«مبانی و اصول نمایشنامه‌نویسی روایتی» منتشر شد

به گزارش ایران تئاتر کتاب «مبانی و اصول نمایشنامه‌نویسی روایتی» تألیف شه ناز روستایی با مقدمه داود فتحعلی بیگی در چهارفصل منتشرشده است.
در مقدمه این کتاب آمده :
نمایش روایی پر امکان ترین گونه نمایش
بی‌تردید هرگونه از نمایش ریشه در رَوایت دارد ولی چرا گونه‌ای از آن را روایی می‌نامیم و بر این باور هستیم که نمایش روایی پر امکان ترین گونه نمایش است؟
ساده‌ترین پاسخ در برابر این پرسش آن است که نمایش روایی به گروه اجرایی امکان اجرا و به صحنه بردن هر قصه‌ای را در هر مکانی می‌دهد، زیرا بنیان آن بر کلام و بازی استوار است. همچنین نمایشنامه روایی را می‌توان با توجه به ساختار و شیوه نگارش آن به‌صورت فردی و گروهی اجرا کرد با این مفهوم که نمایشنامه‌های پر پرسوناژ را با استفاده از امکانات نمایشنامه‌های روایی می‌توان با یک یا دو بازیگر اجرا کرد.
چنان‌که از عنوان این‌گونه از نمایش برمی‌آید بنیان نمایش روایی بر روایت است، روایتی مختص اجرا که با داستان‌گویی متفاوت است اگرچه اساس آن بر قصه‌گویی استوار است.
دیرپاترین نمونه نمایش روایی نقالی است که در ایران سابقه دیرینه داشته است لیکن روایت تک‌نفره باگذشت زمان به روایت چندنفره تبدیل‌شده است. تعزیه و تخت حوضی از نمونه‌های بارز و کامل آن است.
نه‌تنها نمایش سنتی ایران، بلکه اغلب نمایش‌های سنتی شرق مانند اُپرای چین، کیوگن ژاپن، کاتاکالی هند و... مبتنی بر روایت است.
علیرغم اهمیت نمایش روایی و گونه های مختلف آن متأسفانه نویسندگان فن نمایشنامه‌نویسی نسبت به آن کم توجه یا بی توجه بوده اند، حداقل تا آنجا که نگارنده اطلاع دارد کتاب آموزشی جهت آموزش این شیوه از نمایشنامه‌نویسی وجود ندارد و در هیچ‌یک از دانشگاه‌های تئاتر نسبت به آموزش آن تاکنون اقدام مؤثری صورت نگرفته است.
اهمیت کتاب پیش رو که چگونگی و ساختار نمایش روایی را موردبررسی قرار داده این است که در میان نظریه‌های متعددی که در خصوص روایت شناسی و کاربردهای عناصر روایت نوشته‌شده است اغلب به ساختار روایت در داستان، رمان و فیلم پرداخته‌اند و در قلمرو نمایش هیچ منبعی جهت آشنایی با عناصر روایت برای نگارش نمایشنامه روایی وجود ندارد.
بررسی آثار نمایش‌نامه نویسان چینی، ژاپنی، تخت حوضی و سرایندگان متون تعزیه، به‌ویژه آثاری از بهرام بیضایی، محمد رحمانیان، محمد چرمشیر و... ما را به‌گونه‌ای از نمایشنامه‌نویسی رهنمون می‌نماید که حاصل آن کتاب پیش رو است.
همت و کوشش شه ناز روستایی نه‌تنها به جهت مدون کردن شیوه درام‌نویسی روایی حائز اهمیت است بلکه تطبیق موازین نظریه‌های روایت در آثار درام نویسان معاصر ایرانی را نیز در برمی‌گیرد، آثاری که نه‌تنها بر بنیان روایت در نمایش سنتی استوار است بلکه جلوه‌ها و شیوه‌های گوناگون نمایش روایی را نشان می‌دهد.
از سال‌ها پیش ضرورت پرداختن به این شیوه از نمایشنامه‌نویسی احساس می‌شد که این امر به همت خانم شه ناز روستایی میسر گشت و اثری که جای خالی آن به‌ویژه در امر آموزش تئاتر در دانشکده‌های مربوطه احساس می‌شد به رشته تحریر درآمد.
در پایان ضمن قدردانی از زحمات این بانوی هنرمند که از نزدیک شاهد آن بوده‌ام، خواندن این کتاب و یادگیری این شاخه پراهمیت و دوست‌داشتنی نمایش روایی را به همه دوست داران تئاتر به‌ویژه نمایش ایرانی توصیه می‌نمایم.
 با آرزوی فروغ روزافزون نمایش ایرانی / داود فتحعلی بیگی
کتاب «مبانی و اصول نمایشنامه‌نویسی روایتی» به نویسندگی شه ناز روستایی در 208 صفحه باقیمت 235.000 ریال توسط نشر گیومه در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت.