هویت یک نمایش

در تئاتر پیش از رسانه‌های جمعی، از طریق پوستر و بروشورها به معرفی آن نمایش پرداخته می‌شود. به همین علت بروشورها قابلیت بررسی وضع تئاتر را دارد، زیرا بروشورها به طور نمادین حکم مبلغان میکروفن به‌دست را دارند که در انتقال پیام به کار می‌روند.گاهی اوقات این دو رسانه، تبدیل به ابزار تبلیغی برای یک کالای مصرفی می‌شود تا به اقتصاد تئاتر رونق بخشد. تصویر هنرپیشه‌ها که گاه چهره‌ای در میان آنها مجزا شده تا در کشش و جذب تماشاگر یا مخاطب در هنر نمایش تاثیر‌گذار باشد، از آن جمله است.گاهی تئاتر به یک کالای مصرفی تبدیل می‌شود و این در حالی‌ست که رسالت مهم اطلاع‌رسانی در هنر تئاتر، بیش از پیش بر عهده پوستر و بروشور است. از سوی دیگر باید میان مخاطب و تماشاگر تئاتر وجه تمایزی قائل شد، زیرا تماشاگر کسی است که چیزی را نگاه می‌کند یا در مورد مفاهیم آن فکر می‌کند. مانند تماشاگر تلویزیون، فوتبال و ... اما مخاطب شخصی است که آگاهانه برای دریافت معنایی، در محلی به نام تئاتر حاضر می‌شود و معمولاً یک هدف از پیش تعیین‌شده دارد. در حقیقت، تئاتر بیش‌تر مخاطب دارد تا تماشاگر. حال باید درباره ماهیت این وسیله ارتباطی با مخاطبان تئاتر پرداخت تا شالوده اصلی آن شناخته بشود. نخست آن‌که ماده اصلی بروشور و پوستر دانش گرافیک و گرافیک زبان تصویر است. استفاده از سمبل‌ها، خطوط، رنگ، شکل، حجم، منحنی و ... معانی متنوعی را تداعی می‌کند. مساله معناشناختی بروشورها مقوله‌ای نیست که به سادگی بتوان به آن پرداخت، لذا در مجالی دیگر به تئوری‌های زیربنایی آن پرداخته می‌شود. در بررسی طراحی بروشور و پوستر باید به دو گروه حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای اشاره کرد. طراحان حرفه‌ای نیز به دو گروه حرفه‌ای پرتجربه و تجربه‌گرای جوان تقسیم می‌شوند. طراحان حرفه‌ای پوستر با استفاده از تکنیک‌های تخصصی و طی سال‌ها بروشورها را با نمادها و گاه باتقسیم‌بندی، موضوع و ... طراحی می‌کند. این گروه از طراحان صرفاً با چهره‌های برجسته هنر تئاتر همکاری دارند و کمتر با هنرمندان جوان همکاری دارند اما در مورد طراحان جوان این نکته قابل تأمل است که او اصولاً به روش‌های معمول وفادار نمی‌ماند و روشی ابتکاری، خلاقانه را به تصویر می‌کشد. این طراحی قطعاً با استفاده از تکنیک‌ها و روش‌های معمول است، ولی ماهیت اصلی اثر در حلقه تجربه‌گرایی برجسته می‌شود. به همین علت این هنرمندان با استفاده از هنر گرافیک، اثر هنری دیگری را خلق می‌کنند. بروشور به خودی خود دارای بیان تازه‌ای برای اجرای تئاتر است. زبانی که با استفاده از نشانه‌شناسی مألوف، زبان تازه گفتاری است اما گروه دوم طراحان غیرحرفه‌ای است. این نوع طراحی‌ها از دوران دانشجویی آغاز می‌شود. بسیاری از دانشجویان برای پروژه‌های پایانی خود از دوستان کمک می‌گیرند؛ دوستانی که خودشان دانشجوی تئاترند و شناخت چندانی از هنر گرافیک ندارند. به همین علت معمولاً طراحی‌ها سطحی است، ولی این گروه به طراحی بروشور و پوستر ادامه می‌دهند. همین مساله پس از خروج آنها از دانشگاه‌های تئاتر ادامه پیدا می‌کند. در نتیجه با ورود آن‌ها به دنیای حرفه‌ای همچنان اتودهای غیرحرفه‌ای را درطراحی پوستر و بروشور لحاظ می‌کنند. برخی دیگر اساساً تحصیلات خاصی ندارند و با توجه به دوستان و آشنایان وارد حوزه هنر تئاتر می‌شوند.کافیست شناخت سطحی از طراحی پوستر داشته باشند. در نتیجه گروه غیرحرفه‌ای بحث طراحی بروشور را به مساله سلیقه‌ای‌بودن ختم می‌کنند. با نگاه اجمالی به بروشورهای سال‌های گذشته متوجه رشد تزایدی این نوع بروشورها می‌شویم. حال آن‌که جایگاه بروشور و پوستر به عنوان نخستین درِ ورود، به دنیای تئاتر است.