرو شده. در این نمایش، پرستو کرمی، الهه پورجمشید و آیلار نوشهری بازی میکنند. به بهانه اجراهای این نمایش،کارگردان اثر یادداشتی در اختیار سایت ایرانتئاتر قرار داده است.
تئاتر به مثابه تجربهای همزمان و جدید در زندگی است که میتواند ما را به دنیای موازی زندگی روزمره خودمان ببرد و روی دیگر آن را نشانمان بدهد؛ دنیای موازی بیحدومرزی که مرز و افقش نهایت تخیل ماست.
«آتن ـ مسکو» بهعنوان یک تجربهی اجرای صحنهای برایم حس بالایی را بسیار زیاد همراه داشت. در طول تمرینات و سپس پروسه اجرا، همچنان که به شدت درگیر زندگی شخصی و روزمرگیهای همیشه بودم، این نمایش همزمان دستم را میگرفت و مرا به دنیای دیگری میبرد و همچنان میبرد. البته فکر میکنم این تجربه تنها منحصر به من نبوده باشد. بلکه میتوانم آن را به تمام عوامل این کار بسط بدهم و و حتی میتوانم بگویم تمام کسانی که هوشیارانه و آگاهانه تئاتر کار میکنند، حتم به یقین چنین تجربهای را داشتهاند. در نمایش «آتن ـ مسکو» ما وارد ماجرای زندگی سه خواهر میشویم که بیشباهت به سه خواهر نمایش آنتوان چخوف هم نیستند! سه خواهر به نامهای الگا، ماشا و ایرنا.
الگا و ماشا برای داشتن زندگی بهتر سالها پیش از مسکو به آتن آمدهاند. اینجا برای من مسکو و آتن فقط نام دو شهر نبودند. هر کدام میتوانستند دروازهی دو تمدن باشند. مسکو پایتخت کشوری قدرتمند در شرق جهان و آتن پایتخت کشوری نهچندان پررونق و سرحال در قلب اروپا و طنز قضیه اینجا شکل میگیرد که الگا و ماشا برای داشتن زندگی بهتر پایتخت یک ابرقدرت را رها کردهاند و به کشوری پناه بردهاند که با مسائل مالی و بدهکاریهای فراوان به اتحادیه اروپا، دستوپنجه نرم میکند. (البته شاید در روزگاری که نویسنده نمایشنامه را مینوشته، اوضاع یونان تا این حد وخیم نبوده و با موج عظیم مهاجرت روبهرو نبوده! اما برای من که امروز این نمایش را روی صحنه بردهام، اهمیت پیدا میکند). از ایندست طنزی که گفتم در طول نمایش بسیار به چشم میخورد، بخصوص آن صحنههایی که خواهرها با دلسوزی تمام به یکدیگر تهمت میزنند و سپس دنبال راه چاره میگردند تا خواهرشان را از مخمصهای که خودشان در ذهنشان ایجاد کردهاند، برهانند. سوءتفاهمها و تهمتها و غیبتها، در متن و بین سه خواهر آنقدر ادامه پیدا میکند که در نهایت منجر به کشف حقیقت در زندگی هر نفر از ایشان میشود. به نظرم این طنز ظریف نویسنده یونانی نمایشنامه است که از پرسش و تحقیق و ایراد سخنان شعارگونه پرهیز کرده و با آرامش اختلافی را بین سه خواهر پیش آورده و از این آب گلآلود به نفع خویش ماهی گرفته و انصافاً ماهی درشتی هم سید کرده است. حقیقت اینست که نمایش آتن ـ مسکو را میتوان از جنبههای مختلفی بررسی کرد. روانشناسی و جامعهشناسی؛ موضوع پیچیده و عجیب مهاجرت؛ حضور زنان در جامعه به عنوان نیروی کار و صدالبته زنان مهاجر در جامعهای که فرهنگ آن شباهت چندانی با جامعه مادر خودشان ندارد.گروه اجرا «آتن ـ مسکو» سعی کرده با توجه به تمام جوانب اثر، این تئاتر را روی صحنه ببرد و همچنین ما بسیار تلاش کردهایم اجرای روان و بیتکلفی را به مخاطب خود ارائه دهیم. تلاش ما در طول تمرینها این بود که بازیگران از نقششان به درک عمیقی برسند و سختی کار اینجا بود که هر کدام از این هنرمندان خلاق بدون انجامدادن کاری خاص و غلوشده، شخصیت خواهران را به زندگی برساندند. خانمها پرستو کرمی، الهه پورجمشید و آیلار نوشهری برای جانبخشیدن به نقششان، در طول سه ماه تمرین تلاش فراوانی انجام دادند. البته لازم است از طراحان محترم لباس و گریم هم تشکر فراوان کنم، زیرا آنها با افزودن جزییات هر شخصیت، آن را واقعیتر به صحنه فرستادند و همهی عوامل حرفهای و کاربلد پشتصحنه نمایش آتن ـ مسکو که برای اجرای هر شب این اثر نمایشی مستقل که به جرات میتوانم آن را یک کمدی شریف و بیحاشیه معرفی بکنم، زحمت میکشند. آرزو دارم این اثر نمایشی با استقبال خوبی از جانب مخاطبان روبهرو بشود و به چشم بیاید. همانطور که پیداست تمام عوامل نمایش از افراد جامعه تئاتر هستند. بنده نتوانستم با آوردن شخصی از دنیای تصویر (سینما و تلویزیون) جای یکی از بچههای تئاتر را با او پرکنم، زیرا این حق آدمهایی است که روزهای سخت تمرین و تمرین و تمرین نمایش را به جان خریدهاند. انسانهای محجوب، قانع و خلاقی که در تلاش برای ارائه هنرشان از هیچ کوششی فروگذار نیستند.