مرور نمایشی که از مشهد به فجر آمد
قربانگاه گوهر شاد در حاشیه باغ خونی
ایران تئاتر:"باغ خونی" یک درام خانوادگی با داستانی عاشقانه است که در بستر وقایع تاریخی رخ میدهد. این نمایش ، شب گذشته با بازی پرویز فلاحیپور و کامران تفتی در جشنواره تئاتر فجر روی صحنه تالار اصلی تئاتر شهر رفت .
به گزارش ایران تئاتر سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر به همراه دکتر ذوالقدر معاون راهبردی قوه قضاییه، شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی ، حمید نیلی مدیر عامل انجمن هنرهای نمایشی ، هنرمندان تئاتر و علاقمندان به تماشای نمایش «باغ خونی» به کارگردانی امیر بشیری از مشهد نشست.
تحول اردشیرخان را دوست دارم
پرویز فلاحیپور در این نمایش، نقش اردشیر خان یکی از ملاکهای بانفوذ مشهد را بازی میکند که کنش نمایش در خانواده او و افرادی که با اعضای خانوادهاش در ارتباطند، رخ میدهد.
این بازیگر درباره نقش اردشیرخان میگوید: بازی در چنین نقشی برای هر بازیگر کهنهکاری مطلوب است. تحولی در این نقش وجود دارد که من آن را دوست دارم. آدمی مغرور و ثروتمند بهمرور ارزشهایش از بین میرود و نشان میدهد که انسانها هرچه باشند، ممکن است در اثر یک اتفاق، تمامی داشتههایشان را از دست بدهند و تبدیل به هیچ شوند؛ یعنی زندگی ارزش آن را ندارد که ما بخواهیم دیگران را برنجانیم. اگر بخواهم درمورد نقش، تحلیلی صحبت کنم، این متن تفاوت دو عشق را نشان میدهد که اردشیرخان سنبل عشق پدری در آن است. عشق پدری هیچ موقع از انسان جدا نمیشود و بسیار باارزشتر از همه چیزهایی است که انسان دارد.
فاصلهای که با صمیمیت از میان رفته است
حضور کامران تفتی و پرویز فلاحیپور سر تمرینات باغ خونی خاطره انگیز است. بازیگرانی که شاید با دیدن آنها تصور کنیم کار حرفهای در پایتخت بین آنها و هنرمندان شهرستانی فاصله انداخته است. اما وقتی صمیمیت کامران تفتی با دیگر بازیگران نمایش را می بینیم و احوال پرسیهای گرم با همه عوامل و شوخیها و خندههایی که فضا را گرمتر کردهاست، این تصورات غلط خودبهخود از ذهنمان میپرد. همینطور وقتی پرویز فلاحی پور دقایق زیادی با بازیگران مشهدی خوش و بش و گفتوگو میکند و سعی دارد کار گروهی را به بهترین شکل پیش ببرد.
نمایش، دغدغه انسانی دارد
فلاحیپور متن قوی نمایشنامه را از دلایل موفق بودن این کار برمیشمارد و میگوید: متن به خودیخود نشان میدهد که نویسنده برای آن زحمت زیادی کشیده است و دیالوگهای خوبی برای آن درنظر گرفته است که در شکلوشمایل اجرا پیش میرود. فکر میکنم درنهایت کار خوب و مردمپسندی تولید شود و مخاطبان با آن ارتباط خوبی برقرار کنند.
به نظر او، این نمایش بیشتر دغدغه انسانی دارد و هنگامی که در این متن از واقعهای که در گذشته اتفاق افتاده است صحبت میشود، مخاطب فقط جنبه تاریخی آن را نمیبیند و جنبهای از واقعهای را میبیند که کمتر کسی به آن پرداخته است؛ یعنی نشان میدهد که با یک حادثه چه عشقهایی از بین میرود و مدفون میشود که این موضوع از منظر روانشناسی نیز دارای اهمیت است.
بازیگر پیشکسوت تئاتر کشور با بیان اینکه تاکنون در مشهد کار نکرده است و با فضای تئاتر این شهر آشنایی چندانی ندارد، ادامه میدهد: چیزهایی جستهوگریخته درباره تئاتر مشهد شنیدهام، ولی باید دوباره اشاره کنم که چون این متن، معطوف به ملیت و زبان و فرهنگ خاصی نیست، اولین چیزی که به چشم میآید، جنبههای انسانی و عشق است و این متن در هرجا اجرا شود، بدون شک از آن استقبال خواهد شد. جنبه فرهنگی و جنبه انسانی نمایشنامه، این متن را از متون دیگر جدا کرده است. فکر میکنم مخاطبان از تماشای این اثر لذت ببرند و امیدوارم با استقبال گسترده مردم مشهد مواجه شود.
«باغ خونی» روایت نمادها و نشانهها است
امیر بشیری کارگردان نمایش «باغ خونی» در گفتوگو با ایران تئاتر در خصوص بازخوردهای اجرای عمومی این نمایش گفت: دی ماه امسال «باغ خونی» را به مدت 20 شب در تئاتر شهر مشهد روی صحنه بردیم که خوشبختانه با استقبال قابل توجهی روبه رو شد. معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در یکی از شب ها به دیدن این نمایش آمد که موجب خوشحالی گروه و بسیار انگیزه بخش بود. همچنین در این مدت متوجه شدیم بخشی از تماشاگرانی که مخاطب کار ما بودند، برای اولین بار بود که به تماشای یک اثر نمایشی می نشستند و باعث خوشحالی بود که توانستیم با اجرای این نمایش به شمار تماشاگران تئاتر اضافه کنیم. استقبال از این نمایش را تا اندازه زیادی حاصل زحمات گروه همدل و کوشایمان می دانم که نهایت تلاش خود را به خرج دادند تا نمایشی قوام یافته را پیش روی مخاطبان خود بگذارند. علاوه بر این مضمون نمایش که داستانی اجتماعی تاریخی با زیرلایه های عاشقانه را روایت می کند، به نظر می رسد در کنار عواملی که به آن ها اشاره کردم در استقبال از این نمایش موثر بوده است.
روایتی عاشقانه در زمین تاریخ
این هنرمند در توضیح درونمایه این نمایش نیز بیان کرد: داستان نمایش را در سال 1314 دنبال می کنیم و با یک داستان خانوادگی و عاشقانه طرف هستیم. لیلا گم شده است و پدر او نامزدش را مأمور میکند تا او را پیدا کند. از آنجایی که نامزد لیلا شهربانی چی است، یافتن لیلا منجر به قربانی شدن یک عده میشود. واقعه تاریخی تنها بستر این نمایش است و ما در لایههای زیرین به آن اشاره میکنیم و اتفاقاً اینکه نمایشنامه مستقیماً همه چیز را بازگو نمیکند از جذابیتهای آن برای من بوده است. من سعی کردم تا آن جا که ممکن است از نمادها و نشانهها استفاده کنم و قرار را بر ساخت یک فضای رئالیستی نگذارم. همه تلاش من مبتنی بر ساختن فضاهای متفاوت بوده است و سعی کردیم تا از این طریق مخاطب را با خود و خط داستانی درگیر و همراه کنیم.
این کارگردان تئاتر در ارتباط با برنامه های آتی برای اجراهایی عمومی این نمایش بیان کرد: برنامه هایی برای اجراهای «باغ خونی» در دیگر شهرهای کشور داریم که امیدوارم محقق شود. مسئله این است که با توجه به پرتعداد بودن گروه اجرایی این نمایش، تدارکات پرهزینه ای لازم است که از عهده گروه خارج است و در این زمینه نیاز به حمایت هایی داریم تا امکان اجرای نمایش در دیگر شهرها فراهم شود. نمایش «باغ خونی» ۱۵ اکت دارد که هریک بازیگران خاص خود را دارا است. ضمن این که نمایش از یک دکور بزرگ و سنگین برخوردار است. در هر حال پروندۀ این نمایش همچنان باز است و تلاش خواهیم داشت تا «باغ خونی» را برای مخاطبان بیشتری در سراسر کشور ارائه دهیم.
بشیری همچنین در معرفی گروه تولیدکننده این نمایش بیان کرد: «باغ خونی» نمایشی از گروه «آوان» است که فعالیت خود را از 15 سال قبل در شهر مشهد آغاز کرده و در این مدت آثار مختلفی را تولید کرده ایم. من به اتفاق هنرمندانی که در این گروه فعالیت دارند در تمام این مدت کنار هم بوده ایم و در این سال ها توانسته ایم تجربیات خوبی را پشت سر بگذاریم و به بخشی از اهدافی که از راه اندازی این گروه داشته ایم دست پیدا کنیم. در سال های فعالیت گروه نمایش های متعددی را تولید کرده ایم که بخشی از آن ها تولیدات کارگاهی بوده ولی به طور متوسط موفق شده ایم هر سال یک اثر صحنه ای را برای مخاطبانمان ارائه دهیم.
ترکیبی از حرفه ای ها
وی در خصوص عوامل و بازیگران این نمایش عنوان کرد: «باغ خونی» نمایشی به نویسندگی محمد نقایی و کارگردانی بنده است. همچنین این نمایش از بازیگران بسیار خوب مشهد و دو بازیگر تئاتری و سینمایی کشور استفاده کرده است و بازیگرانی چون پرویز فلاحیپور، کامران تفتی، سعید صادقی محمد الهی، امیر محاسبتی، جلال کریمزاده، جواد محمدزاده، زهره مرادی، محبوبه سلطانی، مجید بخششیان، مهشید شریفی، احسان امیرپور، مهران مطیع و سجاد انتظاری در آن ایفای نقش میکنند.
این کارگردان تئاتر ادامه داد: طراح لباس این نمایش محبوبه سلطانی، منشی صحنه هانی عبادی، طراح پوستر و بروشور سمانه کاملی، آهنگساز بهزاد خجسته، طراح صحنه شهاب افتخاری و طراح گریم امیرحسین غفاری هستند.
بشیری اضافه کرد: دستیاران کارگردان این نمایش ایمان رمضانی و کامران سعادت و مشاور رسانهای نمایش سید جواد اشکذری، مدیر روابط عمومی حمیدرضا آزادفر، مشاورین کارگردان سجاد انتظاری، عبدالله برجسته، مصطفی ابهری و حسن صالحی هستند.