نادر برهانیمرند دبیر سیوهفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در نخستین نشست رسانهای این جشنواره عنوان کرد
مهمترین وظیفه ما این است که انتخاب گر و برگزار کننده خوبی باشیم
دبیر سیوهفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر جشنواره امسال را برآیندی از اجراهای عمومی سال میداند و معتقد است؛ امسال کاملترین جشنواره بر این اساس این آرزوی دیرین تئاتر ایران را برآورده میکند.
به گزارش ایران تئاتر، نخستین نشست رسانهای سیوهفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر با حضور نادر برهانی مرند دبیر جشنواره، حمید نیلی مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران، سعید اسدی مدیر مجموعه تئاترشهر، مدیران ستادی جشنواره و جمعی از اصحاب رسانه، ساعاتی پیش در تالار مشاهیر مجموعه تئاترشهر برگزار شد.
نشست رسانهای جشنواره تئاتر فجر سر ساعت تعیین شده و بدون تاخیر با پخش سرود جمهوری اسلامی ایران رسما آغاز شد و در ادامه عباس غفاری مدیر روابط عمومی سیوهفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر بعنوان مجری این نشست ضمن خیر مقدم به حاضرین از نادر برهانیمرند دبیر جشنواره برای ایراد سخن دعوت کرد تا در جایگاه قرار بگیرد.
نادر برهانیمرند کارگردان و نمایشنامهنویس شناخته شده تئاتر کشورمان که امسال سکان مهمترین و بزرگترین رویداد تئاتری کشور را در مقام دبیر برعهده گرفته، در آغاز با بیان اینکه قبل از اینکه بازیگر، کارگردان، نمایشنامهنویس و الان دبیر جشنواره باشد، اهل رسانه است و بیشتر از هر چیزی خود را اهل رسانه میداند، گفت: برای همین اگر بعضی اوقات به ویژه در یکی، دو ماه گذشته نتوانستم پاسخگوی شما باشم به دلیل معذوریتهایی بوده که داشتم، ضمن اینکه خودم هم دوست داشتم که کمی سوار بر اوضاع بشوم و بعد از طراحی فراخوان بعنوان نقشه راه، با شما همگام و همسو حرکت کنم.
برهانیمرند ادامه داد: به طور کلی پیش از این و در مقام کارگردان و نمایشنامهنویس خیلی تمایل به گفتوگو با رسانهها درباره کارهای شخصیام نداشتم ولی الان لازم میدانم که گفتوگو کنم و مطمئنا در این زمینه برنامههای مفصلی هم خواهیم داشت.
او سپس به مسئله روند طراحی فراخوان جشنواره بینالمللی تئاتر فجر پرداخت و در اینباره گفت: این فراخوان که پیش روی شماست در واقع حاصل دو ماه زحمت شبانهروزی، مشورت مداوم و گفتوگو با افراد متخصص است. البته این فراخوان یک پیوستهایی دارد که به من توضیحاتی را درباره آنها ارائه میدهم.
دبیر سیوهفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر ادامه داد: برخلاف اظهارنظرهایی که در چند روز اخیر درباره فراخوان مطرح شد باید بگویم که من مدعی نیستم که فراخوان امسال ما خیلی رویکرد متفاوتی دارد، یعنی ما مدعی نیستیم که فراخوان ما خیلی متفاوتتر از سالهای پیش است. البته ممکن است به اقتضای شرایطی که در آن قرار داریم مواردی تغییر داده شده باشد که آن هم برای این است که توانسته باشیم پاسخگوی شرایط امروز خود باشیم ولی در کل اگر واقع بینامه نگاه کنیم این فراخوان ادامه منطقی روند چند سالهی اخیر است؛ که خودم نیز بیشتر دوست دارم چون احساس میکنم در چند سال اخیر جشنواره تئاتر فجر با تمام کاستیها و فزونیهایش دارد به یک بلوغ نزدیک میشود.
دبیر جشنواره تئاتر فجر در ادامه درباره زمان برگزاری جشنواره توضیح داد و گفت: احتمالا خیلی سوال خواهند کرد که چرا زمان جشنواره به ۲۲ بهمن منتقل شده است. در اینباره ما سه انتخاب داشتیم؛ به دلیل اینکه از 10تا۲۰ بهمنماه ایام فاطمیه است ما یا باید جشنواره را در دی ماه برگزار میکردیم که با مشورتهایی که انجام دادیم به دلیل بینالمللی بودن جشنواره زمان مناسبی نبود و بسیاری از مهمانان حوزه بینالملل ما در تعطیلات به سر میبردند؛ یا باید از 1بهمنماه تا ۱۲بهمنماه برگزار میکردیم که در این ایام نیز همزمان میشد با برگزاری جشنواره فیلم فجر که با مشورتهایی که داشتیم احساس کردیم اگر جشنواره تئاتر همزمان با جشنواره فیلم فجر نباشد به نفع جشنواره تئاتر است لذا تصمیم گرفتیم بعد از ایام ۲۲بهمنماه و دهه فجر جشنواره تئاتر را برگزار کنیم. البته در این مقطع زمانی نیز با جشنواره موسیقی فجر همزمان و روبهرو هستیم ولی در مجموع به این نتیجه رسیدیم که برخوردمان با جشنواره موسیقی فجر کمتر ما را تحت شعاع قرار میدهد و فرصتها برای گفتگو و دیده شدن و برای فرصتهای دیگر جشنواره بیشتر و بهتر است. به همین دلیل تصمیم گرفتیم زمان جشنواره را به بعد از روز 22 بهمن ماه موکول کنیم.
برهانیمرند در ادامه با تاکید بر اینکه فراخوان امسال چندین ویژگی دارد که باز میگویم منحصربفرد نیست بلکه ادامه منطقی فراخوانهای قبل از خودش است، اظهار کرد: یکی اینکه به فراخوان امسال کمی واقعبینامهتر نگاه شده است. اجازه بدهید راحت بگویم من اگر خودم را به اجرای روال همیشگی جشنواره را که به یک آیین نامه نانوشته تبدیل شده و امسال هم به نگارش درآمده،موظف نمی دیدم، شاید فراخوان آرمانی خود را به گونه دیگری طراحی میکردم. ولی خودم را موظف دیدم که جشنواره هم ادامه منطقی سالهای قبل باشد هم اینکه نگاه واقع بینانهتری به این رویداد داشته باشم تا بتوانیم نتیجه مطلوبتری را بگیریم.
دبیر سیوهفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در ادامه درباره شاخصهای فراخوان امسال عنوان کرد: فراخوان علاوه بر واقعبینانه بودن شاخص های دیگری نیز دارد . یکی اینکه به دلایل و شرایط خاصی که تئاتر ما در حال حاضر در آن قرار داردیعنی واقعیت جاری و ساری در تئاتر امروز، ما را مجبور کرد که به این محور خیلی خیلی توجه کنیم و متوجه بشویم که نگاه نسل تئاتری و نوع مطالبات و نوع نگاهشتر نسبت به سالهای قبل خیلی متفاوت است ولی گویا در این دوره یک شباهتهایی به برخی دورههای گذشته تئاتر فجر وجود دارد که مهمترین آن رقابتی بودن است. در واقع بعد از صحبتهایی که با چند تن از دبیران دورههای قبل در دبیرخانه داشتیم و پس از آسیبشناسیهای مختلف به چند نتیجه و محور رسیدیم که در برگزار کردن مطلوبتر جشنواره به ما کمک میکند. درباره رقابتی بودن دیدیم چه بخواهیم و چه نخواهیم و چه معتقد باشیم و چه معتقد نباشیم اکثر هنرمندان تئاتر دوست میدارند که در جشنوارهای شرکت کنند که رقابتی است. البته ممکن است من شخصاً رقابتی بودن را دوست نداشته باشم یا جشنواره مطلوب من جور دیگری باشد ولی اگر به جشنواره در دو سال قبل توجه کنیم میبینیم که بیشترین چالش دبیران محترم همین بوده که مواجه با جمعیتی میشدند که دوست دارند جشنواره رقابتی باشد به همین دلیل در نزدیکیهای جشنواره تصمیمهایی میگرفتند و بخش رقابتی را اضافه میکردند.
دبیر جشنواره تئاتر فجر اضافه کرد: مورد دیگر این بود که جشنواره ما اگر بخواهد رضایت عمومی را که برای من خیلی مهم است جلب کند باید به همه صنوف و رشتهها احترام بگذارد. این حق همه رشتهها و صنوف است که احساس کنند در بزرگترین رویداد تئاتری سال به آنها احترام گذاشته میشود. به همین خاطر ما این مسئله را لحاظ کردیم .
برهانیمرند دراینباره تصریح کرد: ما سالها به دنبال این آرزو بودیم که جشنواره فجر برآیند اجرای عمومی سال باشد و امسال خوشبختانه من فکر میکنم کاملترین دورهای است که این آرزوی دیرین تئاتر ایران را برآورده میکند. چراکه جشنواره امسال صددردرصد مرور محور است و به جز چند گروهی که در بخش مهمان و به فراخور و اقتضائات روز باید داشته باشیم همه کارها قبلاً تولید شدهاند. نکته مهم این است که این گفتمان مرور محوری هم برای ما یک فرصت مغتنم است و هم ما را مجبور میکند تا ساختار متفاوتتری را تعریف کنیم چیزی که احتمالاً در سالهای گذشته باید به آن دقت بیشتری میشد.
نادر برهانی مرند در این باره تصریح کرد: همین مسئله وظیفه مهم ما را برای امسال مشخص کرد و ما متوجه شدیم که باید چه کاری انجام بدهیم. یعنی وقتی همه نمایشها در جای دیگری با یک مکانیزم دیگری چه خوب و چه بد، چه در شرایط آرمانی و چه در شرایط غیر آرمانی تولید شدهاند و قرار است مهمان ما بشوند و ما کمترین نقشی جز انتخاب در کیفیت آنها نداریم . وظیفه ما چیست ؟ به این نتیجه رسیدیم که امسال ما دو وظیفه بیشتر نداریم؛ یک انتخابگر خوبی باشیم، دو اینکه برگزارکننده خوبی باشیم. برای همین، مجدد میگویم و برای خودم تأکید میکنم که مسئولیت خودم هم دو برابر بشود که تمرکز ما انتخاب یک مکانیزم درست با دقت بیشتر است.
دبیر سیوهفتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر با تاکید مجدد بر اهمیت مسئله احترام در جشنواره امسال اظهار کرد: در جشنواره امسال چیزی که من روی آن بسیار تاکید دارم این است که ما باید برگزار کنندهای باشیم که قرار است احترام به مخاطب، احترام به هنرمند، احترام به مهمان و همه و همه را در این دوره برآورده کنیم. به همین خاطر فکر میکنم اگر در این زمنیه ما 20 درصد موفق باشیم خیلی کار مهمی انجام دادیم البته نگاه ما موفقیت صدرصدی است.
دبیر جشنواره تئاتر فجر خاطر با اشاره به اینکه در طول این سالها همواره دستی بر آتش جشنواره داشته، خاطر نشان کرد: به نظرم چند سالی است بدون اینکه بخواهم نقدی به دبیران گذشته داشته باشم جشنوارههای ما فراموش کردند که یک "جشن "هستند، یک مهمانی آبرومند هستند .در همه بخشها اتفاقات خیلی خوبی افتاد اما در دوره برگزاری دبیر و ستاد انقدر درگیر حل چالشهای ناخواسته میشود و باید آنها را رفع کند و تمام وقتش را صرف آنها کند که این بخش کاملا مغفول واقع میشود برای همین ما امسال در دبیرخانه مهمترین کارمان را این پیوستهای تشریفاتی دانستیم؛ بلافاصله عرض میکنم که تشریفاتی و نه تجملاتی.
برهانیمرند تاکید کرد: قانون و آداب لازمه یک جشنواره باشکوه هستند و در واقع بهترین خدمت به شرکتکنندگان در جشنواره این است که در جشنوارهای شرکت کند که سرشار از آبرو و احترام است بنابراین ما کوچکترین کُنش خود را در دبیرخانه با نیل به این مهم انجام میدهیم. البته میدانیم که این کار سختی است و ممکن است هزینه ببرد و ممکن است به مشکلات زیادی هم بر بخوریم. در واقع ما وظیفه خودمان را انجام میدهیم ولی خودتان میدانید که خیلی همه چیز دست ما نیست و بعضی اوقات موازینی داریم که دست ما را میبندد.
دبیر جشنواره بینالمللی تئاتر فجر همچنین شاخصه دیگر امسال را توجه به تئاتر استانها عنوان کرد.
در ادامه نوبت به طرح سوالات اهالی رسانه رسید و نادر برهانیمرند در پاسخ به نخستین پرسش درباره همزمانی چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی و برنامههای جشنواره تئاتر فجر، توضیح داد: امسال با چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی مواجهیم و این موضوع جشنوارگی و جشن بودن این رویداد را دو چندان میکند. ضمن اینکه در فراخوان اشارهای به چهل سالگی پیروزی انقلاب اسلامی شده اما در اجرا مبسوط و مفصل خواهد بود. در انتخابها سعی میکنیم که روح تکریم چهل سالگی پیروزی انقلاب در آثار جاری باشد. کیفیت، خلاقیت، انضباط و اخلاق را مدنظر قرار میدهیم؛ در انتخاب آثار کیفیت، اولی است حتی در انتخاب آثار بخش چهل سالگی. اما بخشی تدارک دیدهایک که مشخصا رویدادگاه این ماجراست. له طورکلی این روح در اندامواره تمام آثار ساری و جاری است.
او در ادامه درباره حضور گروههای بینالمللی نیز با تاکید بر اینکه منطقیست که مشکلات جاری و ساری ممکلت را درک کرده و مدبرانه برنامهریزی کنیم، اظهار کرد: بخش مهم بینالملل را با اصل کیفی جوری انتخاب میکنیم که هم به مشکلات جاری کشور توجه داشته و هم لطمهای از این بابت نبینیم. جشنواره بینالمللی تئاتر فجر رویداد مهم دولت است و دوستان ما را در هرچه باشکوهتر برگزار کردن جشنواره تنها نخواهند گذاشت. دلم روشن است که از این مشکلات عبور خواهیم کرد و جشنواره از نظر افزایش قیمت ارز کمتر آسیب میبیند. اما در تلاشیم انتخابهایمان در تعارض با وضعیت مالی کشور نباشد.
او همچنین درباره بودجه جشنواره امسال نیز گفت: بودجه امسال جشنواره مثل سال قبل است و رشدی نداشتیم اما تدابیری شده که بتوانیم از ارز دولتی در بخش بینالمللی استفاده و انشاءلله با برآورد واقعی و منطقی برگزار کنیم. مطمئن هستم دست تنها نخواهیم ماند.
در بخش بینالمللی در جشنوارهها همواره با چالشهایی مواجه بودهایم
سعید اسدی مدیر بخش بینالملل جشنواره در ادامه سخنان برهانیمرند توضیحاتی درباره این بخش مطرح کرد و اظهار داشت: در بخش بینالمللی در جشنوارهها همواره با چالشهایی مواجه بودهایم. انتخاب آثار بینالمللی شرایطش مشخص است و رویکرد کیفی را لحاظ میکنیم اما مواردی را هم باید در نظر داشته باشیم. حضور مهمانان خارجی با کیفیت ویژه مثل دبیران فستیوالها این فرصت را به گروههای ایرانی میدهد که بتوانند تور بینالمللی داشته باشند که این اتفاق در سالهای اخیر رخ داده است.
اسدی خاطرنشان کرد: در حوزه بینالمللی چند مسئله حضور مهمانان خارجی که امسال زودهنگام دعوتشان کردیم، برنامههای حین جشنواره مثل ملاقات و گفتگو و تعامل و معرفی آثار ایرانی بینالمللی را مدنظر داریم.
اسدی همچنین یادآور شد: مجراهای انتخاب این بخش شامل فراخوان بینالمللی، ارتباطات امور بینالملل ادارهکل که دعوت از کمپانیها و گروههای مهم خارجی را برعهده دارد، سفرهای بینالمللی و حضور در فستیوالها بود.
مهمترین شرط حضورم در جشنواره استقلال بود
برهانیمرند هم در بخش دیگری از صحبتهایش در پاسخ به سوالی مبنی بر حضور پرشمار آثار و بزرگ شدن جدول اجرا همچون دوره گذشته گفت: اتفاقا من تمام ترسم این بود که خرده بگیرند چرا فراخوان شما آنقدر تُنُک است. مدعیام که جدول این دوره شسته رفتهتر و تنکتر است چراکه تاکید داشتم که باید جدول طوری طراحی شود که آیکونهای بیشمار و طولانی نداشته باشد.
او همچنین درباره بخش عکس و پوستر گفت: ماموریت جشنواره فجر خیلی پرداخت مبسوط به حوزههایی مثل عکس و پوستر نیست. برای من مهم است که وقتی میزان جایزه بازیگری نازل است بتوانیم این جایزه را به لحاظ ریالی به حد جشنوارهای بین المللی برسنانیم به جای اینکه انقدر جشنواره گسترده شود که نتوانیم ادارهاش کنیم. بخشهایی که در ماموریت اصلی جشنواره نیست را سعی کردیم تنکتر کنیم که یکی همین بخش عکس و پوستر بود. البته چون امسال چهل سالگی انقلاب قرار است در آن لحاظ شود مبسوطتر خواهد بود.
او همچنین در مورد آییننامه گفت: در پاسخ به کسانی که نگران استقلال بنده به عنوان دبیر هستند باید بگویم اولین باری که شهرام کرمی با من مساله دبیری را در میان گذاشت از مهمترین شرط من استقلال بود که ایشان گفت برمیتابد و تاکنون هم پای ماجرا ایستاده و کوچکترین تحمیلی به من نداشته و نظری نداده. هرچند به یکپارچگی سیستم خیلی اعتقاد دارم و معتقدم یکی از بخشهای مهم مدیریت بالادستی است که حتما با او هماهنگ خواهم بود اما کسی نگران استقلال من و دبیرخانه نباشد با اخوت و اتحاد کار خود را پیش میبریم.
برهانی مرند همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار ایران تئاتر درباره کیفیت آثار استانی در برابر آثار مرور پایتخت گفت: تجربه سالهای گذشته نشان داده که نباید تئاتر شهرستانها را خیلی دست کم بگیریم . خودمانیم ،در تهران خیلی خبری نیست و چه بسا بعضی وقتها بچههای شهرستانها هستند که تئاتر کار میکنند و نه چیز دیگر. او افزود: چون من بیشتر از هر کس دیگر در جریان اتفاق تئاتر شهرستانها هستم این را میگویم که بچههای تئاتر استانها با اینکه مشکلات عدیدهای دارند و خیلی جاها هنوز بازیگر زن نمیتواند روی صحنه بیاید با این مشکلات اما تئاتر کار میکنند و شرافتمندانه هم کار تئاتر میکنند. بعضی وقتها یک سر و گردن بچههای پایتخت بالاترند. هرچند من به این تقسیمبندی اعتقادی ندارم و میگویم تئاتر ایران هر چی کیفیتر مهمان جشنواره هم میشود.
توجه ویژه به تئاتر استانها
اتابک نادری مدیر هماهنگی تئاتر استانهای اداره کل هنرهای نمایشی نیز در قسمتی از این نشست رسانهای و با توجه به ضرورت توضیح درباره نحوه حضور تئاترهای برگزیده استانی برای حاضران، گفت: در حوزه استانها طبق نظر ستاد جشنواره امسال کارهای منتخب توسط تیمی که توسط دبیر محترم جشنواره انتخاب میشود بعد از برگزاری جشنوارههای استانی به استانها سفر میکنند و آثار را به صورت بازبینی زنده انتخاب خواهند کرد. به این معنی که با تاکید دبیر جشنواره معین شد که انتخاب شیوه ارزیابی آثار استانها به اختیار کارگردانها باشد و این چیزی است که امسال به صورت ویژه برای تئاتر استانها و آثار برگزیده تئاتر استانی درنظر گرفته شده است. یعنی گروه میتواند بعد از اتمام جشنواره تئاتر استانی خودش انتخاب کند که کارش مورد بازبینی زنده قرار بگیرد یا اینکه فیلم کارش را در اختیار هیات انتخاب قرار بدهد.
در ادامه دبیر جشنواره تئاتر فجر همچنین درباره مکانیزم فروش بلیط و مسئله احترام به مخاطب نیز توضیح داد: احترام به مخاطب و شرکت کنندگان در زمینه توزیع بلیت از مشکلاتی است که هر سال وجود داشته و اگر من را متهم نکنند که برای جلب رضایت عموم تلاش میکنم باید بگویم یکی از گلوگاههای مهمی که یک جشنواره معتبر که به کیفیت فکر میکند را به چالشها و حاشیههای بیخود میکشاند همین گلوگاه است.
او افزود: تاکنون سه نشست خیلی خوب با دست اندرکاران این حوزه داشتیم و امیدوارم ما بتوانیم تا آخر آذرماه که به جدول برسیم آن وقت دستمان رسیدگی و مدیریت این گلوگاهها که میتواند جشنواره را از یک جشنواره خوب به جشنواره غیرقابل احترام تبدیل کند باز است.
گفتنی است، اتابک نادری، محسن حسن زاده ،سامک زمردی ، ابراهیم حسینی ،علی عابدی، وحید لک، مهدی حاجیان، بهزاد مرتضوی، سامان خلیلیان، علی اکبر عبدالعی زاده، رضا صمدپور، عباس شاه محمدزاده و... از جمله مدیران حاضر در این نشست بودند.