در اختتامیه جشنواره تئاتر فجر کلاری، پاکدل و کیانیان از دکتر رفیعی گفتند
رفیعی یک انسان هنرمند کامل است
بزرگداشت دکتر علی رفیعی با صحبتهایی از محمود کلاری، حسین پاکدل و رضا کیانیان برگزار شد.
به گزارش ایران تئاتر، در این بزرگداشت که در آیین پایانی سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر برگزار شد، این سه هنرمند درباره زیباییشناسی رفیعی را در تئاتر و سینما منحصربهفرد دانستند.
محمود کلاری نخستین سخنران این بزرگداشت گفت:
رفیعی در زیباییشناسی تئاتر حرف اول را میزند
در این بزرگداشت که در آیین پایانی سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر برگزار شد، محمود کلاری در سخنانی درباره علی رفیعی گفت: «آمدهام درباره کسی حرف بزنم که نمیدانم از کدام ویژگیاش برایتان بگویم. بدون اغراق هنرمندترین کسی که به معنای واقعی هنرمند شناختهام علی رفیعی بوده است. چه خوشبختم که این افتخار نصیبم شده که در اختتامیه سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر از او تجلیل میکنند تا من نیز در این برنامه از او سخن بگویم. هرچند این بزرگداشت بسیار با تأخیر انجام میشود».
او درباره آشناییاش با رفیعی توضیح داد: «حضور من در برنامه بزرگداشت امشب، بهواسطه دیدار دیرینه من و علی رفیعی است. نزدیک 25 سال پیش به بهانه اولین فیلمش با او ملاقات کردم. هرچند آن فیلم هرگز ساخته نشد تا اینکه 10 سال پیش برای ساخت فیلم «ماهیها هم عاشق میشوند» دوباره کنار هم قرار گرفتیم».
کلاری در ادامه گفت: «همیشه فکر میکردم کسی که از سینما به تئاتر بیاید، باید دوباره ارزیابی شود، ولی تا جایی که میدانم در حال حاضر سینماییها خیلی راحت به تئاتر میآیند و با آغوش گرم از آنها استقبال میشود، اما بسیار دردناک است که علی رفیعی در تمام مدت زندگی خود فقط دو فیلم ساخته است».
او با اشاره به زیباییشناسی منحصربهفرد رفیعی در سینما و تئاتر، افزود: «او در درک و شناخت زیباییشناسی در تئاتر و سینما حرف اول را میزند و من همواره عاشق کارهای او بودهام. او در زیباییشناسی تئاتر ما نقشی ماندگار داردو تئاتری که رفیعی کار میکند، میتواند زمینه آموزشی برای دانشجویان سینمایی داشته باشد».
حسین پاکدل :تئاتر ما بدون علی رفیعی مطلقاً زیبا نبود
حسین پاکدل که برای تقدیر از علی رفیعی روی سن حضور داشت درباره این هنرمند بزرگ گفت: «تئاتر ما بهراحتی میتوانست بهراحتی علی رفیعی را نداشته باشد همانطور که ادبیات ما میتوانست حافظ را نداشته باشد، اگر تئاتر ما علی رفیعی را نداشت تئاتر بود اما مطلقاً زیبا نبود، او تنها یک کارگردان نیست، عصاره تاریخ ادبیات و زیباییشناسی ایران است. رفیعی تنها یک علی رفیعی نیست بلکه دکتر استاد و کارگردان نیز است».
وی ادامه داد: «اگر در قدیم میخواستند بگویند کسی چیزی دارد، به او حکیم میگفتند، علی رفیعی نیز به عقیده من حکیم هنر ایران است. او شاعر است شعر میگوید و در آثار خود حتی از چوپ، صندلی، پارچه و ...استفاده میکنند گویی آنها شعر میگویند. رفیعی مجسمهساز نیز هست و درصحنه حیرت میآفریند. تمام بازیگرانش باشکوه هستند و درصحنه میدرخشند. او جامعهشناس نیز هست و آثار خود را درصحنه خلق میکند و در تمام آثارش از آب استفاده میکند. دکتر علی رفیعی یک انسان هنرمند کامل است».
رضا کیانیان:رفیعی در تئاتر وسعت نظر دارد
رضا کیانیان درباره علی رفیعی گفت: «در تئاتر به سه معلم مدیون هستم، اولازهمه برادرم که بنیانهای فکری من را در هنر شکل داد. دومین نفر حمید سمندریان که حالا حتماً در بهشت تئاتر درس میدهد. سومین نفر علی رفیعی که درصحنه تئاتر وسعت نظر دارد، در زیباییشناسی، بازیگری و تفکر وسعت نظر دارد. من در تئاتر از او بسیار یاد گرفتهام».
علی رفیعی: اگر شعف منتقل نشود تئاتر کمترین ارزشی برای هیچ کس ندارد
در ادامه این مراسم علی رفعی خطاب به مسوولان فرهنگی گفت: میخواستم سخنانی در حجم دوازده صفحه تایپ شده مطرح کنم اما از آن صرف نظر و به یک پاراگراف اکتفا میکنم.
این هنرمند باسابقه تئاتر ادامه داد: مهمترین وظیفه تئاتر و مهمترین رسالت کارگردان، منتقل کردن شعف بازیگری به بازیگر و انتقال شعف تماشا کردن به تماشاگر است. اگر این اتفاق نیفتد، تئاتر کمترین ارزشی برای هیچ کس ندارد.
وی خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که در برنامه حضور داشت، ادامه داد: اما جناب وزیر مطمئن باشید که این شعف در زیرزمینها و انباریهای تئاتر شهر به دست نمیآید.
او با ابراز تاسف از وضعیت سالنهای تئاتر افزود: چهل سال از جمهوری اسلامی میگذرد اما کمترین قدمی برای تئاتر بر داشته نشده است. حتی وقتی جوانان از سر استیصال، نیاز و عشق خانه های کلنگی اجاره میکنند و با خون دل پول خود را برای تئاتر هزینه میکنند، باز هم آن شعف حاصل نمیشود.
رفیعی با بیان خاطراتی از دوران جوانیاش اضافه کرد: زمانی که در فرانسه دانشجوی تئاتر بود، وزیر فرهنگی که تازه از سوی ژنرال دوگل منصوب شده بود، برای افتتاح نمایشی آمد و من که آن زمان دانشجوی تئاتر بودم جمله ای در حرفهایش را به یاد دارم که گفت تئاتر در جوامع امروز همان نقشی را دارد که کلیساها در جوامع گذشته داشتهاند.
این کارگردان صاحب سبک تئاتر ابراز تاسف کرد و گفت: هنرمند در ایران از احترامی که شایسته اوست و از ثبات حرفهای برخوردار نیست و تماشاگر هم سر در گم است. تئاتر بسازید! به هنرمندان تئاتر احترام بگذارید. تئاتر در تمام جوامعی که ما از آنها پیروی میکنیم، حکم بازتاب دهنده و منعکس کننده آرمانها و رویاهای مردم آن جامعه را دارد. تئاتر مرکز ثقل انتقادها و گفتنیهای خود به دولتمردان است.
او که با همراهی از بازیگران و تعدادی از دوستانش روی صحنه رفته بود، آنان را قوت قلب خود دانست و از آنان بهویژه محمود کلاری و حسین پاکدل و محمد چرمشیر قدردانی کرد.
همچنین رضا کیانیان در ادامه صحبتهای رفیعی گفت: متاسفم که دیگر سمندریان را نداریم. در همه جهان از مفاخرشان تقدیر می کنند و دولتها با افتخار تمام تئاتر خصوصی میسازند که این افراد بتوانند دانشجویان خود را پرورش دهند و تجربیاتشان نسل به نسل منتقل شود اما امروز آموزشگاه خصوصی سمندریان چه وضعیتی دارد و تئاتر خصوصی رفیعی کجاست؟!