نگاهی به آثار نمایشی کودک در سال ۹۵
اجرای قصه‌ها و افسانه‌های کودکانه در سال جاری
در شرایطی که تئاتر رسانه پرنفوذی در مخاطب تلقی می شود، بی‌شک اثرگذاری آن برای قشر کودک و نوجوان بیشتر خواهد بود و اجرای ۷۵ اثر نمایشی در سال جاری نشان از اقبال مخاطبان کودک به تئاتر دارد.
به گزارش ایران تئاتر، از ۵۰ سال پیش تاکنون که تئاتر کودک در ایران فعالیت خود را آغاز کرده تا به امروز گروه‌های نمایشی که در این ژانر فعالیت می‌کنند اگرچه با همواره با مشکلاتی همراه هستند اما همچنان به فعالیت خود در این ژانر ادامه می‌دهند در سال ۹۵ نیز ۷۵ اثر کودک و نوجوان در این ژانر نمایشی در سالن‌های مختلفی از جمله کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان، تالار هنر، فرهنگسرای ابن‌سینا، فرهنگسرای ملل، فرهنگسرای نیاوران و پردیس تئاتر خاوران اجرا شده‌اند.
بررسی نمایش‌های اجرا شده در سال ۹۵ نشان می دهد بیشتر آثاری که در این سال اجرا شده‌اند باز تولید آثار نمایشی سال‌های قبل بوده و کمتر نمایش خلاق و جدیدی امسال تولید شده است.
در این گزارش ۱۶ اثر نمایشی مهم در حوزه کودک و نوجوان را که در سال ۹۵ تولید و اجرا شده است معرفی می‌کنیم.
«قصه پری و رویای پسرک» (بهرام امید علی)
نمایش «قصه پری و رویای پسرک» به نویسندگی و کارگردانی بهرام امیدعلی از اسفندماه سال ۹۵ آغاز و تا اردیبهشت سال ۹۶ در تالار مبارک فرهنگسرای بهمن ادامه دارد.
گروه تئاتر چیدا باهمکاری مرکز هنرهای نمایشی فرهنگسرای بهمن این نمایش را باموضوع کتاب و کتابخوانی تولید کرده است.
داستان این نمایش روایت پسربچه ای بازیگوش به نام «مَمَل» است که از روی نادانی اقدام به ترک مدرسه می‌کند، این کودک درمسیر راه دچار موانع و مشکلاتی می‌شود که از با مطالعه کتاب به اشتباه خود پی برده و به مسیر درست باز می‌گردد.
«عیداومد بهاراومد» (میثم یوسفی)
نمایش «عید اومد، بهار اومد» به نویسندگی و کارگردانی میثم یوسفی و بازی محسن علی‌محمدی، مژگان مولایی و مریم آشوری در فرهنگسرای ارسباران تا ۲۵ اسفند روی صحنه می‌رود.
نمایش «عید اومد بهار اومد» در سال ۸۸ نیز در تالار هنر اجرا شده بود.
این نمایش به شیوه‌ی بازی در بازی به همراه اجرای زنده موسیقی و با هدف معرفی سنت‌های باستانی ایرانیان برای استقبال از نوروز، اجرا می‌شود.
«جنگل آرزوها» (امیر قاسمی)
نمایش «جنگل آرزوها» به نویسندگی و کارگردانی امیر قاسمی و بازی کتایون همتی، سهراب اصفحانی ، امیر مهدی ابراهیمی تا ۲۵ اسفندماه در سالن آمفی تئاتر فرهنگسرای فردوس روی صحنه بود. این نمایش در تیرماه امسال نیز در سرای محله مرزداران اجرا شده است.
«جنگل آرزوها» داستانی دختری به نام آیلین است که تصمیم می‌گیرد در مقابل گریه‌ها و اذیت‌های بسیار خواهر کوچکترش آید، آن را به گردش ببرد تا آرامش را به او برگرداند اما...
«شنل قرمزی» (مهرداد قرآن‌کیش)
نمایش «شنل قرمزی» به نویسندگی و کارگردانی مهرداد قرآن‌کیش است که در تا ۲۰ اسفند در مجتمع فرهنگی نور روی صحنه بوده است. در این نمایش آرزو خلیلی، مرتضی شریف، فرناز حیدریان، نیلوفر ابراهیمی بازی می‌کردند.
این نمایش براساس داستان معروف «شنل قرمزی» است. دختری که تصمیم می‌گیرد تنها راهی خانه مادربزرگ شود و در این مسیر ماجراهایی برایش رخ می‌دهد...
«سرزمین یخی نارینا» (غزال حسینی)
نمایش «سرزمین یخی نارنیا» به نویسندگی و کارگردانی غزال حسینی و بازی کاظم هژیرآزاد، فریبا متخصص، حسین پرستار، علیرضا حنیفی، هادی حوری، آرمان طیران و جمعی از هنرمندان دیگر در مجموعه تئاتر محراب تا ۲۰ اسفند روی صحنه رفت.
این نمایش کاری از گروه هنری استیج به تهیه کنندگی فرید رضاپور است و دراماتورژی این نمایش را سید علی تدین صدوقی به عهده داشت. در نمایش «سرزمین یخی نارنیا» ۳۰ بازیگر حضور داشتند که ۱۱ نفر نقش های اصلی و ۱۹ نفر در گروه فرم بازی می‌کردند.
نمایش «نارنیا» پیش از این در امریکا به صحنه رفته‌بود و برای اولین بار در خاورمیانه اجرا می‌شد و داستان آن تا حدودی ایرانیزه شده و اسامی شخصیت‌ها نیز تغییر کرده بود.
«روزگار یک سگ»(مهدی قلعه)
نمایش «روزگار یک سگ» به نویسندگی حمیدرضا نعیمی و کارگردانی مهدی قلعه با بازی علی صفا، علی بیگ محمدی، رضا بهرامی، عطا مقیمی، شیما لطیفی در بهمن و اسفند ماه امسال در تالار استاد محمد پردیس تئاتر تهران اجرا شد.
این نمایش سال گذشته به‌عنوان اثر برگزیده توسط انتشارات نمایش چاپ‌شده بود.
داستان نمایش درباره حیوانات یک دهکده و رابطه آن‌ها با یک سگ زیرک است.
«روزی روزگاری شلمرود» (علی شاه‌صفی)
نمایش «روزی روزگاری شلمرود» به نویسندگی و کارگردانی علی شاه‌صفی و بازی محبوبه تفضلی، داوود سلیمانی، غزاله عبادی، پرستو قائد رحمت و مرجان مروستی در چهار نوبت در تهران روی صحنه رفته است. آخرین اجرای این نمایش موزیکال بهمن ماه امسال بود.
موسیقی این نمایش موزیکال نیز برعهده سیروس مهدی‌پور بود.
نمایش «روزی روزگاری شلمرود»، نمایشی با مضمون آسیب های دنیای مجازی و بازی های رایانه‌ای است و قصه‌ای را روایت می‌کند که در آن نوه حسنی (همان شخصیت معروف توی ده شلمرود) دچار زیاده روی در استفاده از بازی های رایانه ای شده که آسیب هایی برای او ایجاد می کند تا اینکه پدربزرگش به فکر راه حلی برای رفع این مشکل می افتد و ...
حسنی ده شلمرود که حالا بعد از سال ها پدر بزرگ شده است و نوه‌ای به نام سامان دارد. تلاش می‌کند تا با کمک بچه‌های شلمرود و شخصیت‌های مورد علاقه سامان او را از درگیر شدن با بازی‌های رایانه‌ای و تبلت و موبایل بر حذر دارد و به بازی‌های گروهی دعوت کند که....
«چوپان و چوب جادویی» (محمدحسین داداش نیا)
نمایش «چوپان و چوب جادویی» به کارگردانی محمد حسین داداش‌نیا و بازی محمدحسین داداش نیا، مونا کوشش، دلیرکریمی، ملیحه آسترش
این نمایش کاری از کانون نمایش «خانه فرهنگ شیخ هادی» است.
«جادوگر کوچولو» (فریبا دلیری)
نمایش «جادوگر کوچولو» به نویسندگی هادی حسنعلی و کارگردانی فریبا دلیری با بازی آرش صادقیان حقیقی، هادی حسنعلی، شیرین کاشفی، آرین ناصری مهر، احسان سامانی منش، علی محمدی، لیلی قربانعلی، آوا ناصری مهر در پردیس تئاتر خاوران تا اردیبهشت ۹۶ اجرا می‌شود.
این نمایش بر اساس برداشتی آزاد از قصه "جادگر کوچولو" اثر اوتفرید پرویسلر ترجمه‌ی سپیده خلیلی است
داستان از جایی شروع می شود که بچه جادوگری تصمیمی می‌گیرد وارد جشن جادوگری بشود ولی به علت اینکه هنوز بچه است و نمی‌تواند خوب جادو کند اجازه ورود به جشن را ندارد.
خروس زری پیرهن پری (سینا نورایی)
نمایش «خروس زری پیرهن پری» این اثر که نخستین رپرتوار اجراخوانی کودک و نوجوان است به به نویسندگی احمد شاملو و کارگردانی سینا نورائی از ۲۴ تا ۳۰ بهمن با بازی آنا نمکچیان، فربد نوزاد صدیق، سعید عظیمی، نسترن ارساییان، سینا نورائی در تماشاخانه باران روی صحنه رفت. این رپرتوار شامل چهار نمایشنامه از چهار قصه کهن و خاطره‌انگیز بوده که در مدت هفت روز در تماشاخانه باران (تئاتر باران) به اجرا در آمد.
سبک و شیوه اجرایی این نمایش به شکل اجراخوانی (تلفیق خوانش و بازی) بوده و طراحی موسیقی آن، تلفیقی از موسیقی‌های اصیل و فولکور است. در این رپرتوار نمایشنامه‌های«قصه خاله سوسکه» (منطبق با قصه اصلی آن)، «خروس زری پیرهن پری»، «علیمردان خان» و «شهر قصه» (بعد از چهل و هفت سال و با اجازه رسمی از بانو هنگامه مفید) به اجرا درآمد.
علیمردان خان (سینا نورائی)
نمایش موزیکال «علیمردان خان» به کارگردانی سینا نورائی برگرفته از قصه خاطره‌انگیز علیمردان خان بر اساس شعر ایرج میرزاست. این نمایش موزیکال با بازی آنا نمکچیان، آزاده مالمیر، فربد نوزاد صدیق، سعید عظیمی، معصومه بیاتی، نسترن پارساییان، محمدرضا عباسی، سینا نورائی در سالن ارغنون در بهمن و اسفند امسال روی صحنه رفت.
این نمایش بر اساس قصه ی خاطره انگیز علیمردان خان و بر گرفته از شعری از ایرج میرزا و با تلفیق موسیقی زنده و با تم‌های اصیل، شاد و نوستالوژِی و به همراه اتفاق های متفاوت به نسبت سایر نمایش‌های هم گروه خود (همه گروه های سنی میتوانند با این اثر نمایشی شاد و موزیکال، ارتباط خوب و خاطره سازی برقرار کنند) به روی صحنه خواهد رفت.
«کدو قلقله زن» (مجتبی خمسه و سحر پورفرج)
نمایش «کدو قلقله زن» به نویسندگی جواد ذوالفقاری و شادی پورمهدی و کارگردانی مجتبی خمسه و سحر پورفرج) در فرهنگسرای فردوس اجرا شد.
نمایش «کدو قلقله زن» همان داستان معروف پیرزنی است که به آرزوی دیدن نوه‌اش راهی سفر می‌شود و در راه به حیواناتی چون گرگ و شیر و ببر برمی‌خورد و برای نجات جانش به طرح نقشه می‌پردازد؛ اما این بار نقشه‌های پیرزن قصه بسیار متفاوت بود...
«گاوی که میخواست شیر باشد»(محسن میرزایی)
نمایش «گاوی که میخواست شیر باشد» به کارگردانی محسن میرزایی و ایمان تاج‌سلیمان با مشارکت و نقش‌آفرینی نقش‌آفرینی کودکان دارای نیازهای ویژه (نابینا، ناشنوا، کم‌توان جسمی و حرکتی) اجرا شد.
این اثر که کاری از هنرمندان کرمانی بود، درباره‌ی روباهی است که گاو ساده لوحی را فریب و به او قول می‌دهد تا او را به سلطان جنگل تبدیل کند.
«سارا و ماه»(محمد طاهری راد)
نمایش «سارا و ماه» به نویسندگی میترا بیات و کارگردانی محمد طاهری‌راد و با بازی حسینعلی بینوایی، سیمین خرم، مرجان بهرامی، تکتم رسول زاده، عباس بابایی، الهه موچانی، نگین طاهری راد، حنانه شاهرخی، ماکان قطبی، نفیسه براتی، پریسا مرادیان زمستان امسال در فرهنگسرای ابن‌سینا روی صحنه رفت.
نمایش سارا و ماه که بر گرفته از داستان عامیانه (فولکلوریک) و قدیمی "ماه پیشونی " است، حکایت دختری به نام ساراست که با نامادری و ناخواهری خود زندگی می کند. نامادری با سارا نامهربان است و با او بدرفتاری می‌کند ؛ اما در مقابل دخترش ثریا را بسیار لوس؛ تنبل و بد اخلاق بار آورده است و همه مهر مادری خود را نثار او می‌کند. یکی از روزها که طبق معمول نامادری سارا را راهی صحرا می‌کند تا پنبه بچیند و برای زن آقا نخ ریسی کند اتفاقاتی می افتد که...
«کلاغه به خونش نرسید »(امیررضا توکلی)
نمایش «کلاغه به خونش نرسید» به نویسندگی زیبا برجی‌فلاح و کارگردانی امیررضا توکلی و حمید ندیمی و با بازی نیلوفردهقان، فاطمه پیرهادی، طاها ابوالقاسم، صائب داد، امیر رضا توکلی و حمید ندیمی دی‌ماه امسال در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه رفت.
داستان این نمایش از این قرار است که کلاغ ها به خانه پیرمرد قصه گو می روند و از این که همه آدم ها قصه هایشان را با "کلاغه به خونش نرسید" تمام می کنند، عصبانی هستند تا اینکه پیرمرد را مجبور کرده تا پایان قصه ها را تغییر دهد . پیرمرد همراه نوه خود وارد دنیای قصه می شوند و در آنجا اتفاقاتی می افتد...
«سیرک سیار» (پرستو گلستانی)
نمایش «سیرک سیار» نوشته اوراند هریس که حسین فدایی حسین آن را ترجمه کرده با کارگردانی پرستو گلستانی دی‌ماه در تالار هنر روی صحنه رفت.
در این اثر ۸ بازیگر اصلی، ۶ دلقک و ۵ رقصنده فعالیت می‌کردند و طراحی آن برعهده منوچهر شجاع بود.
این نمایش داستان پسر بچه‌ای ست که وقتی با پدربزرگ و مادربزرگش به دیدن یک سیرک می‌رود، آرزو می‌کند برای همیشه در سیرک بماند و با ماجراهای متعددی در ادامه روبرو می‌شود.