درتئاترما جای خالی نمایش های شاعرانه احساس می شود

از جمله کارهای وی در زمینة نویسندگی و کارگردانی تئاتر، نمایش غروب یک برکه است که رتبة اول نمایشنامه‌نویسی را در آمریکا را کسب کرده است ، استان آدم ، خرمشهر عزیز،آذر و عطف به سبرو اسفندیارسایر کارهای مهم کارنامه کاری فرخی هستند. فرخی دستی در تدریس و نوشتن هم دارد و آثاری نظیر بداهه پردازی اصلی از جریان خلاق نمایش را به چاپ رسانیده است.  همچنین فرخی در زمینه سینما نیز فعالیت داشته دو فیلم 16 میلیمتری کار کرده و در جشنواره فیلم وحدت نیز جوایزی گرفته است و در فیلم هدایت ساخته حاتمی‌کیا به عنوان دستیار کارگردان فعالیت داشته است و فیلم سینمایی یحیی را ساخته است .نمایش «علی کوچیکه »را حسین فرخی بر اساس نوشته سارا تقوی براساس شعری به همین نام از فروغ فرخزاد نگاشته شده را روی صحنه اجرا می کند . علی کوچیکه، علی بونه گیر نصف شب از خواب پرید... چشماشو هی مالید با دس... سه چار تا خمیازه کشید... پا شد نشس... چی دیده بود؟ چی دیده بود ؟ خواب یه ماهی دیده بود... نمایش واگویه ی مادر علی کوچیکه است. مدرسه، همسایه ها، خانم معلم و در و دیوار انگار روی سر زن هوار شده اند. نگاه های هراسناک مردانی که هر لحظه می خواهند او را مانند کبوتری بال و پر شکسته به دام بیاندازند.در نمایش سارا تقوی به عنوان بازیگر و نویسنده ، احمدرضا آخوندزاده به عنوان دستیار کارگردان، ناصر عرفانیان عکاس و مریم ستاری روابط عمومی و تبلیغات حضور دارند.علی کوچیکه از 31 شهریور ماه هرروز ساعت 18 به مدت 50 دقیقه در خانه نمایش پذیرای علاقه‌مندان به هنر تئاتراست. با فرخی در باره اجرای نمایش مونولوگ و استفاده از شعر در اجرای نمایش گفت وگویی انجام داده ایم.

 

شعر نو چقدر کارکردهای استفاده در تئاتر را دارد و چرا کمتردر تئاتر مورد استفاده قرار گرفته است؟

شعر نظیر سایر پدیده هایی که درعالم هنر وجود دارد ، قابلیت استفاده در تئاترو تصویررا دارد. به طورمثال یکی از شعرهای بلند نیما(خانه سرولی) ساختار یک نمایش نامه را دارد. اگربه دوران کهن تر برگردیم شاهنامه فردوسی هم محل ارجاع خوبی برای اقتباس در تئاتراست . یکی از ویژگی هایی که درشعر وجود دارد ایماژهای بصری است و شعر تصویرسازی انجام می دهد ودر ذاتش جنبه های نمایشی زیادی دارد.هر کسی که شعری را می خواند می تواند برای خودش تصویر سازی کند. معتقدم شعرای معاصر مثل اخوان ثالث ، شاملو، فروغ فرخ زاده  اولین کارشان نمایش اجرا کردن با کلماتی است که می سرایند. اگرهم در این حوزه کم کاری صورت می گیرد بیشتر برمی گردد به تنبلی ما نویسندگان و کارگردان های تئاتر . تبدیل به آدم هایی شده ایم که به میراث فرهنگیمان بی اعتنا شده ایم وهمه توجه مان به نمایش نامه های غربی است ، که البته مورد نیاز است و باید با رعایت اعتدال به سمت اقتباس برویم.

 

شما چگونه به سراغ اجرای متنی بر ساس اشعار فروغ فرخزاد رفتید؟

این نمایش پایان نامه کارشناسی ارشد سارا تقوی بود که از دانشجویانم است و تصمیم گرفتیم این پایان نامه را به اجرای عمومی برسانیم. سارا تقوی متن را خودشان بر اساس شعرعلی کوچولونوشته اند. البته در متن نوشته تقوی به تمام جزئیات شعری اثر فروغ فرخزاد پرداخته نمی شود. زیرا بخش هایی از این شعر پر از ایماژهای تصویری خاص است که  درفضای ذهنی علی رخ می دهد و به نوعی سارا تقوی از شعر علی کوچولو ایده گرفته است و تلاش کرده است  بر اساس زندگی فروغ فرخزاد این متن را برای اجرا آماده کند .معتقدم درتئاترما جای خالی نمایش های شاعرانه احساس می شود.

 

 چگونه برای اجرای نمایش از ساختار مونولوگ استفاده کردید؟

 این سومین نمایش مونولوگی است که روی  صحنه اجرا کرده ام. اولین تجربه ام نمایش آذر بود که بر اساس متن نوشته دکتر پور رضائیان اجرایش کردم و درباره زندگی زنی است که در زمان چنگ به عنوان پرستار درجبهه ها حضور دارد و صورتش آسیب می بیند وبا تعبات چهره اش درگیرمی شود.کار دیگرم ( عطف به سبز)که آن را هم دکتر رضائیان نوشته است در باره یک تعزیه خوان است که از شمر خوانی خسته شده است و دوست دارد موافق خوان باشد. متقدم در تئاترمی توانیم با امکانات اندک نمایش های مونولوگ را اجرا کنیم. البته مکبث و رومئو وژولیت را با دو شخصیته روی صحنه برده ام.

 

 یکی از ایده های خوب کارگردانی در نمایش استفاده از ویدئو پروداکشن بود . به چه دلیل کمتر در طول نمایش از این امکان بهره گرفتید؟

 در کارهای مونولوگ تمام تمرکز و توجه روی بازی بازیگراست و استفاده ازعناصری مثل همین ویدئو پرداکشن در حکم ابزارهای مکمل محسوب می شوند و دوست ندارم با استفاده بیش از حد از این امکانات تمرکز تماشاگر از بازی بازیگر منحرف بشود. جاهایی در نمایش از ویدئو پرداکشن استفاده کرده ام که مناسب و به جا بود ومی توانستم بیش ازچهاربازی که از ویدئوپرداکشن استفاده کردم ،با زهم از آن استفاده کنم.

 

در بخش هایی از نمایش به سراغ نوستالوژی بازی با شرایط زیست آدم ها در دهه چهل رفتید. ان رویکرد را چگونه مورد استفاده قرار دادید؟

 در کارهای مونولوگ ابزاری که بازیگردراختیار دارد محدود است و در کنارش باید استفاده بهینه از این ابزار انجام بدهد و بی خود صحنه را شلوغ نکند . آلان در جرا یک چتر ، یک کلاه بافتنی زمستانی ، یک چادر و دفتر و مداد داریم و به شدت در این حوزه مینی مال عمل کردم ودر بخش های مختلف بنا به موقعیتی که به وجود می آید بازیگر از این ابزار استفده می کند. جایی دفتر درحکم سینی چای و شربت مورد استفاده قرار می گیرد و جایی هم بازبگر با کلاه سر گذاشتن می رود در قالب شخصیت علی کوچولو . سعی کردم همه چیز در صحنه کار بردی باشد و بازیگر هم قرار نیست یکسان حضور داشته باشد و لحظه به لحظه پاساژ حسیش را تغییر می دهد.

 

 گغت وگو از احمد محمد اسماعیلی