بازشناسی یک اثر منتشر شده
کتابی در باب نمایشنامهنویسی و با محوریت جنگ
«هنر نمایشنویسی جنگ» اثر داوید لسکو و با ترجمه نادعلی همدانی سیزدهمین کتاب از مجموعه «تئاتر امروز جهان» است که زیر نظر قطبالدین صادقی منتشر شده است.
به گزارش ایران تئاتر به مناسبت هفته دفاع مقدس کتابی را در این حوزه برای معرفی در نظر گرفتهایم؛ کتاب «هنر نمایشنویسی جنگ». این کتاب را داوید لسکو؛ پژوهشگر و مدرس تئاتر و نمایشنامهنویس فرانسوی نوشته است که توسط نادعلی همدانی ترجمه و از سوی انتشارات قطره منتشر شده است.
داوید لسکو در «هنر نمایشنویسی جنگ»، نمایشنامههایی از 10 نمایشنامهنویس مدرن و معاصر چون راینهارد گورینگ، آرمانگاتی، کاتب یاسین و پیتر وایس را تحلیل میکند. او در این میان، به مقابله آنها با تئوریها و فلسفههای بزرگ سون تسو، ماکیاول، کلوسویتز، مائوتسه تونگ و فوکو میپردازد.
نویسنده با تفکر روی تئاتر و اندیشه برشت، دو مقوله اصلی این نوع آثار را از هم تفکیک میکند؛ نخست، نمایشنامهنویسی «عمل جنگی» و دوم، نمایشنامهنویسی «حالت جنگی». البته خود لسکو معتقد است که نمایشنامهنویسی حالت جنگ امروزه بیشتر روی صحنه میآید و «خود جنگ» را نشان نمیدهد بلکه فرآیندهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی که شرایط جنگ را فراهم میآورند، نشان میدهد.
نویسنده در کتاب این موضوعات را طرح میکند: نمایشنامهنویسی مدرن و معاصر جنگ، نمایشنامهنویسی «عمل جنگی» (ابداع نمایشنامهنویسی مدرن جنگ، نمایشنامهنویسی جنگ کامل، نمایشنامهنویسی و جنگ چریکی) و نمایشنامهنویسی «حالت جنگی» (نمایشنامهنویسی اکسپرسیونیستی جنگ، نمایشنامهنویسی جنگهای داخلی، و نمایشنامهنویسی جنگهای گذشته و حال و آینده).
در توضیحات پشت جلد این کتاب آمده: «داوید لسکو، بحران درام در قرنهای نوزدهم و بیستم را از زاویه بسیار عجیبی بررسی میکند: نمایشنامهنویسی جنگ از کلایست یا موللر و باند. تئاتریکردن جنگ تا چه اندازه برای ایجاد دگرگونیهای عمیق در فرم دراماتیک آمادگی دارد؟ تولید درامپردازی جنگ آیا واردکردن جنگ در درامنویسی نیست؟ اینها سوالهای اساسی است که کتاب حاضر مطرح میکند و پاسخ میدهد.»
داوید لسکو؛ پسر کمدین معروف ژان لسکو سال 1971 در فرانسه به دنیا آمد. این پژوهشگر تئاتر که از سال 1999 در دانشگاه پاریس، تئاتر تدریس میکند، علاوهبر نمایشنامهنویسی به کارگردانی و ساخت موسیقی نیز پرداخته است.
نادعلی همدانی؛ نویسنده و مترجم ایرانی سال 1312 در اردبیل متولد شد. همدانی؛ نخست در روزنامه کیهان و سپس در مؤسسه اطلاعات بهعنوان نویسنده، خبرنگار و قصهنویس فعالیت خود در حوزه مطبوعات را آغاز کرد. در ۱۳۴۵ به استخدام این سازمان درآمد و تا سال ۱۳۴۹ بهعنوان نویسنده و تهیهکننده تلویزیونی کار میکرد. در اواخر آن سال، به انتشار هفته نامه «تماشا» کمک کرد وسپس سردبیر این نشریه تلویزیونی شد و تا سال ۱۳۵۴ دراین سمت مشغول کار بود و درضمن در دانشکده هنرهای دراماتیک ادامه تحصیل میداد. او پس از دریافت مدرک لیسانس، به عنوان بورسیه تلویزیون عازم فرانسه شد وتحصیلات عالی خودرا دررشته پژوهشهای تئاتری (گرایش تلهتئاتر) را تا پایه دکترا در دانشگاه سوربن پاریس ادامه داد. نادعلی همدانی مدتی هم در دپارتمان تئاتر دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران تدریس می کرد. او تدوین بخشی از مقالههای مربوط به کتابهای تئاتر را برای فرهنگ آثار بر عهده داشت. همدانی یکم اسفندماه ۱۳۸۷ دار فانی را وداع نمود. نادعلی همدانی فعالیتهای بسیای در حوزه تئاتر انجام داده است که از آنجمله میتوان به تهیه، کارگردانی وضبط تلهتئاترهای «تفنگ و شاخه زیتون»، «نستوه (درباره زندگی شهید مدرس)»، «گتو (درباره کشتار یهودیان در آلمان زمان هیتلر»، ترجمه آثاری همچون «نیرنگهای اسکاپن» اثر مولیر، «ماجراهای جاویدان تئاتر» اثر گی لکلرک و کریستف دسولیر، «تئاتر پستدراماتیک» اثر هانس تیس له من» و ... اشاره کرد.
کتاب «هنر نمایشنویسی جنگ» کتاب سیزدهم از مجموعه «تئاتر امروز جهان» است که زیر نظر قطبالدین صادقی؛ مترجم، نمایشنامهنویس، کارگردان و مدرس تئاتر منتشر میشود. این کتاب که برای نخستینبار سال 2001 در فرانسه منتشر شد، توسط نادعلی همدانی ترجمه و سال 83 از سوی انتشارات قطره منتشر شد اما استقبال از این کتاب سبب شد که این اثر در سال 94 به چاپ دوم برسد.
«هنر نمایشنویسی جنگ» دیماه سال 94 و با تیراژ 200 نسخه، در 266 صفحه و با قیمت 15 هزار تومان توسط انتشارات قطره منتشر شده و در دسترس علاقهمندان است.