در حال بارگذاری ...
گفت وگو با نادر برهانی مرند نویسنده و کارگردان نمایش سردار

به دنبال خنده حساب شده تماشاگر بودم

نادر برهانی مرند دارای مدرک کارشناسی نمایش با گرایش ادبیات نمایشی از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر؛ وکارشناسی ارشد نمایش با گرایش بازیگری و کارگردانی از دانشکده سینما و تئاتر دانشکده هنراست

او بیش از دو دهه است که در تئاتر حضور موثری دارد و نمایش های ایرانی و اقتباسی ارزشمندی را روی صحنه کارگردانی کرده است و در کنارش در رادیو نیز به عنوان هنرمندی برجسته شناخته می شود.  کارگردانی نمایش”جزیره“نوشته”آثول فوگارد“؛ تهران، دانشگاه تهران، تالار تجربه ، کارگردانی نمایش تلویزیونی”یک راز کوچک“،نگارش نمایش عروسکی”تنهاترین زیبای مرده“به کارگردانی”آزاده انصاری ، کارگردانی نمایش”شکارگاه ممنوع“؛ تهران، تئاترشهر، نگارش و کارگردانی نمایش”چیستا“؛ تهران، تئاترشهر، و کارگردانی نمایش”پاییز“؛ تهران، تئاترشهر، کارگردانی نمایش رمولوس کبیر از جمله کارهای شاخص کارنامه کاری برهانی مرند محسوب می شوند. دریافت جایزه دوم نمایشنامه نویسی وسوم کارگردانی از جشنواره تئاتر فجر برای نمایش”پاییز“،دریافت جایزه سوم کارگردانی از جشنواره تئاتر فجر برای نمایش”تیغ کهنه“؛ دریافت لوح تقدیر بازیگری از جشنواره تئاتر فجر برای بازی در نمایش”شبهای آوینیون“؛از جمله جوایزی است که برهانی مرند به دست آورده است. برهانی یرند عضو گروه تئاتر معاصراست. نمایش سردار برهانی مرند ساختار سیال ذهن در باره زندگی یک سردار دوران دفاع مقدس دارد . عوامل تولید نمایش عبارتند از:،مجری طرح هادی عامل، دراماتورژ فرهاد امینی، طراح صحنه‌ سعید حسنلو، موسیقی ابراهیم اثباتی، طراح لباس فرزانه عاقلی ، مدیر تولید امین رهبر،مشاور امور هنری وحید لک،حجت علیخانی، مدیر اجرایی حسن عابدی، برنامه ریز فرهاد امینی، دستیار اول کارگردا: امین رهبر، دستیار دوم کارگردان فرشته قاسم پور، مدیر صحنه محمد صمدی، منشی صحنه مونا عباسی، طراح پوستر و بوروشور وحید میثاقی، طراح گریم ماریا حاجیها ، طراح نور بابک شاه علیزادگان، عکاس امیر خدامی، مهدیه خالقیان، محمدرضا کریمی، ساخت تیزر نیما اقلیما، .این نمایش که از جمله آثار پر مخاطب یازدهمین دوره جشنواره رضوی بوده با نقش آفرینی هنرمندان مطرحی چون هدایت هاشمی، نسیم ادبی، احمد کاوری، میرطاهر مظلومی، فریدون محرابی، سید علی صالحی، ناهید مسلمی و حسین پاکدل هر شب در ساعت ۱۹:۳۰ اجرا می شود. با برهانی مرند در باره اجرای نمایشش گفت وگویی انجام داده ایم.

 

یکی از چالش هایی که ساختار سیال ذهن دارند این است که ممکن است برخی از تماشاگران نتوانند با آن ارتباط برقرار کنند . در نمایش سردار با این مسئله چگونه کنار آمدید؟

نمایش سردار پنجمین تجربه ام در اجرای نمایش سیال ذهن است و تقریبا جزو ویژگی نمایشی آثارم است .تجربه کار با آرتور میلر و اجرای نمایش مرگ فروشنده و دراماتورژیش برایم یک اتفاق مهم بود و تغییری در نوع نگاه من به ساختار در نمایش هایم منجر شد. بعد از آن این تاثیرات ادامه داشت. به همین دلیل من با این چالش آشنا هستم .

 

اما مخاطبانان نمایش سردار از نمایش هایی مثل مرگ دستفروش عام تر هستند؟

وقتی با این ساختار کار می کنید ، می دانید که مخاطب یک کم با هوش تر را مد نظر دارید.در سردار آگاه بودم که نمایشم مخاطبان وسیع تری دارد . بنابراین با تماشاگر عادت کرده ای  با این ساختار مواجه نبودیم. بنابراین طوری ساختار نمایش را طراحی کردیم که بنا به فراخور هوش تماشاگر، عده ای در ده دقیقه نخست متوجه این فضا بشوند و برخی در بیست دقیقه و برخی درانتها متوجه بشوند . بنابراین کار طوری مهندسی کردیم تا هر زمانی که مخاطب متوجه این وضعیت شد چیزی را از دست ندهد .و لذتش را از دیدن نمایش ببرد . بنابراین در نهایت  همه مخاطبان قصه را متوجه می شوند.

 

در اغلب نمایش هایی با مضمون دفاع مقدس زن ها حضور حاشیه ای دارند. اما در سردار سه شخصیت زن بسیار کنشمند و پر رنگ در درام حضور دارند؟

درکلیت در نمایش نامه نویسی در بارهپردازش شخصیت های زنان دچار مشکل هستیم و نمایش نامه نویسی معاصر در پرداخت جهان زنانه الکن است . این چالش حتی در نمایش نامه هایی که توسط خانمها هم نوشته شده قابل رویت است. در نمایش نامه های خود من هم چنین نقدی وارد است. موقع نوشتن می دانم قرار است یک بانوی بازیگر نقش را بازی می کند و همیشه دوست دارم که بانوانی که در نمایش هایم بازی می کنند این نقد را ابراز کنند و برخی هاشان معترض شوند چرا شخصیت های زنان کم رنگ و ناشناخته هستند . این اتفاق باعث می شود محکم تربه این کاراکترها نگاه کنم . معمولا شخصیتهای زنان نمایش هایم درآمدن های بازیگران شکل می گیرند. اگر این بازیگران ، بازیگران باهوشی باشند از من طلب شخصیت پردازی درست تری می کنند و ازشان هم می خواهم که شما باید این موجودات ناقص درکه از ذهن مردانه من بیرون آمده اند را کامل کنید ووجوه ناشناخته زنانه شان را شما باید پر رنگ کنید .به طور مثال نسیم ادبی خیلی در این بحث به من کمک کردو کلا بازیگران زن نمایش  لطف زیادی داشتند و من در اینجا از آنها تشکر می کنم . نسیم ادبی در مقام یک بازیگر پژوهشگرو مولف باعث شدتا با ارائه نظرات متنوع شخصیت مریم را قوام ببخشد.

 

در بحث استفاده از لهجه به چه مسائلی فکر کردید؟

 

موقعی که بخواهید برای تطلیف داستان تلخ نمایش از لهجه استفاده کنید تماشاگر فرصت  زدن یک لبخند را را به دست می آورد و راحت تر با فضای نمایش ارتباط برقرار می کند .البته نخواستم به ذائقه سطحی مخاطبان باجی بدهم . من در سن و سالی هستم که باهوش تر از این حرفها هستم که نفهمم فلان صحنه لهجه به سمت لودگی می رود و یا نه ،اگر به کارنامه کاری من نگاهی داشته باشید متوجه می شوید که هیچ وقت از لهجه استفاده سطحی و دم دستی انجام نداده ام . اندازه مطایبه و طنز که در نمایش ارائه می شود حساب شده است.و هیچ کاراکتری را در حد تیپ قرار ندادم. حاج آقا کمالی که لهجه اش از سایر کاراکترها پر رنگ تر است آدم فرزانه ای  است که به شعر پارسی هم احاطه دارد .من در اجرای نمایش به دنبال خنده حساب شده تماشاگر بودم.

 

دراین مدتی که از اجرای سردار می گذرد با نقدهای متفاوتی روبه رو بوده اید این نقدها را چگونه ارزیابی می کنید؟

 

نمی خواهم درمقام پاسخ برخی از نقدها بربیایم. برخی از این دوستان سردار را با کارهای قبلی من مقایسه می کنند و فراموش می کنند من همان آدم سابقم و هیچ اتفاق خاصی رخ نداده است. در روزگاری که نمایش نامه ها  آتلیه ای ، کوچک و سطحی هستند .مدعی هستم نمایش نامه  نمایش سردار یک اثرکامل حداقل در قیاس با سایر کارهایم است و پنج ماه نوشتنش زمان برده است . درونش حساب و کتاب وجود دارد . تاسف می خورم برای دوستانی که فهم نمی کنند در سردار با نمایش نامه کامل وجامعی مواجه هستند. در این روزگارکه خیلی ها به راحتی از سختی نوشتن می گذرند . نمایش سردار کاراکتر دارد و کنش هایشن حساب شده است . کار قصه  ،خرده داستان دارد و تفسیر پذیر است. دقیقا روی چنین ویژگی هایی کار کردیم . کاری که تفسیر پذیر باشد اصلا سفارشی نمی تواند باشد. هیچ کسی هم سفارش اجرای این نمایش را به من نداده است. این کار براساس سفارش تعهد اجتماعی ما است  که در طول سالها در ژانرهای مختلف کارکرده ام خودش را نشان داده است. شاید متعهدانه ترین کارم باشد. من برای خوشایند هیچ کسی ننوشته ام. در وهله اول خودخواهانه برای خوشایند خودم نوشته ام و ادای دینی به جریانی و کسانیکه کرده ام که آلان فراموش شده اند وامنیت و آسایشمان را مدیون آنها هستیم. ترس از انگ خوردن ها باعث نمی شود شجاعانه  و صادقانه در باره اینها ننویسم. خوشحالم بگویم کار ما از سفارش جلو افتاد. کاری را انجام  دادیم و دوستان آمدند دنبالش .نمایش سردار طیف مخاطبان فراگیری دارد.

 

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی 




نظرات کاربران