گفت‌و‌گوی نوروزی با پیشکسوت تئاتر و سیاه بازی مازندران
محمد جونیان: وظیفه هنرمندان ایجاد نشاط اجتماعی است
محمد جونیان: شخصیت « حاجی فیروز » زیر پای بی تفاوتی مسئولین له شد 2
محمد جونیان: شخصیت « حاجی فیروز » زیر پای بی تفاوتی مسئولین له شد 3
محمد جونیان، هنرمند پیشکسوت سیاه بازی استان مازندران بر این باور است که هنرمندان که حس زیبایی دارند و باید این حس زیبا را به مردم انتقال بدهند و این جزئی از وظایف ذاتی هنرمندان است که باید شادی و نشاط را بین مردم ببرند و با تمام مشکلاتی که در سرراه خود دارند، آن‌ها را امیدوار کنند.
به گزارش خبرنگار ایران تئاتر در مازندران، به مناسبت فرا رسیدن سال جدید و عید باستانی نوروز، با محمد جونیان، یکی از پیشکسوتان و اساتید هنرهای نمایشی و سیاه بازی استان مازندران ، گفت و گویی را انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.
محمد جونیان اهل شهرستان ساری استان مازندران است. او در سال ۱۳۵۶ جذب مرکز تئاتر اداره کل فرهنگ و هنر مازندران شد و از همان سال‌ها هنر نمایش و تئاتر را زیر نظر هادی مرزبان شروع کرد، در همان سال(۱۳۵۶)، با توجه به علاقه زیاد و پشتکاری که در زمینه بازیگری داشت، در نمایش «کرکس‌ها» که منتخب جشنواره تئاتر فرهنگ و هنر همدان بود، در اثری از هادی مرزبان، کنار محمد عمرانی، علی عمرانی و زنده یاد محمدرضا ضمیرپور و زنده یاد حاج حسین کلامی بازی داشت و بعد از آن بلافاصله در نمایش «محرم» نوشته حسین کلامی که برای جشنواره فرهنگ و هنر تهران آماده شده بود، به ایفای نقش پرداخت.
جونیان در همان دوران کلاس بازیگری را زیرنظر محمدعلی کشاورز، رکن الدین خسروی و منیژه محامدی که درخانه جوانان ساری برگزار شده بود، گذراند و بعد از انقلاب اسلامی گروهی را به نام گروه تئاتر «فخ» وابسته به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران تشکیل داد و بیش از ۲۰ نمایش را بازی و کارگردانی کرد و در جشنواره بین المللی نمایش طنز اصفهان با نمایش سیاه بازی «میرزافرفره» شرکت و جوایز زیادی کسب کرد.
این سیاه باز باسابقه مازندران درباره فعالیت‌هایش گفت: «اولین نمایش سیاه بازی بعد از انقلاب که کار کردم، نمایش «میرزاعبدالطمع و جنگ جهانی دوم» نوشته استاد فتحعلی بیگی بود که منتخب اولین جشنواره بین‌المللی نمایش های آیینی و سنتی تهران شد و در سالن اصلی تئاتر شهر تهران هم چندین اجرا داشتیم.»
او ادامه داد: «البته من در کنار کارهای اجرایی که داشتم از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان به‌عنوان اولین مسئول انجمن نمایش استان مازندران به مرکز معرفی شدم که تا چند سال انجام وظیفه کردم. یکی دیگراز کارهایی که انجام دادم و ماندگار شد، طراحی جشنواره نمایش سیاه بازی بوده که از نمایش سنتی آیینی جدا بود و الحمدالله توانستم مسئولیت دبیرخانه دائمی این جشنواره را در استان مازندران بر عهده بگیرم و حدود سه دوره آن را با همراهی دوستان برگزار کردم که با استقبال گروه‌های نمایشی سراسر کشور مواجه شد.»
جونیان افزود: «ما اولین دوره این جشنواره سراسری را با حضور تنها بازمانده سیاه ایران استاد سعدی افشار که در قید حیات بودند برگزار کردیم و بازتاب خوبی هم داشت، اما متاسفانه بعد از آن هرچه تلاش کردیم که این جشنواره را ادامه بدهیم نشد ولی جا دارد من از همین جا از حمایت‌های بی‌دریغ استاد داوود فتحعلی بیگی تشکر کنم که اگر حمایت‌های ایشان نبود، ما موفق به برگزاری آن سه دوره جشنواره نمی‌شدیم و الان هم با قدرت این آمادگی را داریم اگر حمایت شویم دوره چهارم این جشنواره را برگزار کنیم.»
نخستین رییس انجمن نمایش مازندران در مورد فعالیت هایش در سال ۱۴۰۲ گفت: « سال ۱۴۰۲ به نظر من بسیار سال سخت و دشواری از همه لحاظ، هم برای هنرمندان و هم برای تمام آحاد مردم جامعه بود، اما با همه این سختی‌ها، من خوشبختانه به آینده بسیار امیدوارم و ان شاءالله سال جدید، سال خوب و پر رونق و پرباری هم در تولیدات نمایشی و هم در کسب و کارها و امورات معیشتی مردم باشد.»
محمد جونیان درباره سنت‌ها و آداب و رسوم مردم مازندران در عید نوروز گفت: «مازندران از نظر سنت‌ها و آداب و رسوم در روستا و شهرهایش از قدمت بالایی برخوردار است. چهار فصل آن هر کدام یک آیین خاصی برای خودش دارد. زمستانش، پاییزش، بهار و تابستانش، در هر کدام در شهرهای مازندران به ویژه روستاها، مراسم گوناگونی که سینه به سینه از پدران و مادران ما باقی مانده و امروز به ما رسیده، برگزار می‌شود که نمونه آن همین عید نوروز است.»
او توضیح داد: «در قدیم که امکانات رسانه‌ای و سمعی و بصری امروزی به این شکل فراهم نبود، فرا رسیدن عید نوروز را با شلیک تفنگ یا اذان گفتن به مردم، به خصوص در روستاها خبر می‌دادند. اما امروزه ۱۰ الی ۱۵ روز مانده به عید، خصوصا در شهرها حاجی فیروز یا عمو نوروز با یک دایره زنگی و خواندن شعر زیبای «حاجی فیروزم سالی یک روزم...» فرارسیدن عیدنوروز با همه آن زیبایی‌هایش به همراه بهار را به یکدیگر مژده و خبر می دهند.»
این هنرمند ادامه داد: «در روستاها اکثراً مردم نوروز خوانی دارند که معمولاً سه نفر هستند. این نوروزخوانان با لباس قشنگ و زیبای محلی با ساز و نقاره‌ای که دارند روستا به روستا می‌روند و نوید سال نو و بهار زیبا را می‌دهند و مردم هم هدایایی شامل پول، شیرینی، تخم مرغ، برنج ، آرد و.....به آن ها می‌دهند.بنده هم این افتخار را داشتم سال‌های گذشته به اتفاق استاد رشید بابازاده «عمو یادگار» برای شبکه استانی طبرستان به روستاها و ییلاقات می‌رفتیم واین برنامه را اجرا می‌کردیم و برای مان بسیار جالب و جذاب و دیدنی و در عین حال ارزشمند بود که هنوز این فرهنگ و سنت قدیمی بین مردم جا دارد.»
جونیان در مورد شخصیت های نمایشی نوروزی همچون حاجی فیروز افزود: «به نظر من اگر این دو شخصیت یعنی «حاجی فیروز» و «عمو نوروز» کمی کم رنگ شده به این دلیل است که متاسفانه یک عده‌ای این دو شخصیت سنتی و ملی ما را دست کم گرفتند و اجراهای سخیف داشتند و کم توجهی مسئولین و مدیران هم بی تاثیر نبوده است.»
جونیان خطاب به جوانان هنرمند مازندرانی گفت: «نوروز وقتی می‌آید به همراه خود شادی، نشاط و بوی بهار را به ارمغان می‌آورد، این من و تو و ما هستیم که باید از آن استقبال کنیم و همراهش شویم و امیدوار باشیم و از لحظه لحظه زندگی‌مان لذت ببریم. مخصوصا هنرمندان که حس زیبایی دارند و باید این حس زیبا را به مردم انتقال بدهند و این جزئی از وظایف ذاتی ما هنرمندان است. جوانان عزیز، این من و تو هستیم که باید شادی و نشاط را بین مردم ببریم و آن‌ها را امیدوار کنیم حتی با تمام مشکلاتی که در سرراه خود داریم. البته مسئولین هم باید در این راه شریک و همراه و همپای هنرمندان باشند. آرزو می‌کنم سال۱۴۰۳ سالی پرخیر و برکت توام با سلامتی و سربلندی برای ملت ایران به ویژه هنرمندان و علی الخصوص هنرمندان جوان کشورمان باشد.»
