چمدان‌های کوچک و پرسش‌های بزرگ

به گزارش ایران تئاتر ژان-فرانسوا دوسین (Jean François Dusigne) استاد اولین کارگاه آموزشی همایش برگزیدگان جشنواره تئاتر استانی فجر بود.اوکه سابقه تدریس در دانشگاه پاریس هشت، عضویت خانه علوم انسانی پاریس، مدیریت موسسه تحقیقاتی سنت‌های بازیگری با شراکت آرین منوشکین و بازیگری گروه تئاتر خورشید به سرپرستی آرین منوشکین را در کارنامه خود دارد.
در این کارگاه ژان دوسین با استفاده از تکنیک های بازیگردانی به هنرجویان کمک کرد تا یک روایت شخصی از خود را به روی صحنه ببرند و از هنرجویان خواسته‌شده بود تا با خود یک چمدان کوچک حاوی یک شیء و یک عکس شخصی که برای هنرجو از اهمیت خاصی برخوردار است، یکدست لباس شیک و اعیانی، یکدست لباس فقیرانه، یکدست لباس تمرین و یک قصه به همراه داشته باشند.

هنرپیشه خلاق

ژان-فرانسوا دوسین (Jean François Dusigne) در ابتدای این کارگاه به هنرپیشه خلاق اشاره کرد و افزود: ما به هنرپیشه خلاق اهمیت می‌دهیم یک هنرمند که نقشی را اجرا می‌کند مدنظر ما نیست. ما به هنرپیشه‌ای نیازمندیم که فکرمی کند و با کارگردان همکاری می‌کند و کارگروهی انجام می‌دهد. هنرپیشه باید ابزار متفاوتی  داشته باشد و تک ابزاری نباشد فقط اجراکننده نباشد و خلاقیت داشته باشد و هنرمند چندقطبی باشد. سپس به همکاری خود با تئاتر پکن اشاره کرد و درباره خلاقیت هنرمندان چینی گفت: اپرای پکن مبتنی بر ژست، خواندن آواز و حرکات آکروباتیک است. چینی‌ها یک نگاه دقیق به ژست دارند. آن‌ها از دریچه شعر به آزادی می‌رسند اما ما اروپاییان از آزادی به شعر می‌رسیم.

تئاتر بینا فرهنگی

 ژان-فرانسوا دوسین (Jean François Dusigne) که سابقه همکاری با آرین منوشکین و بازیگری در گروه تئاتر خورشید را در کارنامه هنری خود دارد درباره گرایشش به تئاتر بینا فرهنگی گفت  :ایجاد پل ارتباطی میان هنرمندها بسیار مهم است . او در پاسخ به پرسش یکی از هنر جویان  که از او پرسیده بود آیا در  تئاتر بینا فرهنگی‌اش از گروتفسکی ،بروک و آرین منوشکین پیروی می‌کند به این نکته اشاره کرد :در تئاتر من صحنه سیاه است بروک از صحنه سپید و خالی صحبت می‌کند  صحنه سپیدی که بدن خود را نشان می‌دهد و ارتباط زیادی میان تجربیات صحنه و بدن بر روی صفحه کاغذ وجود دارد .با توجه به این‌که می‌توان کارهای شخصی و گروهی انجام داد برای ساختن و خلق یک نمایشنامه دسته‌جمعی درنهایت ما هنرمندی هستیم که نمایشنامه‌نویس و بازیگر است . اما درنهایت این دو به هم نزدیک می‌شوند. و نکته دیگر آنکه من از استیل تئاتر (سبک و شیوه) صحبت نمی‌کنم من از روند یک گروه تئاتری صحبت  می‌کنم استیل به هنرمند در ارتباط است ما هنرپیشه‌های فوق‌العاده‌ای داریم  ولی دنبال خلاقیت هنرمند هستیم .

اشیاء

ژان-فرانسوا دوسین در ادامه گفتارش به اهمیت اشیاء اشاره کرد و گفت :هر چیزی که درروی صحنه موجوداست. ابزار همکاری ماست فضا بستری برای ملاقات و کشف و دریافت هنرمند است بازیگر باید عکس‌العمل نشان دهد. درعین‌حال که پیش‌داوری را کنار بگذارد .

 دوسین به کلیدواژه ملاقات تأکید کرد و گفت :ملاقات یعنی ناپدیدشده و فراموش کردن .چند سال پیش از روش‌های متفاوتی استفاده می‌کردم به نظرم زاینده است اگر روی نیروهای پارادوکسیکال و متفاوت کارکنیم پایه و اساس زندگی من ملاقات نیروهای آ نیما  و آنیموس است. انرژی که همه ما داریم. یک هنرمند می‌تواند بگوید آری اما مقصودش نه باشد .باید این نکته را کشف کرد مثال لیوان خالی یا پر در اینجا مثال مناسبی است کدام نیمه لیوان را در نظرمی گیریم یک تئاتر می‌تواند هم‌زمان زندگی یک سرنوشت باشد .

چمدان‌های کوچک و پرسش‌های بزرگ

ژان- فرانسوا دوسین از هنرجویان خودخواسته بود با خود یک چمدان کوچک حاوی یک شیء نوستالژیک بیاورند. دوسین در آغاز این تمرین  چمدان‌های هنرجویان را بر روی صحنه قرارداد و از آن‌ها خواست تابه چمدان‌ها نزدیک شوند.

دوسین در ابتدای  این تمرین گفت :موضوع این تمرین ملاقات با یک شیء است پس‌ازاین ملاقات باید عمل و واکنشی انجام بدهید دو گروه تشکیل بدهید و همیار تمرین (پارتنر) خود را پیدا کنید. جنسیت این همیار مهم نیست همیار شما کسی است که درصحنه تمرین نمی‌کند او باید واکنش شما و گفتار شمارا مکتوب کند.

 شما می‌بایست به این چمدان‌ها نزدیک بشوید راه رفتنتان مکانیکی نباشد. تنها به قدم زدن فکرمی کنید باتمام شدن صدای موسیقی فیکس شوید سپس به چمدان‌ها نزدیک شوید.

دوسین در این تمرین می‌خواست واکنش هنرجویان در مواجه با چمدان خود یا دیگران را بررسی کند دوسین تأکید داشت حتا اگر به‌سوی چمدان خود می‌روید به‌گونه‌ای باشی ء مواجه شوید که این شی ء برای شما تازگی دارد و می‌خواهد در این مواجه به کشف تازه‌ای از آن برسید .دوسین برای روشن شدن اندیشه‌اش یک مثال فرانسوی را بیان کرد : فرانسوی‌های می‌گویند :خیلی واقعی دروغ بگو . دوسین هدفش از این تمرین را این‌گونه بیان کرد : کار ما انجام دادن و دوباره انجام دادن است و کشف کردن بسیار مهم است . دوسین اندکی از شاگردانش آزرده‌خاطر شد و با کنایه گفت :یک خورده کلک زدید برای این کار مواجه صادقانه مهم بود مهم احساس درست است نه نمایش و به برخی از هنرجویان که تمرین را بهتر انجام داده بودند گفت :مواجه شما با شیء صادقانه بود اما نتوانستید بگویید آن شیء چیست و چه تأثیری بر روی شما می‌گذارد .عملی که خاطره را تداعی می‌کند باید نشان دهید من باید متوجه بشوم که شما می‌خواستید این خاطره را فراموش کنید یا این خاطر برای شما عزیز است  .

ژان- فرانسوا دوسین  برای دومین روز کارگاه  خود از هنرجویانش خواست تا موضوع اشیاء را گسترش دهند و یک مونولوگ بنویسند با این ایده که این شیء مهم و نوستالژیک یادگاری است از سوی فردی که ناپدیدشده است آن فرد می‌تواند عزیز باشد یا آزار دهند اما این شیء خاطرات او را بازگو می‌کند.

تکمله :

آ نیما ( (Anima عنصر مادینه در مَرد

 آنیموس (Anim‌‌‌us) عنصر نَرینه در زن