«سه خواهر و دیگران» بینامتنیت بین رخدادهای تاریخی و متن ادبی
کارگردانی که به گیشه فکر نمیکند
حمید امجد در نشست رسانهای نمایش «سه خواهر و دیگران » از ویژگیهای این کار و دوری خودخواسته از تئاتر گفت.
به گزارش ایران تئاتر، نشست خبری نمایش «سه خواهر و دیگران» نوشته و کار حمید امجد، سهشنبه 29 تیر با حضور تمامی عوامل این نمایش در تئاترشهر برگزارشد.
در ابتدا امیراثباتی طراح صحنه و لباس نمایش، با این توضیح که سالها قبل از این که نمایشنامه منتشر شود در جریان نوشتن متن بودم، گفت: خرسندم امجد پس از مدتها با اجرای این نمایشنامه به صحنه میآید. امیدوارم حاصل تلاش گروه بتواند ارتباط خوبی با تماشاگر برقرار کند.
وی نمایش «سه خواهر و دیگران» را اثری بسیار جدی دانست و افزود: این نمایش در شرایطی به صحنه میرود که به جدی بودن تئاتر توجهی نمیشود.
طراح صحنه و لباس «ماهی و گربه» یکی از نکات اصلی متن را ارجاع به متون دیگر دانست و گفت: این نمایش ترکیبی از ارجاعات فکری نویسنده به متون دیگر به ویژه چخوف و شکسپیر است. تلاش کردم رویکرد حضور متن در صحنه را با توجه به این رفتارها به تصویر بکشم. این تلاش در محدودیت بضاعتهای تئاتر شهر است و از بقایای اندک صحنه استفاده شده. امیدواریم با بضاعت محدود، اثر قابل توجهی به صحنه برود.
در ادامه رضا مرتضوی آهنگساز نمایش، با بیان این که امجد میداند از کار چه میخواهد و فعالیت در کنار او راحت است، تصریح کرد: موسیقی با توجه به حال و هوای شخصیتها، جنس و بافت اتفاقات نمایش تغییر میکند.
وی اضافه کرد: موسیقی نمایش به شکل زنده اجرا میشود. در بخشی از کار به موسیقی ایرانی نزدیک میشویم.
سپس حمید امجد نویسنده و کارگردان این نمایش، گفت: روال معمول کارهای من این است که گرایشی به تاریخ و رخدادهای تاریخی داشته باشم. نمایشنامه «سه خواهر و دیگران» نیز بینامتنیت بین رخدادهای تاریخی و متن ادبی است. این متن آمیزه چند متن و شخصیت چخوف، زندگی و آخرین سالهای است که سل گرفت. این اثر روایت چهل تکهای است که در مجموعه کلی تلاش کردیم به وحدت نهایی برسد و با هم ساختمان یکپارچهای طراحی شود ولی به طور مستقل دیده شود. امیدوارم (نفس لذت دیدن) نمایش که در سالهای اخیر فراموش شده به تماشاگر برگردد.
نویسنده «فراموشی» همچنین در پاسخ به پرسشی درباره غیبت چند ساله از تئاتر، توضیح داد: دوری از تئاتر موضوع مفصلی است که باید در فرصت مناسبی درباره آن سخن بگویم. دلیل خروج من از تئاتر مولفههای جداگانهای داشت که پس از مدتی به یکپارچگی رسید و بهانهای برای دور شدنم از تئاتر بود. اگر ببینم شرایط مانند قبل است، باز هم مانند گذشته رفتار خواهم کرد.
امجد در بخشی از این نشست تبلیغات را بخشی از یکپارچگی غایی اثر هنری دانست و ادامه داد: امیدوارم هرگز در زندگیام اثری تولید نکنم که هدفش تبلیغات باشد. حضور بهنوش بختیاری در این اثر نمایشی و سخنانی که درباره گیشه زده میشود درست نیست. تمامی بازیگران «سه خواهر و دیگران» از جمله بختیاری پر از قابلیتهای بازیگری هستند. آشناییم با این بازیگر به کلاسهای فلسفه مدرن بابک احمدی بازمیگردد. وقتی در این نمایش حضور یافت گفت میخواهد در عرصه بازیگری تجربههای تازه بدست بیاورد. اشتباه بزرگی است که تصور شود این هنرمند به خاطر گیشه در کار حضور دارد.
وی درباره قطع همکاری سام قریبیان با این پروژه نمایشی نیز اظهار داشت: این پروژه همکاران متعدد زیادی داشت که در طول تمرین همراه بسیار خوبی با ما بودند اما بنا به دلایلی و تعهدات دیگری که به پروژههای مختلف داشتند، نتوانستند در کنار ما حضور داشته باشند. سام قریبیان نیز یکی از این افرادی بود که به دلیل مجموعه تعهدات کاری و نوع ذائقه نمایشی صمیمانه به این نتیجه رسیدم در نمایش دیگری با هم کار کنیم.
در ادامه سعیده آبشناسان تهیهکننده نمایش «سه خواهر و دیگران»، کار کردن با حمید امجد را افتخار بسیار بزرگی دانست و تصریح کرد: با نمایشنامه و اجراهای صحنهای امجد آشنا بودم ولی هیچ وقت تصور نمیکردم که روزی در مقام تهیهکننده با وی همکاری داشته باشم. پیشنهاد تهیه این اثر نمایشی توسط ارمغان بهداروند مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی به من داده شد و بعد از صحبتهای اولیهای بنا شد که به عنوان تهیهکننده در اثر حضور داشته باشم.
وی درباره ادامه فعالیت در حوزه تهیهکنندگی، توضیح داد: تهیهکنندگی در تئاتر را از پله دهم شروع کردم که برایم بسیار جذاب است. پس اگر قرار است دراین عرصه باقی بمانم، کارهای دیگری که تهیهکنندگی آنها را به عهده دارم نیز باید در چنین سطحی باشد.
سپس ریحانه سلامت بازیگر نقش یکی از خواهران نمایش «سه خواهر و دیگران»، اظهار داشت: حمید امجد شخصیت بسیار محترمی دارد و بین آدمها تبعیض قائل نمیشود. این موضوعی است که متاسفانه در تئاتر ما بسیار کم وجود دارد. از حمید امجد ممنونم که چنین فضایی را در نمایش به وجود آورده و احساس غریبی نمیکنم. نمایشنامه نیز به زیبایی شخصیتپردازی شده است.
معصومه رحمانی نیز این نقش را در کارنامه بازیگریش متفاوت دانست.
سپس افشین هاشمی درباره شکل اجرایی نمایش سخن گفت و افزود: شخصیت فیرز(فیروز) با نمایشهای تختحوضی و قاعدههای آن مرتبط است و از مولفهها این نوع نمایش در اجرا بهره گرفتم. اما طبق متن پیش میروم و بداهه ندارم.
رامین سیاردشتی نیز که در نقش سلطان جوان به صحنه میآید، توضیح داد: این کار نخستین تجربه با کارگردانی پیش از نسل خودم است. همیشه در نمایشهای کارگردانان جوان و هم سن و سال خودم بازی داشتم. خوشحالم افتخاری نصیبم شد و در کنار امجد از شریفترین و کاربلدترین نویسندگان و کارگردانان تئاتر ایران حضور دارم. امیدوارم اجرایی شایسته و جذاب داشته باشیم.
همچنین علیرضا ناصحی با مطرح کردن این پرسش که معیار تئاتر خوب چیست؟، توضیح داد: در دهههای 70 و 80 در تئاتر پرورش یافتم. در آن زمان اندیشهورزی از ویژگیهای مهم تئاتر بود اما در این دوران گیشه مهم شده است. تئاترها به سمت هیجانی بردن تماشاچی پیش میروند. نمایش «سه خواهر و دیگران» میتواند معیار جدیدی برای تئاتر اندیشهورز باشد.
داریوش موفق نیز گفت: در شرایطی که گرایش زیادی به جنبههای تبلیغاتی در تئاتر است در کاری حضور دارم که دغدغه فرهنگی دارد.
در ادامه محسن حسینی با این توضیح که در نقش پدر مستبد خانواده بازی میکنم، اظهار داشت: این نمایش یک دراماتورژی بسیار قدرتمند از آثار چخوف و شکسپیر است که به محض این که آن را خواندم، مستور اثر شدم چرا که نگاه نویسنده و کارگردان به اثر نگاه زیبایی است که برای بازیگر میتواند تجربه سختی به حساب آید به ویژه اینکه کارگردان اثر، نویسنده هم باشد.
جمشید جهانزاده نیزدرباره نقشی که بازی میکند، گفت: شخصیت طراحی شده کارگردان برای من در این نمایش اهل فکر، عمل، ایده و برنامه است.
همچنین امیرعبداللهیان بازیگر نقش سرهنگ، افزود: دراین دوران با شخصیتهای این نمایش میتوان همذات پنداری داشت.
در ادامه بهنوش بختیاری خود را از طرفداران امجد دانست که آثار او را تماشا کرده و اضافه کرد: او فردی عادل و به حق انسان است.
وی نمایشنامه «سه خواهر و دیگران» را اثری خوب و قوی دانست و تصریح کرد: امجد به گیشه فکر نمیکند. با حضور در این کار میخواهم مهارتهایم را تقویت کنم. در این نمایش باشم و یاد بگیرم. در این نمایش برای نخستین بار معنی (کلمه) را متوجه شدم.
در این نشست تمامی حاضران از این که در نمایشی از حمید امجد حضور دارند ابراز خرسندی کردند.
محمدرضا مقدسیان اجرای نشست را به عهده داشت.
بازیگران حاضر به ترتیب حضور در نمایش سخنان خود را مطرح کردند.