کارگردان نمایش «هذیان دونفره»:نقاشی تئاتر زیبایی شناسی ماست/ تاثیر نقاشی بر یونسکو
روح الله ایرجی کارگردان نمایش «هذیان دونفره» می‌گوید حضور سمبولیک و نمونه وار انسان بر هستی، مواجه با آن و تلاش برای شناخت و معرفت را با شیوه اجرایی نقاشی تئاتر در هذیان دونفره به تصویر کشیده شده است.
روح الله ایرجی که قرار است نمایش «هذیان دونفره» را بر اساس یکی از متون جامانده اوژن یونسکو در ایران در تالار انتظامی خانه هنرمندان به صحنه ببرد در مورد ترجمه و پرداخت به این اثر اظهار کرد: «این نمایشنامه توسط فرشته شیرآقایی در سفر ایشان به جشنواره‌ای تخصصی در شهر سینایا کشور رومانی که به صورت تخصصی به بررسی آثار اوژن یونسکو اختصاص دارد معرفی شد و ایشان همراه خودشان به ایران آوردند. البته این متن به زبان انگلیسی بود و به دلیل تسلط ایشان بر ادبیات فرانسه متن اصلی نمایشنامه با کمک دکتر خاکی در اختیار ایشان برای ترجمه قرار گرفت.»
وی ادامه داد: «با توجه به شناختی که از یونسکو و آثارش داشتم، می دانستم این کتاب از آثار جامانده این نویسنده است که در ایران ترجمه نشده و جز شاهکارهای او محسوب میشود. البته این نمایشنامه پس از ترجمه به نشر نیلا ارائه داده شد و حمید امجد بعد از مطالعه با چاپ آن موافقت کردند که امیدوارم به زودی منتشر شود.»
ایرجی با اشاره به نمایش‌های گذشته‌اش و توجه به آئین‌ها توضیح داد: «اولین تجربه گروه نقاشی تئاتر در دانشگاه کار روی آئین‌های بدوی در آثار ژان ژنه بود. همان‌گونه که می‌دانید در آثار این نویسنده قرن بیستم، آئین‌های بدوی و ریشه‌های تئاتر متجلی است، آئین‌هایی که معاصر شده و در زندگی روزمره بشر قرن بیستم تنیده شده‌اند. با این روند و به دلیل علاقه‌ام بر روی آئین‌ها به خصوص آئین های ایرانی کارم را شروع کردم . در نمایش «یال بال زال» که سال 91 در خانه نمایش به صحنه رفت این کار را با آئین‌ها و اسطوره‌های ایرانی ادامه دادم و این تجربه را روی داستان تولد زال از کتاب شاهنامه فردوسی شکل دادم. کلیه این کارها و البته کار «هذیان دونفره» به لحاظ تماتیک و مضمونی اشترکاتی دارند.»
این کارگردان تئاتر در خصوص این اشتراکات تشریح کرد: «در کار ژنه حضور سمبولیک و نمونه وار انسان بر هستی، مواجه با آن و تلاش برای شناخت و معرفت دغدغه‌ام بود این را می‌توان در نمایش زال و یونسکو نیز دید. البته اوژن یونسکو نویسنده‌ای بسیار انتزاعی‌نویس است و حضور نمونه‌وار انسان را مطرح می‌کند. حتی گاهی جنسیت نیز براش مهم نیست. آنچه اهمیت دارد، درد و رنج بشریت، پرسش‌های بنیادی در زندگی بشری است که مطرح میشود. این مسائل و انتزاعی بودن آن با زیبایی شناسی من هم راستا بود.»
ایرجی عنوان نقاشی تئاتر را برگرفته از روند اجرایی و زیبایی شناسی گروه دانست و بیان کرد: «ما روی نقاشی تئاتر کار می کنیم. شاید جالب باشد بدانید یونسکو نمایشنامه‌ای به نام «نقاشی» دارد که توسط استاد ناظرزاده کرمانی ترجمه شده است. در آن متن ارتباط شخصیت‌‌های نمایش با نقاشی کاملا مشخص است. اشخاص تلاش می‌کنند با نقاشی ارتباط برقرار کنند مثلا تاجی بر سر نقاشی بگذارند و یا صورتش را لمس می‌کنند، به هنگام عصبانیت به نقاشی شلیک می‌کنند و حتی سعی می‌کنند وارد نقاشی شوند؛ یعنی میان یک موضوع دوبعدی، نقاشی با موضوع سه بعدی، انسان و تئاتر ارتباط به وجود می‌آید. ایجاد رابطه دو طرفه با بازیگر، صحنه و ترکیب آنها برای من مهم بود. نکته دیگر آنکه یونسکو در ده سال پایانی زندگی اش برای فرار از روزمرگی و افسردگی که با آن درگیر بود به نقاشی پناه می‌برد.»
وی در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: «نقاشی تئاتر اسم گروه نمایش است اما ما نمی‌خواهیم تنها به یک اسم محدود شویم. نقاشی تئاتر شیوه اجرایی گروه با رویکردی پژوهش‌گرایانه است که با آزمون و خطا جلو می‌رود. آموخته‌های تئوری‌مان را در صحنه نیز می‌آزمائیم. بنابراین می‌توان گفت؛ اسم، روش و زیبایی شناسی ماست.»
نمایش «هذیان دو نفره»به نویسندگی اوژن یونسکو، ترجمه فرشته شیرآقایی و طراحی و کارگردانی روح‌الله ایرجی از چهارم مهر تا دوم آبان ماه ساعت 18:15 در تماشاخانه استاد انتظامی خانه هنرمندان ایران اجرا میشود.