بررسی نقش رسانهها در توسعه تئاتر در گفتوگو با موثرین تئاتر استانها ( بخش اول )
تعامل با رسانهها رمزی که تئاتر ایران را به کمال میرساند
ایران تئاتر- تئاتر به مثابه یک رسانه با قدمتی به اندازه خلقت انسان، در دنیای مدرن امروزی به قدری نیازمند تعامل با سایر رسانهها است که به عقیده بسیاری از هنرمندان این رشته عدم وجود تعامل میان هنر تئاتر و رسانههای امروزی ارتباط مستقیمی با هستی این هنر دارد.
اگر بپذیریم که تئاتر تنها هنری است که در تمام اشکال خود نیازمند وجود تماشاگر است و تنها در این هنر است که خلاقیتی با حضور تماشاگر به کمال میرسد، دیگر نیازی نیست درباره اهمیت کسانیکه برای تماشای یک نمایش هزینه میکنند و وقت میگذارند، حرفی زد.
تماشاگر یا مخاطب فرقی نمیکند منظورمان همان کسانی هستند که همواره وجودشان به اندازهای مهم بوده و هست که تبدیل به یکی از ارکان اصلی تئاتر شدهاند و نبودشان میتواند هستی این هنر را به خطر بیاندازد. رکن مهمی که با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی در هر سرزمینی میتواند جایگاهی متغییر و درعینحال متفاوت داشته باشد. اما از آنجاکه تئاتر خود همواره به مثابه یک رسانه تاثیرگذار طی قرنها شناخته میشده گویا در دوران مدرن و در عالم تکثر رسانههای مجازی و غیرمجازی، دیگر نمیتواند به تنهایی آنچه را که باید انجام دهد و به همین روی قدیمیترین رسانه بشری برای ادامه حیات خود نیازمند تعاملی جدی و مستمر با سایر رسانهها در سطوح مختلف است. البته ناگفته نماند که این فرآیند تنها مختص به تئاتر ایران نیست و تئاتر در سراسر جهان است که به چنین سرنوشتی دچار شده است.
در همین راستا و درباره نقش و جایگاه رسانه در توسعه تئاتر با تعدادی از روسای انجمنهای هنرهای نمایشی استانهای کشور به گفتگو نشستیم. در بخش نخست این سلسله گفتگوها نقطه نظرات پنج مدیر تئاتری استانها را دراین باره می خوانید:
تعامل تئاتریهای هرمزگان با صدا و سیما یک الگوی موفق برای همه
حسین کریمی رئیس انجمن نمایش استان هرمزگان میگوید: در نتیجه تعامل خوب گروههای تئاتری با سیما هرمزگان هر نمایشی که میخواهد اجرا شود گروهها برای معرفی نمایش خود به یکی از پُرمخاطبترین برنامههای تلویزیونی دعوت میشوند.
موضوع نقش و جایگاه رسانه در توسعه و گسترش تئاتر را با حسین کریمی رئیس انجمن نمایش استان هرمزگان به عنوان هنرمندی که علاوه بر مسئولیتی که دارد خود از هنرمندان پیشکسوت تئاتر استان هرمزگان محسوب میشود درمیان گذاشتیم و نظر او را دراینباره جویا شدیم.
رئیس انجمن نمایش استان هرمزگان با تاکید بر اهمیت توانایی کمک موثر رسانه به تئاتر، به ایران تئاتر گفت: رسانه هم مردم را به دیدن تئاتر تشویق میکند و هم حضور تماشاگر تئاتر را تضمین میکند درواقع رسانه نقش کلیدی در جذب مخاطب دارد.
کریمی در ادامه در رابطه با تعامل انجمن نمایش استان هرمزگان و رسانهها عنوان کرد: ما در استان هرمزگان تعامل خوبی با رسانهها داریم و تاکنون نیز اتفاقات مثبتی افتاده؛ بهطور مثال در استان ماقبل از اینکه هر گروهی اجرای عموم برود، هماهنگیهایی با تلویزیون استان انجام دادهایم و گروه نمایش به یک برنامه پُرمخاطب دعوت میشود تا راجع به نمایش خود صحبت کنند و این اتفاق باعث شده که مخاطبان بیشتری به دیدن نمایشها در سالنهای استان بیایند و این نشان از همکاری بسیار خوب ما به عنوان انجمن نمایش و سیمای استان دارد.
او در ادامه با اشاره به ارتباط خوب گروههای تئاتری استان هرمزگان با رسانههای مکتوب افزود: رسانههای مکتوب استان هم مانند صدا و سیما با هنرمندان تئاتر تعامل خوبی دارند و در بین هنرمندان هم چند خبرنگار داریم که دو تن از آنها نشریه دارند و از طریق آن افراد با رسانههای مکتوب در ارتباط هستیم.
کریمی همچنین در رابطه با استفاده از فضای مجازی و تاثیر آن در جذب مخاطب بابیان اینکه صفحات مجازی مربوط به تئاتر در استان هرمزگان کاملا به روز هستند، گفت: هر خبری اتفاق بیفتد در همان لحظه دوستان آن را در فضای مجازی پوشش میدهند؛ از معرفی و تولد هنرمندان تا اجراهای عموم و این اتفاق بسیار به جذب مخاطب به ما کمک کرد.
رئیس انجمن نمایش استان هرمزگان درباره درگاههای استانی ایران تئاتر نیز توضیح داد: درگاه تئاتر استانها بین هنرمندان و مخاطبین تقریبا جای خود را باز کرده و ما هم در استان هرمزگان برای اینکه مخاطبین بیشتر با درگاه استانی آشنا شوند؛ آدرس آن را در پوسترهای نمایش، سالنهای تئاتر و لینکهایی که داریم قرار میدهیم.
کریمی در ادامه عنوان کرد: ما در انجمن نمایش هر چند وقت یکبار جلسهای با سرپرستان گروههای نمایشی و کارگردانها داریم و در آن جلسه درباره نقش رسانه در توسعه تئاتر استانها و راهکارهایی که میتواند موثر باشد گفتوگو میکنیم؛ بهطور مثال یکی از پیشنهاداتی که ما دادیم اینست که یک سامانه مخاطبین به صورت یکسان برای استانها طراحی کند و هر بار که در هر جایی اجرا باشد، از این طریق میتوان به اعضا سامانه اطلاعرسانی کرد و همچنین تعداد مخاطبین کل استانها نیز بهطور دقیق به دست میآید.
او در ادامه بابیان اینکه در استان هرمزگان یک سالن بلک باکس بیشتر وجود ندارد؛ توضیح داد: از لحاظ سختافزاری در تئاتر، هرمزگان اصلا شرایط خوبی ندارد. بارها معاون وزیر و معاون هنری و مسئولین مختلف آمدهاند و متأسفانه اتفاقی نیافتاده است. حتی سالنها از 20 سال پیش تاکنون به روز نشدهاند. در حالیکه استان هرمزگان پایتخت اقتصادی ایران است و از معادن و صنایع غنی است؛ اما حتی یک تومان هم به تئاتر استان کمک نمیشود و جای سوال است.
افزایش 400 درصدی تماشاگران تئاتر، نتیجه تعامل با رسانهها است
علی شریفی رئیس انجمن نمایش خراسان جنوبی میگوید: از حدود دو سال پیش بعد از تولید خبرنامه، فروش آنلاین بلیتها و پوشش خبرهای آثار نمایشی در رسانهها مخاطب تئاتر در استان ما ۴۰۰درصد افزایش یافت و قطعاً رسانهها سهم زیادی در این رشد داشتند.
علی شریفی هنرمند پیشکسوت تئاتر و رئیس انجمن نمایش استان خراسان جنوبی بابیان اینکه گستره تئاتر در هراستانی متفاوت است؛ درباره نقش و جایگاه رسانه در توسعه تئاتر به ایران تئاتر گفت: مهمترین مسئله این است که گستره تئاتر در هراستانی متفاوت است و میزان خبری که به وجود میآید و میتواند تولید شود به مسائل مختلفی بستگی دارد. بهطور مثال در استان خراسان رضوی هم تعداد شهرها بیشتر است و هم تئاترهای بیشتری در آنجا اجرا میشود و طبیعتاً خبرهای آنها نیز بیشتر است. اما استانی مانند خراسان جنوبی که تئاتر کمتری در آن اجرا میشود، حتی اگر دوستان هم بخواهند تولید خبر کنند، دستشان بسته است.
شریفی دراینباره ادامه داد: دلیل دیگر این است که خبرهایی که از شهرستانها آماده میکنند و میفرستند، ویژگی انتشار خبر را ندارد و دوستان تا فرمت خبر را درست کنند، زمان میبرد و گاهی از زمان انتشار خبر میگذرد.
رئیس انجمن نمایش استان خراسان جنوبی درباره نقشی که رسانهها در سالهای اخیر در این استان ایفا کردند، گفت: چیزی که ما تجربه کردیم این است؛ ماقبل از دو سال گذشته، مخاطبی برای تئاتر به آن شکل نداشتیم، اما بعد از تولید خبرنامه و فروش آنلاین بلیت و پوشش خبرهای آثار نمایشی در خبرگزاریها، 24 هزار تماشاگر به تئاتر ما اضافه شد. درواقع 400درصد افزایش مخاطب داشتیم که قطعاً رسانهها سهم زیاد و بسزایی در این رشد و جریان داشتند.
او در ادامه درباره علت پوشش خبری گستردهتر و بیشتر جشنوارهها در مقایسه با اجراهای عمومی نیز توضیح داد: در جشنواره یک انبوه خبری وجود دارد؛ اجراها، کارگاهها و اتفاقات زیادی در آن میافتد. بهطور مثال دوستان در جشنوارهای که مخصوص معلولین شرق کشور بود، لحظه به لحظه گزارشهای صوتی و تصویری تهیه میکردند و هر شش استانی که حضور داشتند، بهشدت از این پوشش خبری راضی بودند. دوستان برای رویدادهایی هم که در استان اتفاق میافتد این تلاش را میکنند، اما به دلیل محدودیت خبر نتیجه کمتری دارد.
شریفی با اشاره به تعامل خوب معاون هنری اداره ارشاد خراسان جنوبی با تئاتریها و اهالی رسانه، عنوان کرد: من معتقدم اگر مدیران و مسئولان تئاتری استانی و کشوری رسانهها را دنبال کنند، متوجه خیلی از معضلات حوزه تئاتر میشوند. همچنین باید ارتباطشان را با تئاتریها افزایش دهند؛ اما متأسفانه در استانها کمتر مدیران وارد این فضاها میشوند.
این هنرمند تئاتر در ادامه درباره استفاده از پورتال اختصاصی استانها که مدتی است در اختیار انجمنها قرارگرفته و همچنین بهرهگیری از فضای مجازی در راستای جذب و ارتباط با مخاطب تئاتر در استان خراسان جنوبی، گفت: من از ایران تئاتر بسیار تشکر میکنم زیرا این درگاه راه ارتباطی بسیار خوبی است تا استانها بتوانند صدای خود را به افراد در سراسر کشور برسانند. البته من فکر میکنم اگر بشود از طریق درگاه ایران تئاتر با رسانههای دیگر نیز ارتباط داشت، اتفاقات خیلی بهتری برای تئاتر استان خواهد افتاد. علاوه بر این به تازگی در استان ما چند پایگاه تحلیل خبری راهاندازی شده که با رسانههای دیگر در ارتباط هستند و کار خبررسانی را انجام میدهند. ضمن اینکه در استان ما هر گروه ثبتشده یک کانال برای خودش در تلگرام دارد و این کانالها نیز همگی با انجمن در ارتباط هستند. مدتی هم هست که کانالی به نام «من تئاتر میبینم» ایجاد کردیم که خوشبختانه افراد زیادی در آن عضو هستند و از این طریق بسیاری از مردم در جریان اجراها قرار میگیرند و اخبار مربوط به تئاترها را دنبال میکنند و حتی میتوانند نظرات خود را نیز مطرح کنند.
شریفی اضافه کرد: هر 6 ماه نیز تمام اتفاقات نمایشی در استان را به صورت کتابچه منتشر و در اختیار مدیران استانها و مرکز قرار میدهیم.
او همچنین با اشاره به تلاش گروههای تئاتری برای جذب بخش خصوصی به تئاتر، عنوان کرد: گروهها خودشان برای جذب اسپانسر و تبلیغات تلاش میکنند و به نسبت قبل در شهر ما این مسئله بسیار جاافتاده که افراد یا شرکتهایی میآیند و اسپانسر گروههای نمایشی میشوند. از طرف دیگر هم گیشه نمایشهایی که اجرا میشود نیز در اختیار گروه و بخش خصوصی قرار دارد.
رئیس انجمن نمایش استان خراسان جنوبی در پایان با اشاره به کمبود خبرنگاران و روزنامهنگارانی که در زمینه تئاتر تخصص و دغدغه داشته باشند، گفت: متأسفانه در استان ما تعداد کمی خبرنگار وجود دارد که به صورت اختصاصی و روزانه به تئاتر بپردازد. در استان ما بیشتر روزنامه و مجله که به صورت روزانه چاپ شوند ویژهنامه چاپ میشود و بهطورکلی بعضی اوقات در مجلات و روزنامههای محلی نقدی هم نوشته میشود. البته اگر جشنوارهای باشد کمی بیشتر به آن میپردازند.
درگاههای استانی؛ ظرفیتی بزرگ، موثر و حرفهای در تئاتر
امیرحسین شفیعی رئیس انجمن نمایش استان تهران درگاههای استانی در ایران تئاتر را فرصتی مناسب برای تولید اخبار، یادداشت و نقد عنوان کرد که نیازهایی که یک رسانه تئاتر دارد را برطرف میکند.
امیرحسین شفیعی رئیس انجمن نمایش استان تهران درباره نقش رسانهها در توسعه تئاتر به ایران تئاتر گفت: در شهرستانهای ما رسانهها خیلی خوب با انجمن نمایش همکاری میکنند و مطالبات هنرمندان را در قالب یادداشت، مصاحبه یا چیزهای دیگر به سمع و نظر مسئولان شهرستانها میرسانند. همچنین انجمن نمایش استان تهران درصدد است که فروش اینترنتی بلیت را در شهرستانها راهاندازی کند.
شفیعی از هنرمندان عرصه تئاتر و رئیس انجمن نمایش استان تهران بابیان اینکه تئاتر در استانها و شهرستانها جایگاه ویژهای ندارد، عنوان کرد: به نظر من دلیل بیتوجهی رسانهها به تئاتر در شهرستانهای اطراف تهران و استانها این است که تئاتر در این فضاها جایگاهی ندارد. وقتی یک تئاتر در یک استان یا شهرستان نزد مدیران فرهنگی و استانی دارای جایگاه نیست، چطور میتوانیم توقع داشته باشیم که تئاتر مسئله اصلی رسانهها شود یا به آن بپردازند.
شفیعی درباره راهکار این معضل بیان کرد: به اعتقاد من هنرمندان هر استان، مسئولین انجمنها، متولیان و اعضای خانواده تئاتر خود باید برای این رویداد تلاش کنند و هنر تئاتر، آثاری که روی صحنه است و فعالیتها را معرفی بکنند. اینکه ما بنشینیم و منتظر شویم تا رسانه ما را رصد کنند؛ در کشوری که پر از اتفاقات سیاسی و حوادث مختلف است و برای رسانه دنبال کردن آنها جذابتر است، انتظاری غیرممکن است و خانواده تئاتر باید یک گام به پیش رود تا فعالیتها و هنر تئاتر را در استان خود معرفی کند.
رئیس انجمن نمایش استان تهران در ادامه درباره درگاههای استانی تئاتر و تاثیر آن بر توسعه تئاتر توضیح داد: اتفاق خوبی که برای استانها افتاد، درگاههای تئاتر استانی است که ظرفیت بزرگ، موثر و حرفهای برای تولید اخبار، یادداشتها و نقد ایجاد کرد که نیازهایی که یک رسانه تئاتر دارد را برطرف میکند. از این جا به بعد ما هستیم که چقدر میتوانیم سایت تئاتر استانی خود را به شهروندان گستره جغرافیاییای که زندگی میکنیم، معرفی کنیم. اگر درگاه استانی هر استان فعال باشد، به راحتی از این طریق میتواند با رسانههای دیگر در ارتباط باشد. ما سعی کردیم در درگاه استان تهران حداقل روزی چهار خبر از فعالیتهای استان داشته باشیم و عموماً هم اخبارمان از شهرستانهای استان تهران است.
شفیعی همچنین درباره نقش رسانه در توسعه تئاتر عنوان کرد: به نظر من نقش رسانه در توسعه تئاتر بسیار پر رنگ است؛ از این جهت که در مرحله اول فعالیتهای تئاتری استان را معرفی میکند، و همچنین در بخش نقد و یادداشت نیز به کیفیت آثار میتواند کمک کند. تا چندین سال پیش در همین پایتخت هم ما از ظرفیت رسانه در تئاتر بهره نمیبردیم و امروزه در پایتخت بهگونهای شده که رسانهها به تئاتر صفحهای مجزا اختصاص دادهاند و خیلی جدی به آن میپردازند؛ در حالیکه تا چندین سال گذشته این چنین نبود. امروزه اگر در پایتخت چرخی بزنیم، میبینیم که بیلبوردهای تئاتر بیشتر از سینما است؛ چرا که تئاتر رو به گسترش است.
او در ادامه افزود: مسئولین در کشور ما به این نتیجه رسیدهاند که مطالبات مردم مهم نیست، بلکه مطالباتی که از طریق رسانه مطرح میشود مهم است؛ پس وقتی ما در چنین موقعیتی قرار داریم، باید مطالبات خود درزمینهٔ تئاتر را از طریق رسانه و ظرفیتهای مختلف آن مطرح کنیم. درست یا غلط از 15 اجرا در هر شب، به 150 اجرا در هر شب در پایتخت رسیدیم؛ پس رسانه هم با توجه به این گسترش، باید توجه بیشتری به تئاتر داشته باشد. رسانه میتواند در کنار هنرمندان تئاتر در جهت پیگیری مطالبات قرار گیرد، البته هنرمندان هم باید یاد بگیرند چگونه از ظرفیتهای رسانه استفاده بکنند.
این هنرمند عرصه تئاتر درباره نقش فضای مجازی در تبلیغات بیان کرد: فضای مجازی هم ظرفیت بزرگی دارد. شاید امروز تبلیغات تئاتر در پایتخت، با دهههای دیگر که اقلام تبلیغاتی چاپی زیادی داشتهایم، تفاوت پیدا کرده اما در شهرستان کماکان این نوع تبلیغات به همراه استفاده از فضای مجازی، میتواند برای جذب مخاطب موثر باشد. همچنین به نظر من اگر فضای مجازی در شهرستانها رونق بگیرد، از پایتخت موثرتر است.
شفیعی بابیان اینکه مسئولین تئاتر باید با هوشیاری تمام از ظرفیتهای رسانه و فضای مجازی استفاده کرده و بهره ببرند توضیح داد: انجمن نمایش استان تهران ظرفیتهایی را در فضای مجازی ایجاد کرده؛ مانند باشگاه مخاطبان استان تهران و کانالهایی که شهروندان عضویت پیدا میکنند تا از اخبار تئاتر مطلع شوند و چندتا از شهرستانهای ما، کانالهای پُربازدید دارند که شهروندان را به خرید بلیت و دیدن نمایش تشویق میکنند و در شهرستانهای ما، رسانهها خیلی خوب با انجمن نمایش همکاری میکنند و مطالبات هنرمندان را در قالب یادداشت، مصاحبه یا چیزهای دیگر به سمع و نظران مسئولان شهرستانها میرسانند. هم چنین انجمن نمایش استان تهران درصدد است که فروش اینترنتی بلیت را در شهرستانها راهاندازی کند و در شهرستانهای مختلف، با رسانههای موثر ارتباط گرفتهایم و به عنوان حامی تئاتر با ما فعالیت میکنند.
رونق تئاتر در مشهد؛ تجربهای دستیافتنی برای همه استانها
جواد اشکذری رئیس انجمن نمایش خراسان رضوی یکی از مهمترین دلائل اقبال مخاطبان از تئاتر در این استان را ایجاد یک تعامل حرفهای میان اهالی تئاتر و اهالی رسانه میداند که باعث ایجاد انگیزهای زیادی در بین هنرمندان استان شده است.
اشکذری رئیس انجمن نمایش استان خراسان رضوی با تاکید بر اهمیت جایگاه و نقش رسانه در توسعه و گسترش تئاتر، با بیان اینکه تئاتر به خودی خود یک رسانه هنری است، به ایران تئاتر گفت: یکی از مهمترین ابزار رونق هنر نمایش، رسانههای مکتوب و مجازی هستند که با حمایت از تئاتر میتوانند نقش بسزایی را در ارتقاء فرهنگ یک شهر و استان ایفاء کنند.
او ادامه داد: در همین استان خراسان رضوی کافی است وضعیت استقبال از یک نمایش را در دو شهر که کنار یکدیگر هستند با هم مقایسه کرد تا به توان و اهمیت نقش رسانه توسعه و گسترش هنر تئاتر پی برد. یکی از این شهرها به رسانه توجه فراوانی دارد و به همین خاطر تئاتر آن شهر زنده بوده و اجراهای عموم آنجا نیز با استقبال خوب مردم مواجه میشود. اما در آن یکی شهر که اتفاقا هنرمندان فراوانی هم دارد، به دلیل ضعیف بودن در بخش رسانه، اجراهای چندانی در سال وجود ندارد و استقبال مردمی هم خوب نیست حتی بعضا مردم از زمان نمایشهای روی صحنه در آن شهر اطلاع پیدا نمیکنند.
رئیس انجمن نمایش استان خراسان رضوی در بخش دیگری از صحبتهایش درباره تغییر ماهیت رسانهها توضیح داد: در حال حاضر مقدار زیادی ماهیت رسانهها به ویژه رسانههای مکتوب تغییر کرده و دیگر کار خبررسانی را کمتر انجام میدهند. در واقع امروزه جریان اطلاعرسانی و بازدید از خبرها بیشتر در فضای مجازی صورت میگیرد و رسانهها مکتوب بیشتر به مسائل تحلیلی نمایشها میپردازند.
او در ادامه افزود: نکته مهمی که باید به آن اشاره کنم این است که در حال حاضر مسئلهای که مخاطب را در استان خراسان رضوی به خصوص در شهر مشهد به سالنهای تئاتر میآورد؛ تحلیلها و نقدهایی است که درباره نمایشها در رسانههای مکتوب منتشر میشود. حتی میزان بازدید این مطلبها در سایت مشهد تئاتر به مراتب بیشتر از خبرهای این حوزه است و این دلیلی بر این مدعاست.
اشکذری با بیان اینکه امروزه هر کدام از رسانهها در بخش خاصی توانایی ویژهای دارند با تاکید بر اینکه به طور کلی باید بگویم که مجموعهای از رسانهها با کارکردهای مختلف سبب رشد تئاتر میشوند، اظهار کرد: در حال حاضر فضای مجازی مختص به اطلاعرسانیهای فوری و اخبار نمایشها است و بیشتر تماشاگران در این رسانهها با فضای تصویری نمایشها آشنا میشوند، سایتهای تخصصی هم که البته تعدادشان هم در کشور کم است، مختص گفتوگو و مطالب تحلیلی درباره نمایشها هستند.
او موفقیت تئاتر در خراسان رضوی به ویژه شهر مشهد در سالهای اخیر را منتسب به جریان رسانهای دانست که در تئاتر مشهد به راه انداخته شده و درباره آن اینطور توضیح داد: تا همین چند سال قبل نمایشهایی که در مشهد به صحنه میرفتند، نهایتا دو ماه از سال را پوشش میداد. همین موضوع سبب شد که ما به این موضوع فکر کنیم که چطور میتوان در مشهد هر روز نمایشهایی را برای اجرا داشت. طرحهایی مختلفی از قبیل شبهای تئاتر و دوسالانه نمایشها را برگزار کردیم و علاوه بر این موضوع اطلاعرسانی را یکی از ارکان مهم قرار دادیم. به این صورت یک جریان رسانهای ایجاد شد که ما آن را به وجود آورده بودیم. بیشک یکی از مهمترین عواملی که امروز تئاتر مشهد را در جایگاه امروز در تئاتر کشور قرار داده، اهمیت دادن به مقوله رسانه است.
رئیس انجمن نمایش استان خراسان رضوی همچنین با تاکید بر اینکه یکی از مهمترین قدرتهای رسانه ایجاد انگیزه در بین هنرمندان است، گفت: نمایشهایی که در گذشته تولید میشدند هدفشان تنها اجرا در جشنواره تئاتر فجر بود، اما امروز به لطف رسانهها دیگر کمتر کسی است که تنها به خاطر دیده شدن در جشنواره تئاتر فجر دست به تولید نمایش میزند. چراکه رسانهها در مشهد کار همه هنرمندان را پوشش میدهند و به این صورت حتی مردم تهران هم از کارهای آنها اطلاع دارند.
او در ادامه اضافه کرد: در گذشته نمایشهایی برای جشنواره آماده میشدند و اگر شرایط مهیا بود، به اجرای عموم هم میپرداختند، اما حال وضعیت کاملا عکس شده است. هنرمندان به دیده شدن در رسانه استان خود قانع هستند و به نوعی میتوان گفت سایتهای تئاتری در مشهد عامل مهمی در ایجاد انگیزه برای کار کردن آنها است.
جواد اشکذری در بخش پایانی صحبتهایش با بیان اینکه سایر استانها نیز میتوانند روندی مانند آنچه در مشهد رخ داده را تجربه کنند، یادآور شد: اگر استانها از وضعیت تئاتر همدیگر مطلع باشند، میتوانند تاثیرات مثبت خود را به یکدیگر منتقل کنند که در ادامه سبب پیشرفت تئاتر کشور میشود. در گذشته تئاتر دارای سه ضلع هنرمند، تماشاگر و مدیریت بود، اما امروز با وجود رسانهها تعداد اضلاع آن به چهار رسیده است. در واقع این رسانهها هستند که خط و ربط سه ضلع دیگر را مشخص میکنند و در کنار بقیه عوامل ابزار بسیار مهمی در بحث اقتصاد تئاتر به شمار میآیند.
ارومیه؛ شهری با هزار تماشاگر بطور میانگین برای هر نمایش
محمد کاظمیپور رئیس انجمن نمایش آذربایجان غربی این استان را بواسطه داشتن امکانات مناسب سختافزاری، یکی از بهترین گزینهها برای اجرای عمومی آثار شاخص تئاتر از سراسر کشور میداند.
محمد کاظمیپور رئیس انجمن نمایش استان آذربایجان غربی در گفتوگو با ایران تئاتر درباره موضوع پر اهمیتِ نقش و جایگاه رسانه در توسعه و گسترش تئاتر همچون سایر مدیران و روسای انجمنهای نمایش تردیدی ندارد که تعامل هرچه بیشتر و قویتر هنرمندان تئاتر با اهالی رسانه، در آشنایی عموم مردم نقشی بسیار پررنگی را ایفا میکند. کاظمیپور اما معتقد است؛ در حال حاضر شکل و شمایل رسانهها در مقایسه با گذشته بسیار فرق کرده و امروزه شاهدیم که مثلا انتشار پوستر یک گروه تئاتر شهرستانی در یک صفحه اینستاگرامی و یا گروه تلگرامی، بازخورد خیلی بیشتری در مقایسه با بسیاری از سایتها و روزنامههای مکتوب دارد.
کاظمپور با تاکید بر اینکه امروزه اکثر هنرمندان و مخاطبان تئاتر، اطلاعات و اخبار مورد نیازشان را از فضای مجازی بدست میآورند، افزود: الان فضای مجازی به شکلی گسترش یافته که بیشتر مخاطبان ما در استان آذربایجان غربی نیز از طریق فضای مجازی تغذیه میشوند و خوراک خبری خودشان را از فضای مجازی میگیرند.
رئیس انجمن نمایش استان آذربایجان غربی در ادامه درباره جایگاه تئاتر در میان رسانههای محلی استان آذربایجان غربی، اظهار کرد: پرداختن به نمایشهای استانی توسط رسانههای بومی بیشتر یک اتفاق ذوقی است. مثلا از آنجاکه من خودم در اردیو تهیهکننده هستم در برنامه خودم تحت عنوان «هنرنامه» سایر برنامههای رادیو استان تلاش کردم این دغدغه را تعمیم داده و الان تمام اتفافات تئاتری استان در رادیو استان پوشش داده میشود.
او با اشاره به پوشش اخبار تئاتری در برنامههای پُرمخاطب صبحگاهی رادیویی، افزود: از جمله کارهای دیگری که ما برای آشنایی بیشتر مردم با هنر نمایش انجام دادیم رایزنی و جلساتی بود که با مسئولان صدا و سیمای استان داشتیم و مسئولان سیمای استان قول دادند با ما برای بهرهگیری از این ظرفیت همکاری کنند و بعد از صحبتهایی که داشتیم مثلا در برنامه «شبانه» بعنوان یکی از برنامههای پُربیننده استان بخشی را به اخبار فرهنگی هنری اختصاص دادند که ما برای آن بخش تازهترین اخبار تئاتر استان را منعکس میکنیم.
کاظمپور همچنین درباره همکاری و تعامل با سایر رسانهها نیز توضیح داد: از دیگر کارهایی که ما انجام دادیم این بوده که مدتی است با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) تعامل خوبی برقرار کردیم و آنها یک خبرنگار ویژه برای سرویس فرهنگ و هنر اختصاص دادند که تمام اخبار مربوط به حوزه نمایش را از این طریق کاملا پوشش میدهند. در واقع با ایرنا به یک تعامل دو طرفه رسیدیم. اما درباره سایر رسانهها همانطور که عرض کردم پیشتر عرض کردم یک کار ذوقی است، مثلا به جز این خبرنگاری که در حال حاضر در ایرنا مشغول است و خودش دغدغه تئاتر دارد و حتی علاوه بر کار موظفیاش نیز به تئاتر میپردازد، نیرویی که خودش هم دغدغه تئاتر داشته باشد در سایر رسانههای استانی بسیار تعدادشان کم است. البته این را هم باید اضافه کنم که عموم رسانهها و خبرگزاریها محلی ترجیحشان اینست که خبر را جایی مثل ایرنا یا واحد مرکزی خبر دریافت کنند و به همین خاطر هم ما خودمان آخرین اخبار و اطلاعات حوزه نمایش را مستقیما در اختیار این دو رسانه پرنفوذ استانی قرار میدهیم.
رئیس انجمن نمایش استان آذربایجان غربی در ادامه و در پاسخ به ای سوال که آیا مدیران استانی به اهمیت رسانه در گسترش تئاتر چقدر واقف هستند، عنوان کرد: مطمئنا مسئولان کاملا به قدرت رسانه و خبرگزاری و تاثیر نوشتههای آنها واقف هستند منتها دغدغه تئاتر ندارند. یعنی من مدیرم را نمیتوانم مجاب کنم که به دیدن تئاتر بیاید. چراکه اگر مدیران استانی به دیدن تئاتر بیایند یکسری خبرنگار برای اینکه خبر آن مدیر را پوشش بدهند همراه او به سالن میآیند و همین یک نوع خبررسانی تئاتر ایجاد میکند. ولی هنوز من نشنیدم که استاندار یا فرماندار ما به دیدن یک تئاتر بیاید. در واقع مدیران ما کاملا به قدرت رسانه واقف هستند و این را میتوان از موضع آنها در زمان منازعات سیاسی، جناحی و حزبیشان به ویژه در زمان انتخاباتها مشاهده کرد اما زمانیکه پای فرهنگ و هنر وسط است میبینید که هیچ دغدغهای ندارند.
کاظمیپور همچنین در پاسخ به این سوال که در حال حاضر استان آذربایجان غربی از نظر سالنهای قابل استفاده تئاتر در چه وضعی قرار دارد، گفت: در حال حاضر خوشبختانه ما در اکثر شهرهای استان آذربایجان غربی سالن و آمفیتئاترهای خوبی داریم. حتی سالنها در بعضی از شهرستانها از مرکز استان هم گهگاه بهتر است. مثلا مجتمع فرهنگی هنری سیمرغ بوکان در استان ما هم اندازه مجتمع فرهنگی هنری ارومیه است. یا مثلا در شهر مرزی چالدران یک آمفیتئاتر 450 نفره با امکانات و تجهیزبات خیلی خوب داریم. اما متاسفانه به جز ارومیه در اکثر شهرستانها نمایش به طور مستمر اجرا نمیشود.
او با بیان اینکه استان آذربایجان غربی یکی از استانهایی است که به لحاظ سخت افزاری امکانات خوبی دارد، اظهار کرد: مثلا انجمنهای ما در هر شهرستانی کهنمایندگی دارند یک سالن هم در اختیار دارند. در مرکز استان هم سه سالن خوب داریم و در مجموع حدود 12 سالن داریم. حتی در شهرهایی که دفتر انجمن نداریم هم سالن خوب برای اجرای تئاتر داریم.
کاظمیپور با بیان اینکه تاکنون 21 گروه ثبت شده تئاتری در استان آذربایجان غربی وجود دارد، اضافه کرد: در مجموع استقبال از نمایشهایی که در مرکز استان اجرا میشود خوب و راضی کننده است اما این روند متاسفانه استمرار ندارد. مسئله بعدی اینکه این اجراها تنها به مرکز استان خلاصه میشود و برای گروهها مقرون به صرفه نیست که این آثار را در دیگر شهرستانها اجرا کنند.
کاظمیپور در پایان و در پاسخ به این سوال که با توجه به امکانات سختافزاری مناسب استان آذربایجان غربی چرا از سایر استانها گروههای پرطرفدار برای اجرا به این استان نمیآیند، گفت: در حال حاضر به طور متوسط برای هر اجرا در ارومیه ما هزار تماشاگر را داریم ولی متاسفانه چون نمیتوان با توجه به دوری مسافت، هزینه رفت و آمد و استقرار گروهها برای گروههای تهرانی وضعیت فروش را تضمین کرد به همین خاطر آنها خیلی تمایلی برای اجرا در استان آذربایجان غربی را ندارند. البته متاسفانه از نظر اسپانسر هم استان ما آنقدر بخش خصوصی قوی نیست که بتواند از عهده هزینه حضور گروههای تهرانی بربیاید.