نمایشی که بر طراحی تأکید دارد

 در نمایش " هفت هشتم " به نویسندگی " سیروس همتی " علت های "خبیث بودن پرسوناژها" ذاتی است وچندان باورپذیر نیست. ضمنأ وقتی تغییرمی کنند، تغییرشان هم ناگهانی و به سفارش ذهن خود نویسنده است. نمایش ،داستان منسجم و ساختارمندی ندارد ؛ ترفند فریبکارانه واحتمالی کدخدای چندین زنه  در رابطه با امام رضا  و پشیمانی و تغییرناگهانی او در ازاء  شفاعت و زنده کردن  پسر ظاهرأ مرده اش (روزبه) توسط امام رضا ، چندان باورپذیر نیست، چون مکانیزم "عینی و نمایشی" خود واقعه هم که درحقیقت نسبت دادن "معجزه" ای خاص پیامبران  به امام رضا ست ،عملأ نادیده گرفته شده و به نمایش درنیامده است. فقط به گونه ای تمثیلی والبته بسیارآسان وکلیشه ای به داده شدن یک اناربه کدخدا به نشانه اجابت تقاضایش بسنده شده ، یعنی دراصل مشکل ترین بخش ارائه ونشان دادن موضوع که ایجاب می کرد" به طورمستقیم وعینی" به آن پرداخته شود، نادیده گرفته شده است. ضمنأ داستانگونگی متن  درجاهائی دارای ابهام است ودرارتباط با جزئیات و پردازش کامل  موضوع، ناگفته هائی وجود دارد؛متن صرفأ کارکرد "دستورالعمل های صحنه ای "  پیدا کرده وهرصحنه ای  با داده های مجمل و  مختصر طوری ارائه  شده است که فقط و آن هم تا حدی و صرفأ در جاهائی ازلحاظ کلی به ماجراها وصحنه های دیگر ربط داشته باشد ، وگرنه جزئیات ارتباطی دقیق و کامل صحنه ها به هم  در ابهام مانده است.

 

 در دیالوگ ها که بیشتر برآیند موقعیت های کوتاه هستند، گاهی سعی شده مضمون داستانی کمرنگی هم پیش برود :" شاگرد مکتب خانه نیستم که تکلیف برایم تعیین کنی " ، " آدم با آن همه شوکت و جلال کج رفت،چه برسد به ما " ، " تو عروس مائی پس از مائی " ، " همین مردم به وقت امتحان از کوفیان بدترند ، " رأفت و خشم خداوند چه ربطی به بنده اش دارد" ، " عروسم ، تو مثل عروسان آبادی حال را دریاب نه آینده را " ، " در این سال خشک سالی چه وقت بارداری است ؟ " و ..  

 

  اجرای نمایش"هفت هشتم" به کارگردانی"حمید اصغری تتماج" و"علی برجی" به رغم برخی کاستی ها در کل امتیازاتی هم دارد؛ کاستی های آن آشکار است :  صحنه آغازین که شامل " وانموده سازی" برای خواندن نماز میت در برابر جسدی فرضی یا واقعی است به جای آن که  نشانه و " لوگوئی نمایشی و روائی " برای روایت احتمالی ماجرا " ازوسط یا آخر به اول" باشد و یا " تأکیدی ضمنی را به نمایش بگذارد ، بیشتر سبب تشتت و پراکندگی و حتا تکرار مبهم بخشی از موضوع شده است . ضمنأ  پرسوناژ" یاسر" عملأ همانند یکی ازقهرمانان حماسه ساز شاهنامه ظاهرمی شود؛  لحن وبیانش درمواردی حماسی، درجاهائی شبه نقالانه وگاهی دعائی است.اوبه طورمتناقضی حین دلاورنمائی " با موهای بسیار بلندش " به عنوان یک استاد سلمانی که کارش کوتاه  کردن موی سرامام و یاران اوست معرفی شده است واساسأ حضورو نقش اش حتا از لحاظ  داستانی هم چندان کارکردی و الزامی نیست و سبب چندگانگی  موضوعی و اجرائی نمایش شده است.

 

ویژگی های اجرا هم عبارتند از این که اغلب میزانسن ها "طراحی های قابل  قبول نمایشی " دارند و به اشکال هندسی مثلث  و دایره شکل دهی شده اند که با دیالوگ ها ونقش بازیگران و نیز با میزان  قابلیت وظرفیت صحنه وسالن برای بازیگری و مانوردهی نمایشی   بازیگران تناسب دارد.استفاده از نور ومخصوصأ  نورموضعی در

القاء مضمون صحنه ها کارکردی وکاربردی شده است.بهره گیری   از" ماسک اسکلت نمای چهره "  به دو شیوه معین ، دقیقأ " مرگ اندیشی  و هراس از توطئه " را به صورت  بصری انتقال می دهد .  موسیقی که  چهارملودی  و ریتم گوناگون دارد ودر ملودی آخر آن ازصدای باران و" نقاره زنی"هم استفاده شده، به خوبی مضمون نمایش را تسری می دهد.  پرسوناژ های نمایش به علت شخصیت پردازی کمرنگشان درمتن و ضعف درنشان دادن  روابط  علت  و معلولی حوادث ، به طور کاملأ  باورپذیری  به پردازش در نیامده اند، اما اغلب  بازیگران همین نقش های قالبی وخلاصه شده را به طورنسبی خوب ونمایشی  بازی می کنند.

 

باید یادآور شد  نمایش" هفت هشتم " که هم اکنون در"خانه نمایش" اجرا می شود ، به رغم  برخی کاستی ها وضعف ها در پردازش وارائه موضوع ،درکل به علت داشتن ارزش هائی نسبی در رابطه با کارگردانی، بازیگری و کارکرد و کاربرد نمایشی عناصری مثل نورو موسیقی ، به یک بار دیدن می ارزد .