تحقق آرزوهای کودکان در یک نمایش

عمو پامبل نه جادوگر است و نه غول؛ او کارهای خوب بلد است و کودکان را به آرزوی شان می رساند عموپامبل همان پدرومادر کودکان است که آرزوهای آنان رامحقق می سازد .

کشف کیستی و چیستی عمو پامبل درفرایند نمایش امکان پذیر می شود . عمو پامبل کتابی به السا وسامی می دهد وآنها با خواندن کتاب صدای عمو پامبل رامی شنوند درحقیقت عمو پامبل به نشانه تبدیل می شود امااین نشانه می تواند جهان راتفسیرکند .

در زیر متن می‌توانیم به این اندیشه برسیم که نمایش عمو پامبل با رویکرد پداکوژیک (تعلیمی)می خواهدبه کودکان بیاموزد کتاب مانند یک عمو پامبل به شما کارهای خوب را می آموزد وشمارابه آرزوهایتان می‌رساند.

نکته دیگری که این نمایش به کودکان می‌آموزد آن است که عمو پامبل زمانی به شما می‌تواند کمک کند که کوشش کنید دیگران را یاری دهید بدون یاری دیگران نمی‌توانید قدمی بردارید و آرزوهای شما محقق نمی‌شود زمانی که السا وسامی به پینوکیو ،سیندرلا ، خرس و زنبورهای عسل با خواندن کتاب عمو پامبل یاری می‌رسانند خواسته‌های آنان محقق می‌شود. این یاری رسانی باعث می شود الساوسامی انسان های بهتری شوند آن زمان مادر خواسته های سامی والسا رامحقق می کند.

نکته مهم نمایش عموپامبل این است که نکته های آموزشی وپداکوژیک دریک ساختار نمایشی صورت بندی می شود . مفاهیم آموزشی که بسیارمدرن است مانند این که انسان می بایست خردمند باشد و خرد راهگشای انسان درزمان تنهایی  او است.

 نمایش عموپامبل به کودکان می آموزد غول وجادوگری یک خیال خام وباطل است عمو پامبل یک رویا است اما آنچه که پایدار است تعقل است انسان تازمانی که به خرافه ها می اندیشد نمی تواند قدمی بردارد وبرای محقق شدن خواسته هایش باید جهان رابرای دیگران وخود دوباره بیافریند وتازمانی که خواسته های دیگران محقق نشده است وآنان ازخوشبختی لذت وافررانبردند هیچ کس  نمی توانید بهروز ونیک بخت باشد .

مفاهیم پداکوژیک که درنمایش عموپامبل است براساس همان آموزه های رفتارشناسی است که برای بهتر زندگی کردن درکتاب های موفقیت دردسترس بزرگسالان است که این کتاب ها ساده سازی همان تعالیم آسمانی ادیان توحیدی است . به گمانم نمایش عموپامبل درساحت معنا فربه ودرساحت شکل زیباست .

نکته ی دیگر که درعموپامبل باآن مواجه می شود کارکرد کتاب عموپامبل درصورت بندی نمایش است الساوسامی برای زیستن دراین جهان به این کتاب مراجعه می کنند. وآنچه می خوانند درصورت بندی رفتارشان تاثیر دارد.اینجاست که کتاب ماهیت رفتاروچگونگی کردار آن ها را شکل می دهد اماکتاب عموپامبل تنهایک کتاب ایده محورنیست این کتاب شکل هم دارد واین کتاب درقالب داستان های کودکانه صورت بندی می شود.

داستانهای این کتاب داستان پینوکیو، سیندرلا، خرس وزنبور عسل  است که عمو پامبل در پس پشت شکل زیبایی شناسانه  این داستان ها به مفاهیم پداکوژیک اشاره می کند ازسوی دیگرنمایش عمو پامبل در یک شکل زیبایی شناسانه کودکانه به نظریه بینامتنیت اشاره می کند .

 داستانهای پینوکیو وسیندرلا یک داستان شناخته شده است این داستانها درنمایش عمو پامبل  بازتعریف می شوند سامی والسا به نمایندگی از کودکان به عنوان خواننده درون این داستان های آشنا قرارمی گیرند وازداستانی به داستان دیگر پل می زنند .

داستانهای پینوکیو؛ سیندرلا وداستان خرس وزنبور عسل به لحاظ شکل ومحتوا هیچ شباهتی به هم ندارند اما السا وسامی خوانندگان این داستان های کودکانه هستند ودرذهن کودکانه شان با این جهان داستانی کودکانه آشنا هستند تماشاگر دراین جهان ذهنی به صورت فعال مشارکت می کنند به عنوان مثال درداستان پینوکیو گربه نره وآقاروباهه با پینوکیو ملاقات می کنند.

السا وسامی ازداستانی به داستان دیگر می روند وبه بازشناسی شخصیت های داستان ها می پردازند کودک هم دراین بازشناسی مشارکت فعال دارد واوهم به گمانه زنی می پردازد این کدام داستان است واین کدام شخصیت است  البته این گمانه زنی سرانجام بایاری السا وسامی به این بازشناسی می انجامد.

این بازشناسی سرآغاز شکل گیری همان بینامتنیتی است که اشاره کردم به عنوان مثال  درداستان پینوکیو ؛پینوکیو شبیه همان کاراکتر پینوکیو داستانی است باهمان دماغ که این بار باتمهیدات خلاقانه صحنه ای دماغش کوچک وبزرگ می شود اما گربه نره وآقاروباهه گربه وروباه نیستند دومردمیانسال هستند که پانجو پوشیدند و عینک آفتابی زدند و کودک تماشاگر در ذهن خود با مشاهده آنها گربه نره وآقاروباهه رامشاهده می کند دراین جا متن ها باهم گفتگو می کنند همان ایده بینامتنیت بخشی ازداستان در صحنه به نمایش گذاشته می شود و کودکان بادیدن آن چه می بینند رادرذهن خود خلاقانه باز آفرینی می کنند.

دراین رویکرد یک جریان پداکوژیک هم شکل می گیرد وکودکان با تخیل خودمواجه می شوند. ازخیال بازی وخیال آفرینی لذت می برند هوش خودرا ازبازشناسی داستان های آشنا تحسین  می کنند و مشتاق می شوند بیشتر بیاندیشند وبیشترکتاب بخوانند تا از این بازی خیال لذت ببرند.

 اما آنچه شایدبه گمان من خو ش آیند نیست این نکته است که عموپامبل براساس جهان داستان های غربی صورت بندی شده است این قصه های آشنا هیچ کدام ایرانی نیست حتا نام عموپامبل هم فرنگی است باوجود این که نویسندگان این نمایش محسن ایمانخانی واکرم صغری دراین سرزمین زندگی  می کنند چرا این دوستان که ساختا ر سنجیده ای  طراحی کرده اند به خوبی ایده بینامتنیت را درنمایش های کودکان استفاده می کنند باداستان بومی و نمایش های ملی سرزمین شان بیگانه اند .

عمو پامبل نمایشی خیالین است واز عروسک گردانی و بازیگران زنده به صورت همزمان بهره می گیرد اگر چه عروسک ها بیشتر فضا سازهستند وکمتر به مثابه یک شخصیت می توانند احساسات کودکان رابیدارکنند اما بااین وجود یک زیبایی بصری ایجاد می کنند که چشم نواز هستند اماآنچه تماشاگر را به لذت زیبایی شناسانه می رساند بیان بدنی بازیگران نمایش می باشد بازیگرانی که درصحنه تنها کلام   نمی گویند وکلمه رابه بدن تعمیم می دهند.

صحنه عموپامبل یک صحنه پوپا است وبه سادگی درکوتاه ترین زمان ممکن صحنه های بیشمار را پدید آورد .طراحی که به سادگی قابلیت آن را دارد بایک جابه جایی ساده مکان های بیشماری را نمایش دهد.

بزرگمانی یکی ازتمهیدهایی که طراحی نمایش ازآن سود می برد به عنوان مثال تلفن غول آسا وکتاب بزرگ عمو پامبل رامی توانم نام ببرم. دراینجا لازم می دانم نام علی باقری که  توانسته صحنه ای پویا رابرای نمایش عموپامبل بیافریند رانام ببرم .همچنین می بایست از آهنگ ساز نمایش یاد کنم که باساختن ملودی تکرار شونده عموپامبل باعث شادی آفرینی شده است واین نوع ملودی های رادرتئاتر کودک کم داریم ملودی های ساده ازبرشدنی همراه باکلام ؛کلامی تکرارشونده وازبرشدنی که ترانه نامیده می شود اینجا ماترانه نداریم اما با ملودی ساده وتکرارشونده ای که درذهن نام عمو پامبل را طنین اندازمی شود مواجه هستیم نام آهنگساز عموپامبل علی حسین زاده است که نقد نامه من هم باترجیع بند عمو پامبل آغاز وباهمان ترجیح بند پایان می یابد پام پام عمو پامبل .