فرهاد مهندسپور، محمد چرمشیر و محمد رحمانیان از ادبیات نمایشی ایران سخن گفتند
رحمانیان: شاید بتوانیم ادبیات داستانی دهه ۴۰ را بسیار شاخص بدانیم، اما در زمینه ادبیات نمایشی و تئاتر چنین نیست. در دهه ۳۰ است که امکان حضور گروههای تئاتری به شکل واقعی و مستمر به وجود میآید و بعدها در دهههای ۴۰ و ۵۰ از آنها استفاده میشود. نمیتوانیم بگوییم در دهه ۴۰ آدمهایی ناگهان از کره مریخ آمدند و تئاتر را دچار شگفتی و تحول کردند. چرمشیر:کسانی که ماجرای دهه ۷۰ را جعل میکنند برای این است که بگویند ما در این دهه به یک باره ظاهر شدیم و میخواهند بگویند تاریخ از جایی شروع میشود که ما حضور پیدا کردیم. بنابراین اولین کاری که در این سالها کردند نفی گذشته بود. مهندسپور: نمیدانم چرا باید از دهه ۴۰ به شکل خاصی یاد شود همان طور هم نمیفهمم که چرا باید از دهه ۷۰ به شکل خاصی یاد شود.
فرهاد مهندسپور، محمد چرمشیر و محمد رحمانیان با حضور در نشستهای تخصصی سایت ایران تئاتر درباره ادبیات نمایشی در ایران به بحث نشستند.
به گزارش سایت ایران تئاتر، فرهاد مهندسپور در این نشست در پاسخ به این پرسش که آیا میتوان نمایشنامهنویسی دهه 70 را به لحاظ اهمیت هم وزن با نمایشنامهنویسی دهه 40 محسوب کرد، گفت:«من همان طور که نمیدانم چرا باید از دهه 40 به شکل خاصی یاد شود همان طور هم نمیفهمم که چرا باید از دهه 70 به شکل خاصی یاد شود. خیلی متوجه این نکته نمیشوم. وقتی در مورد دهه 70 صحبت میکنیم یادمان رفته است که در یک نیمه از این دهه خبر خاصی نیست.»
وی در ادامه افزود:«وقتی قرار باشد چیزی مخفی شود و یا بیان نشود عدهای باید فراموش شوند کسانی میخواهند بگویند این جریان با ما و از دهه 40 آغاز میشود و بعد شروع میکنند به مشعشع کردن این دهه. باید اعتراف کنیم که جریان نمایشنامهنویسی ایران را به دقت مطالعه نکردهایم. مگر ما چند کتاب منبع داریم برای مطالعه در زمینه ادبیات نمایشی این چند دهه. روی این موضوع پژوهش تحقیقی صورت نگرفته است. حتی فکر میکنم خود ما که در حال حاضر داریم دربارهی این موضوع صحبت میکنیم خیلی کلی و دست به عصا راه میرویم چون به دقت نمیدانیم ماجرا از چه قرار است.»
محمد رحمانیان در این باره گفت:«شاید بتوانیم ادبیات داستانی دهه 40 را بسیار شاخص بدانیم، اما در زمینه ادبیات نمایشی و تئاتر چنین نیست. در دهه 30 است که امکان حضور گروههای تئاتری به شکل واقعی و مستمر به وجود میآید و بعدها در دهههای 40 و 50 از آنها استفاده میشود. نمیتوانیم بگوییم در دهه 40 آدمهایی ناگهان از کره مریخ آمدند و تئاتر را دچار شگفتی و تحول کردند.»
محمد چرمشیر نیز در این باره افزود:«من میخواهم این را در مورد دهه 70 هم بگویم. کسانی که ماجرای دهه 70 را جعل میکنند برای این است که بگویند ما در این دهه به یک باره ظاهر شدیم و میخواهند بگویند تاریخ از جایی شروع میشود که ما حضور پیدا کردیم. بنابراین اولین کاری که در این سالها کردند نفی گذشته بود. نفی جریانی بود که هم داشت کم کم آدمهای خود را به وجود میآورد و هم وامدار گذشته بود. آنها گذشته را قطع کردند تا جریان زایش را نادیده بگیرند تا بتوانند یک باره خودشان را غالب کنند بر نمایشنامه نویسی و بگویند نمایشنامهنویسی با ما ظاهر شده قبل از ما وجود نداشته و بعد از ماست که ادامه پیدا میکند. ما چهرههای دهه 50 را در دهههای 60 و 70 هم داشتیم و اتفاقاً آنها بودند که آتش جریانهای دهه 60 و 70 را روشن کردند! در هر دو دهه 40 و 70 یک اتفاق مشترک افتاده و آن نفی جریان و گذشته بوده است.»
متن کامل این گفتوگو به زودی روی خروجی سایت ایران تئاتر قرار میگیرد.