این نمایش نخستین پروژه مشترک نمایشی میان کشور ایران و سوریه است

نمایش «خورشید از حلب طلوع می‌کند» به کارگردانی کورش زارعی و تهیه‌کنندگی علیرضا کوهفر در بخش بین‌المللی سی‌وهفتمین جشنواره تئاتر فجر، از دیروز به روی صحنه رفته است.

این نمایش که محصول مشترک ایران و سوریه می باشد و در دمشق و حلب با استقبال بسیار خوب مردم روبرو شده بود، تلاش دارد قصه کاروان اسرای کربلا در مسیر شام را روایت و با نگاهی نو به حوادث مربوط به راهب مسیحی در کلیسای نزدیک شهر حلب بپردازد.

شب گذشته 24 بهمن ماه نخستین اجرای این اثر در تالار وحدت از سوی گروه برگزاری به شهدای مدافع حرم تقدیم شد. در ارتباط با اجرای این نمایش در سی و هفتمین جشنواره بین المللی فجر، گفت و گویی با کوروش زارعی کارگردان آن انجام دادیم:

نمونه های مختلفی از نمایش «خورشید از حلب طلوع می کند»  در کشور روی صحنه رفته اند و حتی موسسه فرهنگی فدک، سه دهه با «خورشید کاروان» به این مضمون اشاره داشته و دارد،  وجه تمایز این نمایش شما با آنها چیست؟

همانطور که اشاره کردید، این واقعه به کوشش هنرمندان زیادی به روی صحنه رفته است. اما نگاه ما به این اجرا کاملا با تمام اجراهایی که در ایران شده فرق می کند. متن را دراماتورژی کرده و تلاش نمودیم براساس اهدافی که دنبال می کنیم، همسو سازیم. به همین دلیل در متن دخل و تصرفاتی شد و حذف و اضافاتی داشتیم. سعی کردیم ایده اجرایی جدیدی بر روی کار بگذاریم. حتی طراحی صحنه متفوات است. ضمن اینکه در این نمایش با توجه به اینکه هدف، به تصویر کشیدن وجهه اشتراک داعش با قاتلان امام حسین(ع) بود، برای تداعی آن از ویدیو آرت استفاده کردیم.

در حقیقت سمت و سوی نمایش، داعش و افکار و عقایدشان است؟

بله. ما در طول نمایش سعی می کنیم کسانی را که آن گونه وحشیانه بر امام حسین تاختند. گفتند او در دین پیامبر بدعت ایجاد کرده و از دین خارج شده و کافر است را با داعش سالهای 2018 و 2019 در سوریه تطبیق دهیم و بگوییم این دواعشی که الان این اتفاقات را خاورمیانه رقم می زند ادامه دهنده راه همان آدم هایی هستند که در سال 61 هجری آن بلا را بر سر فرزند پیامبر آوردند. اینها هم مدعی تشکیل دولت اسلامی واحد هستند و می گویند تمام کشورهای اسلامی بدعت در اسلام ایجاد کرده اند. اسلام واقعی ما هستیم. ما بشارت می دهیم که دین واقعی و حقیقی رسول خدا را ما صاحب هستیم و می بینید به جای دین، سر مردم را می برند و قتل و غارت می کنند. این تطبیق را از طریق ویدئو آرت به تماشاگر نشان دادیم. اجرا را به روز کردیم. یک نگاه امروزی به اجرا داشتیم.

چرا این نمایش را با همکاری هنرمندان سوریه انجام دادید؟

این تصمیمی بود که سازمان هنری اوج آقای احسان محمد حسنی و همکارانشان در مرکز مهنا بعد از آزادسازی شهر حلب گرفتند. همواره دوستان علاقه داشتند که این نمایش را در محل واقعه حادثه روی صحنه ببرند.

واقعه در حلب رخ می دهد و کلیسایی که در مسیر عبور اسرای کربلا قرار داشت و سر مبارک امام حسین یک شب در آنجا ماند، در این شهر قرار دارد. تلاش ما این بود که بار دیگر آن صحنه ها بازسازی شود. ما سعی کردیم برای اولین بار نمایش را در همان دیر سال 61 به نمایش ببریم. خدا را شکر استقبال خیلی خوبی از نمایش شد و حداقل روزی 1700-1800 نفر برای دیدن نمایش می آمدند.

موسسه هنری رسانه ای اوج عمد تمرکزش بر مخاطب عام است و نمایش های جذابی را در این سالها برای افرادی که شاید ارتباطی با حوزه تئاتر ندارد، اجرا کرده است. چه شد که تصمیم گرفتید این نمایش را برای اجرا در جشنواره فجر آماده کنید؟

نمایش «خورشید از حلب طلوع می کند» نخستین پروژه مشترک نمایشی میان کشور ایران و سوریه است که با درخواست وزارت فرهنگ و هنر سوریه کار تولید آن از ابتدای فصل تابستان سال جاری آغاز شده بود. این اثر اولین نمایش پس از حدود ۷۰ سال است که با روایتی تاریخی و مضمونی دینی در کشور سوریه اجرا می‌شود. از طرف دیگر به گفته برخی هنرمندان سوری این اولین پروژه مشترک تئاتری با یک کشور دیگر پس از نزدیک به پنجاه سال می باشد.

این تعامل، اتفاق مهمی بود. به همین خاطر جناب آقای کرمی مدیرکل محترم هنرهای نمایشی از ما دعوت کردند تا در سی و هفتمین جشنواره فجر حضور داشته باشیم و ما قبول کردیم.

عنوان کردید برای اولین بار است که با هنرمندان سوریه اجرای مشترک دارید، تئاتر در این کشور را چطور دیدید؟

تئاتر سوریه، از جایگاه خوبی در خاورمیانه برخوردار است و حتی در زمان جنگ داخلی نیز، تئاتر در این کشور فعال بود. هنرمندان خلاق، باهوش و بسیار با استعداد دارد و من در تمرین‌های این اثر با هنرمندانی کاملا حرفه‌ای و طراز اول طرف بودم و توانایی‌های‌شان کاملا مشهود است.

این نمایش به زبان عربی است چه تدابیری برای مخاطب ایرانی در جشنواره اتخاذ کردید؟

بله همه بازیگران این نمایش سوری هستند اما با توجه به اینکه قصه، قصه آشنایی است اکثریت مخاطبان با آن آشنایی ضمنی دارند. از سوی دیگر ترجمه همزمان در در دستور کار ما بود و در حین اجرا ترجمه دیالوگ ها نیز به نمایش در خواهد آمد.

خاطر نشان می شود نمایش «خورشید از حلب طلوع می کند» در بخش بین الملل جشنواره حضور دارد و بازیگرانی چون مروان غریوان، سمیر طویل، یاسین عدس، حسان الفیصل، محمد سقا، وجد السعید، عبود طویل، شام حسنی، بشری طویل و نور شاقول در آن نقش‌آفرینی می‌کنند.

گفت و گو از: علی رحیمی