در نمایش هایم رویکرد تحلیل گرایانه دارم

شهرام کرمی درآخرین کار صحنه ایش نمایشنامه «خروس می خواند» را بر اساس شعری به همین نام از نیما یوشیج اجرا کرده است. خروس می خواند اثری در ستایش عشق و امید و انتظار است. بسترنمایش درخصوص رابطه فرزندان یک خانواده است. درباره این نمایش با کرمی گفت و گو کرده ایم که می خوانید:

 

در اغلب کارهای نمایشی شما موضوع اصلی نمایش در باره وضعیت خانواده و تبین روابط بین اعضا آن است. چقدرطرح  این مضمون در نمایشهایتان برایتان جذابیت دارد؟

به طرح معضلات و چالش های اجتماعی در تئاتر دلبستگی دارم. بنابراین اغلب کارهای من بستر رئالیسم اجتماعی دارد و معمولا به روابط بین اعضا خانواده و جایگاه فرد در اجتماع می پردازم.

 

 در دهه اخیر بافت و نوع روابط بین اعضا خانواده دستخوش تغییرات زیادی شده است. در نمایش تان چقر به این مسائل توجه دارید؟

بدون شک نمایش هایم تابع شرایط روز اجتماعی هستند .در روابط خانواده تغییر، تاثیر ورابطه خیلی اهمیت دارد .در آثار نوشتاری واجرایم تلاش کرده ام که به عنوان یک تحلیل گر باشم که روابط خانواده درموقعیت های مختلف نشان می دهم . بهرحال خانواده رکن اساسی هر جامعه ای است .روایط اعضا خانواده در نگاه کلان تر در جامعه هم تسری پیدا می کند . بسته به تناسب موضوعات مختلف نمایش ها یم به سراغ مضمون خاص و ویژه ای رفته ام . در پوتین های عمو بابا به تاثیر جنگ در خانواده پرداخته ام ودرکنارش روابط خانواده قبل از جنگ هم مورد واکاوی قرار گرفته است . دراین نمایش پسری برادرش را در جنگ از دست می دهد و بعد مجبور می شود با همسر برادر شهیدش ازدواج کند. در نمایش شمردن ستاره های شب به روایت داستانی سه اپیزودی پرداختم و آدم های یک جامعه هرکدامشان در یک اپیزود شکل گرفته بودند و این آدم ها تلاش نمی کردند همدیگر را درک کنند . در بلوط های تلخ هم به شکل دیگری به رابطه مادر با فرزند پرداختم. در نمایش خروس می خواند به سه درون مایه مهم ( عشق ، امید و انتظار) پرداختم . مسائلی که همیشه به عنوان یک چالش در زندگی آدم ها وجود دارد .

 

 این انتظارمی تواند در جاهایی امید بخش و در جاهای دیگری امید بخش نباشد؟

امید همیشه توام با یک حس نوید بخش همراه است ، اما وقتی که طولانی می شود می تواند منجر به ناامیدی بشود . اما به هرصورت زوال امید همیشه یک چشم اندازبزرگ زندگی است .  نمایش خروس می خواند و سایر کارهایم به امید بی پایان بشری مرتبط است ، که همیشه میل به رسیدن به آن در تمام آدم ها وجود دارد. امید در زندگی همه ماها یک انگیزه بزرگ است و سعی کردم به صورت دراماتیک به آن بپردازم . نیروی امید می تواند مرگ را هم نابود کند . در خروس می خواند پیرمرد به آخر خط رسیده است و فرزندانش می خواهند او را به آسایشگاه سالمندان ببرند اما همچنان امید دارد که پسر سومش ( کمال ) که به زعم وجوهات استعاری که دارد ،بیاید و او رااز وضعیتش نجات بدهد.

 

آیا در نمایش هایی که روی صحنه اجرا می کنید به ارائه راهکار اعتقادی ندارید؟

در خصوص اینکه هنر چه وظیفه ای دارد . تحلیل های مختلفی وجود دارد .معتقدم هنر وظیفه اش ارائه برشی از زندگی است و تصویر کردن بخشی از یک مقطع زندگی است . این بخشی از زندگی می تواند شامل همه چالش ها و همه امیدها و استیصال ها باشد . با اثر هنری می شود به آگاهی رسید ومی توانیم تصویر درستی از زندگی ارائه کنیم .اگر قرار باشد در یک اثر هنری به شکل مستقیم در خصوص موضوعی اظهار نظر کنیم . در این صورت است به جای اجرای نمایش ،کتاب و یا مقاله بنویسم و در محافل اجتماعی سخنرانی کنیم . وطیفه هنر ارائه و صدور پیام ، نصیحت و موعظه نیست .هنر وهنرمند باید شرایط را تحلیل کند . من هیچ وقت در نمایش هایم حکم قطعی صادر نکرده ام و امیدوارم مخاطب نمایش خروس بعد از دیدن نمایش ، به حس خوبی از روابط بین خانواده برسد .  

 

جشنواره تئاتر شهر به پنجمین دوره برگزاریش نزدیک شده است. جشنواره به چه میزان به اهدافش رسیده است؟

رویکرد وهدفمان از برگزاری جشنواره تئاتر شهرحمایت از گروه های جوان تئاتری است و خیلی از آثاری که در جشنواره حضور داشتند بعدا توانستند اجراهای موفقی در سالن های تئاتری در سطح شهر داشته باشند .آلان هم در چند بخش که آثار منتخب در جشنواره معرفی شده اند ، تعداد زیادی جوان مستعد در این بخش ها حضور دارند . بزرگترین حسن دوره پنجم جشنواره ، ضمن معرفی درست جشنواره بین اهالی هنر و تئاتر، به وجود آمدن حس اعتماد اینها به جشنواره است و در کنارش هر دوره این جشنواره شاهد ظهور بروز و استعدادهای خوبی هستیم.که آینده تئاتر را تامین می کنند . در دوره پنجم جشنواره تئاتر شهر شاهد اثرات گسترش مدارس تئاتری در سطح فرهنگ سراها هستیم. که در این مدارس نسبت به آموزش جوانها در بحث تئاتر اقدام می شود . در این مدارس مدرسان بزرگ تئاتری به تدریس می پردازنند .همه آموزش ها هدفمند به روز است. در ضمن سیاست گذاری به گونه ای انجام شده که تولیداتی مرتبط با موضوع جشنواره (با محوریت مسائل شهری و زندگی) در بخش های مختلف حضور دارند.

 

گفت و گو از احمد محمد اسماعیلی