عزت‌الله انتظامی درخشید، بر صدر نشست و در اوج ماند

به گزارش ایران تئاتر، این  مراسم که با حضور سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی همراه بود، دقایقی پس از ساعت ۹ صبح با قرائت آیاتی چند از کلام‌الله مجید آغاز شد و سپس پیکر هنرمند فقید عزت الله انتظامی در حالی که موسیقی سریال تلویزیونی هزاردستان از بلندگوها پخش می شد روی سنی که در مقابل تالار وحدت تعبیه شده بود قرار گرفت.

پرویز پرستویی بازیگر شناخته شده که اجرای مراسم را برعهده داشت اولین سخنران این مراسم بود. او در ابتدای سخنانش گفت: درگذشت این هنرمند بزرگ را حضور جامعه هنری کشور و مردم شریف ایران تسلیت می گویم. همچنین به خانواده مرحوم ضیاالدین دری که او را نیز روز جمعه از دست دادیم تسلیت عرض می کنم..

او در ادامه افزود: به نام خدای سفر بدون بازگشت، سفری که جانمان را به آتش می کشد. من هستم و یک سینه پر از حرف. مگر این سینما چند عزت الله داشت که یکی از آنها را داریم راهی می کنیم. مگر یک موجود چند پدر دارد که داریم پدر سینما را راهی می کنیم. مگر چند بازیگر وجود دارد که بتواند مش حسن را بازی کند.ما دیروز خواب دیدیم که پدری را از دست دادیم که هرچقدر قَدَر بودی به پایش نمی رسیدی، هرقدر بازیگری خوانده و شنیده بودی نمی توانستی انتهای بازیش را بفهمی و هرقدر تجربه داشتی مثل او نبودی. پیر دیر ما رخت سفر بست و ما باز دیر جنبیدیم و گذاشتیم پر بکشد و تا بیکران پرواز کند و سینمای خسته ما یتیم شد. امروز وقت سخن گفتن است چون سرانجام باور کردیم خواب ندیدیم و کابوس ما واقعی بود.

این بازیگر مطرح سینما در بخشی دیگر از سخنانش با شاراه به اینکه امروز زمان مناسبی برای سخن گفتن از آقای بازیگر است، بیان کرد: امروز آماده ام که دریا دریا بگریم؛ برای استادی که حتی نفس هایش هم برای سالک راستین الهام بخش بود. او با طنازی مختص خود مرام و مسلکش را با دل و جان آموزش می داد. برای شخص من عزت الله انتظامی مرادی بود که کلماتش را سرمه چشم می کردم و بارها و بارها بازی هایش را مرور می کردم تا شخصیت هایی که می شناخت بشناسم و آن همه تسلط و مهارت را یاد بگیرم.  پس برای من شاگرد، استادی از دست رفته که دیگر کسی مانند او را نخواهم شناخت. استادی که به خودی خود یک جهان راز و رمز بازیگری را پشت چهره ای که تمام خطوطش با تو حرف می زدند، به یادش که می افتم از خودم حیریت می کنم به خاطر این همه خویشتنداری.  امروز آمده ام از روزهایی بگویم که با آقای بازیگر بودم. امروز یک نفر اینجاست که مانند عزت الله عزت سینمای ایران است و یار دیرین او. من به نوبه خود خاک استاد انتظامی را  بقای عمر استاد علی نصیریان آرزو می کنم و از ایشان بگویند. سراپا گوش می شویم برای شنیدن سخنان این بزرگمرد سینمای ایران.

در ادامه این مراسم علی نصیریان بازیگر نام آشنا و پیشکسوت تئاتر و سینما خطاب با تشکر و قدردانی از حاضرین گفت: عزت الله هنرمندی ملی بود. او متعلق به ملت است و با جان و روح خودش بر نقش هایش دمید و آنها را تصویر و تجسم کرد و این روح و جانی که در نقش هایش دمیده بود بر دل مردم نشست و ماندگار شد. او نمرده بلکه زنده است.

این بازیگر برجسته در ادامه در حالی که پیکر عزت الله انتظامی را خطاب قرار می داد گفت: من نمی خواستم برای تشییع تو بیایم بلکه می خواستم دوباره با هم نقش آفرینی کنیم.

نصیریان سپس با نقل اینکه؛ شبی دور هم بودیم و انتظامی به من گفت می خواهم وقتی مُردم سر قبرم آواز بخوانی برای اجابت این خواسته تصنیفی را بر بالای پیکر انتظامی خواند و سپس گفت: عزت جان! من به عهدم وفا کردم ولی تو ما را تنها گذاشتی.

این هنرمند شاخص سینما و تئاتر ایران در ادامه سخنانش در توصیف شخصیت هنری انتظامی اظهار کرد: ما جمعی از بازیگران بودیم که در سال های ۳۹ و ۴۰، جوان شوخ طبعی به جمع مان پیوست و همکارمان شد. پس از مدتی او با من هم‌گروه شد و نمایش هایی اجرا کردیم که عزت ستاره آنها بود و وقتی در سال ۴۴ تئاتر سنگلج آغاز به کار کرد و ما با هم همکاری می کردیم، درخشش استعداد او در نمایش های ایرانی به همگان معرفی شد. آقای پرستویی درباره درخشش استعدادهای او به خوبی سخن گفت. انتظامی حقیقتاً مانند چشمه ای جوشان بود. شوخ طبعی از امتیازهای بزرگ او بود که همه چیز را با طنازی مطرح می کرد و البته حاضر جواب  هم بود. او همه استعدادهای بازیگری را داشت. همه چیز را دست می انداخت. زمانی که هنوز تئاتر در ایران ریشه نکرده بود و مردم شناخت چندانی از این هنر نداشتند اپرا درست شد و او در این حوزه هم فعالیت می کرد. او تالار رودکی را تالار زورکی اسم گذشاته بود و منظورش از این اسم گذاری این بود  که نمی شود اپرا را به زور به خورد مردم داد.

نصیریان در بخش پایانی سخنانش با اشاره به سه دهه همکاری مستمر با این هنرمند فقید گفت:  انتظامی یکی از رکن های مهم بازیگری در تئاتر و سینمای جدید ایران بود. زمانی که برای اعطای درجه دکترای افتخاری برای فعالیت های او طلب مدرک هنری می کردند، من فیلم «گاو» را در سازمان برنامه به مسئولان نشان دادم و گفتم این یک تالیف هنری است. احساسم در از دست دادن انتظامی شاید تا اندازه ای متفاوت با دیگران باشد چون با هم خیلی زندگی و کار کردیم و از رفتن او عمیقاً متأثر هستم. ما گوهر بزرگی را از دست دادیم و بدجوری تنها ماندیم. امیدوارم جوان ها بیایند و کار کنند و به لحاظ فرهنگی خلاهایی را که در نبود چنین شخصیت هایی به وجود می آید پر کنند، هرچند او در تئاتر و سینمای ایران جایگزینی نخواهد داشت.

پرویز پرستویی در ادامه مراسم باردیگر در سخنانی بیان کرد: بیش از 7 دهه تلاش برای ایفای نقش آن هم با تمام وجود. فرزند سنگلج بود. زندگی هنری اش را در ابتدای دهه 20 در تماشاخانه های لاله زار آغاز کرد و یک شب که بی شک ستاره بخت تئاتر و سینمای ایران درخشیده بود عزت الله انتظامی را روی صحنه فرستاد و آقای بازیگر متولد شد.  

پرستویی در ادامه با یادآوری یکی از نقش های تاثیرگذار عزت الله انتظامی در فیلم روسری آبی از فاطمه معتمد آریا برای ایراد سخنانی در یادبود این هنرمند فقید دعوت کرد. معتمد آریا سخنانش درباره این شخصیت برجسته هنری را چنین آغاز کرد: ما امروز همه اینجا جمع شدیم که کسی را بدرقه کنیم که بیشترین انرژی، بیشترین  امید و بیشترین انضباط را به ما آموخت. با خودم فکر کردم دلیلی برای گریه کردن نیست زیرا می بینم نام او برای همه عمر در تاریخ ملی کشورمان ایران ثبت شده است . من دلیلی برای گریه کردن نمی بینم چرا که  وقتی در هر گوشه این شهر می چرخم نشانی از عزت الله انتظامی می بینم که عزت ملت ایران بود. مردی که همیشه در صدر نشست و دیگران را مجاب کرد که او را بر صدر بنشانند. او مردی بود که بیشترین دستور را داد تا به هنرمندان احترام بگذارند. او هنرمندی بود که در تاریخ ملی ایران ثبت شد برای تاریخ ملی ایران نباید گریه کرد، خوشحال باشیم زیرا او یگانه بود و به ما آموخت که هنرمند در مقام والایی قرار دارد و نامیرا است. در قلب خودم گریه می کنم اما آرزو می کنم همه هنرمندان عمری مانند عزت الله انتظامی داشته باشند.

سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سخنران بعدی این مراسم بود که که با تاکید بر اینکه انتظامی نرفته بلکه همچنان با ما است، گفت: فرهنگ و هنر آیینه تمام نمای تاریخ ایران است و چهره زیبای ایران امروز را نشان می دهد. عزت الله انتظامی یکی از ستاره های این آسمان بود. او خاطره نسل های پیوسته زمانه ما است. او بیش از هفت دهه کوشید و درخشید و بر صدر نشست و در اوج ماند. انتظامی از دل مردم برخاست با مردم زندگی کرد و مردمی بودن او باعث شد بر دل مردم بنشیند. متانت و وقار، او را در قاب هنرمندان مردمی جاودان کرد. او ریشه در فرهنگ و مرز و بوم داشت و در این ترکیب میوه ها چید. او با هنر زیست، قدر این گوهر را شناخت و هنر خود را ارزان فروشی نکرد، در انتخاب نقش دقت داشت و به نقش جان می داد.

مجید انتظامی آهنگساز و پسر عزت الله انتظامی آخرین سخنران این مراسم بود که در ابتدا ضمن تشکر از حاضرین برای حضور در این مراسم گفت: از همه شما ممنونم که ما را تنها نگذاشتید. هفتاد سال از پدرم می پرسیدم دلیل این ماندگاری چیست که او به من می گفت عاشق شو و مردم را دوست داشته باش. چند ماه پیش که حالش بهتر بود به من می گفت عاشق مردم باش که در این صورت آنها به تو کمک می کنند. من تمام تلاشم را در این باره می کنم. او جواهری بود که نتوانستم او را نگه دارم و از این بابت شرمنده ام.

پرویز پرستویی در آخرین سخنان خود رد این مراسم با بیان اینکه استاد انتظامی حقیقتا عاشق مردم بود، گفت:  سینمای ایران با رفتن این بزرگمرد، یتیم شد. او هرگز نمی میرد و تمام نمی شود، تا این سینما هست عزت او هم هست.

در بخش پایانی این مراسم نیز حجت الاسلام دعایی بر پیکر عزت الله انتظامی نماز خواند و پیکر این هنرمند بر دوش هنرمندان و هنردوستان به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا تشییع شد.