200 صندلی برای تئاتر یک کلان شهر

خبرها  می گفت که تئاتر در این شهر حال خوبی دارد ، اما نمی شد به این اخبار بسنده کرد. باید تئاتر را زنده روی صحنه کرج می دیدیم و برای این کار لازم بود که ابتدا تاریخ تئاتر البرز و سیر تئاتر در آن را بشناسیم. به دلیل جوانی استان البرز اطلاعات چندانی نصیبمان نشد .پس خیلی زود ، سفرمان  را به سوی کرج آغاز کردیم و ابتدا به سراغ مدیر تئاتر شهر این شهر، آقای سرباز رفتیم تا با او هرچه بیشتر سیر تئاتر در این شهر و استان را رصد کرده و حال امروز  آن را جویا شویم

در اولین سوال از او می پرسیم: سال ها شهر کرج جزئی از تهران بود و به طبع آن تئاتر آن هم جزئی از تئاتر تهران، به همین دلیل اطلاعات چندانی از این تئاتر موجود نیست، می خواستم شما،  یک تاریخچه از تئاتر این شهر و استان را برای ما شرح دهید.
 وی پاسخ می دهد: اگر بخواهیم به تئاتر البرز به صورت استانی نگاه کنیم، تاریخچه ی آن به تئاترهای مذهبی و مناسبتی مربوط می شود و شهرهای معروف در این حوزه نیز، طالقان، نظرآباد، ساوجبلاق و یرقان بوده است که از بین این شهرها طالقان همیشه یکی از قطب های تعزیه کشور به حساب می آمده . هنوز افرادی دراین شهر و البته 3 شهر دیگر وجود دارند که از قدیمی های تئاتر سنتی ایران هستند.  به واسطه ی قدرت نمایش در این شهرها ، تئاتر کرج نیز تحت تاثیر آنها قرار می گیرد و در آن نمایش هایی از همین دست رونق می گیرد. ولی وضع همیشه  به این صورت باقی نمانده و با تغییراتی که در تئاتر تهران به وجود می آید، با توجه به نزدیکی تهران به کرج و استقبالی که مردم کرج از این نمایش ها نشان می دادند، تئاتر کرج نیز دچار تغییر و تحول شده  و به سمت تئاتر تهران می رود. تا 5، 6 سال قبل که آقای قادر اشنا به میدان آمد و مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان البرز شد. ایشان با طرح های نو و خوبی که داشتند، پیشرفت خوبی را در تاتر کرج بوجود آوردند که زمینه مستقل شدن آن هم ایجاد شد. به عنوان مثال :  به منظور متمرکز کردن  تئاتر در کرج، تئاتر شهر را در این شهر  به وجود آوردند و به این صورت، استان البرز، اولین استانی  شد  که بعد از تهران در آن تئاتر شهر وجود داشت.
به این صورت تئاتر کرج ابتدا از تهران تاثیر گرفت ، علاقه مردم به آن بیشتر شد و با همین علاقه دیگر کمتر کسی برای دیدن نمایش به تهران میرفت و همین امر، رونقی را برای این تئاتر به همراه آورد و باعث پیشرفت آن شد.

 زیاد به حرف های او خوشبین نبودیم به همین دلیل سوال بعدیمان را این طور مطرح می کنیم؛ از حرف های شما این طور نتیجه می گیرم که تئاتر در کرج، مطابق سلیقه مردم کرج درست شده، پس اگر این چنین باشد، تئاتر  آنجا حال خوبی داشته و مردم از اکثر نمایش ها به خوبی استقبال می کنند،اما آیا این چنین است؟
آقای سرباز جواب می دهد: درست است، منظور حرف های من این بود که تئاتر کرج، مطابق سلیقه مردم کرج درست شده اما این که مردم در تمام طول سال از  همه ی نمایش ها استقبال کنند، نه این طور نیست و دلایل متعددی دارد که من مهمترین این دلایل را برایتان می شمارم:
1. تئاتر هر شهر باید در بهترین نقطه ی آن شهر قرار گیرد تا مخاطبان زیادی را به سوی خود جلب کند اما تئاتر شهر کرج به لحاظ جغرافیایی در جای خوبی واقع نشده است.
2.دلیل دوم که مهم تر از دلیل اول است این است که دغدغه ی مسئولان شهر کرج مسائل فرهنگی نیست. آنها به همه ی مشکلات شهر فکر می کنند غیر از مشکلات تئاتر. مثلا پارسال به عنوان سال تئاتر انتخاب شد ولی آیا اتفاقی برای آن افتاد؟
 با همه ی این تفاسیر جوان هایی در این شهر وجود دارند که با کم ترین امکانات بیشترین  انرژی خود را می گزارند تا نمایش خوبی را به روی صحنه ببرند.از نظر من کار آنها  قابل تحسین است.

از حرف های دوگانه ی آقای سرباز متوجه شدم که تئاتر کرج حال خوبی ندارد و او بیشتر در قسمت اول حرف هایش آبروداری می کرد به همین دلیل بحث را به سمت امکانات سخت افزاری تئاتر بردم و از او پرسیدم: سالن های فعال و غیر فعال شما برای تئاتر چه تعداد است؟ امکانات این سالن ها به چه صورت بوده؟ و اینکه، آیا در برنامه تئاتر استان،  برنامه ای برای افتتاح سالن تئاتر دارید یا خیر؟
گفت: سالن های فعال ما سالن های مجموعه تئاتر شهر و اداره کل است که روی هم 3 سالن می شود:
ا. سالن اصلی تئاتر شهر با ظرفیت 100نفر
2. پلاتوی رودکی  با ظرفیت 50 نفر
3. و پلاتوی اداره کل با ظرفیت 50 نفر
 امکانات این سالن ها همگی متوسط رو به ضعیف است.
سالن های غیر فعال در کرج زیاد است و از جمله مهمترین آنها سالن های مجموعه شهیدان نجات فلاح است که مالک آن شهرداری بوده ودر بهترین نقطه ی شهر واقع شده است. این سالن ها ابتدا برای تئاتر احداث شده بود ولی حال در آنها کنسرت اجرا می شود.
در مورد سالن های در حال احداث نیز باید بگویم که ما 2 طرح درباره ی این موضوع ارائه کردیم ، طرح اول ،  یک پلاتوی خیلی مجهز و حرفه ای برای اجراست که  در اداره کل قرار دارد و با پیگیری اقای فتحعلی بیگی تصویب شده که به تئاتر داده شود، اتفاق بزرگی در تئاتر کرج محسوب می شود. طرح دوم را اقای سید موسی حسینی کاشانی ، مدیر کل هنرهای نمایشی کرج که خود هنرمند بوده  و  دغدغه اش توجه به زیرساخت هاست ، پیگیری کرده و یک مکان بزرگ را که متعلق به ارشاد بوده برای تئاتر  پس گرفته است. این مکان بزرگ مدت ها به عنوان انبار استفاده میشده و برای راه اندازی مجدد  نیاز به سرمایه نسبتا زیادی دارد که فعلا در دسترس نیست.

سالن های کم تئاتر آن هم با امکانات ضعیف،  در شهری که مردمش علاقه ی فراوان به تئاتر دارند و از لحاظ جمعیت سومین شهر کشور است. تئاتر در کرج می تواند خیلی بیشتر از چیزی که هست بدرخشد و نیاز به توجه دارد.ولی چیزی که بیش از همه چیز درخشان است ، تئاتری های کرج بوده که با تمام این کمبود ها ساخته و دست از تلاش خود بر نمی دارند.

ازین بحث فاصله گرفته و سوال بعدی مان را این طور عنوان کردیم: چه ملاک و معیاری برای دادن سالن نمایش به یک گروه تئاتری وجود دارد؟ و اینکه ایا در این ملاک و معیار از کارگردان های جوان هم حمایت می شود ؟ در صورت دادن سالن نمایش مدت هر اجرای عموم و قیمت بلیط نمایش چه مقدار است؟
گفت: همه جای دنیا دوست دارند تئاتر با پتانسیل خوب و بالایی اجرا رود. به این معنا که آدم های چهره و حرفه ای در کارها فعالیت کنند، ولی این به آن معنا نیست که به جوان ها کار ندهیم .هرکس که قابلیت اجرا بردن نمایش خوبی را داشته باشد برای ما در اولویت قرار می گیرد. من خودم دبیر شورای نظارت هستم و باید بگویم که اگر متن خوبی به دست شورا برسد قطعا از آن حمایت شده تا بتواند برای اجرا آماده شود و وقتی گروه اعلام امادگی کرد شورای نظارت یک بار دیگر در موقع دیدن نمایش کار را مورد ارزیابی قرار می دهد و در صورت مورد قبول بودن، گروه به سراغ اجرای عموم می رود و دیگر پیر و جوان بودن گروه، تفاوتی نخواهد کرد. تعداد اجرا نیز برای همه ی گروه ها بین 10 تا 30 شب است و  قیمت بلیط ها  بین 5 تا 15 هزار بوده و بسته به تبلیغات ، کیفیت کار و چهره داشتن انتخاب می شود.

سوال بعدی ناخود آگاه در ادامه ی این سوال بود: ملاک مردم برای این که به تماشای کاری بروند چیست؟  وجود چهره در نمایش؟ موضوع پرداخت نمایش؟ فصل و سالن نمایش؟ و یا کیفیت خود نمایش؟
گفت: همه ی این ها که نام بردید در استقبال مردم تاثیرگزار است.به عنوان مثال وجود چهره در فروش یک نمایش به شدت مهم و تاثیر گزار بوده، از طرفی موضوع کمدی نمایش ها نیز طرفدار زیادی دارد و تبلیغات نقش به سزایی را ایفا می کند اما همه ی این ها زمانی است که نمایش کیفیت قابل قبولی داشته باشد که در این صورت بدون داشتن موارد دیگر هم مورد استقبال قرار می گیرد، چراکه هر تماشاگر خود به صورت یک بیلبورد تبلیغاتی عمل کرده و می تواند رغبت را برای دیدن نمایشی خاص در چند نفر ایجاد کند و آنها را با خود به سالن تئاتر بیاورد که این نشان از کیفیت خوب نمایش دارد چراکه مردم برای چهره یک بار به سالن می آیند اما ما تماشاگری را داشتیم که برای دیدن نمایشی که اتفاقا محصول جوان ها بود 3شب پشت سر هم برای تماشا به سالن نمایش آمد.

چند سالی می شود که ما در تئاتر تهران شاهد ظهور کارگردان خوب جوانی نیستیم ولی جالب این است که در پرونده ی این  3شهرستان که تا به حال مورد بررسی قرار گرفت، هر 3 معتقد به حمایت از جوان های با استعداد شهرشان بودند و این برای ما از طرفی مایه امیدواری است و نوید تداوم و پیشرفت تئاتر شهرستان هارا دارد و از طرفی هشدار بزرگ برای تئاتر تهران است که شاید اگر دیر بجنبند برای تئاتر با ثابقه اش  قدری دیر شود.