مرور فعالیت های کانون تئاتر دینی در گفت و گو با محمود فرهنگ
تنها در همایش عاشورا تا اربعین 42 نمایش دینی 365 اجرا در سراسر کشور داشتند
ایران تئاتر : کانون تئاتر دینی اداره کل هنرهای نمایشی در یک سال گذشته فعالیت های متنوعی داشته است . برگزاری همایش عاشورا تا اربعین ازجمله فعالیت های قابل توجه این دفتر تخصصی است . حاصل این همایش به صحنه رفتن ۴۲ نمایش دینی با بیش از ۳۶۵ اجرا در سراسر کشوراست . در ایام سوگواری شهادت حضرت فاطمه (س) درگفت و گو با محمود فرهنگ مدیر کانون تئاتر دینی درباره نتایج فرامتنی و ظرفیتهای متنوع ایجاد شده در این همایش را برای تئاتر دینی مرور می کنیم .
همایش عاشورا تا اربعین که در ادامه مسیر راه جشنوارههای حقیقت و صاحبدلان به هشتمین سال تجربه خود در اجرای تئاتر دینی رسیده ،یک فستیوال تمامعیار تئاتر دینی است. همایشی که با بیش از 365 اجرا آنهم ظرف زمانی دو ماه 42 اثر را برای اجرای عمومی و مردمی حمایت میکند سازوکار سادهای دارد. همه این اتفاقات در دفتر کانون تئاتر دینی رخ میدهد. جایی که محمود فرهنگ مدیرت آن را به عهده دارد. پرونده همایش عاشورا تا اربعین امسال در حالی بسته شد که پرونده جدیدی برای سال آینده بازشده است. در پایان همایش برای آگاهی بیشتر با عملکرد و نتایج این همایش بیش از 130 دقیقه با محمود فرهنگ به گفتوگو پرداختیم تا علاوه بر نگاهی مجمل به برنامههای انجامشده در این همایش درباره ظرفیتهای جدیدی که کانون تئاتر دینی برای گسترش تئاتر داشته به کنکاش بپردازیم.
محور اصلی گفتگوی ما همایش عاشورا تا اربعین است. ابتدا از چگونگی این همایش بگویید.
امسال سال هشتم است که کانون تئاتر دینی برنامه خودش را با عنوان عاشورا تا اربعین در استمرار فعالیتهای جشنواره حقیقت سال اول و صاحبدلان سالهای بعد دارد انجام میدهد. هدف از این برنامه حمایت از گروههای صحنهای و خیابانی تئاتر کشور است.
از سال 60 تا سال 89 درمجموع 209 نمایش دینی در مدت 32 سال اجراشده بود. از سال 89 که با شروع جشنواره حقیقت از نمایش دینی حمایت کردیم تا امروز 339 نمایش دینی را موردحمایت و اجرای عمومی قراردادیم.
درواقع پیش از آغاز فعالیت ما سهم نمایش دینی 6 اثر در سال بود. این آمار شامل نمایشهای به صحنه رفته و آثار حاضر در جشنوارهها میشود. با توجه به آمارهای موجود طی 4 سال اول 1288 نمایشنامهنویس با ما در ارتباط بودند و متقاضی اجرا بودند.
درواقع سالی 60،65 و گاه تا 70 اثر در سال موردحمایت کانون قرار میگرفت. درخواست اجرای تئاتر دینی در کشور ما بسیار بالا است.22152 هنرمند در این دوره 4 ساله در آثار دینی حضور داشتند.
سال گذشته از 20 نمایش حمایت کردیم و امسال بیش از دو برابر شد و به 42 اثر رسید.
امسال از 44 گروه حمایت شد که 2 گروه به اجرای نهایی نرسیدند و آثار 42 گروه در سراسر کشور به اجرا رفت. گروهها بین 10 تا 12 اجرا داشتند و در تهران بعضی به 15 اجرا نیز رسیدند.
سال گذشته از سه گروه در تهران حمایت کردیم و امسال این حمایت در تهران به 11 گروه رسید.
این آثار در کجا به صحنه میروند؟
آثار تهرانی سال گذشته فقط در خانه نمایش اداره تئاتر به صحنه رفت اما امسال علاوه بر خانه نمایش، تئاتر شهر، تالار محراب، تالار ناصرخسرو، سالن اصلی حوزه هنری و پردیس تئاتر تهران کانونهای نمایش سالنهایی بودند که امسال به حمایت از تئاتر دینی پرداخته و میزبان نمایش دینی بودند.
از انعکاس اخبار در رسانهها شاهد استقبال خوبی از این آثار بودیم. هنوز همه آمار و ارقام به دفتر نرسیده اما از عکسها و فیلمهایی که از اجراها تا الآن به دستمان رسیده میتوان به این نتیجه رسید که آثار از استقبال خوبی برخوردار بودند.
به استقبال مخاطب از این آثار اشاره کردید، استمرار اجرا در این چند سال چه نقشی در این استقبال داشته؟
قطعاً استمرار اجراها در این چند سال باعث شده تا هرسال مخاطب بیشتری به دیدن این آثار جلب شوند. این استمرار از یکسو به ارتقاء کیفی آثار و بهموازات آن به جلب مخاطب کمک شایانی کرده است. بهعنوانمثال ما گروهی در شهرستان هرسین داریم که چهار سال است در حال اجرای نمایش است و این ادامه داشتن فعالیت تئاتر دینی در این شهرستان روزبهروز بر مخاطبان افزوده است.
اشاره به رشد صددرصدی اجرای نمایش دینی داشتید. امسال مردم شاهد چه ویژگیهای دیگری در اجرای تئاتر دینی بودند؟
در اصفهان برخلاف سال قبل 5 اثر و در خوزستان هم 5 اثر به صحنه رفت. امسال استان خوزستان آثاری را به زبان عربی و فارسی در موکبهای پیادهروی اربعین به اجرا درآورند. 15 نمایش خیابانی در این طرح اجرا شد که استان خوزستان از آنها حمایت کرد و قرار است اداره کل هنرهای نمایشی هم از آنها حمایت کند.
آیا هرسال در کانون تئاتر دینی آثار به صحنه رفته ازنظر آماری مورد تجزیه تحلیل قرار میگیرد تا بدانید از چه نوع آثاری حمایت بیشتری بکنید؟
ما هرسال نموداری از آثار بخشهای مختلف را استخراج میکنیم تا بدانیم چند اثر در هر موضوع به صحنه رفته است. قرآنی، فاطمی، علوی، رضوی، مهدوی، تاریخ اسلام، شخصیتهای معاصر و تأثیرگذار در تاریخ اسلام و موضوعات مختلف دینی که در دستور کارمان قرار دارد به تفکیک مشخص میشود و درصد فراگیری هر موضوع در هرسال مشخص میشود. آمار هنرمندان شرکتکننده به تفکیک جنسیت، میزان سواد، میزان تجربه و فاکتورهای بسیار دیگری که وجود دارد و هرساله استخراج میشود تا نقشه راه گذشته و آینده عملکرد کانون تئاتر دینی را بهتر ترسیم کنیم.
امسال در استان مرکزی دو اثر داشتیم که 10 اجرا خود را در چند شهرستان این استان اجرا کردند.
در یک جشنواره ما شاهد اجراهای محدود از گروهها هستیم و پسازآن تمام زحمات گروه محو ناپدید میشود. همایش عاشورا تا اربعین از چه ویژگیهای خاصی برخوردار است؟
امسال تقریباً تمام کسانی که در این همایش حضور داشتند از پیشکسوتان و فعالان عرصه نمایش استان بودند. در سالهای گذشته از همین اجراها برخی به جشنواره تئاتر فجر نیز راه پیدا کردند. وقتی یک نمایش برای حضور در جشنواره تولید میشود با دو اجرا به کار خود پایان میدهد اما در همایش عاشورا تا اربعین گروهها بالغبر 10 اجرا دارند و بعد از آنهم با حمایتهایی که جذب میکنند بسیاری از آنها میتوانند در طول سال اجراهای دیگری نیز داشته باشند. فرماندار لاهیجان از یک گروه نمایشی دعوت کرده و از آنها تقدیر کرده یا شاهد این بودیم که در چند شهرستان پس از پایان اجراها نهادهایی پا پیش گذاشتند و برای حمایت از گروهها و ادامه اجراهایشان اعلام آمادگی کردند. به پوستر آثار که دقت کنید میبینید بسیاری از نمایشها با حمایت نهادهای مختلف در استانهای اجرا میشود. چون نمایشها در خود استان برگزار میشود موردحمایت هم قرار میگیرد.
حمایت اداره کل هنرهای نمایشی از این گروهها چگونه است؟
ما از گروهها بهصورت نقدی حمایت میکنیم و از آنها میخواهیم ظرفیتهای شهر و استان خودشان را پیداکرده و استفاده کنند. ما ابتدا یک کمکهزینه در قالب پیشپرداخت داریم و بعد با توجه به گروه، میزان تماشاچی، تعداد اجراها و ... به گروه هزینه پرداخت میکنیم این بودجه غیر از حمایتهایی است که خود گروه توانسته به دست بیاورد. ما امسال حدود 50 تا 60 درصد بیش از سال گذشته از هر گروه حمایت کردیم.
شما از آثار تولیدشده در حوزه تئاتر دینی هم حمایت میکنید؟
برخی آثار هستند که در استان تولیدشده اما به اجرا نرسیده. فیلم این آثار موجود است و آن را برای ما میفرستند. ما راهنماییهایی برای ارتقاء کیفی نمایش داریم. البته برخی آثار متن هستند و بعد از ارزیابی و پذیرش متن، گروه آن را تمرین و اجرا میکند. امسال دکتر حمزه زاده، دکتر جولایی و دکتر وفاداری آثار تهرانی را ارزیابی کردند و راهنماییهای لازم را به گروهها داشتند.
این راهنمایی در چه سطحی است. بیشتر نظارتی است یا ارزشیابی؟
هر سه این عزیزان که نام بردم در شورای نظارت و ارزشیابی حضور دارند. وقتی اثری آماده اجرا است و فیلم را میبینیم چون اثر مجوز اجرا داشته پس مشکل خاصی نداشته و ما بیشتر برای ارتقاء سطح کیفی و تکنیکی نمایش راهنماییهایی خواهیم داشت. اگر نمایشی برای اولین بار باشد که تولید میشود متن آن نمایش قبلاً به تصویب میرسد و باز در ادامه توصیهها در جهت ارتقاء کیفیت تکنیکی به گروه داده میشود تا اثر به صحنه رفته از کیفیت لازم برای مخاطب برخوردار باشد.
اگر بخواهیم نگاهی آماری به همایش داشته باشیم وضع گروههای شهرستانی امسال چگونه بود؟
سالهای گذشته ما از نمایشهای دینی که در سالنهای مطرح مثل سالن چهارسو، سنگلج، سالن اصلی تئاتر شهر و امثال آن به صحنه میرفت و هر نمایش اجراهای زیادی هم داشت حمایت میکردیم؛ اما امسال تلاش کردیم بیشتر به گروههای شهرستانی بپردازیم زیرا گروههای تهرانی که عموماً از اداره کل حمایتهای موردنیاز را به دست میآورند بنابراین به شهرستانها بیشتر پرداختیم.
سال 89 در دور اول 76 نمایش داشتیم که با میانگین 12 اجرا درمجموع 912 اجرا داشتیم. سال دوم 59 نمایش از حمایت کردیم و درمجموع 708 اجرا داشتیم. دور سوم و چهارم هر دوره 50 نمایش موردحمایت قرار گرفت که 600 اجرا داشتند.
استقبال مخاطبین از این نمایشها چگونه بود؟
یکی از مشکلات گروههای نمایشی مخاطب یابی است. اگر گروه بتواند مخاطبی را جذب و حفظ کند میتواند آثار نمایشی متعددی را به صحنه ببرند زیرا مخاطب خود را حفظ کردهاند. بااینوجود امسال دو گروه به ما مراجعه کردند که نزدیک به 15 سال است نمایش دینی اجرا میکنند و بدون حمایتهای دولتی هرسال مخاطب خود رادارند. یک نمایش بود که در ایام غدیر هرسال 15 روز نمایش داشتند و این گروه در سالن پرواز روزی یکمیلیون تومان فقط هزینه سالن پرداخت میکرد. البته امسال نتوانستیم این گروهها را جذب کنیم زیر در ایام محرم و صفر به کربلا میرفتند و امکان اجر نداشتند اما احتمالاً سالهای آینده با برنامهریزیهایی که انجام میشود میتوانیم این گروهها را هم داشته باشیم.
«همایش عاشورا تا اربعین» ظرفیتهای متنوع و جدیدی در سطوح مختلف به تئاتر کشور افزوده است. قبلاً بیشتر از نمایشهای روی صحنه حمایت میشد ولی حالا نمایشها در اقصا نقاط کشور با حمایت کانون تئاتر دینی به صحنه میرود. سالبهسال به سالنها، شهرها، نهادهای حامی و امثال اینها و درنتیجه تماشاچی اضافه میشود. درباره این ظرفیتهای جدید که به تئاتر کشور اضافه میشود آماری دارید؟
همایش عاشورا تا اربعین ظرفیتهای متنوعی در بخش سختافزاری و فرهنگی برای تئاتر دینی ایجاد کرده است. همه کارهای حرفهای که در 5 سال اول به صحنه میرفت صفر تا صد آن با حمایت کانون تئاتر دینی انجام میشد یعنی یک متن حرفهای با یک گروه حرفهای به صحنه میرفت. آثاری هم بود که ما از هنرمندانی که در عرصه نمایش دینی فعالیت کردند با اهداء لوح تقدیر میکردیم.
اداره کل هنرهای نمایشی سالنهایی دارد که از سال قبل برنامه آن مشخصشده و ما نمیتوانیم بهصورت ناگهانی سالنی را در اختیار بگیریم. ما برای نمایشهایی که از قبل مشخص است با هماهنگی مدیران سالنهایی را که مناسب نمایش باشد رزرو میکنیم اما برخی آثار هستند که در طول یک پروسه صفر تا صد تولید میشوند و پس از آمادهسازی نیاز به سالن داند که ما برای این آثار رایزنیهایی را انجام میدهیم مثلاً امسال 5 نمایش ما در سالن ناصرخسرو به صحنه رفت و برخی گروهها همانجا تمرین داشتند. سالنها در مراکز استان همه کرایه داده میشود. یک رییس انجمن هنرهای نمایشی در استان فقط 7 روز میتوانست از یک سالن استفاده کند و اگر میخواست 10 اجرا داشته باشد باید 3 روز را اجرا پرداخت کند. ما همان 7 روز را در این شهر و بقیه اجرا را به شهر دیگری از استان میبرم. ما با اداره کل ارشاد استانها و نهادهای دیگر وارد مذاکره میشویم تا بتوانیم از ظرفیتهای خالی استفاده کنیم. بدین ترتیب شهرهای مختلف استان استفاده میبرند و یک نمایش مختص مرکز استان نمیشود. ارتباط گروهها با نهادهای مختلف در استانها در حال افزایش است و سالبهسال شاهد استقبال نهادها و گروههای نمایشی از این همایش هستیم.
در تهران هم کانونهای فرهنگی هنری حر و اباذر و ... که در 5 نقطه تهران هستند ظرفیتهای جدید دیگری بود که امسال برای اجرا استفاده شد. اکبر قهرمانی کارگردانی بود که برای نمایش خود هم مخاطب یابی کرد و هم سالنها را هماهنگ کرد و برای هر اجرا حدود 500 تماشاچی جذب کرده بود.
ظرفیتهای سختافزاری بخشی از ایجاد ظرفیتهای جدید نمایشی این رویداد فرهنگی است و قطعاً همایش عاشورا تا اربعین از ظرفیتهای فرهنگی متنوعی نیز برخوردار است؟
ما علاوه بر ظرفیتهای سختافزاری؛ ظرفیتهای معنوی و فرهنگی جدیدی نیز به دست آوردیم. امسال برای اولین بار اغلب نمایشها در افتتاحیه نمایش خود از مدافعین حرم تقدیر کردند. گروهها با دعوت از خانواده شهدای مدافع حرم برای اولین بار همسو بااحساس عمومی جامعه عمل کردند. حضور خانواده شهدا و حمایت این خانوادهها انگیزه گروه اجرایی را چندین برابر میکند. خود گروهها رفتند و خانواده شهدا را پیدا و دعوت کردند. هنرمندان خودشان تلاش کردند از حوادث مهم جهان اطرافشان عقب نباشند. امسال بدون اینکه ما بگوییم 4 یا 5 گروه اصلاً موضوع نمایششان مدافعین حرم بود که استقبال خوبی هم از سوی مردم و هم از سوی هنرمندان شاخص از این نمایشها صورت گرفت. نمایش «کافیشاپ» ازجمله این آثار بود. این آثار بهدوراز شعارزدگی به موضوع مدافعین حرم پرداختند. تقلب بزرگان تئاتر از این اثر دیدن کردند که باعث تشویق گروه شد و حتی حوزه هنری نیز قول حمایت برای اجرای عمومی به آنها داد.
برای اولینبار یک نمایش درباره زندگی امام خمینی نگارش شد که 5 – 6 ماه نگارش آن به طول انجامید. این اولین اثر نمایشی مرتبط با زندگی امام خمینی بود که علاءالدین قاسمی و آقای والی دو هنرمند حرفهای کشورمان در آن به ایفای نق پرداختند.
وقتی ماه صفر تمام شد شما برای همایش سال بعد شروع به کار میکنید. 44 اثر ظرف دو ماه به صحنه میرود درواقع کانون تئاتر دینی چیزی شبیه دبیرخانه دائمی تئاتر دینی عمل میکند؟
هنوز همایش تمام نشده بود که به ما متنها و اجراهایی برای حضور در سال آینده پیشنهادشده است. حمایت از 44 اثر که از متن، تمرین تا اجرا را شامل میشود مراحل بسیار سخت و پیچیدهای را میطلبد. هماهنگی با گروهها از نویسنده تا کارگردان و بازیگر ازیکطرف، ارتباطات و هماهنگیهای لازم با اداره کل هنرهای نمایشی در تهران و هماهنگی اجرا ر سالنهای تهران و شهرستانها هرکدام مستلزم برنامهریزی و کار مختص خودش است. در هر شهرستان گاهی با اتفاقات جدیدی روبرو میشویم. گاه اجرا در یک شهر کوچک پیچیدگیهایی بیش شهرهای بزرگ را دارد. همه اینها را در حالی باید موردتوجه قرارداد که ما نمیتوانیم هرکس تقاضای حضور داشت بپذیریم بلکه باید از حرفهایترینها حمایت کنیم. ما قرار نیست کار تجربی یا غیرحرفهای به صحنه ببریم. همه آثار باید پوستر و بروشور داشته باشند و همگی به تصویب برسند تا شأن اداره کل هنرهای نمایشی و ادارات کل ارشاد استانها باشند.
آیا اثری وجود دارد که هرسال تکرار شود؟
برنامه اصلی ما به صحنه آوردن آثار جدید است اما هستند کارهای شاخصی که برای چندمین بار به صحنه میروند. یک اثر به نام خاتون داریم که کار آقای عالم بخش است. این اثر سه سال است به صحنه میرود البته امسال تمام گروه تغییر کرد. ما به این نمایش کمک محدودی کردیم و 10 اجرای آن به نام کانون به صحنه رفت. یک نمایش دیگر هم بانام خورشید کاروان است که برای سومین سال در اصفهان به صحنه میرود. این نمایش نیز امسال با یک گروه جدید به اجرا رسید.
نگاه حمایتی شما بیشتر شامل آثار آماده میشود یا متون مرتبط با موضوعات موردنظرتان؟
ما توجه بیشتری به متون داریم. بهخصوص متنهای جدیدی که مرتبط با موضوعات ما نوشته میشود. نمایشی که آماده است حتماً حمایتی داشته که سرپا شده است ما از این آثار هم بهشرط داشتن کیفیت لازم حمایت میکنیم اما از متون تازه حمایت بیشتری داریم. البته ممکن است یک گروه کاری را آماده داشته باشد اما حماتی از آنها نشده تا به اجرای عموم برسد ما از این گروه حمایت میکنیم تا به اجرای عموم برسد. البته باید استانداردهای ما را لحاظ کند زیرا ما هرسال یکقدم به جلو میرویم و به حرفهایتر شدن گروهها کمک میکنیم.
اجرای یک نمایش دینی آنهم با گروههای حرفهای که سالها در این حوزه کارکردند شاید خیلی نیاز به نظارت و ارزشیابی نداشته باشد اما کانون تئاتر دینی هرسال افرادی را در هر بخش مسئول قرار میدهد این نظارت شامل چه چیزهایی میشود؟
بله نمایش دینی خیلی نیاز به نظارت و ارزشیابی ندارد اما باید اجرای آن درست باشد. ما برای نمایشنامه، تئاتر خیابانی، اجرای صحنهای و هر بخش از افرادی که اساتید فن هستند بهره میبریم تا آثار ازنظر فنی و تکنیکی استانداردهای لازم را داشته باشد. آثار دینی از هیچ خط قرمزی عبور نمیکند که نیاز به نظارت در آن حوزه باشند. ولی اگر اثر تاریخی است نباید وهن باشد و بدون سند تاریخی به صحنه برود. این اتفاق میافتد که سالبهسال میبینیم که اساتید تئاتر ما به تماشای این آثار علاقه بیشتری نشان میدهد و از آن راضی هستند.
آیا عمر آثاری که با این کیفیت حمایت و نظارت میشود با 10 – 15 اجرا به پایان میرسد؟
خیلی از آثار بعدازاینکه اجراهای عمومی موفق خود را در همایش عاشورا تا اربعین پشت سر گذاشتند تلاش میکنند در جشنوارهها شرکت کنند و چون از پختگی خوبی در تمرینها و اجرا برخوردار شدند حالا احتمال پذیرفته شدنشان در جشنوارهها بیشتر میشود. ما کمک میکنیم یک اثر دینی در بهترین کیفیت تولید شود و پسازآن گروهها میتوانند آن اثر را به میل خود به عرصههای دیگر معرفی کنند و به اجراهای جشنوارهای و حتی اجراهای عمومی جدید دست پیدا کنند. این هم از ظرفیتهای جدیدی است که این همایش ایجاد میکند.
از دیگر ظرفیتهای این همایش نتایج حمایتی است که از گروه شهرستانی در استان خودش صورت میگیرد. با تداوم اجرای گروههای شهرستانی در شهر و استان بومی خودش و با شناخته شدن هنرمندان توسط مردم و مسئولین دیگر نیاز به مهاجرت به پایتخت برای دیده شدن کمرنگ میشود. هنرمند در شهر خودش انگیزه برای اجراهای جدید پیدا میکند.
در این راستا نمایندگان برخی سازمانها و نهادها به دیدن نمایشها میروند و حتی میبینیم که از این نمایشها تقدیر میشود. اینها در طول زمان به رشد تئاتر دینی و حضور نهادهای مرتبط برای حمایت از تئاتر دینی کمک میکند.
گسترده شدن تئاتر دینی و افزایش مخاطب این نوع نمایش در سطوح مختلف باعث میشود رفتارهای اجتماعی مردم نیز متأثر از تئاتر دینی تغییر کند. وقتی امسال 5 کانون فرهنگی هنری به ظرفیت نمایش دینی اضافه میشود یا از یک سالن 400 در کوی دانشگاه استفاده شود اینها همه ظرفیتهای جدیدی است که همایش عاشورا تا اربعین برای نمایش بهخصوص تئاتر دینی ایجاد میکند.
دانشجویان دانشگاهها نیز مخاطبان بالقوه شما در تئاتر دینی به شمار میروند در این خصوص کاری کردهاید؟
ظرفیت سالنهای تحت مدیریت اداره کل محدود است و همانهایی هم که موجود است نمیتوان توقع داشت صد درصد در اختیار نا قرار بگیرد بنابراین ما نیاز داریم به ظرفیتهای جدید فکر کنیم. یکی از این ظرفیتها دانشگاهها است. دانشگاهها علاوه بر در اختیار داشتن سالنهای خوب و حرفهای برای اجرا دارای ظرفیتهای فراوانی در تولید اثر و مخاطب اثر هستند. یکی از برنامههای ما افزودن دانشگاهیان به این همایش است. سال جاری مدیرت تالار مولوی سالن ناصرخسرو را در اختیار ما قرارداد و همینطور یک سالن در دانشگاه با 400-500 صندلی به ما پیشنهاد شد که ما برای سال آینده هم از سالنهای دانشگاهها برای اجرا و هم از اساتید برای تولید اثر و هم از دانشجویان بهعنوان مخاطبان تئاتر دینی بهره خواهیم برد. ما میتوانیم برخی آثار را که قابلیت اجرا در طول سال رادارند در این سالنها به صحنه ببریم.
با این توضیح یکی از کارهایی که کانون تئاتر دینی میتواند انجام دهد ایجاد همدلی و هماهنگی میان نهادهای مختلف است تا بتواند آنها را پایکار بیاورد؟
من لازم است از جناب آقای شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی تشکر کنم که علاوه بر حمایتهای مادی با حضور خود و تماشای آثار دینی و تشویق گروههای نمایشی حمایتهای معنوی خودشان را هم از این آثار نشان دادند. همینطور از آقای اتابک نادری مسئول تئاتر استانها سپاسگزارم که با تفاهمنامهای که به همت امور استانهای اداره کل هنرهای نمایشی با اداره کل ارشاد استانها صورت گرفت آنها نیز حمایتهای خوبی از گروهها در استانها داشتند. این حمایتها باعث افزایش انگیزه در گروههای میشود. یکی از پیشکسوتان تئاتر آبادان متن خوبی را برای اجرا داشت و میخواست متن خود را با بزرگترین بازیگران تئاتر آبادان به صحنه ببرد. حمایت مالی که ما میتوانستیم از نمایش داشته باشیم نمیتوانست جوابگوی گروه باشد در این زمان با مدیرکل ارشاد اروندکنار که در تهران حضور داشتند به یک تفاهم لفظی رسیدیم و آقای قنواتی قول داد تا از گروه حمایت کند. آن کار باکیفیت خوبی به صحنه رفت و باعث افزایش انگیزه در هنرمندان استان شد. ببینید این نیز ظرفیتهای جدیدی است که همایش عاشورا تا اربعین برای تئاتر ایجاد میکند.