در حال بارگذاری ...
 نگاهی به حضور چهره های کارگردانی در ایستگاه سی و ششم

صف آرایی ژنرال ها روی صحنه فجر

ایران تئاتر_رضا آشفته: جشنواره سی و ششم بین المللی تئاتر فجر با حضور گروهی از چهره های شناخته شده برگزار می شود که عده ای از میان نسل قدیمی تر هستند و گروهی از میان نسل های پس از انقلاب و برخی نیز از شناخته شده های دهه ۸۰ و ۹۰ هستند.

جشنواره سی و ششم بین المللی تئاتر فجر با حضور گروهی از چهره های شناخته شده برگزار می شود که عده ای از میان نسل قدیمی تر هستند و گروهی از میان نسل های پس از انقلاب و برخی نیز از شناخته شده های دهه 80 و 90 هستند.

برخی از این چهره ها در همین جشنواره تئار فجر اعتبار یافته اند و بعدها خودشان تبدیل به چهره های در خوری شده اند که به همین جشنواره اعتبار بخشیده اند. به هر روی وجود جشنواره با بودن این هنرمندان شناخته شده که اگر همچنان به درستی و با اطمینان خاطر و با ارزشمندی کار کنند، می توانند بر جاذبه جشنواره تئاتر فجر بیفزایند. متاسفانه برخی به مرور دچار افت و افول هنری شده اند و یا اینکه در فضای تئاتر خصوصی دچار آزمون و خطاهایی شده اند، که پیامدش چندان هم زیبایی شناسانه و در خور یک فضای هنری نبوده است. اما به هر حال خیلی ها معتقدند که این دوره گذار از تئاتر حمایتی و دولتی به تئاتر خصوصی و بدون حمایت است و به ناچار هر چیزی در آن ممکن هست و حتی بحران و فاجعه نیز قابل پیش بینی است اما در نهایت اعتدالی در فضای تئاتر به وقوع خواهد پیوست که پیامدش شکوفایی هنر تئاتر خواهد بود. البته همه این موارد گمانه هایی است که در هاله ای از ابهام نیز قرار دارد.

 

افسانه ببر/ صدرالدین زاهد

صدرالدین زاهد از چهره های برآمده به کارگاه نمایش است که با دو کارگردان نامی چون بیژن مفید و آربی آوانسیان کار کرده و صدرالدین زاهد پس از تحصیل در دانشگاه سوربن یک گروه تئاتری فرانسوی تشکیل داد و کارهای هنری‌اش در زمینه تئاتر را به زبان فرانسه ادامه داد. او همچنین در زمینه تئاتر فارسی فعالیت دارد و در نمایش «زهره و منوچهر» به کارگردانی شاهرخ مشکین‌قلم اقتباس شده از اثر ایرج میرزا بازی کرده‌است. از دیگر کارهای هنری زاهد که به کارهای نمایشی صادق هدایت نیز علاقه‌مند بوده‌است کارگردانی بعضی از آثار او روی صحنه بوده‌است. در واقع او علاوه بر آنکه به عنوان کارگردان آثاری از صادق هدایت را-هم به فارسی و هم به فرانسوی، هم در ایران و هم در فرانسه- روی صحنه برد، چندین سال از زندگی‌اش را صرف پژوهش دربارهٔ آثار این نویسنده کرد.

افسانه ببر را خودش از آثار داریو فو ترجمه و کار کرده که در چند کشور اروپایی اجرا شده است. او در این کار از طنز و تکنیک های نمایش ایرانی بهره برده است و این حضورش در ایران بسیار مغتنم است.

 

شنا در آتش/ رضا صابری

صابری از دهۀ 50 در مشهد فعالیتش را آغاز کرده و در دهه 60 با نمایش خانات مطرح شده است. او همین شنا در آتش را در دهه 70 کار کرده که یکی از برگزیده های تئاتر فجر بوده و حتما حس نوستالژیک به این متن و اجرا بوده که دوباره به سمت مشهد رفته و آن را کار کرده است.

 

اپرای عروسکی خیام/ بهروز غریب پور

بهروز غریب پور از سال 58 و پس از پایا تحصیلاتش در ایتالیا و بازگشت به وطن در پایتخت مستقر و در دو زمینه صحنه و عروسکی فعالیت کرده است. بینوایان در سال 75 یکی از مشهورترین آثار اوست.  یکی از مهمترین فعالیت هایش هم راه اندازی و استقرار در تالار فردوسی است که در آنجا از سال 81 به تولید اپراهای عروسکی بر اساس ماریونت های اروپایی اقدام کرده که این خود امروز وجوه بین المللی پیدا کرده است. هشت اپرای رستم و سهراب، مکبث، عاشورا، مولوی، حافظ، لیلی و مجنون، سعدی و خیام حاصل این پیگیری ها دامنه دار و خلاقه است که آوازه اش کماکان دارد در چهار گوشه جهان می پیچید.

اپرای خیام هشتمین نمایش او به شیوۀ ماریونت است که در نوع خود می تواند بیانگر سمت و سوی تازه ای در تئاتر ایران باشد.

به این دلیل که در شیوه اپرای ایرانی به مرزهای خلاقانه تری پا می گذارد و این خود می تواند پیشنهاد تازه ای در اپرای جهانی باشد که با تفاوت هایی همراه است که البته باید ریشه آن را در تعزیه و دستگاههای موسیقی ایرانی جستجو کرد.

 

صدسال تنهایی/ آتیلا پسیانی

این نمایش بر اساس رمان مشهور «گابریل گارسیا مارکز» و با بازنویسی محمد چرمشیر قرار بود که در سال 91 در جشنواره سی و یکم اجرا بشود و بعد هم در بهمن و اسفندماه همان سال در تالاراصلی تئاتر اجرا شود که از جشنواره کنار گذاشته شد و برای اجرای عمومی نیز بلاتکلیف ماند یعنی اجرا نشود. تا اینکه سال 96 و جشنواره سی و ششم چنین فرصتی را در اختیار گروه بازی قرار داده که ضمن حضور در جشنواره یحتمل بلافاصله امکان اجرای عمومی اش نیز ممکن شود. به هر روی از قدرت قلم و شاهکار بودن صد سال تنهایی همگی باخبریم اما این دو هنرمند ایرانی چه برداشت آزادی از آن کرده اند و چگونه از ادبیات به تئاتر تبدیلش کرده اند هنوز جای نظری را باقی نمی گذارد مگر ببینیم چون اغلب اقتباس ها از متون معتبر ادبی بسیار سخت و ناممکن می نماید تا برداشت از متون نمایشی و عمده دلیلش این هست که ادبیات داستانی متکی بر روایت محض است و باید که به درستی جنبه های دراماتیک در آن لحاظ شود که بشود برجسته سازی ادبیات در صحنه تئاتر را به باوری عمومی تبدیل گردانید.

او از سال 68 و با رویکرد تجربی دارد فعالیت می کند و بارها در جشنواره های بین المللی حضور داشته است.

 

دایره گچی قفقازی/ محمودرضا رحیمی

محمودرضا رحیمی شاگرد و دستیار حمید سمندریان است و رهرو اصولی شیوه تئاتر دانشگاهی است و دایره گچی قفقازی را متفاوت با نگاه سمندریان در آکادمی سمندریان با هنرجویانش و به شیوۀ موزیکال کار کرده است. رحیمی هم نگاه متنوع داشته و برای همین مسیر پر خطر و با فراز و نشیبی را طی کرده و این آثار می تواند آغاز دوباره ای برای او در فضای تئاتر باشد. هر چند که هنوز سخت می تواند با این فضای تجارت گونه کنار بیاید.

 

الیور توئیست/ حسین پارسایی

حسین پارسایی از چهره های مذهبی و انقلابی تئاتر ایران است که سالها ضمن کارگردانی در مدیریت فرهنگی نیز سمت های مختلفی را داشته و دبیر بسیاری از جشنواره ها بوده است. او حالا در این سالها در زمینه کارگردانی تحول خواه شده و نمونه هایی متفاوتی را ارائه کرده که در آن جنبه های کمدی و موزیکال اصل و اساس کارش بوده است و برخی مثل حسین پاکدل او را در این زمینه موفق دانسته اند و برخی نیز این مسیر و آثارش را نقد می کنند.

 

هنر/ وحید رهبانی

وحید رهبانی هم از آکادمی حمید سمندریان و از اواخر دهه 70 آمده است و برای همین دو روی تفکر و فرم را همچون استادش در ساخت و ساز اجراهایش هدف قرار می دهد و ضمن مطرح بودن گاهی نیز جنجالی می شود اما خودش اهل تئاتر هست و میلی به جنجال ندارد. هنر هم از متون عالی قرن بیستم است که یاسمینا رضای فرانسوی نوشته و در ایران نیز بارها ترجمه و کار شده است؛ حتما نگاه رهبانی نیز دیدن خواهد داشت.

 

روز عقیم/ حسین کیانی

حسین کیانی همواره در زمینه تئاتر اجتماعی و تئاتر ملی دو سویه بسیار مهم تئاتر که به لحاظ فرهنگی به تئاتر هر کشوری اعتبار راستین می بخشد، نمایشنامه نوشته و خودش هم اجرا کرده است.

روز عقیم هم از زمینه های اجتماعی و تاریخی برخوردار است و این تنها دلیل درستی است که حضور این کار را در یک جشنواره مهم کشورمان الزامی می سازد. در عین حال حسین کیانی از پیشینه قابل تامل و پذیرشی برخوردار بوده است و همچنان در زمینه تئاتر با انرژی، تفکر و خلاق عمل می کند.

او از نیمۀ دهۀ 70 در تهران فعال بوده و بارها در جشنوارۀ تئاتر فجر جایزه گرفته است.

 

اسب/ آرش دادگر

آرش دادگر با نمایش هملت اثبات کرد که در تئاتر می تواند بیانگر نوآوری های در خور تاملی باشد اما اودیسه نتوانست همان بضاعت را تکرار کند و برای همین او دوباره هملت را اجرا کرد و حالا حتما می خواهد با اسب باعث شگفتی دوباره ما شود. به هر روی از طی کارگردان هایی است که فرم گرایی توام با ارزشهای قابل تاویل است و آثارش با تفکر همراه است. این دقیقا همان تئاتر اصیل خواهد بود.

از بین 170 نفر متقاضی حضور در نمایش«اسب» به کارگردانی آرش دادگر 15 هنرمند انتخاب شدند.

در این پروژه آموزشی که به تهیه کنندگی انجمن هنرهای نمایشی استان تهران برگزار می شود در مرحله اول پس از انتشار فراخوان 170 متقاضی از اعضای انجمن هنرهای نمایشی استان تهران با ارسال عکس و رزومه اعلام آمادگی کرده سپس کارگردان نمایش با مطالعه رزومه ها و دیدن عکس های رسیده از70  نفر جهت مصاحبه حضوری دعوت به عمل آورده که این مصاحبه طی سه روز از تاریخ 15 آبان لغایت 17 آبان در مجموعه تئاتر محراب برگزار شده است و در نهایت ماحصل این کارگاه آموزشی تولید نمایش اسب است که می تواند تولید در خور تاملی باشد.

 

فروغ ساراپینا/ محسن حسینی

محسن حسینی همواره بر پایه توجه به کرئوگرای و شیوه فوق مدرن در صحنه حضور داشته و متاسفانه گاهی کارهایش کم مخاطب می شود اما نگاه او در توجه به نظریه هنرمندانی چون آنتونن آرتو و تئاتر شقاوت می تواند ما را متوجه وجوه دیگری از تئاتر کند که در آن ارجاع به اصالت ها که می توانند آیین و اسطوره باشند بسیار دیدنی باشد. او از سال 80 در تئاتر ایران فعالیت می کند و پیش از آن سالها در تئاتر آلمان فعال بوده است.

 

ماجرای متران پاژ خرس و خواستگاری/ محمدحسن معجونی

محمدحسن معجونی هنرمندی برآمده از گروه علی رفیعی است که نگاه متنوع و متفکر با اتکای به فرم های بدیع هست و از این منظر کارهایش هم دیدنی است و هم جاذبه های اندیشگانی دارد و ماجرای متران پاز و خرس و خواستگاری سه کمدی است که در تهران و رشت کار شده اند. بنابراین می توان این حضور و موفقیت او در ژانر کمدی به فال نیک گرفت چون کمتر کسی به راحتی می تواند وضعیت کمدی به قلم روسها را در ایران تماشایی کند.

او از اویل دهۀ 80 در مقام کارگردان تئاتر فعالیت کرده و با سرپرستی گروه تئاتر لیو در برگزاری جشنواره تک گویی و میکرو تئاتر و چندین پژوهش و ساخت سالن تئاتر هامون در رشت فعال بوده و در زمینه آموزش جوانان تلاش کرده است.

 

فعل/ محمد رضایی راد

محمدرضایی راد از سالهای آغازین 80 دارد کار می کند و بسیار کم کار است اما همواره کارهایشان در میدان دید منتقدان و مخاطبان با نقد و بررسی مواجه می شود و این خود دلالت بر دغدغه مندی هایش خواهد کرد که همواره در صحنه متفکر بوده و همین خود شاید دلیل عمده ای برای قابل بحث بودنش باشد.

 

دو دلقک و نصفی/ جلال تهرانی

جلال تهرانی ضمن فرم گرایی از فلسفه بسیار در کارهایش بهره می برد بنابراین اهل شعار و تا حدی نیز صراحت بیان نیست  بلکه آنچه باید دیده و شنیده شود ارائه می کند حالا دیگر به برداشت مخاطبان برمی گردد چقدر از کارهایش دنباله روی کنند و در این سالها برخی کارهایش با مخالفت و نقدهای تند مواجه شده اما همچنان آثاری درخشانی دارد که او را در صدر گزینش های نمایشی ایرانیان قرار دهد.

 

مفیستو/ مسعود دلخواه

مسعود دلخواه با مفیستو در زمینه جنگ و فاشیسم اثری بسیار تاویل گرایانه را به صحنه آورده است. این اثر اقتباسی از رمان کلاوس مان آلمانی به دست آرین منوشکین فرانسوی است و جنگ جهانی دوم را هدف قرار می دهد.  

او استاد دانشگاه است و از دهه 80 در تئاتر ایران در مقام بازیگر و کارگردان فعالیت کرده است و به عبارتی مفیستو بهترین کارش بوده است.

 

آکواریوم/ سیامک احصایی

سیامک احصایی در این سالها در زمینه متون مدرن در صحنه اقداماتی کرده که برخی از این اجراها قابلیت هایی داشته اند اما آکواریوم نسبت به آن آثار از حساسیت کمتری برخوردار است و با این وجود حتما برای خود جذابیت هایی دارد به ویژه در زمینه موسیقی و طراحی!

سیامک احصایی از سال 84 در مقام کارگردان فعالیت کرده است.

 

این یک پیپ نیست/ محمد مساوات

محمد مساوات یک کارگردان غیر قابل پیش بینی است و هر بار نیز شیوه متفاوتی را تجربه می کند و البته گاهی نیز فراتر از تجربه کردن، کارهایش می خواهد بیانگر یک نگاه تجربی باشد اما برای او هنوز هم زود است که چنین ادعایی کرده باشد و همین نگاه آرمان گرایانه و بدون سروصدایش راه را بر او هموار خواهد کرد که در این مسیر پیشتازی کند چنانچه این پیپ نیست اثری فرم گرایانه است در زمینه تلفیق تکنیک های اجرایی تئاتر و سینما و همچنین یک رویکرد بسیار مدرن نسبت به آثار پلیسی و جنایی و معمایی دارد؛ و از این منظر بسیار دیدنی است. البته تاکیدات فلسفی و نظریه ها میشل فوکو و نقاشی رنه مگریت و سبک سورئالش نیز ضمیمه این اتفاق ناب می شود و بودن و تلفیق چنین نظریه هایی است که خواه ناخواه چه مثبت و چه منفی نظر مخاطبانش را معطوف به خود خواهد کرد.

مساوات از میانه دهه 80 در مقام نمایشنامه نویس و کارگردان کار کرده و همواره در جشنواره های متعدد جایزه گرفته است.

 

فهرست  مردگان/ رضا ثروتی

 رضا ثروتی با سه نمایش مکبث، عجایب المخلوقات و ویتسک بسیار مطرح شد و بعد فهرست را اجرا کرد که این نمایش بیشتر دچار حواشی شد تا اینکه اصل مطلب یا خود اجرا مطرح باشد. اما به هر روی او یک کارگردان نوجو هست و می تواند همواره در صحنه مدعی اتفاقات نوینی باشد اگر این نوجویی و پیشرو بودن با اصالت ها و خویشتن مداری ها توام شود و اگر حواشی از او دور باشد، حتما همان جایگاه محفوظ خواهد بود و ما همچنان می توانیم از دیدن آثارش هم لذت ببریم و هم به تاویلات ویژه بپردازیم.

او از میانۀ دهۀ 80 در تئاتر ایران فعال بوده و در جشنوارۀ تئاتر فجر نیز برنده چند جایزه بوده است.

 

پسران تاریخ/ اشکان خیل نژاد

اشکان خیل نژاد هنگامی که متفکر و اجتماعی نگرانه تئاتر تولید می کند موفقیت بهتری را به چالش می گذارد و فرقی هم نمی کند که متن مورد گزینشش ایرانی مثل پچپچه های پشت خط نبرد و خارجی مثل پسران تاریخ باشد. هر چند در اولی رئالیسم و در دومی ضد رئالیسم و فرم متکی به بیومکانیک میرهولد تجربه شده باشد. بنابراین رفتن به سوی تئاتر تجربی برای بسیاری از کارگردانان جوانتر ایرانی بسیار زود می نماید و تنها دلیلش نیز نداشتن مانیفسیت هنری است و تئاتر ایران هنوز در دوران تجربه نظریه های تئاتری است و به مرحله استقلال و خلاقیت های فردی نرسیده است و البته چنین چیزی دور از ذهن نیست اما باید بتوانیم در ابتدا در استقرار تئاتر همتراز با تئاتر دنیا بکوشیم و سپس زمینه های تئاتر تجربی فراهم خواهد شد. به لحاظ فردی نیز کارگردانی به این مرحله خواهد رسید که به لحاظ نظریه و شیوه های اجرایی به ماکزیمم دستورالعمل ها و برداشت های اجرایی رسیده باشد که بتواند حالا خلاقیت های ناب خود را در صحنه رمزگشایی کند.

 

چهره های دیگر

همچنین چهره های میانسال و جوانی هم هستند که در این سالها بارها درخشیده اند و می توانند در تئاتر ایران به نمایندگی از گروههای هنری قابل تامل در جریان سازی تئاتر ایران همواره موثر واقع شوند که در این جشنواره نیز حضور یافته اند:

 ۱۰۰ درصد/ مرتضی اسماعیل کاشی، ماراساد/ ایمان اسکندری خسیس/ مریم کاظمی/ تهران، ابوبکر محمدی، فاطمه محمدی/ جلال تجنگی/ تهران نفر دوم/ مهین صدری، پرومته/ شهاب آگاهی، حذفیات/ مهدی ضیاءچمنی/ خراسان رضوی عبدالله برجسته/ مشهد، شب دشنه‌های بلند/ علی شمس/ تهران، شلتر/ امین میری/ تهران، چند درجه سوتفاهم در مقیاس اتللو/ جبیب‌الله دانش/ تهران، خانه‌ای در انتهای خیابان بهار/ ندا هنگامی/ تهران، تولد غم‌انگیز پسر آهنی/ رامین سیار دشتی/ تهران اگه بمیری/ سمانه زندی‌نژاد/ تهران،  برای کلاه آهنی ها/ پژمان عبدی/ تهران، آواز زنی در گورستان/ مسلم نارکی/ گچساران،  آناکارنینا/ آرش عباسی/ تهران،   شاه لیرک/ افق ایرجی/ مرکزی، موغلی پنا/ علیرضا داوری/ بندرعباس، نسخه آزمایشی/ علی حاتمی نژاد/ مشهد، و چند داستان دیگر/ پیام لاریان/ تهران. 




مطالب مرتبط

کارگردان حاضر در بخش مسابقه تئاتر ایران مطرح کرد

حامد شفیع‌خواه: تنوع آثار و عدم انتخاب سلیقه‌ای از نکات مثبت جشنواره 42 فجر هستند
کارگردان حاضر در بخش مسابقه تئاتر ایران مطرح کرد

حامد شفیع‌خواه: تنوع آثار و عدم انتخاب سلیقه‌ای از نکات مثبت جشنواره 42 فجر هستند

حامد شفیع‌خواه، کارگردان حاضر در بخش مسابقه تئاتر ایران، تنوع آثار و عدم انتخاب سلیقه‌ای را از نکات مثبت چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر دانست.

|

گفت‌وگو با کارگردان حاضر در بخش میهمان جشنواره فجر

وحید نفر: «دور»؛ روایتی کمدی-تراژیک از تأثیر جنگ بر زندگی آدم‌هاست
گفت‌وگو با کارگردان حاضر در بخش میهمان جشنواره فجر

وحید نفر: «دور»؛ روایتی کمدی-تراژیک از تأثیر جنگ بر زندگی آدم‌هاست

وحید نفر، کارگردان نمایش «دور» که در بخش میهمان چهل‌ودومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور دارد، این اثر را روایتی کمدی-تراژدی از تأثیر جنگ بر زندگی آدم‌ها معرفی کرد.

|

گفت‌وگو با کارگردان حاضر در بخش مسابقه جشنواره تئاتر فجر

محمدحسین علیپور: بخش فراگیر اتفاقی نوین در عرصه تئاتر کشور است
گفت‌وگو با کارگردان حاضر در بخش مسابقه جشنواره تئاتر فجر

محمدحسین علیپور: بخش فراگیر اتفاقی نوین در عرصه تئاتر کشور است

کارگردان نمایش «برداشت آزاد» با بیان اینکه بخش فراگیر یک اتفاق نوین در عرصه تئاتر کشور است، می‌گوید کار کردن با افراد توان یاب نیازمند صبوری و تلاش بسیار است.

|

نقدی بر نمایش «فردریک» نوشته اریک امانوئل اشمیت و کار حمیدرضا نعیمی

بازی رو به پیش عشق و سیاست
نقدی بر نمایش «فردریک» نوشته اریک امانوئل اشمیت و کار حمیدرضا نعیمی

بازی رو به پیش عشق و سیاست

رضا آشفته: نمایش «فردریک» نوشته امانوئل اشمیت و کار حمیدرضا نعیمی که آذر و دی در سالن اصلی تئاتر شهر میزبان مخاطبان است، درباره تئاتر و به شیوه پسامدرن است که در آن زندگی یک بازیگر قرن نوزدهم فرانسه ...

|

چهاردهمین جشنواره تئاتر استانی جنوب کرمان، برگزیدگان خود را شناخت

چهاردهمین جشنواره تئاتر استانی جنوب کرمان، برگزیدگان خود را شناخت

آیین اختتامیه چهاردهمین جشنواره تئاتر استانی جنوب کرمان، شب گذشته (چهارشنبه اول آذر) برگزار شد و با نظر هیئت داوران، نمایش صحنه‌ای «میردوست دلارته» به بخش صحنه‌ای جشنواره تئاتر مناطق فجر راه‌ یافت.

|

نظرات کاربران