مریم بوبانی: ملیتی زنده است که تئاتر آن زنده است
مریم بوبانی معتقد است تماشاگران تئاتر را برای دیدن آثار مختلف میباست تربیت کرد، تا آنها تبدیل به مخاطبان حرفهای تئاتر شوند.
به گزارش سایت ایران تئاتر، مریم بوبانی از جمله بازیگرانی است که برخلاف کارنامه پررنگ بازیگریاش در سینما و تلویزیون، آثاری محدود، اما قابل اعتنایی در تئاتر داشته است. او اکنون یکی از بازیگران نمایش «تارتوف» به کارگردانی رویا نونهالی است که این روزها در تالار شمس به صحنه میرود. او بازی در متن «تارتوف» را به ماراتن بازیگری تشبیه میکند و میگوید: «این نمایشنامه از جمله متن های سخت مولیر است. یک متن کلاسیک، که به صورت منظوم اجرا میشود و شاید درک آن راحت نباشد.»
او ادامه میدهد: «تارتوف از جمله آثار مولیر است که مستقیما توده مردم را زیر سئوال میبرد و از سادگی و اعتماد کورکورانهای آنها در اجتماع سخن میگوید. به نظرم یکی از بهترین متنهای این نویسنده شهیر فرانسوی است، که مفاهیم بزرگ و عمیق را ساده مطرح میکند. ساختار آن مشکل نیست. بسیار خوشحالم که این متن توسط خانم مهشید نونهالی در ایران ترجمه و توسط خانم رویا نونهالی به عنوان اولین کار کارگردانیاش اجرا شد. ابتدا برای من سخت بود، چراکه با وجود آنکه همیشه آرزو داشتم یک متن کلاسیک کار کنم، هیچگاه امکان حضور در چنین کاری وجود نداشت و از سوی دیگر با خانم نونهالی گذشته از همکاری، دوست هستم؛ وقتی قصد دارید کاری را برای دوستتان انجام دهید، میخواهید در نهایت تکامل باشد. البته او به علت بازیگر بودنش، ظرافتهایی در کارگردانی داشت که معمولا در کار با افرادی که تنها کارگردانند، تجربه نکرده بودم.»
بوبانی با اشاره به تعریف کمدی در این نمایش اظهار میکند: «با توجه به ذهنیتی که نسبت به کارهای کمدی وجود دارد، در اکثر موارد کمدی را به صورت کلامی یا رفتاری میشناسند، اما «تارتوف» کمدی مفهوم است و برای همین اکثر اوقات با تماشاگرانی روبهرو میشویم که آن را دیرتر درک میکنند. کمدی مفهوم، سختتر است. به نظرم باید در ایران روی چنین آثاری کار شود. ما مخاطبان حرفهای که تئاتر ببینند کم داریم، تربیت این نوع تماشاگر وظیفه گروههای تئاتری است تا با انتخابهایی که انجام میدهند، گامی به جلو بردارند و مخاطبانشان را به تفکر وادارند. ما در این نمایش هم تماشاگران حرفهای داشتیم که به خوبی با اثر رابطه برقرار میکردند و واکنش نشان میدادند و هم تماشاگرانی که هیچ نوع ارتباطی با کار ندارند.»
بازیگر نمایش «یوبیتسومه» با بیان اینکه مولیر آئینهای مقابل مردم میگذارد تا مردم خودشان را در آن ببینند، خاطرنشان میکند: «خانم «پرنل» که من نقش آن را ایفا میکنم، برایم بسیار آشنا بود، چراکه در اطرافم آدمهایی اینچنینی بسیاراند، افرادی که سن و سالی از آنها گذشته و اعتقادات کلیشهای دارند و حاضر نیستند گامی از اعتقاداتشان به عقب بردارند. در پایان نمایش زمانیکه پسرش به او میگوید: «دیدی، متوجه شدی چه اتفاقی افتاد؟» او نمیگوید: بله، میگوید: «کاملا مبهوت ماندم»؛ زیرا هنوز باور نکرده است. او نماینده افرادی است که اینگونه میاندیشند و رفتار مستبدانهای دارند.»
او اضافه میکند: «تفکر این شخصیت وجود دارد، شخصیتی که در اولین پرده نمایش میآید و مولیر از زاویه نگاه او همه چیز را مطرح میکند. در واقع او جهان بینی خاص خودش را نسبت به آدمها مطرح میکند. به غیر شخصیت «دورین» که آگاه است، آدمهای دیگر از «تارتوف» میترسند، حتی از سوی افرادی که ادعای منطق میکنند.»
بازیگر نمایش «رویای پاییز» در رابطه با زبان فرانسه و موزیکال بودن نمایش بیان میکند: «ابتدا سخت بود اما با تمرین حل شد، با تمرین میتوان هر غیر ممکنی را ممکن کرد. یکی از ویژگیهای «تارتوف» موزیکال بودن آن است که طبق خواسته کارگردان کار ایجاد شده است و کمک زیادی به آن میکند، شاید اگر آن را معمولی کار میکردیم و اشعار فرانسه به آن اضافه نمیشد، کار اینگونه نمیشد.»
بوبانی با اشاره به سایر ویژگیهای این نمایش میگوید: «این اثر در مذمت فریب، دروغ و پنهانکاری است، همانگونه که میبینید دکور نمایش به شکلی است که هیچ چیز پنهانی ندارد. نمیتوانی در آن دیده نشوید. در واقع این اثر با درایت خالقاناش، تبدیل به اثری ارزشمند شده است، این را نه به خاطر آنکه من در آن حضور دارم، بلکه از دیدگاه افرادی که به تماشای آن مینشینند و بازخوردهایی که میدهند بیان میکنم.»
او در مورد کارهای آیندهاش عنوان میکند: «در حال حاضر کاری ندارم، من خیلی سخت تئاتر کار میکنم. سال اولی که به تهران آمدم، با یک گروه نمایشی کار کردم و بسیار آزار دیدم، بعد از آن تا ده سال کاری انجام ندادم تا با نمایش آقای بهرام بیضایی به صحنه آمدم، همین باعث شد که بعد از آن سخت کار کنم. دوست ندارم کاری انجام بدهم و بعد بگویم چرا چنین کاری کردم.»
بوبانی در پایان سخنانش خاطر نشان میکند: «شاید زمان این اثر طولانی باشد، با توجه به شرایط سالنهای نمایش که از امکانات لازم و مناسبی برای تماشاگران برخوردار نیستند، شاید تماشای کار کمی سخت باشد، ما نمیتوانیم در مورد آن کاری انجام دهیم، چراکه این در حوزه مسئولیت مسئولین است و امیدوارم در مورد آن کاری صورت بگیرد. ما باید تماشاگرانمان را تربیت کنیم، در کشورهای دیگر نمایشهایی با زمان طولانی طی سالها به صحنه میروند و این ناشی از آموزش آنهاست. ملیتی زنده است که تئاتر آن زنده است.»