هرنقش متفاوتی می‌تواند برای بازیگر جذاب باشد

مهسا غفوریان در سال‌های اخیر حضور موثر و پیوسته‌ای در تئاتر مشهد در سمت‌های‌ مختلف بازیگری، نویسندگی، کارگردانی و طراح پوستروبروشور داشته است. وی سرپرست گروه تئاتری گیاه  است. غفوریان فارغ‌التحصیل رشته نقاشی است و فعالیت‌های تئاتریش را از سال 86 زیر نظر سروش طاهری در آموزشگاه موج نو در مشهد شروع کرد. از کارهایش می توان به اسب های پشت پنجره، شکلات، پوچی پوچ خانم میر مازاد، اکسیژن، دو یک بارسلون و هیولا خوانی اشاره کرد. وی جوایزی زیادی در دوران کاریش به دست آورده است. دربخش بهترین طراحی صحنه هیات داوران بیست و هفتمین جشنواره تئاتر استانی خراسان رضوی برای طراحی صحنه نمایش حذفیات به عنوان برگزیده معرفی شد. در جشنواره تئاتر فجر به خاطر بازیش در پیانیستولوژی دیپلم افتخار به دست آورد. نمایش حذفیات نمایشی 6 صحنه ای ودیالوگ محور با صحنه‌ای شامل  سه صندلی، یک موکت دوار سفید رنگ و سه بازیگر است و درباره رابطه مادر و دختری است که با وجود شناختی که از یکدیگر دارند، عدم ارتباط بین‌شان پدیدار است و درکی نسبت به هم ندارند و این موضوع میان‌شان ایجاد دلخوری کرده است. نمایش حذفیات نوشته وکار مهدی ضیاچمنی فروردین‌ و اردیبهشت ماه ساعت 17 در تئاتر مستقل تهران روی صحنه است. در این اثر نمایشی که از شهر مشهد در سی و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در بخش مسابقه بین‌الملل روی صحنه آمد و جایزه نمایشنامه‌نویسی را از آن خود کرد و در بخش بازیگر زن نامزد شد، مهسا غفوریان، گل آرا غفرانی و محمدرضا حسینیان در این نمایش ایفای نقش می‌کنند. دیگر عوامل این اثر نمایشی عبارتند از: مدیرتولید: روح‌اله زندی‌فرد، برنامه‌ریز و دستیار کارگردان: ریحانه رنجبر، جانشین تولید: محسن نجفی نیا، طراح صحنه و لباس: مهسا غفوریان، طراح گریم: مهشید غفوریان، ساخت تیزر: علی شیرخدایی و عکاس: رضا جاوید. با مهسا غفوریان در باره بازیش در نمایش حذفیات گفت وگویی انجام داده ایم.

آیا ایفای نقش هایی که اوج و فرودهای زیادی مثل همین مادر نمایش حذفیات دارد برای بازیگر جذابیت های خاصی دارد؟

هرنقش متفاوتی برای بازیگر می تواند جذاب باشد؛ این مادر هم جزو نقش های مهم کارنامه کاریم است و اجرایش برایم توام با چالش های مطبوعی بود. در باره متفاوت بودن هم تلاش می کنم آن را در بازیم ارائه کنم. همه آدم ها به دلیل خصلت‌های فردی با هم تفاوت دارند. حتی نقش دو آدم کاملا مشابه به هم را می شود به لحاظ خصلت های فردیشان متفاوت بازی کرد .

اما برخی از نقش ها مثل همین مادر نمایش حذفیات به واسطه ویژگی مصالح بیشتری به بازیگر برای ارائه بازی بهتر می دهند؟

درست است. من در این نمایش به واسطه ساختار مینی‌مالش فقط همین شخصیت متنوع مادر که اشاره کردید در اختیار داشتم.

در جنس بازیتان رگه هایی از بازی مینی مالیستی و استلیزه هم دیده می شد؟

بله، در این نوع اجراها کارگردانی، به واسطه ماهیت اثر، زیاد خودش را به رخ نمی کشاند.

درست ارائه کردن فضای این نوع نمایش ها بستگی زیادی به درست از کار درآمدن بازی بازیگرانش دارد؟

منظورم این است که کارگردانی این آثار جزو سخت ترین کارگردانی‌ها محسوب می شود. قرار بود اصلا کارگردانی در این نمایش دیده نشود و ضیاء چمنی خیلی هوشمندانه این کار را انجام داد و یکی از دغدغه‌هایمان برای نمایش حذفیات این بود که بتوانیم مخاطب نمایش را با خود همراه کنیم؛ چرا که در بخش زیادی از نمایش، دیالوگ‌ها تکرار می‌شود، اما این فضا و این جنس از کار همواره برای ما مهم بوده و علاقه داشتیم در این بستر کار کنیم. کارگردانی و بازیگری این نوع نمایش‌ها بسیارسخت است.

به لحاظ شخصیتی این مادر را چگونه دیدید؟

همانگونه که در بالا اشاره کردم من شخصیت مادر را اینطوری دیدم و واگر قرار بود بازیگر دیگری در حذفیات نقش مادر را بازی می‌کند،‌ حتماً تحلیل ‌های خاص خودش را داشت.  با خواندن این متن از ابتدا دقت داشتم به یک ویژگی از مادر برسم که کمتر دیده شده است. این در حالی است که در نمایش خط دقیقی مبنی بر شکل اجرایی کاراکتر وجود ندارد. آن چیزی که روی صحنه شاهد بودید در تمرینات و تحلیل نقش ها به آن رسیدیم.

نکته مثبت و قابل اشاره شما در بازیتان استفاده از تونالیته صدا و تغییر دادن آن در موقعیت های مختلف نمایش است و جاهایی مادر به واسطه نوع شخصیتش کلمات را به صورت کشیده و لحن دار ادا می کرد؟

من تلاش کردم با فوکوس روی صدای مادر روی شخصیت پردازیش درنگ بیشتری داشته باشم و با این نوع حرف زدن ها معرف یک سری از خصوصیات اخلاقیش باشم.

آیا مادر به لحاظ روحی و روانی بیمار است؟

اگر ملاک به قضاوت با این معیارهای رفتاری مادر باشد همه ماها بیمار هستیم. در هرکسی این فروپاشی روحی و رفتاری در موقعیت خاصی بروز و ظهور پیدا می کند. شرایط و محیط و جامعه می تواند در رفتارهای به ظاهر غیر نرمال مادر نقش داشته باشد.

آیا تلاش شد با توجه به رفتارهایی که از مادر می بینم و مدام شخصیت دخترش(شیما) را در مقابل دوستش تحقیر و خرد می کند، شخصیتی خاکستری از این مادر ببینیم؟

اصلا قصد فراهم کردن شرایطی برای قضاوت در باره شخصیت‌های نمایش نداشتیم.

ساختار و کنش شخصیت های نمایش به گونه ای است که مخاطب را وادر به قضاوت می کند؟

هر آدمی با هر خصوصیاتی مورد قضاوت سایرین قرار می گیرد و این مسئله اجتناب ناپذیر است و این قضاوت‌ها می تواند صحیح و یا نادرست باشد. شاید خود من یک سری قضاوت ها در باره خودم قبول نکنم که درست و منطقی است.

جنس شخصیت مادر شباهت هایی با نمونه شخصیت های مشهوری زیادی در سینما وادبیات نظیر بلانش در اتوبوسی به نام هوس دارد. آیا برای ایفای نقشتان به این الگوها رجوعی داشتید؟

نرفتم به این سمت که بخواهم از شخصیت و کاراکتر خاصی تاثیر بگیرم. اما در گوشه ذهنم شخصیت‌های مرتبط بوده که به آنها فکر کرده ام.

سخن پایانی ؟

ما اجرای این نمایش را مرهون  حمایت های الهام کردا می دانیم. الهام کردا در جشنواره تئاتر فجر بازبین بود و پس از دیدن آن با ما صحبت کردند و پیشنهاد اجرای عمومی حذفیات را در تهران مطرح کردند و در کمال فروتنی با داشتن حسی دلسوزانه تمام مراحل گرفتن مجوز و سالن را خودجوش پیگیری‌ کردند و به گونه ای با سالن محل اجرا قرار داد بستند که ما فقط درصدی از فروش روزانه را به آنها پرداخت کنیم.

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی