در حال بارگذاری ...
گفت وگو با آیدا کیخایی کارگردان نمایش آیس لند

شخصیت های آیس لند مثل یک متهم روبه تماشاگر اعتراف می کنند

ایران تئاتر:آیدا کیخایی در نمایش آیس لند به مسئله مهاجرت و تفاوت فرهنگی که در این مهاجرت ها معمولا چالش زا است می پردازد. آیدا کیخایی بازیگر – کارگردان خوشفکر و نوجوی تئاتر سال ها است که در حوزه بازیگری و کارگردانی فعالیت می کند

  • کیخایی دانش‌آموختهٔ رشتهٔ تئاتراز دانشکدهٔ هنرهای زیبا دانشگاه تهران است و تا به حال نمایش هایی نظیر یک دقیقه سکوت و مرد بالشی را روی صحنه اجرا کرده است.خشکسالی و دروغ ،نوشتن درتاریکی ، دهانی پراز پرنده ،تنها راه ممکن، ماه درآب ، ماچیسمو، گل های شمعدانی ، بیداری خانه نسوان ، قرمز و دیگران،دختران و ماهمه خوبیم از جمله آثار ماندگار بازیگری آیدا کیخایی هستند. کیخایی در این دو دهه دوران فعالیت بازیگریش جوایزی به دست آورده است. دیپلم افتخاراز پانزدهمین جشنوارهٔ تئاتر فجر سال ۱۳۷۵ به خاطر بازی درنمایش بر کرانهٔ باد (کارگردان: مینا ابراهیم‌زاده، جایزهٔ دوم بازیگری از جشنوارهٔ دانشجویی سال ۱۳۷۶ به خاطر بازی در نمایش ستاره‌های کوچک خاموشی کارگردان: علی‌رضا اولیایی ،جایزهٔ اول بازیگری از جشنوارهٔ دانش‌جویی سال ۱۳۷۷ به خاطر بازی در نمایش زیتون کارگردان: شکوفه ماسوری، جایزهٔ اول بازیگری از جشنوارهٔ ایران زمین سال ۱۳۷۸ به خاطر بازی در نمایش خیشخانه کارگردان: حسین کیانی ، جایزهٔ سوم کارگردانی از یازدهمین جشنوارهٔ دانشگاهی سال ۱۳۸۷ برای نمایش خداحافظ، نوشتهٔ محمد یعقوبی از این جمله جوایز محسوب می شوند. نمایش آیس لند به نویسندگی نیکلاس بیلون با ترجمه زهرا جواهری و کارگردانی آیدا کیخایی و با حضور آزاده صمدی، فهیمه امن زاده و احسان کرمی در تئاتر باران به روی صحنه می‌رود. نمایش آیس لند نوشته نیکلاس بیلون برنده‌ی سه جایزه‌ی نمایش نامه نویسی از فستیوال سامرورکس، کاناداو جایزه‌ی بهترین نمایش نامه از دید تماشاگران در فستیوال سامرورکس است و برای اولین باردر ایران روی صحنه می‌رود. عوامل این اجرا عبارتند از:مدیر تولید: محمد قدس،طراح پوستر و بروشور: امیر اسمی،دستیار کارگردان و برنامه ریز: الهام خداوردی و روابط عمومی: مارال دوستی. با آیدا کیخیایی در باره اجرای نمایشش گفت وگویی انجام داده ایم.

 

 

  • آیا با توجه به نوشته ای که از قول نویسنده  به زبان انگلیسی در بروشور نمایش ذکر کرده بودید.زمانی که در کانادا بودید برای اجرای نمایش از نویسنده آن (نیکلاس بیلون) اجازه گرفتید؟
  •  من هم متن نمایش وهم اجرایی ازآن را در کانادا خوانده و دیده بودم و با ایشان تماش گرفتم و اجازه اجرای آن در ایران دریافت کردم و بعد از موافقت متن را برای ترجمه به زهره جواهری سپردم.که درشام با دوستان با ایشان تجربه خوب کاری داشتم.

 

  • آیا دراماتورژی در متن نمایش انجام دادید؟
  • بله، بخش های در متن اصلی وجود داشت که شاید برای مخاطب ایرانی قابل درک نبود.وحذفیاتی هم وجود داشت که بیشترمربوط به شخصیت حلیم بود و دراماتورژی را محمد یعقوبی انجام داد.تا برخی از بخش ها برای مخاطب قابل فهم تر باشد.

 

 

مرد بالشی نمایش قبلی شما اقتباسی از مارتین مک دونا بود. درنمایش آیس لند هم به سراغ استفاده از یک اثر جدید خارجی رفتید. بر اساس چه ویژگی هایی متن ها را برای اجرا انتخاب می کنید؟

نکته مهم سوای به روز بودن متن وقابل باوربودن برای مخاطب ایرانی ، جذابیت هایش برای اجرا برایم مهم است وباید با متن بتوانم ارتباط برقرار کنم. درکنار این مسائل علاقه دارم متن هایی را انتخاب کنم که نام نویسنده اش کمتر در ایران شناخته شده باشد و در زمان روی صحنه بردن مرد بالشی کمتر کسی مارتین مک دونا و آثارش را در ایران می شناخت.

 

نمایش آیس لند با استقبال خوب مخاطبان روبه رو شده است. آیا دلیل این استقبال به دلیل تم و داستانش است و یا بحث بازی ها و کارگردانی ؟

متن و نوع اجرا برای مخاطب جذابیت داشت که بعد ازدیدنش آن را به سایرین توصیه کند و به همین دلیل است که به تدریج بعد از هفته اول که استقبال به این اندازه نبود. با تبلیغات دهان به دهان تمام اجرا با ظرفیت کامل روی صحنه می رود.بازی های یکدست و مناسب سه بازیگر نمایش هم عامل بسیار مهمی در رویکرد مخاطبان به آیس لند است.

 

 

بحث مابه ازا داشتن برای مخاطب که اشاره کردید. در قالب بحث مهاجرت که در نمایش به عنوان بیس اصلی مطرح می شود به خوبی برای مخاطب ایرانی ملموس و قابل باور است؟

من یک سال و نیم درگیر مهاجرت بودم و به همراه همسرم درکانادا زندگی می کردیم وپرداختن به این موضوع در قالب نمایشی جزو دغدغه هایم بود. متن آیس لند هم نگاه درستی به مهاجرت دارد و خبری از شعار در آن نیست. بحث مهم دیگر نمایش سرمایه داری است.

 

نگاه نقادانه ای به سرمایه داری وعواقبش دارید؟

کیست که نگاه مثبتی به سرمایه داری داشته باشد و در نمایش شخصیت مرد قدرت داشتن  را در قالب دلار و پول داشتن می داند.

 

 

آیا ساختار مونولوگ نمایش در متن نمایش نامه وجود داشت یا شما در کارگردانی به آن پرداختید؟

درنمایش نامه اشاره ای نشده که بازیگران روبه تماشاگران حرف می زنند. دراجرای کانادای نمایش بازیگران ارتباط بیشتری با هم داشتند. برای من مهم بود که بین سه شخصیت فاصله وجود داشته باشد و با تماشاگران حرف بزنند و جاهایی هم که با یکدیگر دیالوگ دارند بازهم روبه تماشاگر حرف می زنند و معتقدم این شیوه در این اجرا خوب جواب داده است.

 

 

درنمایش شما سوای کارگردانی طراح نمایش هستید. به چه دلیل دکور وفضای نمایش حالت مثلتی دارد؟

من قبل ازبازگشت به ایران در باره نوع و شیوه اجرا فکر کرده بودم و می دانستم در صحنه قصد چه کاری دارم.اگردقت کرده باشید هربازیگری که دیالوگ دارد می آید سر ضلع اصلی مثلث و حرفش را می زند و انگاری مثل یک متهم روبه تماشاگر درحال اعتراف کردن هستند و در طول اجرا جای شان تغییر پیدا می کند و جای یکدیگرمی نشیند.رنگ هم در فضای نمایش کارکرد خاص خودش را دارد مثل کراوت قرمزشخصیت مرد، کیف قرمزرنگ شخصیت زن ویا رنگ قرمز رژلب کاساندرا. استفاده از نورآبی هم برای نشان دادن فضا و روابط سرد بین شخصیت ها است.

 

آیا علاقه دارید تماشاگران عملکرد شخصیتهای نمایش را قضاوت کنند؟

قضاوت به این معنا که این شخصیت منفی و یا مثبت است را مد نظر نداشتم. علاقه داشتم تماشاگران خودشان را در قالب این شخصیت ها ببینند. برای خیلی ها اتفاقاتی که برای شخصیت های نمایش رخ داده است در طول زندگیشان اتفاق افتاده است.

 

به چه مقدار وجوه روان شناسانه  شخصیت های نمایش و واکاوی آن در نمایش برایتان مهم بود؟

مسئله ای مهمی بود ونمایش اثرچند لایه ای است و فقط بحث مهاجرت و سرمایه داری مطرح نبود و اصلا شخصیت های نمایش شعار نمی دهند و بعد وهویت دارند و من می توانستم با ویژگی های متن از بازیگرانم بازی رئالیستی بخواهم. نکته مهم در بازیگری حرکت نداشتن و ایستا بودن بازیگران بود که کاربازیشان را دشوارتر می کرد.

 

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی

 




نظرات کاربران