در حال بارگذاری ...
گفت و گو با زیبا خادم حقیقت مترجم نمایش دیگری نوشته انزو کرمن و به کارگردانی بهاره رهنما

کرمن معتقد است ، تئاتر جای پر گویی نیست

ایران تئاتر:در چند دهه اخیر خیلی از نویسندگان ، نمایش نامه نویسان و فیلم نامه نویسان معاصر که در دنیا دارای شهرت هسیتند و در ایران گمنام ، به واسطه توجه مترجمان متفکر ترجمه آثارشان شهرت پیدا کرده اند و نوشته هایشان در تئاتر و سینما مورد اقتباس قرار گرفته است. امانوئل اشمیت ، پینتر ، یاسمین رضا ، مارتین مک دنا از این جمله هستند و زیبا خادم حقیقت مترجم ایرانی مقیم فرانسوی به سراغ رونمایی از انزو کرمن رفته است.

زیبا خادم حقیقت فارغ التحصیل رشته بازیگری و کارگردانی از دانشکده سینما و تئاتر است و از دهه هشتاد به فرانسه مهاجرت کرده است. انزو کرمن نویسنده معاصر فرانسوی در 1953 متولد شده است و از سال 1983 تا امروز به‌عنوان نمایشنامه‌نویس به فعالیت می‌پردازد. نمایشنامه دیگری نوشته کرمن پیش‌‌‌ ‌از ‌این هم به کارگردانی علی منصوری در سالن قشقایی تئاتر شهر به صحنه رفته است . نمایشنامه  دیگری ضمن پرداختن به مسئله هویت و تأثر آن به واسطه عشق یک متن عاشقانه و زنانه است که به آثار قبلی رهنما در حوزه کارگردانی تئاتر و نمایشنامه‌نویسی قرابت زیادی دارد. در تازه‌ترین کار بهاره رهنما که اجرای آن از 21 اردیبهشت‌ماه آغازشده است . سهراب حسینی به‌عنوان دراماتورژ حضور دارد  و شیوا اردویی به همراه رهنما به ایفای نقش خواهند پرداخت .سایر عوامل گروه عبارت‌اند از: کارگردان: بهاره رهنما، دراماتورژ: سهراب حسینی، تهیه‌کننده: پوپک کم‌گویان، بهاره رهنما، سهیل حسینی، نویسنده: انزو کرمن، مترجم: زیبا خادم حقیقت، مشاور پروژه: امیر آسانی، طراح صحنه و نور: جلال تهرانی، طراح لباس: بهاره رهنما، توکتم رضایی، موسیقی: مهیار طهماسبی، طراح پوستر: مازیار تهرانی، مدیر پروژه: سهیل حسینی، طراح گریم: نسرین اجرلو، برنامه‌ریز و مجری طرح: لیلا جعفری، دستیار کارگردان و ساخت تیزر: شهرزاد دریازاده، منشی صحنه و مدیر صحنه: شراره جعفری جوزانی، مدیران اجرا: آریا افشار، شاهین صادقیان، دستیار صحنه: رهام گلرخیان، روابط عمومی و مدیر تبلیغات: علی ژیان، گرافیست جارچی: شایان کیانی، تبلیغات مجازی: گروه جارچی، عکاس و تصویر: هستی امینی (استودیو امینی) - کاری از مکتب تهران ، نمایش دیگری نوشته انزو کرمن و به کارگردانی بهاره رهنما اردیبهشت و خردادماه در سالن استاد سمندریان تماشاخانه انتظامی به صحنه می‌رود . با فریبا خادم حقیقت درباره ترجمه این نمایش‌نامه و رویکرد مدرن انزو کرمن در نمایش‌نامه نویسی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم

.

این روزها مشغول داوری  در جشنواره تئاتر دانشگاهی فرانسوی‌زبان هستید؟

 بله ، داور جشنواره تئاتری دانشجویی فرانسوی‌زبان هستم . در این جشنواره   نمایش‌ها باید توسط دانشجویان به زبان فرانسوی اجرا شود .

 

بعد از ادامه تحصیل در دهه هفتاد در دانشگاه سینما تئاتر، آیا در فرانسه هم به ادامه تحصیل پرداختید؟

 بله، تئاتر خواندم .

 

به چه دلیل در حوزه بازیگری و کارگردانی تئاتر فعالیت حرفه‌ای خودتان را ادامه ندادید؟

بیشتر به حوزه ترجمه علاقه داشتم .

 

در ایران مدت‌ها است رسم شده  نویسنده‌ای آثارش ترجمه می‌شود و بعد در تئاتر مدام مورد اقتباس قرار می‌گیرد. به نظر شما این مسئله چه ویژگی‌هایی می‌شود؟

در فرانسه هم تقریباً چنین وضعیتی وجود دارد و اشمیت و یاسمین رضا نویسندگانی هستند که آثارشان در بورس اقتباس قرار دارد . این نویسندگان حداکثر دو سه اثر شاخص  دارند و بقیه آثارشان کارهای متوسطی هستند و این مسئله مهمی است که باید به آن توجه کرد.

 

خدای کشتار یاسمین رضا در ایران برای بار چندم  روی صحنه رفته است و پولانسکی هم سه سال قبلی فیلمی بر اساسش ساخت؟

این نوع آثار کارهای عامه‌پسندی هستند و درعین‌حال خوش ریتم و جذاب هستند . یک موقعیت ، کلی دیالوگ و یک پایان‌بندی تلخ و یا شیرین شاکله اغلب این نمایش‌نامه‌ها هستند . این نوع نویسندگان برای تئاتر وزنه‌ای محسوب نمی‌شوند که اثر ماندگاری بر اساس کارهایشان خلق شود . نمایش‌نامه نویسان درجه‌یکی در فرانسه وجود دارد که کارهای مهم و شاخصی دارند .

 

 در فرانسه چه نویسندگان مطرحی در سال‌های اخیر وجود دارند؟

 نویسندگانی نظیر ژان لوک لگرت ، میشل دیانور و کلته جزو نویسندگان مطرح معاصر فرانسه هستند . آلان نویسندگان و نمایش‌نامه نویسان مطرح در فرانسه کارشان در مجموعه سالن‌های مولیریا خانه مولیر روی صحنه می‌رود . سالن‌هایی که زیر نظر وزارت فرهنگ و هنر فرانسه اداره می‌شود و با سوبسید دولتی اداره می‌شوند و بزرگ‌ترین نهاد تئاتری فرانسه محسوب می‌شود .

 

در این مجموعه چه تعداد سالن تئاتر وجود دارد ؟

 یک سالن اصلی دارد و چند سالن کوچک درجاهایی فرهنگی مثل موزه لور دارد. در این سالن‌ها کارهای کلاسیک از چخوف ، شکسپیر ، یون فوسه ، کلته و سایرین اجرا می‌شود .

 

وضعیت معیشتی تئاتری‌های فرانسه به چه نحوی است؟

 حقوق مکفی مناسب ماهیانه دریافت می‌کنند و کارمند دولت محسوب می‌شود.

 

با انزو کرمن چگونه آشنا شدید؟

حین تحصیل با کرمن و آثارش آشنا شدم . او نویسنده بزرگی است که آثارش کلمه محور است و معتقد است تئاتر جای پرگویی نیست و اگر حرفی زده می‌شود . وحدت رویه دارد و تداخلی به وجود نمی‌آورد و یک‌جورهایی دیالوگ در دل مونولوگ بیان می‌شود و پیچیدگی این نوع کار در این مسئله است .

 

در آثار کرمن شخصیت‌ها درون‌گرا هستند؟

 بله، مدام از خودشان حرف می‌زنند . در نمایش دیگری یک زن چیزی می‌گوید و زن دوم جواب دیگری می‌دهد و هرکدام در دنیای خودشان سیر می‌کنند . به‌نوعی این نوع نمایش‌ها در حوزه کارهای ذهنی قابل ارزیابی است  و نقش زبان مهم جلوه می‌کند . این شیوه نوشتاری در بین نویسندگان معاصر طرفداران زیادی دارد .

 

آیا آثار انزومن کرمن و نمایش دیگری در فرانسه به آثار فمینیستی مشهور هستند؟

نه ، در نمایش دیگری مرد دیگر دغدغه دو زن نیست . مسئله اصلی وجود خودشان است . کرمن کارهای متنوعی دارد و من دو اثرش که بیشتر ویژگی‌های زنانگی دارد را ترجمه کرده‌ام . من اغلب از هر نویسنده‌ای دو اثر ترجمه می‌کنم که جنبه معرفی داشته باشد  و حیف است که آثاری از نویسندگان معاصر فرانسه ترجمه نمی‌شود و دلیلش را هم نمی‌دانم .

 

شما معمولاً آثار نویسندگان خاص و هنری را ترجمه می‌کنید؟

معمولاً آثار عامه‌پسند را ترجمه نمی‌کنم . من انتخابم ترجمه این نوع آثار مدرن است که نویسندگان متفکر و حرفه‌ای دارند و از بهاره رهنما تشکر می‌کنم که جرئت اجرای چنین نمایش خاص و متفاوتی را داشت .

 

گفت‌وگو از احمد محمد اسماعیلی

 




نظرات کاربران