دولت خود را حامی فعالیت های بخش خصوصی می داند

به گزارش ایران تئاتر، در ابتدای جلسه مهرداد رایانی مخصوص دبیر سمینار در مورداهمیت برگزاری آن گفت: «سمینار بین‌المللی تئاتر و ظرفیت‌های بخش غیردولتی به‌واسطه حرکتی که در ١٠ ساله اخیر در تئاتر ایران به وجود آمده، شکل‌گرفته است. همه می‌دانیم که واژگانی مثل تئاتر آزاد، مستقل، خصوصی و غیردولتی واژگانی هستند که در فرهنگ لغات تئاتری امروز ایجادشده باید تعاریف خاصی هم برای آن‌ها ارائه شود».

او افزود: «ما باید درباره نقاط پنهان و مجموعه قوانین صحبت کنیم تا تئاتر کشور اعتلا پیدا کند. برای این هدف ما نیازمند بررسی نمونه‌هایی هستیم که در جهان وجود دارد. حدود بیست سال پیش فکر می‌کردیم تئاتر از سوی رسانه‌های دیگر مانند سینما تهدید می‌شود، اما تئاتر با به‌روزرسانی ساختار جدیدی برای خود تعریف کرد و به حیاتش ادامه داد».

رایانی مخصوص گفت: «امروز در تئاتر ایران جریان بسیار گسترده‌ای در بخش غیردولتی به وجود آمده است. ما خود را موظف می‌دانیم که زیرساخت این حیات و حرکت را شکل داده یا به آن کمک کنیم. حتی اگر اراده دولت صفر باشد، این جریان حرکت خود را ادامه خواهد داد و در سال‌های آتی این فرآیند وسیع نفوذ خود را خواهد داشت و فکر می‌کنم تئاتر ایران در آینده نفوذ بین‌المللی پیدا می‌کنم. به‌زودی صدای تئاتر ایران را در دنیا می‌شویم که لازمه آن توجه به بخش غیردولتی است».

او افزود: «در این سمینار ١٤ سخنران از ١٤ کشور حضور دارند. همچنین ١٦ سخنران از کشورمان هم در این جلسات سخنرانی خواهند کرد. ما ٨ میزگرد با حضور ٢٥ کارشناس و پژوهشگر در سه روز برگزار می‌کنیم که همه پیرامون مسائل مربوط به ظرفیت‌های تئاتر خصوصی خواهد بود».

در ادامه مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی با موضوع « فرصت ها و ظرفیت های موجود در بخش غیر دولتی تئاتر»سخن گفت .وی در ابتدای سخنان خودگفت: «مروری کوتاه بر تجربه‌های انجام‌شده در حوزه توسعه پایدار، حداقل در 200 سال گذشته ما را به این نتیجه می‌رساند که هرچقدر نهادهای حاکمیتی مردمی به‌سوی نوعی تعامل و هم‌افزایی حرکت کرده‌اند، اقتصاد رونق گرفته، امنیت ارتقا یافته وزندگی برازنده‌تری برای مردمان آن سرزمین رقم خورده است. در این جایگاه خودم و مخاطبان محترم را دعوت می‌کنم به هم‌افزایی بیش‌ازپیش برای گسترش تئاتر در کشور برای بهره‌مندی از ظرفیت بی‌نظیر این هنر در کاهش آسیب‌های اجتماعی و افزایش سرزندگی و نشاط در جامعه جوانی که امیدوارانه نگاه به افق‌های دورتر دارند».

او گفت: «سرمایه‌های انسانی اصلی‌ترین نیرو در توسعه پایدار است. گسترش فضاهای آموزشی و دانشگاهی رشته تئاتر هرچند به لحاظ گستره دانش‌های مرتبط با تئاتر ناکامل است و ضروری است که دانشگاه‌ها با افق‌های پیش روی این هنر حداقل به لحاظ آنچه به حوزه اجرا برمی‌گردد همراه‌تر شوند، اما این جمعیت تئاتر خوانده یک ظرفیت کم‌نظیر در جامعه ایرانی است. ظرفیتی که هم دولت هم این سرمایه‌ها می‌بایست امکان تعامل فی‌مابین را افزایش دهند».

شفیعی ادامه داد: «برای ارتقای جایگاه تئاتر به معنای برجسته‌سازی آن نزد افکار عمومی و نظام برنامه‌ریزی اداری ضروری است نیروهای مؤثر در حوزه تئاتر بیش‌ازپیش در جهت هم‌افزایی گام بردارند. هنرمندان مراکز آموزش عالی، نهادهای سیاست‌گذار و برنامه‌ریز سازمان‌های دارای امکانات سخت‌افزاری و رسانه‌ها صرفاً با نگاهی هم‌افزا می‌توانند جایگاه تئاتر در کشور را ارتقا بخشند. کم توجهی به فرصت‌ها و ظرفیت‌های موجود و تضعیف نگاه امیدوارانه به آینده به سود هیچ نیروی مؤثری در حوزه تئاتر نخواهد بود. برجسته‌سازی نقاط ضعف، انتقادهایی که گاها منافع شخصی را موردتوجه قرار می‌دهند، کم توجهی به نقاط مثبت و در یک‌کلام فقدان نگاه کلان به اثربخشی تئاتر به‌عنوان هنری زنده و تأثیرگذار در ارتقا فرهنگ عمومی و نهادسازی اجتماعی مقوله‌ای است که ضرورت دارد نیروهای مؤثر در این حوزه درباره آن به گفت‌وگو بپردازند؛ و البته نقش رسانه‌ها در این زمینه بی‌بدیل است».
مدیرکل هنرهای نمایش در ادامه افزود:‌«احتمال درک مشترک از موضوع این سمینار چنان چه برگزاری آن به‌عنوان‌مثال در 5 سال پیش اتفاق می‌افتاد، درصد بسیار پایین‌تری را شامل می‌شد. رشد و تولید آثار نمایشی در سالیان اخیر، ساختارهای نوین‌تری را می‌طلبد و اگر با نگاهی آینده محور تحولات عرصه تئاتر را در نظر نگیریم بی‌شک سرمایه سوزی در ابعاد سخت‌افزاری و نرم‌افزاری محتوم خواهد بود. دولت خود را حامی تئاتر می‌داند. آمار نشانگر حمایت در سال‌های اخیر است اما شاید اگر رشد تولید آثار نمایشی را ماد نظر قرار دهیم، می‌بینیم حمایت دولت متناسب با رشد تولیدات نیست؛ اما آیا در شرایط اقتصادی فعلی کشور و میزان اعتبارات دولتی به‌ویژه در حوزه فرهنگ حمایت حداکثری از تولیدات امکان‌پذیر است؟! آیا اگر فرض بگیریم که این امکان وجود داشته باشد، این حمایت حداکثری امری لاجرم مفید است؟ استفاده از ظرفیت‌های بخش غیردولتی صرفاً مقوله‌ای اقتصادی نیست. پیش از آن مقوله‌ای اجتماعی است و تجربه زیسته بشری به ما نشان می‌دهد که دخالت حداکثری دولت‌ها در تمام شئون و وجوه تئاتر هرگز راهگشا نبوده و نیست. کارایی بیشتر درگرو ایجاد فضایی است که بخش‌های غیردولتی از ظرفیت خود بهره‌مند شود و این کارایی درگرو مشارکت بیشتر، همدلی بیشتر و البته هم‌افزایی بیشتر است».
او ادامه داد: «در تاریخ معاصر کشور دوگانه‌ای در حوزه تئاتر شکل‌گرفته بود که در شرایط فعلی به نظر می‌رسد کارایی خود را ازدست‌داده است. دوگانه‌ای برمبنای تعلق داشتن تئاتر به یک گروه خاص و بیرون راندن بخش زیادی از مردم از این دایره. خاص و عام کردن تئاتر شاید درزمانی که گسترش آموزش‌های عمومی و آکادمیک به‌اندازه امروز نبود توجیه داشت، اما در شرایطی که در هر شهر این کشور مراکز آموزش عالی وجود دارد و نشانه‌ها بیش از قبل در زندگی مردم اثرگذارند، برجسته‌سازی این دوگانه اگر نگوییم توهین، حداقل ندیدن اتفاقات عظیمی است که در حوزه ارتقای فرهنگ عمومی در سال‌های اخیر اتفاق افتاده است».
شفیعی گفت: «گسترش دایره مخاطبان تئاتر امری سهل‌الوصول‌تر از گذشته است به شرطی که از ظرفیت‌های اطلاع‌رسانی و تبلیغات برای این گسترش به‌صورت بهینه استفاده شود. هم‌افزایی نهادهای صاحب امکانات و بهره‌مندی فعالان از شیوه‌های نوین رسانه‌ای در این امر ضروری است. بهره‌برداری حداکثری از آثار خلق‌شده توسط هنرمندان از دیگر زمینه‌های مغفول در این عرصه است. چرا یک اثر نمایشی با 30 اجرا باید به کار خود پایان دهد. وجود شبکه‌ای برای عرضه آثار در سایر تالارهای کلان‌شهرها و برگزاری تور آثار نمایشی در شهرستان‌ها، فقط یک مقوله اقتصادی نیست. این امر سطح دسترسی مخاطبان به آثار نمایشی را در کشور افزایش داده، جایگاه تئاتر را برجسته نموده و به ارتقای فرهنگ عمومی منجر می‌شود. امیدوارم برگزاری سمینار تئاتر و ظرفیت‌های غیردولتی امکان گفت‌وگو برای توجه بیشتر به ظرفیت‌های این بخش را ایجاد کرده و راهگشای تعامل هم‌افزایی نیروهای مؤثر حوزه تئاتر شود».

در ادامه علی مرادخانی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم کهبا موضوع «ضرورت‌های ارتباط بخش دولتی و غیردولتی» به سخنرانی پرداخت ابتدا گفت:‌ «بعد از نزدیک به گذشت 38 سال از انقلاب اسلامی، این سمینار از معدود نشست‌هایی است که پیرامون موضوع تئاتر خصوصی و ظرفیت‌های بخش غیردولتی در کشور برگزار می‌شود».

او گفت: «حضور بخش خصوصی و فعالیت آن برای همه هنرها اهمیت دارد. به این دلیل که دولت چاق است، نمی‌تواند به‌تنهایی کاری از پیش ببرد. بدنه دولت مشکلات زیادی برای ورود به خیلی از بخش‌ها دارد و در همین شرایط است که بخش خصوصی می‌تواند کمک زیادی به ما بکند».

مرادخانی افزود: «در کشورهای مختلف همیشه بخش خصوصی چالش‌های داشته و ما هم باید این چالش‌ها را بشناسیم و آن‌ها را بررسی کنیم. بر اساس سیاست‌هایی که از سه سال پیش اعلام کردیم، بخش خصوصی و فعالیت‌هایش برای ما از اهمیت زیادی برخوردار است. دولت خود را حامی فعالیت‌های بخش خصوصی می‌داند».

او ادامه داد: «در شهر تهران که طبق آمارها 90 تا 110 نمایش هر شب روی صحنه می‌رود، باید بخش خصوصی قدرتمند باشد و از آن حمایت کنیم. تئاتر به دلیل ذات آن معمولاً در جوامعی شکل می‌گیرد که از مراحل اجتماعی اولیه عبور کرده است و نیاز به فکر کردم به مسائل بعدی دارد. من از اینکه توانستیم تئاتر خصوصی را در کشور راه‌اندازی کنیم خوشحالم و انتظار این است که صنوف را وارد کنیم تا امورات افراد را پیگیری کنند».

معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: «فعالیت‌های خصوصی هم باید حمایت‌های دولت را انتقال دهد هم تعامل بین دولت و بخش خصوصی را فراهم کند. افزایش تعداد سالن‌های خصوصی نشانگر اعتماد دولت به این بخش است. باوجوداین اعتماد بین بخش خصوصی و دولتی تئاتر هم می‌تواند به فعالیت‌هایش بپردازد. هرچه بخش خصوصی فعال‌تر، نگاه حمایتی دولت هم بیشتر و نگاه نظارتی کمتر و درنتیجه فضا صمیمی‌تر می‌شود».

مرادخانی گفت:‌«باید ارتباط مستمر بین تئاتر خصوصی و دولت برقرار باشد. تئاتر هنر زنده‌ای است و هنرمند و مخاطب به شکل کاملاً پویا باهم در ارتباط هستند. ما امروز از حوزه تأسیس گذشته‌ایم و باید به آینده فکر کنیم. برای اینکه بخش خصوصی در آینده رشد داشته باشد، باید تمام موانع به‌دقت بررسی شود. ما به رپرتوآر مستمر احتیاج داریم و با چند جلسه نمی‌توان به شناخت کافی در مورد این مسائل رسید. فعالیت‌های این‌چنینی باید جاری و ساری باشد. به اعتقاد من دولت فقط نباید به بحث مالی بپردازد هرچند این بحث هم یکی از وظایف اوست، اما بهتر است سایر مسائل هم با حمایت دولت پیگیری شود».

به گزارش ایران تئاتر علی منتظری، رحمت امینی، علی ترابی،ایراج راد ،قطب الدین صادقی ، کوروش زارعی همراه با  مهمانان خارجی و پژوهشگران، اساتید و کارشناسان تئاتر، مؤسسات فرهنگی هنری و تولیدکنندگان تئاتر دیگر حاضرین سمینار بودند.
ادامه برنامه‌های این روز دو میزگرد و ارائه 6 مقاله از روسیه، ایتالیا، مکزیک، آذربایجان و ایران خواهد بود .
سمینار بین‌المللی تئاتر و ظرفیت‌های بخش غیردولتی از 15 تا 17 اسفندماه و با حضور پژوهشگرانی از 14 کشور جهان در سالن مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار می‌شود.