گزارش تمرین نمایش « مزا مزا » به نویسندگی و کارگردانی سیروس همتی
تئاتر محتاج تماشاگرنماهایی مثل شما نیست!
ایران تئاتر:سیروس همتی بازیگر توانمندی است که در سال های اخیر کارگردانی در تئاتر هم برایش به عنوان یک دغدغه جدی مطرح شده است .سال قبل نمایش فیش آباد را روی صحنه برد و این روزها تمرینات نمایش « مزا مزا » را برای اجرا در سالن دکتر ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر دنبال میکند.
با سیروس همتی تماس میگیرم و قرار رفتن به سر صحنه نمایشش را قطعی میکنم. او که این روزها بسیار پرکار است و در سریال دلدادگان در یک نقش چند وجهی بازی میکند، در جشنواره کودک و در فیلم «ضربه فنی» هم در نقش یک مربی تکواندو بازی داشت .همتی با گروهش در محیطی آرام در سالن مشغول تمرین هستند. وی در شروع توضیح میدهد نمایش مزامزا آخرین اثر نمایشی گروه تئاتر مانی است و آن را به اتفاق تقی همتینیا نوشته است. مضمون نمایش با تم کمدی در باره اجرای یک نمایش است که در کنارش به مسائل مهم اجتماعی وهنری نیز پرداخته میشود. تهیهکنندگی نمایش حمید رضا علینژاد است و سامان دارابی، سروش طاهری، آرزو نبوت، جواد پور زند، علی یعقوب زاده، شهرام مسعودی و تعدادی دیگر از دوستان در این نمایش بازی دارند. محمد احمدی آهنگساز ، غزال مجتهدی طراح صحنه و لباس و خیرالله تقیانیپور به عنوان مشاور کارگردان با من همکاری دارند. خودم هم در نمایش در نقش تماشاگر معترض بازی میکنم .
او در باره مختصات تعدادی از شخصیتهای نمایش میگوید : مسئول دادگاه خصوصیات منحصر به فردی دارد. وکیل مدافع آدمی با فن بیان بالا و باهوش و مقتصد است.تماشاگر معترض یک نخبه علمی با نشان لیاقت و با تفکر و اندیشه های خاص خودش است.همسر تماشاگر هم کمی چاق به نظر می آید و اهل ادب و کمال است و در برخی از موارد با همسرش هم تقابل دارد.
با اشاره دستیار همتی که می گوید بازیگران آماده تمرین هستند . همتی شروع تمرینات را اعلام میکند.
مسئول دادگاه : اینجا همه چیز نظم و قانون دارد.
تماشاگر معترض: به همین زودی تصمیم گرفتید؟
مسئول دادگاه : ما همان چیز را از حرفهای متهم برداشت میکنیم که منظورش است ، نه کمتر و نه بیشتر.
تماشاگر معترض ( با تعجب) : متهم ، به همین زودی؟
مسئول دادگاه : درستت می کنم!
همسر تماشاگر : ما فقط تماشاگر پروپاقرص تئاتر هستیم.
مسئول دادگاه : پر و پا قرص را خوب اومدی . اگر فکر کردی تئاتر این هنر زنده و مهجور محتاج تماشاگرنماهایی چون شما است یقین بدانید که کور خواندهاید. تئاتری جماعت میمیرد ذلت نمیپذیرد.
تماشاگر معترض : من اعتراض دارم.
مسئول دادگاه : ساکت باشید لطفا. تئاترمحتاج تماشاگرنما نبوده و نیست و نخواهد بود . خودم بعضاً در سالنهای خصوصی تئاترهایی دیدهام که تماشاگر نداشته اند. بنابراین تماشاگر عددی نیست . تا بوده تماشاگران آمدهاند و رفتهاند و تئاتر ماندگار مانده و تمام.
همسر تماشاگر : یعنی چه تمام ؟ وایستا ببینم........
چای و نان پنیر معروف تمرینات تئاتریها آماده است و سیروس همتی دمی استراحت میدهد . همتی با تیشرت مشکی و شلوار ورزشی سرمهای رنگ سرحال و قبراق همپای سایر بازیگران تمرین میکند و از تمرین اظهار رضایت دارد. در این حدفاصل آرزو نبوت که دو سال قبل هم در نمایش «هام» بازی داشت و در سریال «علیالبدل» سیروس مقدم نقش جذابی را بازی کرد، درباره نقشش و حضور در این نمایش میگوید : بازی در صحنه همیشه برای من جذاب بوده و هست. او در نمایش نقش همسر تماشاگر را بازی میکند.
علی یعقوبزاده که یار دیرین همتی است و خاطرات نسل ما به بازیش در فیلم «پرواز درشب» به کارگردانی رسول ملاقلی پور در نقش یک رزمنده کم سن و سال بر میگردد، نیز مختصر ومینیمال میگوید که در این نمایش نقش یک بازبین دلسوز و کارشناس را بازی می کند.
با اشاره همتی دور جدید تمرینات آغاز میشود و خنکی هوای داخل سالن و نشستن روی صندلی نرم و راحت سالن استاد ناظر زاده خواب را به سراغ چشمانم میآورد که با خوردن آب و گپی با میلاد عکاس سایت ایران تئاتر خواب از چشمانم میپرد.
مسئول دادگاه : ای کسانیکه که ایمان آوردهاید ، قیامکنندگان به عدالت باشید.
مسئول دادگاه خطاب به تماشاگر معترض : چیزی خوردی؟
تماشاگر معترض : هیچی.
مسئول دادگاه : پس چیزی زدی بی پدر؟
تماشاگر معترض : این چه طرز صحبت کردنه؟
مسئول دادگاه : به کسی فحش دادی ، سلط آشغال سوزاندی ؟
تماشاگر معترض : به من میآید چنین کارهایی را انجام بدهم ؟
مسئول دادگاه : خیلی از چیزها و کارها بهت میآید . خس و خاشاکی ؟
تماشاگر معترض ( با کلافه گی) : ای بابا
مسئول دادگاه : روی پیشانیت هم چیزی نوشته شده است؟
تماشاگر معترض : روی پیشانیم چیزی دیدی؟ رو سرم شاخ دیدی یا دم؟گوشام مخملیه؟ تو منو چی فرض کردی ؟
تمرین برای رسیدن یکی از بازیگران مدتی دچار وقفه می شود.
سروش طاهری بازیگر – کارگردان پر کار و موفق تئاتر نیز در حدفاصل آماده شدن صحنه در باره نمایش و نقشش میگوید: با سیروس همتی تجربیات مشترک زیادی دارم و موقعی که پیشنهاد همکاری به من داد با کمال میل پذیرفتم. در این نمایش نقش یک وکیل متفاوت و جذاب را بازی میکنم. نکته مهم درباره سروش طاهری این است که ارادهای قوی دارد و درطول یک سال بیش از بیست کیلو از وزنش را کم کرد و با انرژی و توان بیشتری به کار بازیگریش ادامه میدهد و به من هم توصیه میکند با کمتر خوردن و مصرف میوهجات و چای سبز و قهوه میتوانم مثل او به وزن ایدهآل برسم.
در ادامه کار با اشاره همتی تمرینات قطع میشود و همتی به بازیگران درباره بازیشان نکاتی را گوشزد میکند و میگوید : در لحظاتی که موقعیت کمیک به وجود میآید اگر تلاش کنید نخندید کارتان بهتر میشود و تماشاگر هم بیشتر با این صحنهها درگیر میشود. او خطاب به آرزو نبوت می گوید؛ بهتر است سریعتر در صحنه حرکت کنی تا وقفه ای در روند نمایش رخ میدهد و نبوت هم توضیح میدهد که تلاشش را میکند تا فاصلهها به حداقل برسد .
سیروس همتی در باره دکور واندازه صندلیها تذاکراتی به طراح صحنهاش میدهد و با او وضعیت را چک میکند و میگوید با دکور کامل قطعا در میزانسنها تغییراتی به وجود خواهد آمد و با افشین نیا در باره طراحی نور مشورت های لازم را انجام می دهد .
همتی در باره جنس بازیها هم از بازیگران میخواهد به دلیل مختصات نمایش حرکات بازیگران غلوآمیز و اگزجره تر باشد و آرزو نبوت به خوبی در بازیش این مسئله را رعایت می کند. او در ضمن متذکر میشود که ریتم نمایش به گونهای تند باشد تا تایم نمایش از 75 دقیقه هم کمتر شود تا بتوانیم اجرای خوبی داشته باشیم و تماشاگر هم ارتباطش را تا به انتها با نمایش حفظ کند .
با خاتمه صحبت همتی و پشت سر گذاشتن سه ساعت تمرین مستمر و خوب و درآمدن عرق بازیگران، همتی خاتمه تمرین را اعلام میکند و بازیگران راضی و خوشحال خیلی سریع و خوشحال مثل محصل ها ساک و لباسشان را بر میدارند و عازم خانه میشوند و همتی متفکرانه وسط صندلیهای سالن نشسته و به فرجام اجرایش فکر میکند .
گفت وگو و گزارش از احمد محمد اسماعیلی