مهدی شفیعی در گفت‌وگو با خبرآنلاین:
به دسته‌بندی‌هایی چون تماشاگر کاذب و تماشاگر اصیل معتقد نیستم
به گزارش ایران تئاتر مدیرکل اداره هنرهای نمایشی با حضور در نمایشگاه مطبوعات، مهمان غرفه خبرآنلاین شد و گفت: من به‌هیچ‌عنوان به مفاهیم و دسته‌بندی‌هایی چون تماشاگر کاذب و تماشاگر اصیل معتقد نیستم.
مهدی شفیعی، مدیرکل اداره هنرهای نمایشی، روز سه‌شنبه نهم آبان با حضور در بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات، مهمان غرفه خبرآنلاین شد درباره مسائلی چون ارزیابی‌اش از زمزمه‌هایی که در مورد تغییر در معاونت هنری به گوش می‌رسد، داستان دنباله‌دار و پایان بازِ بازسازی مجموعه تئاترشهر، وضعیت فعلی تئاتر خصوصی، استقلال یا عدم استقلال شورای نظارت و ارزشیابی و اتفاقاتی که هرچند وقت یک‌بار حاشیه‌هایی برای گروه‌های تئاتری درست می‌کند. به گفت‌وگو پرداخت.
تا انجام تغییرات مدیریتی، برنامه‌های قبلی همچنان دنبال می‌شوند
شفیعی در پاسخ به این سؤال که با توجه به زمزمه‌هایی که در مورد تغییر معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شنیده می‌شود، تأثیر این تغییرات را بر مرکز هنرهای نمایشی به‌عنوان زیرمجموعه معاونت هنری چگونه ارزیابی می‌کند، گفت: بحث تغییر مدیران رده میانی پس از تغییر در رده‌بالاتر طبیعی است ولی مسلماً تا زمان انجام تغییرات، دلیلی برای عدم انجام برنامه‌های از پیش تعیین‌شده وجود ندارد.
در دو سال اخیر پیشرفتی در بازسازی تئاترشهر ندیده‌ایم
شفیعی در جواب سؤال دوم در خصوص وضعیت بازسازی مجموعه تئاترشهر که به ماجرایی دنباله‌دار و تمام‌نشدنی تبدیل شده است، گفت: بحث بازسازی تئاترشهر یا به‌عبارت‌دیگر مرمت و بازسازی این مجموعه با توجه به قدمت آن، یکی از امور ضروری است. در سال‌های قبل این اتفاق برای تالار سایه، تالار قشقایی و بخشی از کُریدورهای زیرزمینی رخ داد اما متولی بحث بازسازی چه به لحاظ اعتباری و چه به لحاظ اجرایی نه معاونت هنری که معاونت پشتیبانی و توسعه منابع انسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و مشخصاً دفتر توسعه طرح‌های عمرانی. حال به هر دلیل اعم از کمبود اعتبارات یا هر چیز دیگر، در دو سال اخیر پیشرفتی در ادامه این بازسازی ندیده‌ایم. به اعتقاد ما اگر قرار باشد بحث بازسازی سالن اصلی یا سالن چهارسو یا ادامه بازسازی کُریدورهای زیرزمینی یا بحث تکمیل موارد ایمن‌سازی ساختمان انجام شود باید اعتبار آن وجود داشته باشد و به‌صورت تمام و کمال تأمین شود تا در حداقل زمان شاهد اتمامش باشیم و این‌گونه توقف‌های طولانی‌مدت را نداشته باشیم.
او در ادامه توضیح داد: به دلایلی که بهتر است از خود دوستان بپرسید، در این‌یکی، دو سال اعتبار آن‌چنانی برای این موضوع تخصیص داده نشده است. من امیدوار بودم این اعتبار امسال تخصیص داده شود و حتی بحث تخصیص اعتباری پنج‌میلیاردی هم برای این بازسازی بود و چون سال مالی عمرانی تازه آغازشده است و تنها دو یا سه ماه از آن فاصله گرفته‌ایم همچنان به تحقق این اتفاق امیدوارم. ما پیش‌ازاین به‌صورت مفصل در مورد الیوت‌های بازسازی تئاترشهر صحبت کرده‌ایم و امیدوارم با حداقل هزینه و حداکثر دقت در تأمین استاندارهای لازم این اتفاق رخ دهد.
اعتراض به حضور چهره‌ها در تئاتر، گفتمانی انحرافی است
سؤال سوم ما از مهدی شفیعی در فضایی متفاوت بود؛ تئاتر خصوصی که مدافعانی دارد و مخالفانی.
هیچ‌کدام از هنرمندان بحثی در مورد لزوم وجود تئاتر خصوصی ندارند و بودنش را ضروری می‌دانند اما کم نیستند کسانی که گمان می‌کنند تئاتر خصوصی در نبود کمک‌هزینه‌های دولتی، ناچاری هنرمند برای پرداخت اجاره‌بهای بالای سالن‌های خصوصی و اجباری بودن جذب تماشاگر برای بازگشت هزینه‌ها ناچار است به هر آنچه در دسترسش است چنگ بزند تا دخل‌وخرجش باهم بخواند، ازجمله این چیزها استفاده از بازیگران چهره است.
شفیعی در این مورد گفت: همان‌طور که اشاره کردید در مورد ضرورت وجود تئاتر غیردولتی و تئاتری که در تماشاخانه‌های خصوصی اجرا می‌شود، بحثی نیست و به عقیده من این روزها شاهد شکل‌گیری و پیشروی گفتمانی انحرافی در رسانه‌ها در این مورد هستیم و آن انتقاد به حضور چهره‌ها در نمایش‌هایی است که در تماشاخانه‌های خصوصی اجرا می‌شوند. می‌خواهم توجهتان را به این نکته جلب کنم که ما از منظر چه کسی به این موضوع نگاه می‌کنیم؟!
مدیرکل هنرهای نمایشی افزود: تئاتر امروز هنری است برخوردار از تنوع مضامین و تنوع شیوه‌های اجرایی و از این نظر در شرایط مطلوبی به سر می‌برد. این‌که هنر تئاتر در این حد جدی و جذاب شود که چهره‌های سینمایی که تابه‌حال روی صحنه نرفته‌اند، بودن در آن برایشان اهمیت پیدا می‌کند، فی‌نفسه اتفاق بدی نیست. از سوی دیگر اگر به نمایش‌های در حال اجرا نگاه کنید به‌راحتی می‌توانید مصادیقی بیابید که از هیچ چهره‌ای استفاده نکرده‌اند اما با استقبال مخاطب مواجه شده‌اند، یعنی آن تئاتر آن‌قدر سطح کیفی‌اش بالاست که مخاطب بدون آن‌که لازم باشد به‌واسطه حضور چهره‌ها به خریدن بلیت تشویق شود، خودش بلیت می‌خرد و به تماشای اثر می‌نشیند.
شفیعی افزود: چهره‌ها هم دودسته‌اند. خیلی از بازیگران سینما که جلوی دوربین درخشیده‌اند، شروع کارشان از صحنه بوده، بازگشت مجدد این چهره‌ها به صحنه ابداً چیز مذمومی نیست و بحثی در مورد آن نداریم و اتفاقاً نشان‌دهنده تعهد آن‌ها است. دسته دیگر چهره‌هایی‌اند که از طریق سینما شناخته‌شده‌اند و برای بار اول است که تئاتر را تجربه می‌کنند، این‌ها می‌توانند به گسترده‌تر شدن دایره تماشاگران تئاتر کمک کنند که بازهم اتفاق خوبی است و جزو مسئولیت همه ماست. من به‌هیچ‌عنوان به مفاهیم و دسته‌بندی‌هایی چون تماشاگر کاذب و تماشاگر اصیل معتقد نیستم، آنچه برای ما مهم است گسترده شدن تبلیغات و به دنبال آن گسترده شدن دایره تماشاگران تئاتر است. این هنر ماست که اگر تماشاگری به‌واسطه حضور چهره‌ای برای اولین بار به تماشای تئاتر نشست، در بانک تماشاگران تئاتر حفظش کنیم. به عقیده من در تعریف آنچه ضرورت امروز تئاترمان است، باید با حساسیت بیشتری پیش برویم، تنوع اجرا و مضامین را از یاد نبریم و به آورده‌ها اهمیت دهیم.
او در پایانِ پاسخ به این سؤال تأکید کرد قطعاً مانند سایر اصناف لازم است که در صنف تماشاخانه‌های خصوصی هم به رعایت حقوق تماشاگران، توجه به حقوق گروه‌های نمایشی و بهبود وضعیت سالن‌های خصوصی توجه شود و در پی همین توجه قطعاً تعدادی از تماشاخانه‌ها از دور خارج خواهند شد و کیفیت آن‌ها که باقی‌مانده‌اند بهتر می‌شود.
هشدار به تئاتری‌ها بابت انتشار عکس‌ها در فضای مجازی
آخرین سؤال از مهدی شفیعی در مورد اتفاقی بود که هر از چند گاهی باروی صحنه رفتن یک نمایش شاهدش هستیم.
کم نبوده مواردی که شنیده‌ایم یا خوانده‌ایم روزنامه‌ای یا رسانه‌ای در مطلبی با عنوان پوشش نامناسب بازیگران روی صحنه تئاتر با ملاک قرار دادن عکس یا فیلمی که معمولاً هم به‌صورت پنهانی از صحنه، حاشیه‌هایی ایجاد کرده است. درصورتی‌که همه آثاری که روی صحنه می‌روند پیش از اجرا از مجرای شورای نظارت و ارزشیابی مرکز هنرهای نمایشی گذر کرده‌اند. آیا این‌گونه مطالب را می‌توان مصداقی از اداره شدن امور با چند قانون دانست و این‌که هر نهادی امور را با قوانین خود می‌سنجد و نه با قانونی واحد؟ یا این امر ناشی از کم‌توجهی گروه‌های تئاتری است نسبت به آنچه از اثرشان در فضای مجازی منتشر می‌شود و این حواشی را به راه می‌اندازد؟
مهدی شفیعی در این مورد گفت: خوشبختانه در حوزه فعالیت‌های شورای نظارت و ارزشیابی در چند سال اخیر، کمتر دستگاهی داشته‌ایم یا اصلاً نداشته‌ایم که بخواهد در کار این شورا مداخله کند، اگر نظری، پیشنهادی یا انتقادی داشته‌اند منتقل‌شده اما مداخله‌ای در کار نبوده است.
او ادامه داد: فضای مجازی و ظرفیت‌های آن، جدا از آن‌که آورده‌های بسیاری برای ما دارد که منجر به جذب تماشاگران بسیاری هم شده و توانسته درصدی از جذب مخاطب را تضمین کند، مضراتی هم دارد. گاهی اوقات در اثر غفلت‌هایی شاهد انتشار بعضی عکس‌ها یا فیلم‌ها از روی صحنه یا پشت‌صحنه تئاترها هستیم که به عقیده من چون دایره مخاطبان فضای مجازی بسیار گسترده است باید با حساسیت بیشتری در موردشان عمل کرد و این وظیفه تک‌تک افراد در نهاد بزرگی به نام تئاتر است اعم از افراد گروه و مسئولین سالن‌ها که به این موارد دقت کنند. نکته دیگری هم که باید مدنظر گرفت این است که گاهی اهمیت گردش اقتصادی و جذب مخاطب، منجر به چنین شیطنت‌هایی هم می‌شود.
مدیرکل هنرهای نمایشی در پایان گفت: یکی از وظایف گروه‌های نمایشی و وظایف کارگردان این است که اطلاعاتی را در مورداجرایش به مخاطب بدهد که اجرای من دارای چه ویژگی‌هایی است و برای چه مخاطبی است و غیره تا مخاطب بااطلاع و آگاهی وارد سالن شود. این نکته را در تبلیغات هم باید مدنظر داشت و مراقب بود که چه تصاویری از اجرا در فضای مجازی منتشر می‌شود. شما بهتر از من می‌دانید که بعضی از تصمیم گیران ما شاید به دلیل مشغله‌شان کمتر تئاتر ببینند و اطلاعاتشان از فضای تئاتر از مجرای همین عکس‌ها و تصاویر و حاشیه‌هایی باشد که به گوششان می‌رسد و همین باعث شود تصویر مغشوشی از تئاتر در ذهنشان شکل بگیرد.