گفت وگو با کاظم سیاحی بازیگر نمایش هاروی
ال وود دنیا را یک جور دیگر می بیند
کاظم سیاحی درسال های اخیر با انتخاب های درستش توانسته است نقش های ماندگاری به خصوص در تئاترایفا کند و چند ماه قبل درنمایش صوراسرافیل شمایل قابل باوری از یک کهنه سرباز به ته خط رسیده جنگ جهانی دوم را ارائه کرد.
سیاحی در نمایش هاروی در نقش آل وود آدمی که خوش‌بین و خوش‌قلب است را به شایستگی ایفا می‌کند. شخصیتی که به نظر می‌رسد کودک درون قوی دارد. سیاحی از اواخر دهه هفتاد کارش را با دستیار کارگردانی در نمایش‌هایی مثل قهوه تلخ به کارگردانی شبنم طلوعی در کنار بازیگرانی مثل کوروش تهامی آغاز کرد و سال‌ها است در سطح اول تئاتر فعالیت می‌کند و این اواخر هم در نمایش نگاهمان می‌کنند بازی‌های متفاوتی از خودش ارائه کرد. او در زمینه‌های صداپیشگی، عروسک‌گردانی، بازیگری و کارگردانی تئاتر ایرانی فعالیت می‌کند. وی فارغ‌التحصیل بازیگری از دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران است. او صداپیشهٔ شخصیت جیگر درمجموع تلویزیونی کلاه قرمزی است. کاظم سیاحی همچنین در فیلم سینمایی شهر موش‌های ۲ صداپیشگی دو شخصیت را بر عهده داشته است. بزغاله‌های عاشق، پیاده‌های ساده، امروز دوستت ندارم، خواب‌های خاموشی، تن‌تن و راز قصر مونداس، باغ آلبالو، درام‌های زندگی، پدرخوانده ناپلی، صبح روز چهلم، بی‌خانمان، شعبده و طلسم، جنگ کور، کوچه اقاقیا کارآگاهان، داوران، آن‌سوی بهشت، طبقه‌ی حساس. یادداشت‌های یک زن خانه دارد ازجمله کارهای مهم کارنامه بازیگری سیاحی محسوب می‌شوند. سیاحی با بزرگانی مثل کمال تبریزی، ایرج طهماسب و مسعود کرامتی همکاری داشته است. نمایش هاروی داستان مردی است که با خرگوش بسیار بزرگی دوست می‌شود که از چشم دیگران ناپیدا است و به‌جز این مرد، کسی نمی‌تواند او را ببیند. نمایش هاروی به کارگردانی ملودی آرام نیا آذرماه در سالن استاد ناظر زاده مجموعه ایرانشهر به روی صحنه رفته است. مهدى بجستانى، شقایق دهقان و مسعود کرامتى بازیگران این اثرند. با سیاحی درباره ابعاد و مختصات نقش آل وود گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.
در این چند سال اخیر در کار بازیگری پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای داشتید، چقدر از این روند احساس رضایت دارید؟
من کارم را آهسته و پیوسته از دوران دبیرستان و در حوزه تئاتر شروع کردم. بازیگری دغدغه اصلیم است و تئاتر خوانده‌ام. در این شرایط کاری برای اینکه بتوانید در کارتان استمرار داشته باشید. باید به سایر فعالیت‌های کاری هم بپردازید. البته همیشه تلاش کرده‌ام با گزینه کاری نقش‌های خوب و مؤثر را بازی کنم. برای من این نکته مهم است که اتفاقات خوب کاری برایم رخ بدهد و دیر و یا زودش اولویتی ندارد. به‌هرحال در بازیگری همه‌چیز در اختیار و طبق میل بازیگر نیست.
تفاوت میان دو نقش که در نمایش‌های صوراسرافیل و هاروی که بازی کرده‌اید، چقدر برایتان جذابیت دارد؟
همیشه به‌گونه‌ای نقش‌هایم را انتخاب می‌کنم که این تنوع نقشی وجود داشته باشد. دوست ندارم بازیم را مدام در نقش‌های واحد و یکسان در کارهای مختلف تکرار کنم. همیشه به جنس و جور دیگری بازی کردن فکر می‌کنم. ممکن است در برخی از کارهایم این خواسته‌ام محقق نشود. برای من لذت بازیگری در ایفای نقش‌های متفاوت است.
آیا قبل از بازی در هاروی با آثار مری چیس آشنا بودید؟
نه آشنایی نداشتم. موقعی که دو سال قبل ملودی آرام نیا این متن را نمایش‌نامه خوانی کرد. به نظرم رسید متن خوبی است و قابلیت‌های اجرای صحنه‌ای را دارد.
آیا آل وود قهرمان اصلی نمایش هاروی است؟
من تصور می‌کنم خود شخصیت هاروی قهرمان اصلی نمایش است.
هاروی در نمایش شخصیتی است که حضور فیزیکی ندارد؛ اما آل‌وود در طول نمایش حضور فیزیکال دارد و محور ماجراها است؟
چیزی که باعث تحول در آل‌وود شده است شخصیت و رفتارهای هاروی است. و بنابراین آل وود تحت تأثیر رفاقتش با هاروی این کنش‌های مثبت اندیشی و تحول شخصیتی را پیداکرده است.
به نظر می‌رسد با مرگ مادر، آل وود میزان وابستگی‌اش با هاروی دوچندان شده است؟
نمی‌خواهم خیلی ریز و تخصصی در بحث روان‌شناسی شخصیت آل وود ورود داشته باشم.
باید در نظر بگیرد نمایش هاروی یک درام روان‌شناسانه کامل است؟
نظرتان درست است. من دائم‌الخمر بودن آل وود را در این توجه زیاد به هاروی تعیین‌کننده می‌دانم. اگر بخواهیم از منظر روان‌شناسی به قضیه نگاه کنیم. اصولاً بیمارانی که مشکل آل وود رادارند ممکن است شخصیت تخیلی را برای خودشان متصور شوند. هاروی خرگوش بزرگی که پوکا نامیده می‌شود. پوکا شخصیت قدیمی دارد و برخی از آدم‌ها این خرگوش بزرگ سفید 6 فوتی را می‌بیند و معمولاً هم وحشتناک است.
آیا در غرب یک نگاه اسطوره‌ای به پوکا وجود دارد؟
نه بحث نگاه اسطوره‌ای در میان نیست و خیلی‌ها اذعان دارند که این موجود را دیده‌اند. و ترسناک بودنش برای همه مصداق ندارد. برای آل وود پوکا یک موجود مهربان و دوست‌داشتنی است. در ادامه بحث قبلی هم می‌توانیم این برداشت را داشته باشیم که پوکا جای خالی مادر را برای آل وود پر می‌کند؛ اما در متن اثر زیاد به این ویژگی پرداخته نمی‌شود.
تنها آدم مثبت اندیش نمایش آل وود است که همه اختیار زندگی‌اش را در اختیار خواهرش قرار داده است؟
من هم با این نظر موافقم وال وود تنها شخصیتی است که بر ساس منافعش حرکت نمی‌کند. برخلاف خواهر و یا دکترچاملی که خیلی سریع برای تأمین منافع تغییر رویه می‌دهند. آل وود دنیا را یک‌جور دیگر می‌بیند و عاشق معاشرت کردن با آدم‌ها است.
یک روحیه خیامی وار و دم را غنیمت شمردن دارد و در لحظه زندگی می‌کند؟
آدم اهل حساب‌وکتابی نیست. معتقدم آل وود هوش و ذکاوتی هوز در درونش وجود دارد و به نیت آدم‌ها واقف است.
آیا در جنس بازی‌تان به سمت بازی تیپ – شخصیت رفتید؟
مهم‌ترین چیز برای من در بازی حال آل وود بود و حس سرخوشی که دارد و با حضورش در جمع این حس را به سایرین هم تعمیم می‌دهد. دربازی هم یکجاهایی به تیپ نزدیک شدم و در لحظاتی هم بازیم رفت به سمت شخصیت‌پردازی و آل وود باکار بردن عبارت خوشایند در مورد ویژگی‌های مثبت آدم‌های دور و برش به آن‌ها روحیه و اعتمادبه‌نفس می‌دهد.
سال‌ها با گروه ایرج طهماسب در مجموعه کلاه قرمزی کارکردید. این همکاری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اینکه چگونه با عروسک جیگر همراه شده‌ام، به دلیل علاقه‌ای است که به این کار داشتم. وقتی کاری را قبول می‌کنم، سعی می‌کنم وظیفه‌ام را به بهترین شکل انجام بدهم. این اتفاق برای صداپیشگی عروسک جیگر هم افتاد. و تلاش کردم طوری به‌جای این شخصیت حرف بزنم که برای مخاطب باورپذیر باشد؛ بنابراین کارم را طبق مشخصاتی که ایرج طهماسب و حمید جبلی می‌خواستند، انجام دادم.
مدتی قبل در فیلم سینمایی ارزشمند و دفاع مقدسی اروند هم نقش یک رزمنده را بازی کردید؟
من با جنگ بزرگ شدم و با آن عجین و همراه بودم و جنگ روی زندگی‌ام اثرات زیادی داشت. نگاه کارگردان هم خیلی ارزنده و واقع‌گرایانه و درست بود و با دیده احترام و حق‌شناسی نسبت به آدم‌های دوران جنگ و رفتار و کردارشان را در فیلمش روایت کرد و حس و حالش نسبت به آدم‌های جنگ واقعاً زیبا و انسانی است و به آن علاقه دارم. به‌هرحال پوریا آذربایجانی این افتخار را داشت که سال‌ها با یکی از بزرگان سینمای جنگ رسول ملاقلی پور همکاری کرده باشد و باعث افتخارم است که در اروند بازی کردم و توانستم نقشی از آدم‌های ایثارگر آن دوران را ایفا کنم.
گفت‌وگو از احمد محمد اسماعیلی
