تهران در ایام جشنواره تئاتر فجر 2000 مهمان دارد

به گزارش ایران تئاتر، در ابتدای نشست ویدئویی از تمام آثاری که در بخش‌های مختلف سی و پنجمین جشنواره فجر حضور دارند، پخش شد و سعید اسدی دبیر جشنواره با تسلیت هفتمین روز درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی گفت: ‌«اصلی‌ترین چیزی که در این رویداد هنری مدنظر داشتیم، این بود که جشنواره محدود به 10 روز نباشد و در طول سال تقسیم شود. برای رسیدن به این هدف برنامه‌ریزی‌هایی داشتیم. کارگاه‌ها و نمایشنامه‌خوانی و جلسات نقد و بررسی انجام شد. همچنین همایشی با همکاری انجمن هنرهای نمایشی هر استان با حضور بیش از 60 کارگردان برگزار کردیم که رخداد بزرگی بود. هفت استان در فجر استانی میزبان نمایش‌هایی از مناطق مختلف کشور بودند. فکر می‌کنم از این راه نشاط خوبی در فضای جشنواره ایجادشده است. این برنامه در پی تور تئاتر است که به دنبال ادامه آن هستیم».

او با اعلام آمار و ارقامی از آثار راه‌یافته به جشنواره، گفت:‌«130 نمایش در جشنواره داریم و 19 اثر غیر ایرانی در بخش بین‌الملل اجرا می‌شود. 17 نمایش صحنه‌ای و 2 نمایش محیطی. ما امسال میزبان نمایش‌هایی از کشورهای ترکیه، گرجستان، لهستان، هلند، سوییس، بلغارستان، نروژ، اسپانیا و یونان هستیم که برنامه گروه یونانی پژوهشی است و مشارکت مخاطبان را هم به دنبال خواهد داشت. این اثر رابط بین فرهنگی ایجاد می‌کند و داستان اودیسه و شاهنامه فردوسی و حماسه اساطیری را در قالب پژوهشی ارائه خواهد داد. از 130 اثر، 111 اثر ایرانی است که ازاین‌بین هم 72 نمایش صحنه‌ای و 32 نمایش محیطی- خیابانی است. فکر می‌کنم تئاتر خیابانی یکی از مؤثرترین رویدادهای جشنواره فجر است. همچنین 49 نمایش از استان‌های مختلف کشور به فجر آمده‌اند».

اسدی گفت:‌«120 کارگردان ایرانی جشنواره تئاتر فجر را تجربه می‌کنند و میانگین سنی کارگردانان 2/36 سال است. در بخش نمایش‌های خیابانی تعداد زنان کارگردان نسبت به سال‌های قبل بیشتر شده و 8 نفر از کارگردانان بخش خیابانی زن هستند یعنی 22 درصد از کل کارگردانان این بخش. 93 درصد از آثار ارسالی به جشنواره فجر از متون فارسی استفاده کرده‌اند و 5/16 درصد از نویسندگان زن هستند. مسن‌ترین کارگردانی که در جشنواره حضور دارد 71 ساله و جوان‌ترین کارگردان 21 ساله است. برخی از استان‌ها در جشنواره حضور چشم‌گیرتری دارند و خراسان با 7 نمایش در رأس همه استان‌ها قرار دارد و این مسئله نشان می‌دهد اجراهای مداوم در این استان نتیجه داده است».

دبیر سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر افزود: «یکی از اصلی‌ترین هدف‌های ما در این جشنواره، بهره‌گیری و آشنایی با تکنولوژی‌های نوین در اجراهای تئاتر بود. برخی از نمایش‌های خارجی که در جشنواره حضور دارند، جلوه‌های نمایشی خاصی دارند یا از جنبه‌های تازه‌ای از تئاتر برخوردار هستند. سه نمایش «بادکنک» از هلند، «تاریک و روشن» از سوییس و «اودیسه خوانی» از یونان، تجربه‌های تازه‌ای از دیدن، شنیدن و شکل تعاملی خاصی را ارائه می‌دهند».

اسدی ادامه داد:‌«میهمانان ویژه‌ای در نظر داشتیم و تأکید براین بود که تئاتر ایران را با آوردن هنرمندان شاخص تئاتر در سراسر دنیا، به همه معرفی کنیم. برای جهانی‌شدن و یافتن بازار جهانی باید چنین اقداماتی انجام دهیم. همچنین بخش به‌اضافه فجر جامعه تئاتری را فعال‌تر می‌کند و غیر از تماشاخانه‌های خصوصی، سالن‌های نیمه‌خصوصی و دولتی هم می‌توانند در این بخش حضورداشته باشند. 10 تماشاخانه و 11 سالن و 57 نمایش در به‌اضافه فجر هستند که با مدیریت مسئولان سالن‌ها، تمرکز دولتی از تئاتر برداشته می‌شود. از ویژگی‌های به‌اضافه فجر این است که 5 استان در آن شرکت دارند. قراراست 7 کارگاه توسط داریوش مؤدبیان در خانه موزه انتظامی برگزار شود. 7 کارگاه و نمایشنامه‌خوانی در تماشاخانه مشایخی، 2 پنل تخصصی در مدرسه تئاتر سه‌نقطه و... بخش‌هایی از بخش به‌اضافه فجر است».

اسدی با شاره به محورهای مختلفی که در فراخوان جشنواره تئاتر فجر طراحی‌شده است، گفت:‌«علاوه بر کیفیت آثار، به تنوع موضوعات و درون‌مایه و رویکردهای فرهنگی نمایش‌ها توجه داشتیم؛ بنابراین 7 نمایش مذهبی-دینی، 5 اثر پیرامون دفاع مقدس، 6 نمایش آیینی-سنتی، 10 نمایش با محوریت سبک زندگی، 1 نمایش با موضوع کودکان کار، 2 نمایش از بهزیستی، 5 نمایش درباره معضلات شهری،5 اثر با تأکید فولکلور ایرانی،7 نمایش برآمده از ادبیات کهن ایران در فجر اجرا می‌شود. ما با پیوستن به پویش‌هایی پیرامون بحران کم‌آبی، توان‌خواهان اجتماعی و... به مسئولیت و کارکرد اجتماعی تئاتر توجه داشتیم. بر این اساس 2 نمایش در فجر وجود دارد که نابینایان آن را اجرا می‌کنند و یک نمایش هم در موردحمایت از تولید داخلی و یک نمایش هم توسط بازیگران سندرم داون اجرا می‌شود و تعاملاتی با انجمن ناشنوایان و نابینایان هم برقرار کردیم».

اسدی درباره بخش عکس تئاتر توضیح داد:‌«ما در بخش عکس رشد قابل‌توجهی داشتیم و 1025 عکس تئاتر به دست ما رسید که 71 اثر برای نمایشگاه و چاپ در کتاب عکس انتخاب شد و برگزیدگان هم معرفی خواهند شد. بخش پوستر و هویت بصری هم تحولی بود که از سال پیش شکل گرفت. امسال هویت بصری جشنواره امکان تعامل بین هنرمندان گرافیست و گروه‌های تئاتری را فراهم کرده است».

اسدی داورهای جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را به‌این‌ترتیب اعلام کرد: در جشنواره تئاتر فجر سه بخش مسابقه‌ای وجود دارد. در بخش مسابقه جوانان داورها متشکل از محمدیاراحمدی، شهرام زرگر و آرش دادگر هستند. در بخش مسابقه مرور تئاتر ایران رضا حداد، سهراب سلیمی، حسین مسافر آستانه، رضا مهدی زاده و نادر برهانی‌مرند داوری خواهند کرد. در بخش مسابقه بین‌الملل هم 3 داور غیر ایرانی و 2 داور ایرانی دارند و مجموعه یک گروه 5 نفره داوری این بخش را بر عهده دارند. تئودور اسپریتو، ناتاشا ونت وستنت از هلند و سئول سئوک از سئول داوران خارجی و فرهاد مهندس پور و مسعود دلخواه داوران ایرانی این بخش هستند. در بخش تئاتر محیطی-تعاملی هیئت‌داوران 5 نفره متشکل از حسین عاطفی، محمدحسین ناصربخت، شهرام کرمی، آزاده گنجی، عقیل تقی زاده خواهد بود.

در این نشست سعید اسدی، پیمان شریعتی و فهیمه پناه آذر به سؤالات اهالی رسانه درباره فجر پاسخ دادند. اسدی در پاسخ به این سؤال که با توجه به تداخل روزهایی از جشنواره تئاتر و فیلم فجر، آیا ممکن است اخبار جشنواره تئاتر فجر زیر سایه اخبار سینما قرار بگیرند، توضیح داد: «به‌هرحال تقویم‌های مذهبی ما ایام فاطمیه را نشان می‌دهد و مجموعه کارها را دچار تغییر کرده است. آثار غیر ایرانی که با برنامه‌ریزی به ایران می‌آیند، امکان جابه‌جایی ندارند و برخی برنامه‌ریزی‌ها و تدارکات ما هم از نزدیک به یک سال قبل انجام‌شده است. اگرچه سینما جذاب‌تر به نظر می‌رسد، اما شأن تئاتر و مخاطب تئاتر اقبال خودش را دارد. نگران زیر سایه سینما رفتن تئاتر نیستم».

اسدی درباره نمایش‌هایی پیرامون انقلاب اسلامی در جشنواره‌‌ای که به مناسبت انقلاب اسلامی برگزار می‌شود، گفت: «جامعه ما ایرانی- اسلامی است و همه هنرمندان هم در همین فضا کار می‌کنند. قرار است هنر در این جشنواره مثل همه جشنواره‌های دیگرمان در بزرگداشت انقلاب اسلامی باشد؛ و ارزش‌های مذهبی مثل عدالت و مخالفت با کشتارجمعی، تروریسم و ... همه از مفاهیم انقلاب اسلامی است. وقتی در مورد سبک زندگی حرف می‌زنیم منظورمان کاویدن زندگی در راستای یافتن چنین پیام‌هایی است».

او در مورد نحوه انتخاب آثار بین‌المللی و توجه به مفاهیم موردنظر به‌جای فرم‌های جذاب هنری توضیح داد: «همه نمایش‌هایی که در سطح بین‌المللی اجرا می‌شوند، نمی‌توانست در کشور ما اجرا شود. برخی از آن‌ها بافرهنگ و شرایط ما انطباق ندارد درحالی‌که شاید از حیث هنری جذابیت‌هایی داشته باشد. ما تنها به تکنیک و فرم فکر نکردیم و مضمون و بیان تئاتری هم برایمان اهمیت ویژه‌ای داشت. مثلاً نمایش «پرنده» از اسپانیا پیرامون مهاجرت وزندگی در غرب و... است که در جشنواره حضور دارد. همچنین اثری که از عراق به ایران می‌آید. ما هم از کشورهای هم‌جوار آثاری را انتخاب کردیم همه از سایر کشورها».

پیمان شریعتی در ادامه گفت: «به نظر می‌رسد که جشنواره تئاتر فجر تا 12 بهمن به کارش پایان می‌دهد، درحالی‌که این‌طور نیست و درواقع مابعد از 12 بهمن با ورود یوجینویو باربار و اجرای عموم 5 روزه و ورک شاپ هایی برگزارمی کند، بخش تازه‌ای از جشنواره را دنبال خواهیم کرد. این جشنواره امسال ازنظر مهمان مهم‌ترین جشنواره فجر است و 2000 مهمان خواهیم داشت. 21 تا 22 گروه خارجی به ایران می‌آیند که برخی از آن‌ها جمعیت زیادی دارند، مثلاً گروه لهستانی 40 نفره است. ورود و اسکان این هنرمندان و بارهایی که همراهشان است همه از مسائل مهمی بود که باید در اجرای جشنواره به آن توجه می‌کردیم».

وی گفت: «ما فقط به فرم فکر نکردیم و آثاری در جشنواره وجود دارد که برآمده از آثار ادبی مهمی هستند مثل نمایش «کوری» یا «در اعماق» که جزو آثار خارجی اقتباس‌شده از دو رمان بسیار مهم تاریخ ادبیان جهان است».

شریعتی درباره بودجه جشنواره گفت: «بودجه افزایش نیافته و ما نتوانستیم اسپانسری پیدا کنیم و 4 میلیارد بودجه برای برگزاری جشنواره پیش‌بینی کرد ه ایم. بااینکه نمایش هادر بخش مرور هستند و قبلا اجراشده‌اند، اما همان‌ها هم نیاز به تولید مجدد داشتند که هزینه‌بر بود».

اسدی درباره پردیس تئاتر تهران که برای جشنواره تئاتر فجر آماده نشد توضیح داد:‌«شهردای با ما همکاری خیلی خوبی داشت، اما به این دلیل که هنوز در پردیس تئاتر تهران نمایشی اجرا نرفته ممکن بود گروه‌ها به مشکلات زیرساختی در این سالن روبه‌رو شوند. این مجموعه هنوز به لحاظ مسائل فنی کمبودهایی دارد بنابراین برای جشنواره‌های عادی‌تر وجشنواره فجر سال آینده امکان بهره‌برداری از آن فراهم می‌شود».

گزارش از فاطمه رستمی