روایت یک باور بومی در لرستان با داستان ادیپ شهریار

ملکی کارگردانی نمایش هایی همچون مجلس نامه طوبی، اتوبان سکوت، چر، باغ آتش، بلوط برشته، آقای مجنون خانم لیلی، خانه روشنی و یرما را انجام داده است و همچنین در فیلم سینمایی شرقی، سریال قصه های لب رود، مستند داستانی چاره نویس، نمایش حکایت شهر سنگی، غیب گویی، بلوط برشته به بازی پرداخته است.

او موسس گروه «تیتال» است و با نمایش چیدا سومین حضور متوالیش را در جشنواره تئاترفجر تجربه می کند. کسب جایزه در جشنواره تئاتر فجر در سال ۹۳ برای نخستین بار در تاریخ تئاتر لرستان افتخار بزرگی بود که توسط این گروه و در بخش کارگردانی نمایش «هزار شلاق» رقم خورد. گروه نمایش تیتال خرم‌آباد به عنوان موفق‌ترین و موثرترین گروه نمایش درعرصه تولید تئاتر ملی سال ۹۳ انتخاب شد. سال قبل هم نمایش چز نوشته ناصر حبیبیان و کارگردانی احسان ملکی از خرم‌آباد در بین ۳۵ اثر برگزیده بخش مرور سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور داشتند و در مراسم اختتامیه سی‌ و‌ چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر که در تالار وحدت تهران برگزار شد به عنوان نفرات برگزیده نمایش‌نامه‌نویسی وبروشور در بخش بین‌الملل انتخاب شد. همچنین در اختتامیه جشن اردیبهشت تئاتر هم احسان ملکی سرپرست گروه نمایشی تیتال لرستان و کارگردان نمایش هزار شلاق به عنوان موثرترین و موفق ترین گروه تولید تئاتر در عرصه ملی و بین المللی سال ۹۳ کشور شناخته شد و مورد تقدیر قرار گرفت . همچنین گروه نمایش تیتال لرستان در پنج سال گذشته رتبه های برتر جشنواره های سراسری تئاتر ماه را نیز به دست آورده است. در نمایش چیدا عوامل زیر حضور دارند بازیگران ، مسعود شاکرمی، محمدصدیق، نازنین بابایی، پویان درزی، سامان کرمی ، طراحی صحنه روح اله امامی و طراح حرکت رضا کشاورز ،تهیه کنندگی نمایش سیده مریم حسینی و سرپرستی گروه  مینا سپهوند ، طراح لباس سمانه احمدی مطلق، طراح گریم سینا بخشی، طراح نور: علی کوزه گر و موسیقی و طراحی صدا علی سینا ، نویسنده مسعود شاکرمی. با احسان ملکی در باره اجرای نمایش چیدا گفت وگویی انجام داده ایم.

 

 

چیدا در زبان لری چه معنی دارد؟

چیدا به زبان لری یعی مثل مادر و این  نمایش با چنین مضمونی  براساس ادیپ شهریار سوفکل نوشته شد.

 

آیا متن ادیپ شهریار را ایرانیزه کردید؟

بحث ایرانیزه شدن مطرح نیست و مضمون نمایشم حالت تطبیقی بین یک باور بومی در لرستان با داستان ادیپ  است . در لرستان در باره تقدیر باور خاصی وجود دارد و به بحث تقدیر ادیپ پیوند خورده است .

 

آیا در نمایش چیدا کهن الگوهای غربی را با کهن الگوهای شرقی ادغام کردید؟

بله، اما بیشتر نگاه شرقی را درداستان نمایشم  حاکم کردم.

 

آیانمایش چیدا یک نمایش اسطوره ای تاریخی است؟

بله، با یک شیوه کاملا مدرن  و با نگاه به جهان امروز این نمایش اسطوره ای تاریخی را روایت کردم .

 

درسال های اخیر اغلب نمایش های ایرانی به خصوص نمایش های شهرستانی بدون دکور و یا حداقل با حداقل دکور روی صحنه می رود. اما شما در چیدا از یک دکور بزرک و حجیم استفاده کردید؟

درچیدا از یک دکور کاربردی استفاده کردم. دکور نمایش شامل سه سازه بزرگ است که به صورت متحرک در صحنه متبادر کننده فضاهای مختلفی جغرافیایی در نمایش هستند و هر موقعیت یک اتفاق جدید است  و فرم و محتوا در چیدا در یک راستا حرکت می کنند .

 

آیا در زمینه طراحی دکور هم ورود داشتید؟

نه، آقای امامی که طراح دکور و صحنه گروهمان است. این کار را انجام داده است . ایشان نمایش های قبلی گروه مثل هزار شلاق ، چر،بابا آتش و غیره را هم طراحی کرده بودند.

 

ساخت و ساز دکور چه مدتی طول کشید؟

 مدت زمان زیادی ساخت دکور طول کشید و درضمن خیلی هزینه بر بود. در مقطعی به  دلیل عدم نقدینگی کار تا مرز تعطیل شدن پیش رفت . اما خدا را شکر مریم حسینی به عنوان تهیه کننده بخش های از هزینه نمایش را متقبل شد

 

در روزگاری که تئاتر به سمت خصوصی شدن پیش می رود . نقش تهیه کننده در قوام و شکل گیری یک نمایش خیلی تاثیر گذار به نظر می رسد؟

در اغلب کشورهایی که تئاتر دارند از کمک های دولتی به تئاتر تزریق می شود  و ماهم چشم امیدمان به اداره کل تئاتر استان است. آلان آثار فاخری که تولید می شود فقط نمی تواند به حمایت بخش خصوصی تکیه کنند . کارهای پر هزینه ای مثل همین نمایش چیدا باید مورد عنایت بدنه دولتی تئاتر قرار بگیرد .

 

هزینه اجرای نمایش چقدر بود؟

در حدود پنجاه میلیون تومان

 

این پنجاه میلیون فقط هزینه ساخت دکور بود و یا دستمزد بازیگران و گروه را هم شامل می شود؟

این پنجاه میلیون تومان فقط هزینه ساخت دکور و طراحی و دوخت ودوز لباس و گریم شد . جا دارد از بچه های گروهم به دلیل اینکه توقع مالی از کارمان نداشتند و دوستانه من را در اجرای نمایش یاری دادند تشکر کنم . انشالله در اجرای عمومی نمایش بتوانیم زحماتشان را جبران کنیم .

 

فرمت اجرای نمایش را بر اساس چه سبکی طراحی کردید؟

 نمایش فضای سورئالی دارد و از طریق یک دنیا ذهنی داستان نمایش برای مخاطب در صحنه عرصه می شود . نمایش بر اساس تکنیک های مدرن  و مینی مال کار شده است . این رویکرد مدرن در طراحی صحنه و لباس  و نوع بازی ها قابل بازخوانی است.

 

آیا نمایش در لرستان روی صحنه رفته است؟

 در مهر ماه یک اجرای جمع و جور داشتیم و هفت شب میزبان مردم خوب لرستان بودیم و هدف گذاریمان این است که بعد از خاتمه جشنواره تئاتر فجر با مذاکره با چند سالن نمایش را درتهران اجرا کنیم. روال گروهمان به این نحو است که تلاش می کنیم تولیدات گروه در تهران هم اجرای عمومی بشود .

 

نحو استقبال مخاطبان در هفت  شبی که نمایش را در کوهدشت اجرا کردید به چه نحوی بود؟

به دلیل دکور بزرگ نمایش و نبود سالنی به این ابعاد در شهر مجبور شدیم نمایش را در سوله ای خارج از شهر اجرا کنیم. دکور نمایش ما به فضایی 15 در 15 متر احتیاج دارد. در سالن های تهران هم بهترین گزینه برای اجرایمان تالار حافظ است و خوشبختانه دبیر خانه تئاتر فجرذ با ما همکاری کرد و این سالن را در اختیار گروه قرار داد.

 

 گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی