مفاخر تئاتر در آخر بهار

به گزارش ایران تئاتر، هنرمندان و اساتید برجسته متعددی در  ماه خرداد متولد شده اند. هنرمندانی که هر یک از آن‌ها صاحبِ سبک و شیوه خاصی در آثارشان هستند و همواره از آنها به عنوان مولف و اساتید هنر نمایش یاد می شود. کمتر هنردوست و مخاطبی وجود دارد که نام اشخاصی همچون عزت‌الله انتظامی، احمد دامود، فخری خوروش، مرضیه برومند و... به گوشش نخورده باشد و یا آثار فاخر آنها را در دنیای تئاتر به یاد نیاورد. با توجه به اهمیت تقویم تئاتری ایران، در ادامه نگاهی خواهیم داشت به کارنامه کارگردانان، بازیگران و نویسندگان و هنرمندان تئاتری صاحب‌نامی که در خرداد ماه متولد شدند.

 

علی مرادخانی؛ معاون هنری پیشین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

علی مرادخانی زاده‌ اول خرداد سال ۱۳۳۷ در شهر قم، فارغ التحصیل رشته روانشناسی از دانشگاه تهران و معاون پیشین امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت یازدهم و مدیر دفتر امور موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۸۳ بوده است. مرادخانی با ردیف‌های موسیقی و لحن‌های مختلف قرآنی آشنایی دارد. در کنار سمت‌های مدیریتی علی مرادخانی سمت‌هایی چون عضو مؤسسان جشنواره فیلم فجر (۱۳۶۰)، عضو شورای طرح و برنامه شبکه اول صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (۱۳۶۲)، مدیر چهارده دوره جشنواره موسیقی فجر از سال ۶۹ تا ۸۲، مدیریت، طراحی و نظارت بر تولید ۹۶ ساعت آثار موسیقی نواحی ایران در انجمن موسیقی ایران (۱۳۷۵ )، طراحی و مدیریت تولید و اجرای سمفونی عاشورا (خسوف) سال ۱۳۸۰، مدیریت تولید آلبوم آثار قرآنی در سال ۱۳۷۵، عضویت در هیئت مؤسس و همچنین اولین هیئت مدیره بنیاد فرهنگی و هنری رودکی و ایجاد خانه هنرمند (اختصاص بخشی از منازل شخصی هنرمندان موسیقی به موزه شخصی) سال ۱۳۷۶هم به چشم می‌خورد.

 

فرحناز منافی‌ظاهر؛ بازیگر

فرحناز منافی ظاهر زاده ۱ خرداد ۱۳۳۹ در اردبیل بازیگر سینما و تلویزیون است. منافی ظاهر فوق دیپلم هنر از دانش‌سرای هنر دارد و فعالیتش را در سال ۱۳۴۸، با گویندگی در گروه کودک رادیو و بازی در نمایش‌های رادیویی آغاز کرده‌است. او از سال ۱۳۵۳ وارد تئاتر شد و اولین تئاتر او در جشنواره جشن فرهنگ و هنر، با نام «ترب» نوشته بیژن مفید بود. از سال ۱۳۵۷، وارد تلویزیون شد و در سریال‌هایی چون امام علی به کارگردانی سید داود میرباقری، پدرسالار، این خانه دور است، روزگار قریب، روز حسرت و در چشم باد ایفای نقش کرده‌است.

 

 

حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر، نمایشنامه‌نویس و کارگردان

حمیدرضا آذرنگ زاده 2 خرداد ۱۳۵۱نمایشنامه‌نویس، کارگردان، و بازیگر تئاتر و سینما است. آذرنگ جایزه بازیگری جشن خانه سینما را برای بازی در فیلم ملکه به دست آورده و تا کنون برنده پنج جایزه از جشنواره تئاتر فجر در زمینه‌های متعددی چون نویسندگی و بازیگری شده‌است از جمله برای دو لیتر در دو لیتر صلح و خنکای ختم خاطره. او همچنین دریافت‌کننده و نامزد دریافت جایزه‌های دیگری در سایر جشنواره‌های داخلی و خارجی تئاتری و سینمایی نیز بوده‌است. آذرنگ عضو هیئت مدیره انجمن بازیگران خانه تئاتر است. آذرنگ دانش‌آموخته کارشناسی در رشته روانشناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن است. او تا کنون برنده پنج جایزه از جشنواره تئاتر فجر در زمینه‌های نویسندگی و بازیگری شده‌است؛ دو جایزه تئاتر فجر برای بازیگری را (برای بازی در نمایش‌های خون رقصه ۱۳۹۰ و چهار حکایت از چندین حکایت رحمان ۱۳۸۳)، سه جایزه از تئاتر فجر برای بهترین نویسندگی (برای نگارش نمایشنامه‌های «خنکای ختم خاطره» ۱۳۸۸، «دو لیتر در دو لیتر صلح» ۱۳۹۰ و «خیال روی خطوط موازی» ۱۳۸۵) و لوح تقدیر را برای نگارش نمایشنامه «ترن» در سال ۱۳۹۱ از همین جشنواره، دریافت کرده‌است. نمایش «روزی روزگاری آبادان» نوشته و کارگردانی او هم در همین جشنواره (سال ۱۳۸۴) مورد تقدیر ویژه قرار گرفت. او در دوره‌های متوالی در جشنواره فجر در رشته‌های مختلف نامزد دریافت جایزه شده و برای نگارش نمایشنامه «مادر مانده» در جشن اردیبهشت تئاتر ایران (۱۳۸۸) به عنوان نویسنده برتر انتخاب شد و در هفتمین جشن بازیگر تئاتر برای بازی در نمایش‌های «اهل قبور» و «خنکای ختم خاطره» عنوان برترین بازیگر مرد تئاتر سال را از آن خود کرد. او در نمایش‌هایی همچون هزاردستان، چهار حکایت از چندین حکایت رحمان، تکیه ملت، مرگ ‌فروشنده، هتلی‌ها،‌ کسوف و افسون معبد سوخته و فیلم‌های آذر، آباجان، بیست‌ویک روز بعد و آسمان زرد کم‌عمق ایفای نقش کرده است.

 

مهرداد رایانی مخصوص؛ نمایشنامه‌نویس و کارگردان

مهرداد رایانی مخصوص، متولد 2 خرداد 1349 دانش آموخته کارشناسی ادبیات نمایشی، کارشناسی ارشد کارگردانی تئاتر و دکترای مطالعات تئاتر با گرایش کارگردانی از دانشگاه منچستر انگلستان است. مدیریت دفتر پژوهش و انتشارات اداره کل هنرهای نمایشی، ریاست تئاترشهر، مسئول تله‌تئاترهای شبکه‌ی چهار سیما، معاون دپارتمان آموزشی تئاتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، دبیری نخستین جشنواره‌ی سراسری تئاتر ماه، دبیری و سردبیری نشریات گوناگونِ تئاتری (صحنه، نمایش، هنر هفته و...) و عضویت در هیات‌های انتخاب و داوری جشنواره‌های تئاتر در کشور از دیگر فعالیت های رایانی است. از آثار او می‌توان به خشم و هیاهو، کفتر به توان دو، شب‌نشینی در جهنم و لوله اشاره کرد.

 

احمد دامود؛ کارگردان، مترجم و بازیگر

احمد دامود متولد 3 خرداد سال 1318 کارگردان، بازیگر، محقق، مدرس و مترجم تئاتر است. دامود اولین دوره آموزشی هنرهای دراماتیک به سرپرستی دکتر مهدی فروغ را گذرانده است. اوکارشناسی روانشناسی از دانشگاه تبریز،کارشناسی ارشد ارتباطات جمعی سینما و تلویزیون از دانشگاه کلمبیا آمریکا وکارشناسی ارشد آموزش تئاتر از دانشگاه لویولا آمریکا را دارد. از آثار او میتوان به بازی در نمایش‌های هیاهویی بسیار برای هیچ، خانه عروسک و طبقه ششم نام برد. از کتاب‌های او می‌توان به بازیگری و پرفورمنس آرت، اصول کارگردانی تئاتر و بازیگری متد اشاره کرد.

 

داود فتحعلی بیگی؛ کارگردان و بازیگر

داوود فتحعلی بیگی متولد 10 خرداد 1329 در زنجان است. او که کارشناسی نمایش خود را از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران گرفته؛ فعالیت خود را از سال 1367 آغاز کرده است. فتحعلی بیگی پژوهشگر، نمایشنامه‌نویس، کارگردان، بازیگر و رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان البرز می‌باشد. از بازی‌های او می‌توان به اینجا شهر دیگری است، سیب و سلما، کتاب قانون، سگ‌کشی و آری چنین بود اشاره کرد. بیگی از جمله فعالان عرصه هنرهای نمایشی است و تاکنون در بیش از 30 نمایش به عنوان بازیگر، نویسنده وکارگردان حضور داشته و در سال ١٣٨٠ موفق به دریافت مدرک درجه یک هنری (معادل دکتری)‌ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شده است. داوود فتحعلی بیگی سابقه همکاری با موسسه آفرینش های هنری آستان قدس رضوی در زمینه نگارش نمایش نامه بهشت دور است یا نزدیک برای مجموعه نمایشنامه های کودک رضوی را دارد. او پژوهش‌های مختلفی در زمینه نمایش‌های آیینی و سنتی ایران دارد.

 

احمد مهرانفر؛ بازیگر

احمد مهران‌فر زاده ۱۰ خرداد ۱۳۵۴ و بازیگر است. این بازیگر برای اولین بار در فیلم نان عشق موتور 1000 در سینمای ایران ظاهر شد و پس از آن در فیلم‌های اقلیما، خقیقت گمشده، درباره الی، کلبه،  آتش‌بس، خجالت نکش، ماجرای نیمروز، اسب حیوان نجیبی است، هیچ و دربند و تئاترهایی همچون همه چیز درباره آقای ف، فنز، قهوه تلخ، شکلک، ۱۷ دی کجا بودی؟ و… به ایفای نقش پرداخته‌است. او نویسندگی و کارگردانی نمایش ادیپ افغانی را نیز در کارنامه هنری خود ثبت کرده‌است. احمد مهران‌فر در چند مجموعه تلویزیونی از جمله سریال‌ پایتخت، علی‌البدل، ابله و شاهگوش بازی کرده است.

 

صمد چینی‌فروشان؛ مترجم، نویسنده و منتقد

صمد چینی‌فروشان متولد 10 خرداد 1330 در کرج است. او مدرس تئاتر، عضو کانون ملی منتقدان تئاتر ایران، عضو کانون جهانی منتقدان تئاتر، دبیر سرویس مجله سروش، عضو موقت دفتر انجمن نمایش کرج، روزنامه نگار، ویراستار، مترجم (زبان انگلیسی)، منتقد تئاتر و پژوهشگر ادبیات نمایشی است. هم‌چنین او کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی را دارد. 

 

فخری خوروش؛ بازیگر

فخری خوروش متولد 10 خرداد 1308 در کرمانشاه و بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون است. نام اصلی وی فخری اسودی است و پس از شروع فعالیتش در سینما نام فامیل خود را از اسودی به خوروش تغییر داد. از اواخر دهه سی، از سینما کناره و نیروی خود را تماماً در تئاتر به کار گرفت و به یکی از مشهورترین بازیگران تئاتر تبدیل شد و از اواخر دهه چهل، به همراه موج نوی سینما ایران، بار دیگر به سینما بازگشت و در فیلم‌های مختلفی بازی کرد که تعداد این فیلم‌ها تا سال ۱۳۶۵ بیست و شش فیلم بود. از بازی‌های او در سینما می‌توان به یه بوس کوچولو، مردی از جنس بلور، زخمه، سوته‌دلان، پرواز در قفس، شازده احتجاب، نفرین و آقای هالو؛ از مجموعه‌های تلویزیونی به خانه‌ای در تاریکی، فرمان، روشن‌تر از خاموشی، پهلوانان نمی‌میرند، امام علی و امیرکبیر اشاره کرد.

 

پرستو گلستانی؛ بازیگر

پرستو گلستانی زاده 11 خرداد 1350 و بازیگر است. وی لیسانس بازیگری و کارگردانی را از دانشگاه آزاد اسلامی گرفت و دوره دو سال و نیم بازیگری را در مدرسه هنر و ادبیات صدا و سیما گذراند. بازی در تئاتر را از سال ۱۳۶۵ در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تجربه کرد و بازی در سینما را از سال ۱۳۶۹ با فیلم مجنون کاری از رسول ملاقلی‌پور شروع کرد. از بازی‌های او در تئاتر می‌توان به خانه خورشید، گل‌های شمعدانی، قرمز و دیگران، پینوکیا، سه خواهر، باغ آلبالو و دشمن اشاره کرد.

 

وحید آقاپور؛ بازیگر و کارگردان

وحید آقاپور متولد 12 خرداد 1357 در شهر ری است. از تخصص‌های او می‌توان به بازیگری، کارگردانی، صداپیشگی و عروسک‌گردانی اشاره کرد. او کارشناسی نمایش خود با گرایش بازیگری را از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران و کارشناسی ارشدکارگردانی نمایش را از دانشکده سینما ـ تئاتر گرفته است. از بازی‌های او می‌توان به پرنده‌ها دیگر نمی‌خوانند، قرار ملاقات، پیک‌نیک در میدان جنگ، مردی که سگ شد، آخرین خاطره، مسافران، ملانصرالدین، ایوانف و زندگی من اشاره کرد.

 

اسماعیل شنگله؛ بازیگر

اسماعیل شنگله متولد 13 خرداد 1315 است. از آثار او در سینما می‌توان به دایره مینا، سام و نرگس، سگ‌کشی، بانوی کوچک و عروسک فرنگی؛ در تلویزیون به لبه آتش، خانه‌ای در غبار، شیخ بهایی، روشن‌تر از خاموشی و و رعنا اشاره کرد.

 

نغمه ثمینی؛ نویسنده

نغمه ثمینی متولد 15 خرداد 1352 است. ثمینی فیلم‌نامه‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس، نویسنده، منتقد سینمایی، روزنامه‌نگار و عضو هیئت علمی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران و به عنوان نویسنده با نشریاتی مانند ماهنامه سینمایی فیلم و زنان همکاری داشته‌ است. او دانش‌آموخته کارشناسی ادبیات نمایشی و کارشناسی ارشد سینما از دانشگاه تهران و دارای دکترای پژوهش هنر می‌باشد. از فیلم‌نامه‌های او می‌توان به سریال شهرزاد، طعم شیرین خیال، خون بازی و سه زن؛ نمایش‌نامه‌های او به افسون معبد سوخته، شکلک، خانه، خواب در فنجان خالی، هیولاخوانی و نگاهمان می‌کنند اشاره کرد. نغمه ثمینی برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه برای فیلم خون‌بازی در بیست و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر وکاندیدا بهترین فیلم‌نامه برای فیلم خون‌بازی در یازدهمین دوره جشن خانه سینما شده است. از کتاب‌های او می‌توان به تماشاخانه اساطیر و پژوهشی در هزار و یکشب اشاره کرد.

 

سامان ارسطو؛ بازیگر و کارگردان

سامان ارسطو زاده ۱۵ خرداد ۱۳۴۶ در شاهرود بازیگر، کارگردان، نمایش‌نامه و فیلم‌نامه‌نویس و مدرس تئاتر است. او کار بازیگری تئاتر خود را در سال ۱۳۶۴ آغاز کرد، و از آن پس پیوسته تا کنون به این حرفه مشغول بوده‌است. در سال ۱۳۶۷ با نویسندگی و کارگردانی نمایش‌نامه‌ سلول هیجده وارد حرفه کارگردانی تئاتر و نمایش‌نامه‌نویسی هم شد. عضویت در هیئت مدیره انجمن نمایش شاهرود از دیگر فعالیت‌های وی در همان سال است. یازده سال بعد از شروع به کار در زمینه بازیگری حرفه‌ای در تئاتر، ارسطو با بازی در سریال سفره عقد پا به عرصه بازیگری در سینما و تلویزیون نیز گذاشت. فیلم کوتاه یک روز بالاخره ما رو از کافه می‌ندازن بیرون در سال ۱۳۸۵ به کارگردانی وی ساخته شد و این آغاز فعالیت او در زمینه فیلم‌سازی است. به علاوه او تا کنون ده فیلم‌نامه نوشته‌است. سامان ارسطو در فعالیت‌های مختلفی در زمینه تئاتر همکاری داشته‌است، که از جمله آن‌ها می‌توان به همکاری با گروه نمایش‌نامه‌های یونسکو در سال ۱۳۷۵ اشاره کرد. او همچنین در سال ۱۳۸۵ برای معرفی کتاب سفرنامه شورانسباخ با دفتر امور فرهنگی سفارت سوئیس در ایران همکاری کرد. در این زمینه ارسطو سه قصه از این جهانگرد، شورانسباخ، را به شیوه نمایش‌نامه‌خوانی در خانه‌ی هنرمندان ایران به اجرا درآورد، که با استقبال سفیر و دبیر اول سفارت سوئیس مواجه شد. به همین جهت از وی دعوت شد که دوباره این نمایش را با حضور سفیر، دبیر اول و یکی از اعضای حقوق بشر این سفارت به مدت چهار روز در یکی از موزه‌های شهر اصفهان اجرا کند. این هنرمند در سال ۱۳۶۷ گروه نمایش سامان جون را در شهرستان شاهرود تشکیل داد. گروه نمایش آوای دیوانگان نیز در سال ۱۳۷۶ با همت و تلاش وی در تهران تشکیل شد. او به علاوه بین سال‌های ۱۳۸۹–۱۳۸۳؛ در سه دوره، بازرس اصلی انجمن بازیگران خانه تئاتر ایران بوده‌است. در دهه‌های شصت و هفتاد او در کلاس‌های مختلفی برای بهره‌مندی از تجارب و دانسته‌های استادان مختلف شرکت کرد، که از جمله آن‌ها می‌توان به کلاس‌های درس پروانه مژده برای شناخت بیشتر سبک ابزورد(دوره‌ای کوتاه در یکی از سال‌های دهه شصت)، کلاس‌های تئاتر رکن‌الدین خسروی، کلاس‌های بدن و حرکت فهیمه راستکار و شهناز یوسفی و کلاس‌های فن بیان حمید سمندریان(به مدت شش ماه در سال ۱۳۷۵) اشاره کرد. ارسطو تا کنون برنده و کاندید جوایز متعددی، در زمینه بازیگری و کارگردانی، از سوی جشنواره‌های بین‌المللی، ملی، استانی و منطقه‌ای بوده‌است. نمایش کالبدشکافی به نویسندگی و کارگردانی سامان ارسطو با موضوع جنسیت و مشکلات تراجنسی‌ها، دی ۱۳۹۷ در تالار سایه مجموعه تئاترشهر به اجرای عمومی درآمد.

 

مرضیه برومند؛ کارگردان

مرضیه برومند متولد 17 خرداد 1330  وکارگردان، بازیگر و عروسک گردان است. او کارشناسی هنرهای نمایشی خود را  از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران دارد. از آثار او می‌توان به شهر موش‌ها، الو الو من جوجوام، مربای شیرین، دربه‌درها، قصه‌های تابه‌تا و خونه مادربزرگه اشاره کرد.

 

هانیه توسلی؛ بازیگر

هانیه توسلی متولد 17 خرداد 1358 بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر است. او دیپلم علوم تجربی دارد و دانش‌آموخته کارشناسی نمایشنامه‌نویسی از دانشگاه آزاد اسلامی تهران است. از نخستین کارهایش در سینما حضور همچون سیاهی‌لشکر در سگ‌کشی بهرام بیضایی بود. با فاصله یکی دو سال تندیس بهترین بازیگر نقش اول زن را برای بازی در شب‌های روشن از هفتمین جشن خانه سینما(۲۲ شهریور ۱۳۸۲) گرفت. وی همچنین در سی و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۹۱، برای بازی در فیلمِ دهلیز، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن شد. از نمایش‌های او می‌توان به قرمز و دیگران، گل‌های شمعدانی، پروفسور بوبوس، آمدیم نبودید رفتیم، قرار، مرثیه‌ای برای کتاب‌سوزی‌ها، نامه‌های عاشقانه از خاورمیانه و خشم و هیاهو اشاره کرد. 

 

جهانگیر الماسی؛ بازیگر

جهانگیر الماسی متولد 18 خرداد 1334 و فارغ‌التحصیل رشته شیمی و فوق لیسانس حقوق و روابط بین‌الملل است. وی فعالیت هنری خود را در تئاتر از سال ۱۳۴۸ در اهواز شروع کرد و با بازی در فیلم ریشه در خون به کارگردانی سیروس الوند وارد سینما شد. تشکیلگروه تئاتر آژیده با پرویز بشردوست(۱۳۵۲)، فعالیت در واحد فرهنگی تلویزیون و انتشار نشریه نوشین (۵۹ – ۱۳۵۸) از دیگر کارهای اولیه جهانگیر الماسی بوده‌اند. از بازی2های او در تئاتر می‌توان به عمو زنجیرباف، های امیلی، باغ آرزوها، هفت نمایش کوتاه و از نو شکفتن و مرگ اشاره کرد.

 

صابرابر؛ بازیگر و کارگردان

صابر ابر زاده 18 خرداد 1363 است. او فارغ‌التحصیل از رشته مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی فیروزکوه است و در نمایش‌هایی همچون کرگدن، کالیگولا، ریچارد سوم، ننه دلاور بیرون پشت در، سه جلسه تراپی، مالی سویینی، از زیرزمین تا پشت بام و زبان تمشک‌های وحشی ایفای نقش کرده است. از آثار او می‌توان به بیست‌ویکبار مردن در سی‌روز، واوها و ویرگول‌ها و پرتغال‌های کال اشاره کرد. او همچنین در فیلم‌های درباره الی، تابستان داغ، قندون جهیزیه، رخ دیوانه، من دیه‌گو مارادونا هستم، همه چیز برای فروش و آسمان زرد کم‌عمق بازی کرده است.

 

امین حیایی؛ بازیگر

امین حیایی زاده ۱۹ خرداد ۱۳۴۹ در تهران بازیگر تئاتر، سینما، تلویزیون و خواننده است. در دوران تحصیل به فعالیت در تئاتر پرداخت و پس از گرفتن دیپلم، ضمن خدمت سربازی در مرکز هنرهای نمایشی عقیدتی - سیاسی نیروی هوایی فعالیتش را آغاز کرد. در سال ۱۳۷۰ بازیگر یک تئاتر کودکان به کارگردانی ثریا قاسمی بود. در پانزدهمین جشنواره فیلم فجر نامزد دریافت جایزه بازیگر نقش دوم برای فیلم براده‌های خورشید شد. خیلی زمان برد تا بتواند به عنوان بازیگر نقش اول در فیلم‌های سینمایی بازی کند و در اولین نقش آفرینی اش به عنوان بازیگر نقش اول در فیلم سیب سرخ حوا(۱۳۷۸) چندان موفق نبود. او در سال ۱۳۸۱ با بازی در شش فیلم مزاحم، مانی و ندا، مونس، اثیری، رز زرد و بوی بهشت روی پرده سینماهای تهران رفت و از این حیث رکورددار بود. حیایی همچنین تا به حال در چهار فیلم هتل کارتن، دست‌های آلوده، مزاحم و تله از ساخته‌های سیروس الوند به ایفای نقش پرداخته‌است. وی در سال ۱۳۸۶ برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم شب شد. او همچنین برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره سی و ششم فیلم فجر برای فیلم شعله‌ور شد.

 

کیوان نخعی؛ نمایشنامه‌نویس و کارگردان

کیوان نخعی متولد 20 خرداد 1346 نمایشنامه نویس، فیلمنامه نویس، کارگردان و منتقد و فارغ التحصیل رشته تئاتر گرایش کارگردانی است. شروع فعالیت او زیر نظر دکتر رکن الدین خسروی و دستیار ایشان در نمایش های  وراجی اثر سروانتس، نقص اثر یونسکو و سگی آمریکایی اثر ایلی فیوس بوده است. از نمایشنامه‌های نخعی می‌توان به تنگنا، مترسک، تابستان، جایی که پیاده روتموم میشه، سرشاخ و پارازیت اشاره کرد. از فعالیت‌های او می‌توان از اعضای هیات موسس انجمن نویسندگان و منتقدان خانه تئاتر، عضو کانون ملی منتقدان تئاتر تا سال 1380، داور جشنواره تئاتر در استان های کشور، مدیر روابط عمومی اداره برنامه های تئاتر، مدیر تماشاخانه سنگلج از سال 1380 تا 1384، مدیر کتابخانه تخصصی تئاترشهر تا اواخر سال 1388 و فعالیت در هماهنگی تئاتر داستانهای کشور سال 1393 نام برد.

 

محمدرضا خاکی؛ مترجم و کارگردان

محمدرضا خاکی متولد 21 خرداد 1329 مترجم و کارگردان است. او دکترای تخصصی تئاتر از دانشگاه سوربن(با درجه بسیار افتخار آفرین ‏Très honorable‎‏) پاریس، ‏‏دیپلم مطالعات عالی‏‎(DEA)‎‏ در رشته تئاتر و علوم نمایشی از دانشگاه پاریس 8 (‏Saint Denis‏) فرانسه؛ ‏‏فوق لیسانس ‏Maitrise‏ در رشته تئاتر از دانشگاه پاریس 8 (‏Saint Denis‏) فرانسه؛ ‏لیسانس علوم تربیتی در زمینه روانشناسی آموزشی درمانی دانشگاه پاریس 8 ‏‎(Saint Denis)‎‏ ‏فرانسه و ‏لیسانس هنرهای نمایشی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران (رتبه اول) 1357‏ است. از ترجمه‌های او می‌توان به آتش‌سوزی‌ها، پرتره، کسب و کار آقای فابریزی، شهادت پیوتیر اوهه، بدن شاعرانه، ابلوموف و مفیستو برای همیشه اشاره کرد.

 

بیژن مفید؛ نمایشنامه‌نویس و کارگردان

بیژن مفید 22 خرداد 1314 در تهران متولد شد. از او تا به حال تعداد ۹ نمایش‌نامه انتشار یافته و آثاری از نوشته‌های او به روی صحنه آمده و بیش از ۱۵۰ نمایش‌نامه رادیویی و تلویزیونی توسط او ترجمه و کارگردانی شده‌است. شهر قصه پرآوازه‌ترین اثر بیژن مفید است. بعد از پایان دبیرستان در دانشکده حقوق و سپس در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به تحصیل ادبیات انگلیسی پرداخت. همین سال‌ها با عباس جوانمرد، هوشنگ لطیف‌پور، پرویز بهرام و دیگران به جلسات تئاتر شاهین سرکیسیان می‌رفت. تحصیل در رشته ادبیات انگلیسی او را در برگردان آثار گوناگون به فارسی و انگلیسی توانمندکرد. سال ۱۳۳۳ دیویدسن برای تدریس ادبیات نمایشی آمریکایی در دانشگاه به تهران آمد و بیژن مفید با همکاری او نمایش‌نامه باغ‌وحش شیشه‌ای اثر تنسی ویلیامز را در صحنه گرد در انجمن ایران و آمریکا با موفقیت زیاد روی صحنه برد و خود در آن بازی نیز می‌کرد. بیژن مفید برای روی صحنه بردن نمایش‌نامه شهر ما نوشته تورنتون وایلدر و همه پسران من نوشته آرتور میلر دستیار کارگردان او بود. بعد از دیویدسن در همکاری با جرج کویین بی در تهران در نمایش‌نامه‌های بیلی باد(اثر هرمان ملویل)، مرد دوم و سفر دراز روز در شب (یوجین اونیل) به عنوان بازیگر و دستیار کارگردان با او همکاری کرد. بیژن مفید با چندین گروه‌ تئاتری همراهی و همکاری داشت؛ ایده‌های جستجوگر او برای زبان تئاتری منجر به تشکیل آتلیه تئاتر در سال 1345 و کارگاه نمایش در سال ۱۳۴۷ شد. او در خلق آثار خود از دیگر شیوه‌های گوناگون نمایش ایرانی مانند پرده‌خوانی، نقالی، بحرطویل خوانی، آواز خوانی، نوحه خوانی، پرده‌خوانی و معرکه‌گیری بهره می‌گرفته‌است و در 21 آبان 1363 به علت بیماری درگذشت.

 

هوتن شکیبا؛ بازیگر و صداپیشه

هوتن شکیبا زاده ۲۴ خرداد ۱۳۶۳ در سنندج هنرپیشه تئاتر، سینما و تلویزیون و صداپیشه است. شکیبا کارشناس کارگردانی تئاتر از دانشگاه سوره و کارشناس ارشد بازیگری از دانشگاه هنر است. از کارهای او می‌توان به بازی در فیلم‌های سینمایی طبقه حساس، هلن و مجموعهٔ تلویزیونی لیسانسه‌ها اشاره کرد. وی همچنین صداپیشگی دو عروسک دیبی و خونه بغلی را در سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ و ۱۳۹۷ مجموعه‌های کلاه قرمزی به‌عهده دارد. هوتن شکیبا به همراه نوید محمدزاده، یوسف باپیری، اشکان خیل نژاد و آرمان کوچکی از اعضای گروه «تئاتر تازه» هستند. او در دوران دانشگاه خود در نمایش و فیلم‌های کوتاه زیادی بازی کرده‌است و همیشه خواسته با ایفای نقش‌های مختلف تجربه کسب کند. او در جشنواره یازدهم جشنواره تئاتر دانشگاهی در سال ۱۳۸۷ با ایفای نقش در تئاتری به نام ویلون‌هایتان را کوک کنید اولین کار جدی و حرفه‌ای تئاتر خود را شروع کرد و توانست جایزه بازیگر اول را کسب کند.  وی ابتدا در تله فیلمی به کارگردانی بهروز شعیبی مقابل دوربین قرار گرفت و سپس برای اولین بار در سال ۱۳۹۲ در یک فیلم بلند به نام شب بیرون به کارگردانی کاوه سجاد حسینی نقش‌آفرینی کرده‌است و پس از آن دعوت به بازی در فیلم طبقه حساس به کارگردانی کمال تبریزی و حق سکوت به کارگردانی هادی نائیجی شد. از کارهای اخیر او در تئاتر می‌توان مرگ هوتن، الیور توئیست، ۱۰۰٪ و بینوایان را نام برد. شکیبا به همراه الناز شاکردوست به دومین زوج سینمایی ایران تبدیل شدند که در جشنواره فجر هر دو با هم برای بازی در یک فیلم(شبی که ماه کامل شد) جایزه گرفتند، قبل از آنها محمدرضا فروتن و هدیه تهرانی برای بازی در فیلم قرمز این دو جایزه را دریافت کرده بودند.

 

ستاره اسکندری؛ بازیگر

ستاره اسکندری در 25 خرداد 1353 در تربت حیدریه به دنیا آمد. وی برنده جایزه بهترین بازیگر زن در جشنواره تئاتر فجر ۱۳۷۹ برای بازی در نمایش «سعادت لرزان مردمان تیره‌روز» شده است. ستاره اسکندری دانشجوی رشته مترجمی زبان بود اما به خاطر کار در تئاتر از ادامه تحصیل انصراف داد. از تئاتر آغاز کرد و سه بار هم کاندید دریافت جایزه از جشنواره تئاتر دانشجویی شد. آغاز کار وی در سینما با بازی در فیلم «حریف دل» عبدالرضا گنجی در سال ۱۳۷۵ بود. از بازی‌های او در تئاتر می‌توان به رومئو و ژولیت، دندون طلا، شب هزار و یکم و هم‌هوایی اشاره کرد. همچنین او در فیلم‌هایی همچون دریاچه ماهی، آقا یوسف، خانه کاغذی و قصه پریا ایفای نقش کرده است.

 

خسرو احمدی؛ بازیگر

خسرو احمدی متولد 28 خرداد 1342 است. از بازی‌های او در تئاتر می‌توان به زهرماری، خشم اژدها، مرثیه‌ای برای یک سبک وزن، پپرونی برای دیکتاتور و آرسنیک و تور کهنه اشاره کرد. او در فیلم‌های سه بیگانه، دونده زمین، سه زن، خوابگاه دختران و جایی برای زندگی بازی کرده است.

 

حمیرا ریاضی؛ بازیگر

حمیرا ریاضی زاده 28 خرداد 1346 و بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون است. او فعالیت خود را در تئاتر در سال ۱۳۶۹ شروع کرد؛ و سپس به تلویزیون و سینما راه یافت. ریاضی فوق لیسانس کارگردانی از دانشکده سینما و تئاتر و فارغ‌التحصیل کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای زیبا است. از بازی‌های او می‌توان به بازی در وضعیت سفید، آژانس دوستی، پهلوان نمی‌میرند، بهرام چوبینه و زیر پوست شهر اشاره کرد.

 

رضا کیانیان؛ بازیگر و طراح صحنه

رضا کیانیان متولد 29 خرداد 1330 است. او علاوه بر بازیگری، در حیطه کارگردانی، نویسندگی و عکاسی نیز فعالیت می‌کند. اولین استاد بازیگری او برادرش داوود بود که در سال ۱۳۴۵ وی را در نمایشنامه از پانیفتاده‌ها به قلم غلامحسین ساعدی کارگردانی کرد. رضا به مدت سه سال در گروه تئاتر برادرش داوود فعالیت داشت. وی در سال ۱۳۵۵ از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته تئاتر فارغ‌التحصیل شد. کیانیان فعالیت در سینما را از سال ۱۳۶۸ با حضور در فیلم تمام وسوسه‌های زمین ساخته حمید سمندریان آغاز کرد. کیمیا ساخته احمدرضا درویش اولین کار قابل توجه او بود. سینما سینماست و آژانس شیشه‌ای نقطه اوج او در سینما بود، وی در شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم آژانس شیشه‌ای جایزه بهترین بازیگر نقش دوم را گرفت و در سیزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم کیمیا کاندیدای دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد نقش دوم بود. فیلم‌های سینما سینماست، گاهی به آسمان نگاه کن، ماهی‌ها عاشق می‌شوند، یک حبه قند، فرش باد، کیمیا، یک تکه نان و روبان قرمز از کارهای شاخص او به‌شمار می‌رود و کیانیان در این آثار بازی‌های متفاوت و فوق‌العاده‌ای را به نمایش گذاشت. او برای بازی ماندگارش در فیلم خانه‌ای روی آب نیز سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را از بیستمین دوره جشنواره فیلم فجر بدست آورد. معروف‌ترین نقش تلویزیونی رضا کیانیان نقش جمشید در سریال شلیک نهایی به کارگردانی محسن شاه‌محمدی می‌باشد. نمایش‌های آنتیگونه، خرده بورژوا، چهره‌های سیمون ماشا، ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی، یادگار سال‌های شن از جمله کارهایی است که کیانیان از سال ۱۳۴۵ در عرصه تئاتر به بعد درآن‌ها بازی کرده‌است. او در فروردین ۱۳۸۹ با بازی در نمایش پروفسور بوبوس به کارگردانی آتیلا پسیانی بعد از ۶ سال دوری از تئاتر دوباره به صحنه نمایش بازگشت و دو سال گذشته نمایش حرفه‌ای را به صحنه برد.

 

عزت‌الله انتظامی؛ بازیگر

عزت‌الله انتظامی متولد 30 خرداد 1303 بازیگر پر سابقهٔ تئاتر و سینما، تلویزیون، مشهور به «آقای بازیگر»[۱] سینمای ایران است. وی در سال ۱۳۸۲ به عنوان یکی از چهره‌های ماندگار ایران انتخاب شد. در سال ۱۳۲۶ وارد عرصه هنر گردید و با اندک دست مایه‌های هنر نمایش و تئاتر به آلمان سفر کرد و در شهر هانوفر وارد یک مدرسه شبانه آموزش سینما و تئاتر گردید. او در سال ۱۳۴۸ با گاو ساخته داریوش مهرجویی وارد عرصه حرفه‌ای سینما شد. بازی‌های او در دیگر آثار مهرجویی همچون آقای هالو، دایره مینا، پستچی، اجاره‌نشین‌ها، هامون و بانو از آثارهای ماندگار هردو شخص است. عزت‌الله انتظامی اولین بازیگر ایرانی بود که موفق به دریافت جایزه از فستیوال بین‌المللی شد. وی برای بازی در فیلم گاو جایزه هوگو نقره‌ای بهترین بازیگر نقش اول مرد را از جشنواره بین‌المللی فیلم شیکاگو دریافت کرد. 

 

مژده شمسایی؛ بازیگر

مژده شمسایی زاده 30 خرداد 1347 بازیگر تئاتر و سینما و چهره‌پرداز است. او دوره کارشناسی را در رشته تئاتر در دانشگاه آزاد گذراند. شمسایی علاوه بر تئاتر، در سینما نیز فعالت کرده‌است و در سال ۱۳۶۶ چهره‌پردازی فیلم شاید وقتی دیگر را بر عهده گرفت. او بازیگری سینما را از سال ۱۳۷۱ در فیلم مسافران بهرام بیضایی آغاز کرد. شمسایی برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر از بخش بین‌الملل نوزدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم سگ کشی، برنده جایزه بهترین بازیگر زن از پنجمین جشن دنیای تصویر برای بازی در فیلم سگ کشی، برنده سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی همراه با مسعود ولدبیگی از نهمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم پرده آخر، کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از نوزدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم سگ کشی، کاندید تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول زن از پنجمین جشن خانه سینما برای بازی در فیلم سگ کشی،کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از دهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم مسافران و کاندید سیمرغ بلورین بهترین چهره پردازی همراه با محمدرضا قومی از هشتمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم دندان مار است.

 

شهره لرستانی؛ بازیگر

شهره لرستانی متولد 31 خرداد 1345 بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون و کارگردان است. او فعالیت خود را با عنوان بازیگر تئاتر از سال ۱۳۶۴ با کاری به نام آدم‌برفی آغاز نموده‌ و تاکنون کارگردانی ۱۷ تئاتر حرفه‌ای را بر عهده داشته‌است، نمایش سلطان مار نوشته بهرام بیضایی، یکی از موفق‌ترین اجراهای تئاتر در دههٔ هفتاد شمسی از جمله کارهای موفق اوست. لرستانی در سال ۱۳۷۰ با بازی در فیلم نیاز به کارگردانی علیرضا داودنژاد به سینما راه یافت. او در فیلم‌های ایران برگر، اخراجی‌ها، زیردرخت هلو و لیلی با من است ایفای نقش کرده است.

 

امیر جدیدی؛ بازیگر

امیر جدیدی متولد ۳۱ خرداد ۱۳۶۳ در تهران، بازیگر سینما و تئاتر است. وی فعالیت سینمایی خود را از سال ۱۳۸۹ با فیلم آفریقا ساخته هومن سیدی آغاز کرد. امیر جدیدی برنده دیپلم افتخار بازیگری برای بازی در فیلم‌های سیزده و پایان خدمت در سی و دومین جشنواره فیلم فجر شد. همچنین برای بازی در فیلم من، نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر شد و سپس بعد از آن نامزد دریافت تندیس بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای فیلم من از دهمین جشن منتقدان سینمای ایران. او فارغ‌التحصیل رشته مهندسی صنایع از دانشگاه آزاد است و فوق لیسانس ام بی ای دارد، وی در کنار فعالیت‌های هنری رشته ورزشی تنیس را نیز دنبال می‌کند. او همچنین برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد برای دو فیلم تنگه ابوقریب و عرق سرد (فیلم ۱۳۹۶) از سی و ششمین جشنواره فیلم فجر شد. از نمایش‌هایی که او ایفای نقش کرده می‌توان به روایت ناتمام یک فصل معلق، کالیگولا، آوازه‌خوان و شاه ماهی اشاره کرد.

 

دیگر هنرمندان ایرانی خرداد ماهی

مهری ودادیان(بازیگر)، علی تفضلیان(نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، سعید نجفیان(کارگردان)، حسین فرخی(کارگردان)، هوشنگ قوانلو(بازیگر)، فرشید ابراهیمیان(بازیگر، منتقد و مترجم)، حامد فرجی(نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، شهلا حائری(مترجم)، احمد قهرمانی(کارگردان)، حشمت‌الله قاسمی(بازیگر و کارگردان)، محمد عبدالملکی(بازیگر و کارگردان)، حسن سرچاهی(بازیگر و کارگردان)، جمال برفی(نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، حمیدرضا میرآخور(نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، علیرضا پارسی(نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، سمانه زندی‌نژاد(کارگردان)، حمید رحمتی(بازیگر)، مهران رنج‌بر(بازیگر)، علی غلامی(نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، جواد اعرابی(بازیگر)، علیرضا سلمان‌نژاد(رئیس انجمن هنرهای نمایشی سیستان و بلوچستان)، افروز فروزند(نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، عبدالحی شماسی(نمایشنامه‌نویس)، سید اشرف طباطبایی(مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران)، بابک دقیقی(بازیگر و کارگردان)، سولماز همت‌زاده(کارگردان و بازیگر)، باقر صحرارودی(بازیگر)، حمیدرضا جندقی(کارگردان)، احمد مرادی حقیقی(بازیگر)، علی شکری(کارگردان).

هنرمندان غیر ایرانی متولد خرداد(22 می- 21 جون)

الکساندر پوشکین(درام‌نویس روس)، کارل فالنتین(نمایشنامه‌نویس انگلیسی)، فدریکو گارسیا لورکا(نمایشنامه‌نویس اسپانیایی)، مارتین اسلین(منتقد انگلیسی)، کلاوس پیمان(کارگردان آلمانی)، بن جانسون(نمایشنامه‌نویس بریتانیایی)، فردیناند رایموند(نویسنده اتریشی)، آئول فوگارد(نویسنده آفریقای جنوبی)، لیلیان هلمن(نویسنده آمریکایی)، سر لارنس الیویه(بازیگر انگلیسی).