ناصر ملک مطیعی به دیار حق شتافت

ناصر ملک مطیعی هنرمند توانمند و پیشکسوت سینما و تئاتر و تلوزیون  ایران در ساعات ابتدایی روز4خردادماه 1397 بعد از تحمل یک دوره سخت بیماری در بیمارستان دی و در سن 88 سالگی به دیار حق شتافت.

ناصر ملک مطیعی در سال 1309 در کوچه دانشسرا در دروازه شمیران به دنیا آمد. وی پس از اخذ دیپلم، در رشته تربیت بدنی دانش سرای عالی تهران پذیرفته شد و مدتی در کسوت معلم ورزش در دبستان های تهران به فعالیت مشغول شد.

فعالیت هنری ناصر ملک مطیعی در سینما، و با بازی در صحنه کوتاهی از فیلم «واریته بهاری» ساخته پرویز خطیبی در  ۱۳۲۸ آغاز شد. هرچند توفیقی در این فیلم به دست نیاورد، و دوسال طول کشید تا او بتواند در فیلم دیگری با نام شکارخانگی ساخته علی دریابیگی(1330) حضور یابد. فیلمی که ناصر ملک مطیعی فقط در حد بیان یک جمله در یک میهمانی در آن حاضر شد.

با این وجود او دست از تلاش برنداشت و سرانجام در سومین فیلم خود «ولگرد» توانست شهره عام و خاص شود و به اوج محبوبیت برسد. فیلمی که مهدی رئیس فیروز در سال ۱۳۳۱ کارگردانی کرد و ملک مطیعی نقش اصلی آن را بر عهده داشت.

با موفقیت در این فیلم، او بلافاصله در فیلم‌های «گرداب» (حسن خردمند، ۱۳۳۲) ـ که نخستین فیلم رنگی سینمای ایران بود و «غفلت» (علی کسمایی، ۱۳۳۲) بازی کرد و سپس به ازای دستمزد هزار تومان برای بازی در دو فیلم در سال، از «پارس فیلم» به «دیانا فیلم» رفت. اما پس از ایفای نقش در اولین فیلمش یعنی «چهارراه حوادث» (ساموئل خاچیکیان، ۱۳۳۳) که متفاوت از سایر نقش‌های او بود، به خدمت نظام وظیفه احضار شد.

با پایان خدمت، او در همان کمپانی کارش را ادامه داد و در فیلم «اتهام» ساخته شاپور یاسمی (1335) بازی کرد اما پس از مدتی  علاقه مند به حضور در صحنه تئاتر شد و مدتها از هنر سینما دور ماند.

ملک مطیعی در خصوص حضورش در صحنه تئاتر می گوید: «آن زمان دکتر والا که در انگستان تئاتر خوانده بود، نمایشنامه ای از ژان پل سار تر به نام «دست های آلوده» که جلال آل احمد آن را ترجمه کرده بود، اجرا کرد که من به همراه خانم خوروش، ملک نصر و... در آن بازی کردیم. این نمایش سال 1336 اجرا شد. بعد از آن دکتر والا متن دیگری به نام «جاده زرین سمرقند» را کارگردانی کرد که برشی از دوران هارون الرشید بود. قرار بود نقش هارون الرشید را محمد علی جعفری بازی کند. او گرفتار تئاتر دیگری بود و آن نقش را به من پیشنهاد دادند. آن نمایش را کنار بازیگرانی مثل آقای وحدت، سارنگ، خانم تهمینه، آقای تابش و مانی مصفا بازی کردم. بعد از 16 روز سالن نمایش آتش گرفت. یک شب دکتر والا به من گفت:«حالا که اینجا آتش گرفته و شما با ما قرار داد یکساله دارید، یک نمایش دیگر بازی کن». من هم پذیرفتم و نمایش «پرفسور سوسول» یک سال و نیم و روزی دو سانس اجرا رفت. آن زمان کمی از سینما دور افتاده بودم. بعد هم نمایش دیگری بازی کردم و در مجموع سه یا چهار نمایش بازی کردم. بعد از آن در سال 1337 در فیلم «عروس فراری» را بازی کردم که در قاسم آباد رامسر آن را فیلمبرداری کردیم. بلافاصله فیلم «طلسم شکسته» را بازی کردم. این فیلم به فستیوال فیلم برلین راه پیدا کرد و در حاشیه جشنواره نمایش داده شد».

این هنرمند پیشکسوت پس از ورود دوباره به سینما، در فاصله سالهای 37 تا 40، 8 فیلم دیگر بازی کرد و محبوبیت زیادی در میان مردم کسب نمود. هرچند با ورود محمدعلی فردین به عنوان جوان اول فیلم های ایرانی، به مرور از محبوبیتش کاسته شد.

ناصر ملک مطیعی در طول دوران حضور در سینمای ایران، در 100 فیلم سینمایی و یک سریال ایفای نقش کرد که در 4 فیلم به عنوان بازیگر و کارگردان و 4 فیلم علاوه بر کارگردانی و بازیگری، در کسوت نویسنده نیز حاضر بود.

پس از پیروزی انقلاب، ناصر ملک مطیعی اولین بار در سال 1361 در فیلم برزخی ها اثر ایرج قادری به سینما ورود کرد اما با توجه به تغییرات به وجود آمده در هنر کشور، به مرور با سینما فاصله گرفت و روزگارش را در قنادی و بنگاه معاملاتی سپری نمود.

آخرین بازی ناصر ملک مطیعی پس از 30سال سکوت، در فیلم نقش نگار اثر علی عطشانی در سال 1392 بود.  

ناصر ملک مطیعی در طول 60 سال حضور در سینما دو بار جایزه سپاس بهترین بازیگر نقش اول مرد را در سالهای 1349 و 1350 کسب کرد و در 5 فیلم ماندگار تاریخ سینمای ایرانی یعنی قیصر (مسعود کیمیایی، 1348)، طوقی(علی حاتمی، 1349)، پهلوان مفرد (علی حاتمی، 1350)، قلندر (علی حاتمی، 1351) و سریال سلطان صاحب قران (علی حاتمی، 1354) ایفای نقش کرد.

این بازیگر پیشکسوت طی روزهای گذشته به علت نارسایی کلیه و تنگی نفس در بیمارستان بستری شده بود که ساعتی پیش پس از مدت‌ها بیماری، در سن ۸۸ سالگی درگذشت.