کارگردان های تئاتر عروسکی به فانتزی علاقه خاصی دارند

نسیم یاقوتی بیش از یک دهه است که حضور موثری در تئاتر عروسکی دارد و فارغ التحصیل کارشناسی ارشد تئاتر عروسکی است. او در مناصبی نظیر ساخت عروسک، عروسک گردان و کارگردانی فعالیت دارد. اتفاقی در شهر، سوزن جادویی، صندوق بازی یک نوکر و دو ارباب از جمله فعالیت های اخیر یاقوتی محسوب می شوند.

زمانی برای مستی شترمرغ‌ها، مثل‌های عروسکی، رکوئیم کبریت‌های خیس، ماهی بزرگ تنها، پاره های ماه، در بیشه، دوستانی مثل ماه، ماکوندو، دخترک و کوزه، بازگشت به خوان نخست، جا لباسی، لالایی گل لاله، عروسی پهلوان کچل، طفل و تیر و تشنگی، ارسی ها، ، کوچ عاشقانه، مثل شیر قوی باش، شیرین تر از عسل، آن مرد گوژپشت، بیچاره مکبث، رویای درخت پیرپرنده های قفسی، سه تابلو‌، زن غرغرو و کرم پروانه از جمله کارهای مهم کارنامه کاری یاقوتی محسوب می شوند.  یاقوتی در یک دهه دوران فعالیت کاریش جوایز زیادی به دست آورده است؛ دریافت جایزه اول ساخت عروسک از هشتمین جشنواره تئاتر عروسکی دانشجویی، دریافت جایزه اول عروسک‌ساز برتر از دهمین جشنواره تئاتر عروسکی دانشجویی، دریافت جایزه دوم عروسک‌گردانی برای نمایش رکوئیم کبریت های خیس از دهمین جشنواره تئاتر عروسکی دانشجویی، دریافت جایزه اول عروسک گردانی برای نمایش پاره های ماه از جشنواره تئاتر رضوی ضامن آهو، دریافت جایزه اول عروسک‌ساز برتر از دهمین جشنواره تئاتر عروسکی دانش، دریافت جایزه دوم طراحی عروسک برای نمایش رویای درخت پیر از جشنواره تئاتر ماه، دریافت مقام اول کارگردانی برای نمایش زن غرغرو از جشنواره مدارس و دریافت مقام اول کارگردانی برای نمایش کرم پروانه از جشنواره مدارس. یاقوتی سوای حضور موثر در عرصه تئاتر عروسکی مسئولیت ها مرتبط زیادی در این حوزه هم داشته است؛ مسئول سالن نگارخانه عروسک‌ها در نهمین جشنواره تئاتر عروسکی دانشجویی و داور بخش عروسکی اولین جشنواره تئاتر دانشجویی سوره از این جمله هستند.  داستان نمایش صندوق ما راز داره درباره مهشاد دخترجوان احمد آق خیمه‌شب‌باز است که بعد از فوت پدر و مادرش مجبور به ترک خانه اجاره‌ای‌اش می‌شود. در این میان از طرف دلال ها پیشنهاد فروش عروسک‌ها به موزه‌های فرنگ را دارد و او بین این پیشنهاد و ماندن در ایران مانده است. نویسنده متن نمایش مهدی صفارنژاد، طراح نور وطراح لباس و صحنه آناهیتا نصیری، طراحی دکور و ساخت نسیم یاقوتی، رامین مسیبی و شادی محمدی و علی رضا فتح علیان و نینا فرشادی بازیگران و عروسک گردان های این نمایش هستند که خرداد و تیر ماه در تالار محراب روی صحنه اجرا می شود. با نسیم یاقوتی در باره اجرای نمایشش گفت وگویی انجام داده ایم.

 

آیا نمایش صندوق ما راز داره نمایشی برای کودکان است و یا برای مخاطبان بزرگسال هم مناسب است؟

نمایش به خاطر موزیکال، عروسکی و سنتی بودنش برای هر مخاطبی جذابیت دارد و کودکان هم معمولا این جنس از نمایش ها را که عروسک دارند را دوست دارند. اما مخاطب اصلی نمایش بزرگسالان هستند و دغدغه های آنها نظیر ماندگاری میراثی که از گذشته به جای مانده در نمایش وجود دارد.

 

آیا تلاش کردید ضمن روایت داستانی جذاب با ارائه پیام هایی در بطن نمایش توجه مخاطب را به این نوع مسائل جلب کنید؟

بله، نمایش چنین ویژگی هایی دارد.

 

تئاتر سنتی و به ویژه نمایش خیمه شب بازی دوران با شکوهی در دهه های گذشته داشته است و این در حالی است که کمتر این هنر برای نسل امروزی شناخته شده است. به نظر شما چقدر عزم هنرمندانی نظیر شما که دغدغه این کار را دارند و جشنواره تئاتر آئینی و سنتی وعروسکی می تواند به رونق دوباره این گونه تئاتری کمک کند؟

در دنیای امروز دغدغه اغلب هنرمندان تامین معاش است و هنرمند مجبور است برای رسیدن به چنین خواسته ای از برخی از ایده آل هایش فاصله بگیرد. هر اثر هنری برای خلق اثرش نیازمند صرف هزینه است و این هزینه ها بالا و زیاد است و خود گروه‌ها از پس تامین چنیین هزینه هایی برنمی آیند و حسن و ویژگی مهم تئاتر عروسکی و سنتی این است که در این بخش از هنرمندان حمایت می کند و باعث می شود هنرمند دست به خلق اثر هنری بزند. بعد از فارغ التحصیلی ام و آشنایی با دکتر داود فتحعلی بیگی این نکته را متوجه شدم که دانشم در این حوزه اندک است و با لطف ایشان دانسته های زیادی به دست آوردم.

 

به نوعی ارتباط میان نسل پیشکسوت تئاتر سنتی با جوانها می تواند باعث رونق دوباره این نوع کارها بشود؟

 همینطور است و در کنارش بستر سازی هایی که جشنواره آئینی سنتی انجام می دهد باعث تشویق جوانها برای ورود به این عرصه می شود. من سالها که با این جشنواره ارتباط پیوسته ای دارم و هر سال در این جشنواره حضور دارم. امیدوارم این فضای خوب حاکم در جشنواره و ارتباط حسی توام با احترام بین گروههای تئاترهای سنتی همچنان حفظ شود .

 

آیا در اجرای عمومی نمایش صندوق ما راز داره نسبت به حضورش در جشنواره آئینی سنتی تغییراتی به وجود آوردید؟

تغییرات در حد جزیی و در حد تغییرات در دو بازیگر و چند نوازنده انجام شد.

 

آیا بیس اصلی نمایش تصمیمی است که باید مهشاد بگیرد؟

در نمایش فضای جادویی و شاه پریانی به واسطه حضور عروسک  وجود دارد. برای کارگردان هایی که کار تئاتر عروسکی انجام می دهند فضاهای فانتزی ملموس تر است و به تعبیری عروسک برایشان در حکم یک موجود زنده است. به همین دلیل عروسک های مهشاد موقعی که او در تنهایی خودش قرار دارد برایش در حکم موجود زنده هستند و بنابراین تصمیم گیری مهشاد در باره واگذاری عروسکها بسیار مهم و جدی است.

 

آیا تئاتر سنتی و خیمه شب بازی این پتانسیل را دارد که با المان‌های به روز ترکیب شود؟

این توانایی تلفیق پذیری در تئاتر سنتی و خیمه شب بازی وجود دارد و باید از آن استفاده کرد و به شدت نزدیکی با کارهای کلاسیک دارد و باید در تلفیق  از جذابیت های بداهه کاری در نمایش های سنتی و خیمه شب بازی استفاده درستی از انجام داد.  

 

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی