مروری بر نمایش‌هایی که از استان‌های مختلف کشور در فجر حضور داشتند
فجر استانی؛ جشنواره‌ای با بال‌هایی به پهنای ایران
همایش آثار برگزیده جشنواره‌های تئاتر استان‌ها از ۱۳ تا ۲۴ آذرماه در تهران برگزار شد یعنی جشنواره فجر استانی درواقع کار خود را چند ماه پیش از شروع رسمی جشنواره آغاز کرده بود. بعد از برگزاری همایش، از بین نمایش‌های منتخب، تعدادی به بخش مرور سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر و تعدادی دیگر به جشنواره فجر استانی تئاتر فجر معرفی شدند.
به گزارش ایران تئاتر، بخش مرور تئاتر ایران در دو بخش انجام شد؛ تولیدات اجراشده در تالارهای نمایشی کشور و برگزیدگان جشنواره‌های تئاتر استانی. بعد از راه‌یابی نمایش‌ها به فجر استانی و میهمانی آثار و گروه‌های مختلف تئاتری در هفت شهر ایران، اختتامیه‌هایی در این شهرها برگزار شد. خوزستان و بوشهر از 10 تا 13 دی‌ماه میزبانی خود از فجر را آغاز کردند. در جشنواره فجر استانی خوزستان علاوه بر اهواز، مرکز استان در شهرهای بهبهان، آبادان، شوشتر، ماهشهر، دزفول و اندیمشک نیز درگیر این مراسم بودند. 5 نمایش از استان‌های لرستان، مرکزی، کهگیلویه و بویراحمد و دو نمایش از استان تهران در خوزستان در جشنواره استانی تئاتر فجر شرکت کردند همچنین کارگاه‌های آموزشی، ورکشاپ های تخصصی و نمایشنامه‌خوانی را از بخش‌های دیگر این جشنواره بود.
بوشهر هم به‌عنوان مرکز استان هرمزگان که ازنظر جغرافیایی هم در نقطه مرکزی استان قرارگرفته است، یکی از هفت استان میزبان فجر بود. کارگاه آموزشی «قابلیت‌های صنایع روز و استفاده از آن در طراحی نمایش» توسط شاهین صیادی کارگردان ایرانی مقیم کانادا و کارگاه آموزش «هویت بصری تئاتر» توسط سید ابراهیم حسینی در این استان برگزار شد. نمایش «حاشا» کاری از امیربهاور اکبرپور از شهرکرد، «هدیه مرموز» به کارگردانی یاسر خاسب، نمایش «اسم من مژگانه، این خونه منه» کار برگزیده جشنواره استانی تئاتر اصفهان، «سرآشپز پیشنهاد می‌کند» کار موزیکال شهاب‌الدین حسینی، خوانش نمایشنامه «سقف کلیسای جامع» نوشته آرتور میلر به کارگردانی حسین زارعی و مجلس نقل (بانو گشست) به کارگردانی طوبی شیرکانی در فضای باز در طول جشنواره اجرا شدند.
استان فارس از 12 تا 15 میزبان نمایش‌های «هدیه مرموز» و کارگاه آموزشی «بادی درام» هر دو توسط یاسر خاسب اجرا شد. نمایش فیلم‌تئاتر «منهای دو» به کارگردانی زنده‌یاد داوود رشیدی، نمایش «دون کامیلو» به کارگردانی مهران محمود زاده، فیلم‌تئاتر «ترن» اثر نیما دهقان، کارگاه «قابلیت‌های صنایع روز و استفاده از آن در طراحی» با تدریس شاهین صیادی، نمایش «دووز» به کارگردانی لقمان بحرانی و فیلم‌تئاتر «ناوست» به کارگردانی حمیدرضا یعقوبی، «سرآشپز» به کارگردانی شهاب‌الدین حسین پور، فیلم‌تئاتر «گل» اثر یاسر خاسب از دیگران مهمانان استان فارس در فجر استانی بودند.
در استان یزد از 20 دی جشنواره تئاتر فجر استانی آغاز شد. از این استان نمایش «جی» کاری از «گروه تئاتر آرسو» و به کارگردانی صادق نصیری به‌عنوان نماینده تئاتر یزد به بخش مسابقه بین‌الملل سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر راه پیدا کرد. یاسرخاسب، دکتر علی محمدی و شاهین صیادی درد ایام برگزاری دومین جشنواره تئاتر فجر استانی در یزد، به برگزاری ورک شاپ هایی پرداختند.
استان مازندران و تبریز هم به ترتیب از 20 تا 23 و 24 تا 28 دی‌ماه پذیرای آثار بودند. فجر استانی در مازندران به دلیل ارتحال آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با تأخیر برگزار شد. «هدیه مرموز» به کارگردانی یاسرخاسب، «کابوس‌های یک پیرمرد بازنشسته خائن ترسو» به کارگردانی رامین ریاضی ازجمله نمایش‌های راه‌یافته به فجر استانی در آمل بودند. در فجر استانی در تبریز هم گلاب آدینه، مونا فرجاد و شیرین بینا همراه دیگر همکاران خود با اجرای نمایش «بیوه‌های غمگین سالار جنگ» به کارگردانی شهاب‌الدین حسین پور در دومین جشنواره تئاتر فجر استانی آذربایجان شرقی - تبریز حضور یافتند و اجرای آن‌ها با استقبال گسترده علاقه‌مندان مواجه شد. «هدیه مرموز» و «تمام من و همه عدو» از تهران، نمایش «روی زمین» از استان مازندران، نمایش «کچل اوغلان» از استان زنجان، نمایش خارجی «طلاق پردردسر (ار -آرواد)» از کشور جمهوری آذربایجان و نمایش «آنایوردوم آذربایجان» از تبریز در دوره جشنواره شرکت داشتند.
استان خراسان رضوی و شهر مشهد هم از 26 تا 29 دی این میزبانی را پذیرفتند. شهر مشهد و تالار عروسکی، تماشاخانه اشراق، تماشاخانه بهار و سالن اصلی تئاتر شهر مشهد به مدت 4 روز ٩ نمایش صحنه‌ای از مشهد، تبریز، اصفهان و تهران را به صحنه داشتند و ٨ خوانش نمایشنامه باهدف آموزش و به‌صورت مسابقه‌ای و رقابتی برگزار شد.
همایش آثار برگزیده جشنواره‌های تئاتر استان‌ها در تهران آذرماه امسال فیلم نمایش‌هایی را مورد ارزیابی و انتخاب قرارداد که در فجر استانی اجرا شدند یا در حال حاضر در بخش مرور تئاتر ایران در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور دارند. این آثار در دو بخش ذکرشده به شرح زیر معرفی شدند:
آثار معرفی‌شده به فجر استانی:
«اسب چشمه» به نویسندگی و کارگردانی کرم الله سلیمانی از گروه «رها» از شهر گچساران
«اسپرسو» به نویسندگی و کارگردانی مشترک ایوب بختیاری و نبراس میرابیان کاری از گروه «نامیرا» از شهر اهواز
«اسم من مژگان، اینجا خونه منه» به نویسندگی و کارگردانی هادی عسگری کاری از گروه «بیست‌وسه» از شاهین‌شهر
«پنهان‌خانه پنج‌در» به نویسندگی حسین کیانی و کارگردانی احسان جانمی کاری از گروه «کاوش» از شهر اصفهان
«حاشا» به نویسندگی فراز مهدیان و کارگردانی امیر بهاور اکبرپور کاری از گروه «خورشید» از شهرکرد
«خانوم» به نویسندگی سید صدرا میره‌ای و کارگردانی مهدی ملاک از گروه «امروز» از شهر قم
«دن کامیلو» به نویسندگی کورش نریمانی و کارگردانی مهران محمود زاده کاری از گروه «تیگار» از جاسک
«دوبارگی» به نویسندگی و کارگردانی سیامک افسایی کاری از گروه «کُتل» از شهر تبریز
«دووز» به نویسندگی رضا گشتاسب و کارگردانی لقمان بحرانی از گروه «نجیرم جوان» از شهر دیر (مشروط)
«روی زمین» به نویسندگی افروز فروزند و کارگردانی مرتضی صادقیان کاری از گروه «ایرانشهر» شهر آمل
«کابوس‌های یک پیرمرد» به نویسندگی نادر برهانی‌مرند و کارگردانی رامین ریاضی کاری از گروه «پیاده» از شهر تبریز
«کچل اوغلان» به نویسندگی علی فرید راد و کارگردانی حمید قزلباش کاری از گروه «پوپک» از شهر زنجان
«هیس! اون بیدار میشه» به نویسندگی مجید کاظم‌زاده مژدهی و کارگردانی نریمان محزون از گروه «هیس» از شهر بجنورد.
آثار راه‌یافته به بخش مرور تئاتر ایران:
«آبگوشت زهرماری» به نویسندگی آرش آبسالان و کارگردانی قاسم لطفی خواجه پاشا از گروه «تم» از شهر ارومیه
«بیستون می‌تازد» به نویسندگی و کارگردانی امین رضایی از گروه «کوپن نوین» از شهر مشهد
«پستو» به نویسندگی باقر سروش و کارگردانی مشترک کامران جباری و سید حسین موسوی از گروه «چرک‌نویس» از شهر بیجار
«پنجاه و چهارمین سالگرد ...» به نویسندگی و کارگردانی آرمین حمدی پور کاری از گروه «طلوع در آینه» از شیراز
«تو را از من گرفتی» به نویسندگی و کارگردانی اکبر صادقی از گروه «باربد» از شهر بیله سوار
«جزیره» به نویسندگی داریوش علیزاده و کارگردانی سعید دشتی از گروه «هویت» از شهر کرج (مشروط)
«جی» به نویسندگی کیوان میرمحمدی و کارگردانی صادق نصیری از گروه «آرسو» از شهر یزد
«چند خوان رستم» به نویسندگی مشترک احسان و علیرضا رحیم‌دل و کارگردانی علیرضا رحیم‌دل کاری از گروه «آئینه» از شهر پاکدشت
«دو به دل» به نویسندگی جلیل امیری و کارگردانی سامان پهلوانی از گروه «شهر ایران» از شهر جیرفت
«رسوب» به نویسندگی و کارگردانی مسعود عقلی از گروه «شمایل» از شهر مشهد
«سرنوشت نابهنگام زنی که ...» به نویسندگی و کارگردانی سیاوش عالی پور از گروه «بابوشکا» از اهواز
«قاقمان» به نویسندگی حامد مکملی و کارگردانی مرتضی نجفی از گروه «نگاه نو» شهر قزوین
«گاهی» به نویسندگی آرش عباسی و کارگردانی مشترک محمدرضا درند و سعید زندی کاری از گروه «بازی» از شهر کرمانشاه
«مجلس مچاله خوانی» به نویسندگی و کارگردانی سجاد طهماسبی از گروه «قاب خالی» از شهر تویسرکان
«همه دختران من» به نویسندگی مشترک جواد روستایی و محمدقاسمی و کارگردانی جواد روستایی از گروه «بچه‌های شرقی» از شهر ساوه.
یکی از اهداف شکل‌گیری بخش استانی جشنواره فجر با سبک و سیاق فعلی در جشنواره، این بود که آثار یکدستی درنهایت به جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر برسد و با جابه‌جایی و رفت‌وآمد گروه‌های مختلف به استان‌های گوناگون، از پتانسیل‌های هنری یکدیگر باخبر شوند. اجرای یک نمایش در استانی دیگر می‌تواند از دو منظر برای هنرمند سودبخش باشد؛ او هم از سطح کیفی اثر خودش در قیاس با دیگر هنرمندان باخبر می‌شود و هم می‌تواند تبادل کاری بین اعضای مختلف گروه صورت بگیرد. برگزاری ورک شاپ های مختلف در استان‌ها درواقع آوردن بار اطلاعاتی تازه‌ای به آن منطقه است که امسال خوشبختانه منحصر به یک منطقه از کشور هم نبود و هفت استان کاملاً جدی درگیر فجر شدند. در فجر استانی سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر 21 گروه حضور داشتند و 32 جابه‌جایی بین شهرهای مختلف ایران انجام شد. 60 اثر به همایش آثار برگزیده جشنواره‌های تئاتر استان‌ها رسیدند که بعد از انتخاب، 15 نمایش به بخش مرور سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر و 14 اثر به هفت استان برای اجرا معرفی شدند؛ یعنی نزدیک به نیمی از نمایش‌هایی که به همایش آثار برگزیده استان‌ها به تهران آمده بودند، به هر ترتیب در فجر شرکت داده شدند. سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به دبیری سعید اسدی بعد از ورود یوجین باربا بعد از اختتامیه رسمی جشنواره یعنی 12 بهمن، همچنان تا 22 بهمن سال جاری فعال خواهد بود و کارگاه‌های آموزشی باربا و اجرا نمایش توسط او، ازجمله فعالیت‌های این هنرمند در ایران خواهد بود.