شعبه ای از انستیتوی چخوف شناسی در ایران افتتاح می شود

ایران تئاترـ الهه خسروی یگانه : روز گذشته ، خبرنگاران در دفتر مدیریت مجموعه تئاتر شهر گرد هم آمدند تا به سخنان ویکتور گائولچنکو ، رئیس انستیتوی چخوف شناسی روسیه گوش فرادهند . رئیسی که به بهانه هفته چخوف به ایران دعوت شده است و پیش از جسله مطبوعاتی اش ، با رئیس مرکز هنرهای نمایشی ایران دیدار کرده بود .
گائولچنکو در حالی روبروی خبرنگاران قرار گرفت که تا چند لحظه قبل ، در دیداری با دکتر خسرونشان درباره گشایش شعبه تازه ای از این انستیتو در ایران صحبت کرده بود . صحبتی که به قول خود گائولچنکو بسیار امیدوار کننده بود :” ما در مورد افتتاح شعبه ای از انستیتو چخوف شناسی در ایران و همچنین در مورد مراوده گروه های تئاتری روسیه و ایران و برگزاری سمینارها ‏‌، سخنرانی ها و ورک شاپ های مختلفی که در دو کشور ایجاد می شوند با رییس مرکز هنرهای نمایشی ایران صحبت کردیم .”
گائولچنکو که در مدت اقامت سه روزه اش ، دو سخنرانی با محورهای ” گوگول و چخوف ”‌و همچنین تطبیق آثار بکت با چخوف انجام داد ، ایران را کشوری دوست داشتنی توصیف کرد و گفت:” بسیار متاسفم که تا پیش از این نه با ایران و نه با تئاتر ایران سرو کار و آشنایی نداشته ام . من فقط می دانستم که کشور شما از لحاظ فرهنگی ، کشور بسیار غنی است و تئاتر خوبی دارد . ”
رئیس انیستیتوی چخوف شناسی روسیه ، برگزاری هفته چخوف در ایران را بهترین مشوقش برای ایجاد ارتباط و احداث شعبه ای از سازمان متبوعش در ایران می داند و فکر می کند در صورت رخ دادن چنین اتفاقی مردم دو کشور بیشتر و بهتر با هم آشنا شده و همچنین کارهای ساماندهی شده تری در مورد تئاتر و البته چخوف انجام خواهد گرفت. او در این باره گفت :
” دراین دو روزی که من در کشور شما بودم به کتابی از ” یرمیلوف ” نویسنده روسی در مورد چخوف برخوردم . اما راستش را بخواهید اگر من می دانستم یا از من پرسیده می شد به جای یرمیلوف، الکساندر اسکاتیموف را معرفی می کردم که در این زمینه بسیار بهتر از یرمیلوف عمل کرده است . به گمان من بازگشایی شاخه ای از این موسسه می تواند در مواردی از این دست راهنمایی ومشاوره های بسیار خوبی به شما بدهد تا مردم ایران بهتر چخوف را بشناسند ”.
گائولچنکو در پاسخ به سئوال خبرنگار سایت ایران تئاتر مبنی بر اینکه آیا این ارتباط متقابل خواهد بود و شما نیز برای چاپ نمایشنامه های ایرانی اقدام می کنید یا خیر ‌؟ گفت :
” به این موضوع در جریان دیدار بعدازظهر اشاره شد و دیدگاه ها مثبت بود . چرا که نه ؟ اگر نظر مرا خواسته اید باید بگویم حتما به این مسئله توجه می شود چرا که این کار ، کمک بزرگی برای شناخت دقیق فرهنگ و مسائل ایران خواهد بود . من مطمئنم اگر نمایشنامه های ایرانی ترجمه شود، نه تنها خوانندگان که تماشاگران خودش را خواهد داشت و برای همین فکر می کنم باید تلاش زیادی در این زمینه صورت گیرد ”.
اجرای همزمان گروه های روسی و ایرانی از آثار چخوف ،‌ از دیگر برنامه هایی است که گائولچنکو به آن اشاره می کند . آنها پیش از این ‏، چنین تجربه ای را همراه با امریکایی ها داشته اند و بسیار از آن راضی هستند :
”ما یکی از نمایشنامه های امریکایی را که بر اساس ” باغ آلبالو ” چخوف نوشته شده بود برگزیدیم و اجرای روسی و امریکایی آن را در مسکو ، در روستایی که چخوف ” باغ آلبالو ” را در آن نوشت و همچنین در سالنی که این نمایش برای نخستین بار در سن پترزبورگ به روی صحنه رفت ، اجرا کردیم و استقبال عجیبی شد . ”
این پژوهشگر روسی معتقد است با اجرای همزمان گروه های روسی و ایرانی از آثار چخوف می توان چیزهای بسیاری از یکدیگر آموخت و نقاط ضعف خود را نیز برطرف کرد . او اضافه می کند :
” انستیتوی ما روی معاصر بودن و معاصر شدن آثار چخوف اصرار دارد و تمام تلاشش را بر روی این موضوع گذاشته است تا بتواند فعالیت خود را درکشورهای دیگر گسترش دهد . ”
آلمان ، بلغارستان ، کلمبیا ، بوسنی و هرزگوین و سرانجام ایران ، کشورهایی هستند که این انستیتو در آنها فعالیت می کند .
اما به نظر رئیس انستیتوی چخوف شناسی روسیه راز جهانی شدن آثار چخوف در چیست ؟
او که ظاهرا به دلیل خوب ترجمه نشدن این سئوال ، متوجه نشده است در پاسخ به این سئوال خبرنگار سایت ایران تئاترمی گوید :
” چخوف همانند شکسپیر کسی نیست که فقط در روسیه شناخته شده باشد و کاملا جهانی است . چون او همواره دست به انتخاب موضوعاتی می زد که تمام مردم دنیا به نوعی درگیر آن هستند . او راه حرف زدن با مردم تمام جهان را آموخته بود و این کار سختی است ” .
بهرحال رئیس انستیتوی چخوف شناسی با یک دنیا برنامه و طرح ، سه روز میهمان ایرانیان است. تا بتواند در طول مدت این سه روز نظر مسئولان تئاتری را در مورد افتتاح شعبه این مرکز در ایران جلب کند. به همین خاطر است که او ترجیح می دهد درباره دولتی بودن تئاتر ایران یا رابطه سیاست و تئاتر سخنی نگوید .