گزارشی از نشست رسانهای نمایش ”کمی بالاتر”

نشست خبری نمایش "کمی بالاتر"نوشته محمد چرم‌شیر صبح امروز ـ ۱۲ آذرماه ـ با حضور آروند دشت‌آرای ـ کارگردان اثر ـ رویا تیموریان، سینا رازانی، طناز طباطبایی، خسرو احمدی، رضا یزدانی ـ آهنگساز ـ و سایر عوامل این نمایش در تالار حافظ برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر، آروند دشتآرای در ابتدای این نشست با بیان اینکه این اثر به شکل خصوصی خلق و تولید شده به ویژگیهای این نمایش اشاره کرد.
دشتآرای گفت: «با وجود ویژگیهای طراحی صحنه که آدمها در آن با قرار گرفتن بر روی قاب در فضا معلق هستند مهندس مکانیک، مهندسی سازه و مهندسی بهداشت بدن نیز ورود پیدا کرد. البته این موضوع با تکنولوژی مهندسی پزشکی در آثار دیگر کشورها به وجود آمده که امروزه در تئاتر ایران نیز رفته رفته شکل میگیرد.»
وی ادامه داد: «نکته بعدی حضور رضا یزدانی و کریستف رضایی برای تکمیل و ساختن آهنگ و خوانندگی اثر است که در کنار نرمین نظمی ـ طراح لباس ـ و سایر بازیگران شیوه کار را به گونهای دیگر رقم زد.»
کارگردان نمایش کمی بالاتر عنوان کرد: «ایده ساختن سالنهای پرتابل و افزایش سالن تئاتری جدید دل مشغولی و دغدغهای بود که همیشه داشتم.»
وی بیان کرد: «من در کنار آرمان جعفری ـ تهیهکننده ـ با توان شرکت داخلی و با مهندسی داخلی، این پروژه را طراحی کردیم و به شهرداری ارائه دادیم که با نظارت حمید شاهآبادی ـ معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ـ این سالن را به عنوان زیر مجموعه بنیاد رودکی بسازیم.»
وی خاطرنشان کرد: «این طرح از حالت ایده وقتی به مرحله اجرا رسید که من در کنار آرمان جعفری از امکانات دیگری چون سیستم فوقالعاده حرفهای پیمانکاری و کارشناسی تئاتر و چیدمان چند سویه و همچنین با امکانات فنی توانستیم با کمترین هزینه این کار را انجام دهیم.»
دشتآرای تأکید کرد: «اکنون تالار حافظ به عنوان سالن کارگاهی با بهرهگیری از امکانات لازم کار تمام گروههای نمایشی را راه میاندازد. صحنه 10 متر در 10 متر آن این امکان را به گروههای نمایشی میدهد که هر طور که میخواهند صحنه نمایش را بچینند. با وجود اینکه ویژگیهای نور و صدای این سالن امکان اجرای آثار را به وجود آورده تنها با اضافه کردن 30 درصدی اکوستیک و آسانسور کف این سالن به عنوان سالنی مجهز در اختیار گروهها قرار میگیرد.»
در ادامه این نشست آرمان جعفری به تشریح بیشتر موضوع پرداخت و تأکید کرد: «اولین مسئلهای که در ساخت این سالن باید شفاف شود، مبحث زمان است که برای افتتاح این سالن صرف شد.»
وی افزود: «نه در صحبتهای اولیه و نه در هیچ مکان دیگری صحبتی درباره اینکه این سالن 45 روزه ساخته شده نکردهایم. البته تأسیس یک سالن برای اولین بار هم هیچ وقت 45 روز به طول نمیانجامد. در نظر داشته باشید در شرایطی که نه زمین و نه شرایط مجوز و نه کارخانه وجود دارد، افتتاح یک سالن غیر ممکن است.»
جعفری اظهار کرد: «تنها 45 تا 60 روز زمان صرف مونتاژ شد تا در طول دو ماه آنچه که ساخته شده در مکان دیگری نصب شود؛ بنابراین تمامی گروهها از این حرکت که در جهت اشاعه نمایش است باید حمایت کنند. این گروه به صورت مستقل و با منابع اعتباری و بانکی دست به این اقدام زده است.»
وی یادآور شد: «در طول مدت زمان 6 ماهه فاز صفر مقدماتی، براساس پژوهش و جمعآوری اعضا پایهریزی شد. در طراحی فاز یک معماری مورد توجه قرار گرفت و در فاز دوم مهندسی تفصیلی و ساخته شدن سالن که پرتابل و با استفاده از فولاد سبک است، رعایت شده است.»
جعرفی تأکیدکرد: «این سالن قابلیت جمع شدن در طول 45 تا 60 روز را دارد و این اتفاقی است که هر 30 سال یک بار در تاریخ تئاتر ما رخ میدهد؛ بنابراین طبیعی است که 6 ماه برای راهاندازی آن باید وقت صرف شود.»
در ادامه دشتآرای اظهار کرد: «طی یک ماه گذشته دفتری در تالار فردوسی به ما تحویل داده شد تا این گروه در آنجا مستقر شوند که با طرحهایی که ارائه کردیم مورد تأیید مدیریت وقت بنیاد رودکی قرار گرفت که در ادامه کار باعث شد شورای انتخاب آثار تشکیل شود تا از یکسری آثار نوگرا، خلاقانه، آثار کودک و... که صحنههایشان به صورت پرتابل باشند دعوت کنیم تا در این مکان به اجرای آثار بپردازند. همچنین در طرحهای اولیه قرار بود که در طول 35 شب یک اثر خارجی به اجرا درآید.»
وی ادامه داد: «به عقیده من این رویه در ساختار تئاتر تحول بزرگی ایجاد میکند.»
دشتآرای با اشاره به تئاتر خصوصی، تأکید کرد: «تئاتر خصوصی به معنی اختصاص نیافتن بودجه نیست، بلکه به معنی مدیریت تهیه و تولید مطلوب، عقد قرارداد، تأمین شغلی و تأمین منابع است. در تئاتر خصوصی منابع دوستی به کمک اسپانسرها تولیداتی انجام میدهند تا با امکانات دیگری این پول برگردانده شود و این موضوعی است که در طول 4 سال در دنیا آموزش داده میشود.»
تهیهکننده نمایش کمی بالاتر در تکمیل صحبتهای کارگردان اثر اعلام کرد: «خصوصیسازی نهادها دولت را به سمت تصدیگری بردهاند. از آنجایی عمده منابعی که برای تولید استفاده شده منابع خیریه فرهنگی بوده که دوست ندارند نامی از آنها در اینگونه نشستها آورده شود، حداقل دستمزد و پاداش این گروه برای یکسال تلاش بیوقفه این است که این اثر بدون دغدغه و در زمان خود با حمایت دوستان روی صحنه برود.»
دشت آرای در ادامه ابراز کرد: «حضور رویا تیموریان، بیژن افشار، خسرو احمدی، حبیب رضایی، هانیه توسلی و... پشتوانه خاصی برای تولید این اثر بود که باعث شد طی یک ماه گذشته اتفاقات متفاوتی در حوزه تمرین و متن این اثر بیفتد.»
وی افزود: «در نمایش "کمی بالاتر" 9 شخصیت داریم که هرکدام بخشی از خرده فرهنگهای اجتماعی هستند. این کاراکترها در ساختار طوری هستند که انگار با هم گفتوگو میکنند این اثر از 41 لحظه نمایشی تشکیل شده که تمامی سختی و بارش بر روی بازیگر است.»
دشتآرای همچنین عنوان کرد: «بازیگران این نمایش از ارتفاع 9 متری روی تاب قرار میگیرند و در شرایط خاصی این اثر را تمرین و اجرا میکنند که این موضوع باعث میشود بازیگران تجربه متفاوت و بسیار جالبی نسبت به دیگر آثار به دست آورند.»
وی ادامه داد: «استرس ترس از ارتفاع و نوع تمرکز در این اثر از مشکلاتی بود که با آنها دست و پنجه نرم کردیم.
سپس رویا تیموریان نبود سالنهای نمایشی را به عنوان یکی از معضلات تئاتر امروز مطرح کرد و در ادامه اظهار کرد: «فرهنگسراها سالنهای چند منظورهای هستند که قابلیت اجرای آثار نمایشی را ندارند.»
وی همچنین درخصوص نقش و شیوه بازیگری خود اظهار کرد: «آنچه در کنار دشتآرای تجربه کردم برایم یکی از تجربیات سخت بود؛ چرا که باید بر روی تاب قرار میگرفتم و البته این موضوع کارگردانی اثر را نیز مشکلتر میکرد، اما این مسئله برایم با همدلی گروه رفع شد.»
سپس دشتآرای بیان کرد: «دغدغه این گروه شیوه اجرایی نمایش است و اینکه بتوانند یکسری چیزها را به تئاتر کشور بیفزایند.»
وی افزود: «امیدوارم این جریان تولید سالن در جهت اهمیت دادن به کیفیت تئاتر، پذیرایی از هنرمندان تئاتر، دادن پیش پرداخت و ایجاد سالن برای تمرین گروهها ادامه داشته باشد.»
در ادامه این نشست طناز طباطبایی با اشاره به همکاری خود با داریوش مهرجویی در تولید نمایش "درس" اظهار کرد: «با وجود ترس از ارتفاع و تمرکزی که برای اجرا در کار مهرجویی تجربه کردهام، بازی در این کار بسیار متفاوت و سختتر بود؛ اما تمامی این سختیها را تحمل میکنیم تا چیزی به تئاتر اضافه کنیم؛ بنابراین دوست داریم در کنار هم کار ساده و جالبی را به تماشاگر ارائه کنیم.
وی ادامه داد: «بازیگران این نمایش قصه واحدی ندارند و من متنی شبیه به این متن کمتر خواندهام. این متن بارها و بارها بازنویسی و دراماتورژی شده و دچار اتفاقات پیچیدهای شده که تأثیر زیادی بر روی بازیها گذاشته است.»
امیرحسین رستمی یکی دیگر از بازیگران این نمایش درخصوص اجرای تأکید کرد: «من خوششانس بودم که برای اولین بار در تئاتر این کار برایم اتفاق افتاد و البته فکر نمیکردم به نتیجه برسد. همچنین بازیگران تلویزیون و سینما را که برای یادگیری بیشتر به بازی در تئاتر روی آورند تحسین میکنم و فکر میکنم این افراد باید به خاطر اینکه به دنبال رفع خلاءهای بازیگری خود به تئاتر میپردازند، مورد تشویق و حمایت قرار گیرند.»
سینا رازانی که در این اجرا در نقش "نظر جان" ـ شخصیت افغانی داستان ـ به ایفای نقش میپردازد، درباره نقش خود به خبرنگار سایت ایران تئاتر، گفت: «پس از خواندن متن دریافتهایی از این نقش داشتم که خیلی روی شخصیت متمرکز نبود و وقتی قرار شد خودم این نقش را بازی کنم متوجه شدم که بازیگر سابق این نقش در بیستونهمین جشنواره تئاتر فجر به خوبی توانسته از عهده این اثر برآید.»
وی افزود: «این نقش از ترکیب خیلی از آدمهای دور و بر ما تشکیل میشود و این در حالی است که هیچ یک از این افراد نیست. یعنی مهربانیهایی که در اوج احساس است در این نقش با فاصله زمانی مهم میتواند به احساس سنگدلی تبدیل شود.»
رازانی بیان کرد: «داستان گریزی منحصر به فرد این نمایش کار را بسیار سخت میکرد، ضمن اینکه باید با عکس پیشینهای ترسیم میکردم که اگر بتوانید از حالت نشسته به ایستاده و یا از ایستاده به حالت نشسته به آن نقش برسید کار بسیار سختی کردهاید.
آروند دشتآرای در تکمیل این صحبتها خاطر نشان کرد: «شما به عنوان تماشاگر در این اثر بازیگران را دوست تاب میبینید و از جایی از کار حس میکنید که بازیگر با تاب دوست است. این اثر نگاه کردن بیشتر به آدمهایی است که به طور روزمره به سادگی از کنارشان رد میشویم. این افراد به شکل ساده و عادی به وجود آمدهاند و بدون هیچ مفهومی در لحظههای نمایش با هم گفتوگو میکنند و در حقیقت روایت یکسری لحظههایی را که در هم گره میخورند را روایت میکنند.»
در ادامه کریستف رضاعی که آهنگساز این اثر را برعهده دارد، با اشاره به چگونگی آهنگسازی و موسیقی این نمایش عنوان کرد:«همکاری با رضا یزدانی باعث خوشحالی من در خلق موسیقی این اثر شد؛ چرا که موسیقی با توجه به نقش پرسوناژها به گونهای طراحی شد که فضای صوتی باعث پیوند صحنهها شود.»
وی ادامه داد: «برداشت من در خلق موسیقی این اثر بیشتر بر روی افکت متمرکز بوده است. همچنین در بخش کوچکی از اثر از سازهای سنتی استفاده مینیمالیستی کردم.»
در ادامه رضا یزدانی با اشاره به پیشینه تئاتری خود که به جشنواره سال 1387 بازمیگردد، اظهار کرد: «مشکل من در این اثر تکان تابها بود که باعث میشد سردردهای زیادی بگیرم. زدن ساز و خواندن در اوایل برایم بسیار سخت بود؛ اما در طول چند جلسه تمرین همه چیز خوب شد.»
وی تأکید کرد: «من این تجربه را بسیار دوست دارم و از میان سه کاری که میخوانم دو کار با ترانه سرایی احسان گودرزی برای این اثر است. نقش من بخشی از ساختمان نمایش است و جزئی از خرده فرهنگها است.»
در پایان نیز دشتآرای تأکید کرد: «در صورتی که مشکلی رخ ندهد، این نمایش از یکشنبه هفته آینده ـ 21 آذرماه ـ در تالار حافظ به اجرا در میآید.»
گفتنی است، رویا تیموریان، بیژن افشار، خسرو احمدی، جواد نمکی، سینا رازانی، هانیه توسلی، طناز طباطبایی، امیرحسین رستمی و رضا یزدانی از جمله بازیگران این نمایش هستند.