مهدی شفیعی در «روز ملی هنرهای نمایشی» مطرح کرد
فرصتی برای استفاده از امکانات موجود نهادهای فرهنگی
مدیرکل هنرهای نمایشی کشور معتقد است: با ثبت روز هنرهای نمایشی در تقویم ملی باید این موضوع جا بیفتد که برای بهرهگیری از ظرفیت تئاتر بهعنوان یک ضرورت اجتماعی، تمام نهادها و دستگاههای فرهنگی باید حضور فعال و حمایتکنندهای داشته باشند.
به گزارش ایران تئاتر به نقل از ایسنا، بیش از نیمقرن است که بیست و هفتم مارس هرسال میلادی که مصادف با هفتم فروردین شمسی میشود عنوان «روز جهانی تئاتر» را با خود یدک میکشد و امسال این روز برای ایرانیها بهویژه هنرمندان تئاتری میتواند حال و هوای دیگری داشته باشد، چراکه برای اولین بار، این روزبه نام روز ملی تئاتر یا همان عنوان رسمی «روز ملی هنرهای نمایشی» نامگذاری شده است. مناسبتی که باید دید لااقل در مقایسه با روزی همچون روز ملی سینما به چه جایگاهی در سطح جامعه و نیز میان مدیران ارشد حوزه فرهنگ و هنر میرسد.
از همان ابتدای نامگذاری روز جهانی تئاتر که توسط موسسه بینالمللی تئاتر ثبت شد، یک چهره مطرح هنری و گاه غیرهنری پیامی را به این مناسبت و به دعوت موسسه منتشر میکند که اولین بار در سال 1962 ژان کوکتو این پیام را نوشت. البته تاکنون قرعه به نام هیچ ایرانیای نیفتاده است و از بین هنرمندان ایرانی فقط بهروز غریبپور سال گذشته این فرصت را یافت که پیام روز جهانی تئاتر عروسکی را بنویسد. بااینحال امسال هم اداره کل هنرهای نمایشی نام تعدادی از هنرمندان شاخص ایران در عرصه تئاتر را معرفی کرد ولی درنهایت ایزابل هوپر فرانسوی برای این کار انتخاب شد.
این پیام امروز (هفتم فروردین) در مقر اصلی یونسکو در پاریس قرائت و روز جهانی تئاتر جشن گرفته میشود. در ایران هم به همین مناسبت و نیز اولین روز ملی هنرهای نمایشی تعدادی از سالنهای تئاتری تهران برخلاف سالهای قبل که در نوروز تعطیل بودند، میزبان علاقهمندان به تئاتر خواهند بود.
اما جدا از اینها یکی از مهمترین سوالهایی که به دنبال نامگداری روز هنرهای نمایشی در تقویم رسمی کشور مطرح میشود، این است که با این اقدام چه اتفاق ویژهای لااقل در همین سال اول میتوان برای این هنر ارزشمند متصور شد؟ آن هم در شرایطی که دو سال قبل، بهطور پیاپی توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت (علی جنتی)، سال «تئاتر» در وزارت فرهنگ نامگذاری شد ولی همچنان کارهای نیمهتمام و اساسی زیادی باقیمانده که فقط در یک مورد به تمام نشدن تعمیرات و بازسازی و ایمن شدن تئاترشهر بهعنوان مهمترین مجموعه تئاتری کشور پس از دو سال، میتوان اشاره کرد.
مهدی شفیعی، مدیرکل هنرهای نمایشی در پاسخ به این پرسش به ایسنا گفت: تئاتر دیگر یک ضرورت اجتماعی است و حالا باید از فرصتی مثل روز ملی هنرهای نمایشی این بهره را ببریم تا نهادهای فرهنگی و دستگاههای دیگر هم برای این هنر و حمایت از آن به خدمت گرفته شوند.
او اضافه کرد: گستردگی هنر نمایش و کثرت روزافزون فعالان این هنر و نیز تنوع کارکردهای آن اعم از سر گرمسازی و آموزش، نشان از این دارد که یکنهاد، وزارتخانه، معاونت یا سازمان و اداره کل بهتنهایی قادر به تأمین نیازهای مادی و حمایتی آن نیست و لزوماً همراهی دستگاههای دیگر کشور را میطلبد تا به شکوفایی لازم برسد.
وی ادامه داد: استفاده از امکانات موجود نهادهای فرهنگی که متأسفانه برخی از آنها رهاشده و در مسیر استهلاک افتاده، برای بهرهبرداری حداکثری از فضاهای موجود میتواند بسیار کمککننده باشد که خوشبختانه در این زمینه بخش خصوصی با ساخت و تأمین مکانهای اجرا، فعالشده است.
شفیعی با اشاره به ایجاد ظرفیتهای قانونی افزود: با توجه به نیاز فزاینده خانواده بزرگ تئاتر ایجاد فضا برای عرضه تولیدات نمایشی از اتفاقات مثبت و مبارکی است که باید برای ساماندهی آن گامهایی برداشته شود.
مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به نامگذاری دو سال گذشته به نام تئاتر، یادآور شد: سال گذشته به پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی و با تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی روزی به نام روز ملی هنرهای نمایشی در تقویم کشور ثبت شد که این نشان از روشن شدن اهمیت تئاتر برای مدیران، سیاستگذاران و جامعه است به همین دلیل باید با یک برنامهریزی منسجم از این فرصت و ظرفیت بهره برد. بااینحال مهمترین برنامه ما پیگیری سرفصلهایی است که در دو سال گذشته در اداره کل هنرهای نمایشی مشخص کردیم و در هر بخش تاکنون اقداماتی انجامشده است.
به گفته شفیعی، حمایت از تولیدات تئاتر که نسبت به حدود چهار سال قبل رشد چهار برابری هم داشته، توسعه زیرساختهای اجرای نمایش، افزایش مخاطب تئاتر باهدف دسترسی عادلانه به انواع تولیدات تئاتری و رونق اقتصاد هنرهای نمایشی، ارتقاء جایگاه بینالمللی تئاتر و توسعه فعالیتهای پژوهشی باهدف حفظ و اشاعه مواریث نمایشی از مهمترین سرفصلهای تدوینشده در این دوره بوده که همچنان بهطورجدی پیگیری میشود.
درحالیکه هرسال یک چهره مطرح بینالمللی پیام روز جهانی تئاتر را مینویسد، امسال به مناسبت اولین روز ملی هنرهای نمایشی در ایران علی نصیریان پیامی را نوشت و در آن تأکید کرد: ازآنجاکه تئاتر بر ذات «انسان» و «زندگی» مبتنی ست، هرگز کهنگی نمیپذیرد و تا انسان در این اریکه هستی زنده است، تئاتر نیز همپا با او زنده خواهد بود چراکه انسانیترین هنرهاست.
این بازیگر همچنین نوشته است: تئاتر ایران جدای از ابعاد نمایشی و آئینی و خرده نمایشها و گونههای نمایشی و ظرفیتها و قابلیتهای گرانسنگ ادبی، به شکل مدرن، یکصد و پنجاهمین سال خود را تجربه میکند و در همین عمر کوتاه خویش نشان داده است که از توانمندی، استعداد و خلاقیتهای درخشانی برخوردار بوده که تاریخ تئاتر ایران گواه این مدعاست و زحمات و جانفشانی هنرمندان این رشته برای بقا و ماندگاری جای تقدیر بسیار دارد.
و در این میان تئاتر ملی آرزوی همیشگی هنرمندان تئاتر کشور بوده است. تئاتری ایرانی که باروحیه و خصال ملی قرابت داشته و هویت و هستیشناسی ایرانی را در فرهنگ جهانی به نمایش بگذارد. جدای از اهداف و زبان مشترک، هر ملتی هویت ویژهی خود رادار است و ناگزیر باید هر سرزمینی هنر ملی خود را بیافریند و آن را به تجارب میراث مشترک جهانی پیوند دهد و بیشک در این فرآیند، هیچ ملتی صرفاً با الگوبرداری و اجرای نیمه آگاهانهی آثار ملل دیگر صاحبهنر ملی نشده است.
همچنین طبق متن منتشرشده در سایت موسسه بینالمللی تئاتر، در بخشی از متن ایزابل هوپر بازیگر مطرح فرانسوی هم آمده است: تئاتر همانند یک کامیابی در زندگی است که میتواند همهچیز را به چالش کشیده و مکان و زمان را درهم نوردد. بسیاری از نمایشنامههای امروزی از آثار کلاسیک قرون گذشته الهام میگیرند و هر اثر مدرنی که اجرا میشود یکی از آثار کلاسیک بسته به زمان آن، حیاتی نو روی صحنه میگیرند. تئاتر همواره از خاکستر خود دوباره زاده میشود، با شکستن و درهم ریختن قراردادهای کهنه و ظهور به شکلی نو: اینگونه است که زنده باقی میماند.
بازیگران و هنرمندان تئاتر اتحاد پایدار بین همه مردم را باهم به ارمغان میآورد. مترجمان، مربیان، طراحان صحنه و لباس، هنروران، دانشگاهیان، پزشکان و مخاطبان، تئاتر را محافظت میکنند. بدون مردم هیچ تئاتری وجود ندارد، هرگز این را فراموش نکنید. بیایید کاری کنیم که هیچ صندلی خالی وجود نداشته باشد. من معتقدم که تئاتر ما را دوست دارد؛ به همان اندازه که ما آن را دوست داریم.