نسل جوان سکان فعالیت‌های فرهنگی و هنری را در اختیار گرفته است

به گزارش ایران تئاتر، آیین اختتامیه و مراسم اهدای جوایز ملی جشنواره خصوصی تئاتر عنوان بعدازظهر شنبه یازدهم اسفند ماه ۱۳۹۷ با حضور سیروس ابراهیم‌زاده، حمید دهقان روزنامه نگار پیشکسوت، طاهر شریفی معاون سیاسی سابق استانداری اردبیل، محمدجواد محمدی نوری دبیر کل جمعیت جوانان، علی اکبر عبدالعلی زاده سردبیر سایت ایران تئاتر و میرنادر مظلومی بازیگر تئاترو سینما، آیدین فرنگی نویسنده و پژوهشگر، همچنین جمعی از هنرمندان و علاقه مندان به تئاتر در تالار ناصرخسرو دانشگاه تهران برگزار شد.

محمدباقر نباتی مقدم دبیر جشنوارۀ تئاتر خصوصی عنوان در ابتدای این مراسم به ارائۀ گزارشی در خصوص روند برگزاری این رویداد پرداخت و گفت: جشنواره عنوان در واقع آرزویی بود که از سال 91 در گروه تئاتر عنوان به دنبال آن بودیم. از زمانی که این گروه را من به اتفاق چند نفر از دوستان تئاتر اردبیل راه اندازی کردیم، هدفمان این بود که فقط به تولید تئاتر بسنده نکنیم و علاوه بر اجرای نمایش و حضور در جشنواره‌ها، رویدادهای مستقلی را هم پایه گذاری کنیم. از سال 91 تصمیم گرفتیم روی این برنامه‌ها کار کنیم و در سال 93 موفق شدیم جشنوارۀ تئاتر عنوان را در اردبیل پایه گذاری کنیم؛ ولی پیش از این هم جشنواره دیگری را در حوزه تئاتر خیابانی و در محضر استاد سیروس ابراهیم زاده به عنوان داور جشنواره  برگزار کردیم؛ که آن جشنواره هم رویدادی نسبتاً مستقل بود و متاسفانه به دلایلی ادامه آن میسر نشد. دی ماه همان سال اولین دوره جشنواره تئاتر خصوصی عنوان را برگزار کردیم.

او در ادامه سخنانش اظهار کرد: از آنجا که خود در زمینه نمایشنامه نویسی فعالیت دارم و مشق می‌کنم، از همان دوره اول در نظر داشتم که بخش نمایشنامه نویسی را به صورت ملی و به صورت یک رویداد مستقل برگزار کنیم. در دوره اول از داوری چهره‌های شناخته شده نمایشنامه نویسی کشورمان چون بهزاد صدیقی، سلما سلامتی و روزبه حسینی بهره مند بودیم و شاهد این بودیم که نمایشنامه‌های خوبی به جشنواره ارسال شد. در دوره دوم با حمایت آقای اتابک نادری مجوز برگزاری این دو بخش را به صورت ملی کسب کردیم؛ و تاکید دوستان در اداره کل هنرهای نمایشی هم این بود که شأن نمایشنامه نویسی و جشنواره ای در سطح ملی حفظ شود. اتفاقات خوبی را در این دوره شاهد بودیم و کتاب نمایشنامه‌های برگزیده دوره دوم را منتشر کرده‌ایم. قول داده بودم محصولات حوزه نمایشنامه نویسی را هر جشنواره ای که برگزار می‌کنم، به چاپ برسانم و امروز بعد از یک سال و نیم پی گیری توانستیم این سه کتاب را از چاپخانه دریافت کنیم که امروز و در همین مراسم رونمایی از این کتاب‌ها انجام خواهد شد.

دبیر جشنوارۀ تئاتر خصوصی عنوان در ادامه بیان کرد: امسال و در جشنواره سوم علاوه بر اینکه بخش ترجمه نمایشنامه را به بخش ملی این رویداد اضافه کردیم، تنها روی ترجمه از انگلیسی و فرانسه تاکید نکردیم و در فراخوان جشنواره از مترجمین دعوت کردیم تا از آثاری که از زبان‌های دیگری برگردان کرده‌اند هم برای ما ارسال کنند. اتفاق خوب در این ارتباط این بود که ما چند مترجم خوب در زمینه زبان‌های غیر از انگلیسی و فرانسه را شناسایی کردیم که سالیان سال فرصتی برای ارائۀ آثارشان پیدا نمی‌کردند.

نباتی مقدم در بخش بعدی سخنانش نیز خاطرنشان کرد: مهم‌ترین اتفاق در مسابقه ملی نمایشنامه نویسی جشنواره عنوان این بود که نام گذاری بخش‌های مختلف جشنواره را انجام دادیم. در تبادل نظرهایی که در شورای سیاست گذاری جشنواره صورت گرفت به نظر می‌رسید برای اینکه جشنواره دوام و قوام بیشتری پیدا کند، باید و بایسته است که نام‌های خاصی را داشته باشیم. در اولین جلسه ای که در محضر این دوستان داشتیم توافق بر این بود که استاد سیروس ابراهیم زاده بهترین گزینه برای این نام گذاری هستند؛ چرا که هم کارنامه ایشان و هم لطف و مهربانی‌شان به حوزه نمایشنامه نویسی، همچنین جشنواره تئاتر عنوان مشخص است؛ و به غیر از اینکه افتخار همشهری بودن با هم را داریم، ایشان یک چهره ماندگار درحوزه تئاتر، تلویزیون و سینمای ایران هستند. در حوزه ترجمه نمایشنامه هم ما از نام زنده یاد نادعلی همدانی بهره مند شدیم.

این نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر همچنین تصریح کرد: تمام تلاشمان بر این است که از دوره بعد این مسابقه با شرایط  و کیفیت بهتری برگزار شود.  

سیروی ابراهیم زاده سخنران بعدی این مراسم، در ابتدای سخنانش گفت: آنچه که به عقیدۀ من از آسیب‌های تئاتر بالندۀ امروز ما و حقیقتاً باعث خوشحالی است، این است که جوان‌های ما برای اولین بار به طور گسترده به تئاتر و سینما روی آورده‌اند. در طی حدود 65 سالی که در این زمینه فعالیت دارم، هیچوقت این استقبال را از سوی جوان‌ها ندیده بودم. این امر دلایل بسیاری دارد و یکی از این دلایل این است که جهان و معیارهایش امروز بسیار عوض شده است. امروز شما حیرت می‌کنید از اینکه چیزی نزدیک به هشتاد یا صد اجرای نمایش در هر شب با استقبال تماشاگران روبه رو می‌شود. این به معنی آن است که جوانان ما در حال بر عهده گرفتن فعالیت‌های فرهنگی هستند و در واقع هم اکنون هم این فعالیت‌ها را بر عهده گرفته‌اند. بر خلاف نسل من که باید سال‌ها آموزش می‌دیدیم و در محضر اساتیدمان مدت‌ها انتظار می‌کشیدیم تا بلکه بتوانیم نقشی را بازی کنیم، امروز بازی کردن، نوشتن و کارگردانی کردن آسان تر شده است. همچنین امکانات بیشتری چون سالن‌ها و تجهیزات برای جوان‌های امروز  فراهم است که این امکان را فراهم می‌کند تا خیلی‌ها برای اینکه خود را محک بزنند به این عرصه ورود کنند؛ که شاید تعدادی از آن‌ها خیلی زود این صحنه را ترک می‌کنند ولی آن‌هایی که باید بمانند هم می‌مانند.

این هنرمند پیشکسوت در ادامه سخنانش بیان کرد: اما آنچه به عنوان یک آسیب در میان نسل امروز قابل مشاهده است، این است که با پیشکسوت‌های فرهنگی ارتباط تنگاتنگی ندارند؛ درحالیکه باید داشته باشند. البته اعتقاد شخصی من این است که این کوتاهی بیشتر از سوی نسل من است. شاید ما انتظار داریم که در جایی به عنوان یک استاد بنشینیم و شمایان در جایگاه شاگرد مدت‌ها در انتظار بمانید تا روزی فرصتی برای نمایاندن استعدادهایتان پیدا کنید. این رویه ای اشتباه است. دنیا عوض شده و مسئله آموزش امروز مقوله ای کاملاً متفاوت با 50 سال گذشته است. انسان امروز به اینجا رسیده است که هر فرد را یک دنیای مستقل می‌بیند.امروزما به تعداد آدم‌های دنیا، دنیا داریم. این فردیت که در حقیقت قادر به خلاقیت است و همین است که ارزشمند است. حرف نو و تازه همیشه در جهان امر ارزشمندی بوده، اما آنچه در دنیای امروز بیش از پیش اهمیت دارد این است که شما باید حرف تازه داشته باشید. البته که ما همچنان حرف گذشتگانمان را می‌شنویم؛ اما آن را از صافی ذهن نقادانه خودمان به عنوان یک انسان مستقل عبور می‌دهید. به همین دلیل معتقدم که نسل ما قصور دارد. این نسل من است که باید به سراغ جوان‌ها برود و تجارب خود را سخاوتمندانه در اختیار آن‌ها بگذارد.   

آرمان طیران دیگر سخنران این مراسم نیز در ابتدای سخنانش اظهار کرد: خوشحالم که امروز می‌توانیم از برندی با نام جشنواره تئاتر خصوصی عنوان حرف بزنیم. واقعیت این است که ما در مقایسه با اروپایی‌ها و غربی‌ها حافظه تاریخی درازمدتی در حوزه ادبیات نمایشی نداریم. اما تاریخ شفاهی نمایشنامه نویسی ما همانطور که کوتاه و کم بضاعت و در حقیقت جوانانه و تازه است، فاقد معرفی نمایشنامه‌ها و جشنواره‌هایی از این دست است؛ چرا که ما اساساً در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که همه چیزش دولتی بوده، هست و احتمالاً خواهد بود. اما به جرات می‌توان بگویم جشنواره تئاتر خصوصی عنوان به همت دوستانی همفکر، منجر به اولین جشنواره تئاتر خصوصی کشور شده که امیدوارم به مرور بر تعداد چنین رویدادهایی افزوده شود.

او در ادامه افزود: واقعیت این است که تولید نمایشنامه و ساخت یک باور و زاویه دید کار سختی است و سخت تر از آن نشر آن تولید فرهنگی و هنری است. اما تلاش‌های افرادی چون محمد نباتی و دوستانی که با او همکاری دارند و با پشتکار و همتی که در این عرصه از خود نشان داده‌اند، ما را امیدوار می‌کند و دورنمایی نویدبخش را پیش روی ما می‌گذارند که در دهه‌های بعدی شاهد بلوغ و شکوفایی هرچه بیشتر این رویداد خواهیم بود.

بخش بعدی این مراسم به رونمایی سه نمایشنامه برگزیده چاپ شده دومین جایزه نمایشنامه نویسی تئاتر عنوان با حضور، سیروس ابراهیم زاده، میرنادر مظلومی و ارمان طیران اختصاص داشت. در این بخش از نمایشنامه‌های«عاشقانه‌ای نه چندان آرام با مادام بوواری در همین حوالی» نوشته سپهر دادمان، «و خداوند درون یک مرد دو قلب قرار نداد» نوشته اکبر صادقی و «کاغذ باطله» نوشته نسرین احمدخانی رونمایی شد.

در بخش بعدی این مراسم نیز جوایز برگزیدگان بخش نمایشنامه و ترجمه سومین جشنواره تئاتر خصوصی عنوان اهدا شد. 

دکتر طاهر شریفی معاون سیاسی سابق استانداری اردبیل، محمدجواد محمدی نوری دبیر کل جمعیت جوانان و آیدین فرنگی عضو داوری جشنواره در این بخش برای اهدای جوایز بخش ترجمه این دوره از جشنواره روی صحنه آمدند. رتبه برتر این بخش به نمایشنامه «جان» نوشتۀ آنی بیکر و ترجمه پریسا رستمی بالان رسید و نمایشنامه‌های «کتلینا» نوشتۀ هنریک ایبسن با ترجمه یاسمن طالبی، و «ونوس در خز» نوشتۀ دیوید ایوز و ترجمۀ مژده علیزاده و امین حیدری نیز شایسته تشویق شناخته شدند.

در ادامه در بخش  جوایز مسابقه نمایشنامه نویسی "جایزه  سیروس ابراهیم زاده" سومین جشنواره خصوصی تئاتر عنوان را سیروس ابراهیم زاده، علی اکبر عبدالعلی زاده و فرشاد جعفرزاده به برگزیدگان این مسابقه اهدا کردند. جایزه بخش کودک این مسابقه به نمایشنامه «هاپو و نازی و گوشت خورده شده» نوشتۀ اکبر محمدی از پارس آباد مغان رسید. محمد فخرایی از بندر دیر نیز جایزه نمایشنامه اقتباسی این رویداد را برای نگارش نمایشنامه «مرثیه‌ای برای تازه عروس» به خود اختصاص داد. در بخش نمایشنامه‌های تألیفی نیز این جایزه بدون اولویت به نمایشنامه «ضریره یا برزخ» نوشتۀ حامد مهینی از جزیره خارک، نمایشنامه « بی خداحافظی» نوشتۀ سعید محبی از تهران و نمایشنامه «آپاترید» نوشته مسعود محمدی قنبرلو از اردبیل اهدا شد.  

در پایان آیین اختتامیه  تقدیر ویژه از علی اکبر عبدالعلی زاده سردبیر سایت ایران تئاتر به پاس حمایت‌های این رسانه از هنرهای نمایشی کشور و بویزه جشنواره تئاتر عنوان  صورت گرفت.

این تقدیر با اختصاص لوح سپاس از سوی محمدباقر نباتی مقدم دبیر جشنواره خصوصی تئاتر عنوان همراه بود که توسط سیروس ابراهیم زاده هنرمند پیشکسوت به علی اکبر عبدالعلی زاده اهدا شد.