پنجمین میزگرد «ضرورت و نقش صنوف در حمایت و ارتقای بخش غیردولتی تئاتر» برگزار شد
صنوف میتوانند برای گسترش تئاتر پیشنهاد دهنده باشند
ایرج راد در میزگرد «ضرورت و نقش صنوف در حمایت و ارتقای بخش غیردولتی تئاتر»، تامین اعتبار برای صنوف را لازمه پیشبرد اهداف آنها عنوان کرد.
به گزارش ایران تئاتر: پنجمین میزگرد سمینار بینالمللی تئاتر و ظرفیتهای بخش غیردولتی با موضوع «ضرورت و نقش صنوف در حمایت و ارتقای بخش غیردولتی تئاتر (موسسات تخصصی تئاتر)» با ریاست مهرداد رایانی مخصوص و سخنرانی نصرالله قادری، حمید ششجوانی و ایرج راد، روز گذشته در سالن مشاهیر مجموعه تئاترشهر برگزرا شد.
نصرالله قادری نویسده، پژوهشگر، منتقد، کارگردان و مدرس دانشگاه در این میزگرد با اشاره به اینکه کلمات و واژهها بسیار کژتاب و فتنهانگیزه هستند و هر واژه اگر در زمینه و فضای تاریخی و بحرانی خود فهم و درک و تفسیر نشود نه تنها به درستی فهم نمیشود حتی ممکن است باعث سوءفهم شود، گفت: با توجه به عنوان مبحث این میزگرد طبیعتا اولین پرسشی که برای من مطرح میشود این است که به طور کلی صنف چیست و چه معنایی میتواند داشته باشد. اما در اینجا وقتی از صنف صحبت میکنم منظورم صنوف یا کلیت تئاتر است. و اینکه در این زمان و مکان تئاتر غیردولتی معنا دارد یا نه، بعد باید پرسید که صنوف چه نقشی میتوانند داشته باشند.
قادری ادامه داد: سابقه تاریخی ما نشان میدهد که ما اهل برقراری دیالوگ نیستیم و اگر هم صنفی شکل گرفته بیشتر معنای حزب داشته تا صنف و زمانیکه معنای نزدیک به صنف پیدا کرده فقط وجه رعایت حقوق اعضای صنف مورد توجه قرار گرفته است.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه نگاه ما از دهه 40 به دلیل حاکمیت یک حزب خاص در دنیای هنر نگاهی مطلقا سیاسی است، افزود: بر همین اساس و بنابر تعریفی آن حزب از هنر داشت، هنر وسیلهای برای تقلید یا ارائه اعتقادی آن حزب با ایدئولوژی که معتقد است هدف وسیله را توجیه میکند. لذا موضع اساسی ما در اینجا باید این باشد که آیا ما درکی از صنف داریم یا نه. مسئله بعدی هم درباره تئاتر غیردولتی است؛ تئاتر غیردولتی تئاتری است که باید هیچ سوبسیدی از دولت نگیرد و متکی به خودش باشد. آیا این امر به غیر از چیزی که به نام تئاتر آزاد و پیش از این در لالهزار منحط شده وجود داشت، امکانپذیر است.
قادری با طرح این سوال که آیا اساسا کشوری در جهان وجود دارد که بتواند تئاترش و نه نمایش آن، بدون سوبسید دولتی کار کند، اضافه کرد: اول اینکه برای من تئاتر قابل ترجمه شدن به نمایش نیست و بین تئاتر و نمایش تفاوت میگذارم. ضمن اینکه وقتی که تئاتر غیردولتی در سرزمینی که تئاتر فرهنگ آن نیست قرار باشد کار شود اولین مسئله آن پول است و در این راه بدون تردید اشرافیت است که حرف اول را میزند و تعیین و تکلیف میکند که چه چیزی روی صحنه برود.
ایرج راد بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینما و کارگردان و مدیر هنری نیز به عنوان یکی دیگر از حاضران در این میزگرد، در سخنانی با بیان اینکه در تمام سالهایی که من در خانه تئاتر بودم سعی کردیم که به هیچ وجه گرایشهای سیاسی را وارد کارمان نکنیم، عنوان کرد: همانطور که در اساسنامه خانه تئاتر هم آمده، خانه تئاتر صنف و تشکیلاتی است غیرسیاسی و غیردولتی. اما اینکه جایگاه صنف در حقیقت در کجاست؛ در وهله اول باید اعتباری که لازم هست به صنف داده شود، چراکه در غیر اینصورت صنف نمیتواند کاری را به پیش ببرد.
راد در ادامه با بیان اینکه در صنف گروههای تئاتری میتوانند با نگاههای مختلف حضور داشته باشند، افزود: آنچه در صنف باید دنبال شود مسائلی است همچون امنیت شغلی، بیمه، حمایتهای حقوقی، کفِ دستمزد، درجهبندیهای هنری و.... ضمن اینکه صنف میتواند پیشنهادهای لازم برای گسترش تئاتر و پیشبرد اهداف تئاتر و جایگاه تئاتر در هر زمان و در هر موقعیتی که قرار دارد را با وضعیت کنونی آن و وضعیتی که باید پیدا کند برنامهریزی کند.
حمید ششجوانی پژوهشگر، نویسنده و مدرس اقتصاد فرهنگ نیز در پنجمین میزگرد سمینار بینالمللی تئاتر وظرفیت های بخش غیر دولتی، با بیان اینکه کشور ما پیش از این نیز تجربه تغییرات سریع را داشته، گفت: پیشتر از این اگر که به مفهوم صنف در معنای حقوقیای توجه کنیم، در نظام سنتی ما صنف دو کارکرد دارد؛ یکی رعایت و پیگیری حقوق مادی و دیگری رعایت و پیگیری حقوق معنوی در کلیه صنوف است. اما به خاطر این تغییر سرعتهای سریع باعث شده ما بیشتر از آنکه بتوانیم همگرایی ایجاد کنیم، باعث واگرا شدهایم.
ششجوانی فزود: در حال حاضر نهادهای صنفی چه هنری و چه غیرهنری در حال حاضر از اعتبارهای لازم برخوردار نیستندو هنرمندان حرفهای اصلا به آن توجه نمیکنند زیرا اعتبارشان را از جای دیگر دریافت میکنند. اگر فرهنگ کشور را دستهبندی کنیم ما بخش حکومتی، دولتی، عمومی و خصوصی داریم و بررسی رابطه بین اینها چه در حقوق سرمایهگذاری و چه در سیاستگذاری بسیار پیچیده است.