محمدعلی سجادی در نشت خبری «بوف نه چندان کور» مطرح کرد:
سماجت و وسوسههای سالهای دور
نشست خبری نمایش «بوف نه چندان کور» به نویسندگی و کارگردانی محمدعلی سجادی به همراه مسعود کرامتی، رحیم نوروزی و الهام نامی از بازیگران این نمایش و دیگر عوامل گروه در تماشاخانه پایتخت برگزار شد.
به گزارش ایران تئاتر در ابتدای این نشست محمدعلی سجادی درباره این نمایش و دلیل نگاه خود به «بوف کور»عنوان کرد: طبیعتا به دلیل اینکه نمایش در حقیقت قائم به ذات ادبی نوشته صادق هدایت است از تلفیق سه مدیا ادبیات، نقاشی و سینما بهره برده است. همان طور که خود اثر «بوف کور» این اتفاق را در تاثیرسینمای اکسپرسیونیتی آلمان به همراه دارد. حال این موضوعات آگاهانه در متن نمایشنامه کنار یکدیگر چیده شده است. در واقع نگاه من به «بوف کور» فکر میکنم که حاصل کلنجار چیزی حدود 16 سال با این اثر است. اثری چند لایه که بالغ بر چهل جلد کتاب تفسیری دارد و به نوعی باید بگویم که در نمایش «بوف نه چندان کور» به دلمشغولیهای خودم پرداختهام.
وی در ادامه در مورد تلفیق نقاشی در این نمایش گفت: همزمان با پژوهش متمرکز در «بوف کور» و صادق هدایت از نمایشگاه نقاشی که برگزار کردم دو متن به وجود آمد و درنهایت جدای از فیملنامه به نمایشنامهای رسیدم. در واقع تاثیر نقاشی آنقدر توامان است که نمیتوانم این دو را از هم تفکیک کنم. بنابراین قصدم این بود که در این نمایش گمانهزنی و تخیل را گسترده کنم که باتوجه به نشانههایی که در ذهن داشتم گاه مستقیم و گاه غیرمستقیم شکل میگرفت.
کارگردان فیلم سینمایی «مخمصه» در خصوص اینکه در شش ماه گذشته این نمایش سومین بار است که از کتاب «بوف کور» اقتباس و در تئاتر به آن پرداخته شده است اظهار داشت: این تصمیم برگرفته از سماجت و وسوسه سالهای دور من است. تصور میکنم که تلاش کردهام تا «بوف کور» قائم به ذات ادبی و زبان باشد. اگر ما این را فراموش کنیم دیگر چیزی وجود نخواهد داشت. به نظرم باید برای این کتاب آن را تکه تکه کرد تا بتوانیم آن را بفهمیم و نه لزوما تصویرگر آن باشیم. تابلوهای نقاشیهایم درباره «بوف کور» نشان میدهد که تا چه اندازه آن را فهمیدهام و البته این نمایش نیز بر این ساحت حرکت میکند.
نویسنده فیلمنامه «شیفته» در خصوص انتخاب بازیگران این نمایش افزود: خوشبختانه بازیگرانی را انتخاب کردهام که قابلیت بازی در این نمایش را دارند و با این اثر ادبی در گذشته ارتباط داشته و آن را درک کردهاند.
در ادامه این نشست مسعود کرامتی بازیگر، کارگردان سینما و تئاتر که در کارنامه کاریخود نمایشهاییچون «نگاهمانمیکنند»، «گالیله» و... را دارد و یکی از بازیگران این نمایش در خصوص همکاریش با محمدعلی سجادی عنوان کرد: ما هر دو با هم هماهنگی داشتیم و همه چیز طبق روالش پیش رفت. واقعیت این است که زمانی که این متن را خواندم برایم جالب بود که نقش هفت شخصیت را بازی کنم. در واقع این امکانی است که هر بازیگر از آن استقبال کند. درباره متن نمایشنامه هم باید بگویم که الان باور دارم این نمایش ویژگی مهمی دارد و «بوف کور» صادق هدایت نیست که این موضوع در پوستر و... به آن اشاره شده و در اصل این نمایش، نگاه محمدعلی سجادی به بوف کور است. حال اگر مخاطبی این کتاب را خوانده باشد نمایش را به طورحتم بهتر خواهد فهمید و اگر نخوانده باشد به فضایی پرت میشود که او را ترغیب میکند که آن را بخواند و این تفاوت باعث یک اتفاق خوب خواهد شد.
الهام نامی از دیگر بازیگران این نمایش در مورد نقش و همکاریش با سجادی گفت: من چندسالی است که شاهد هستم محمدعلی سجادی درگیر «بوف کور» است و اینکه علاقهمند بودم تا نقشی را در این نمایش ایفا کنم. در نمایش «بوف نه چندان کور» بر اساس کتاب «بوف کور» دو نقش زن وجود دارد و دو نقش زن دیگر به زنهای رمانتیک صادق هدایت وارد شده است.
سعید یزدانی که طراحی صحنه این نمایش را برعهده دارد در نشست خبری نمایش «بوف نه چندان کور» افزود: در ابتدا چیزی که برایم عجیب بود این بود که چقدر ساده و راحت دنیای من و کارگردان نمایش به یکدیگر شبیه بود. نقطه عطف این اتفاق، تخیل قوی ما تا از یک حجم زیاد به یک بیچیزی دست پیدا کنیم که همه چیز در خودش دارد و این طور باور داشت که دنیای این نمایش تا بینهایت میتواند ادامه داشته باشد. عناصر صحنه را بر اساس آکسسوار تعریف کردیم و دو آینه را طبق صحبتهایی که با محمدعلی سجادی داشتم به طور ثابت در صحنه قرار دادیم که این نگاه بسیار برایم جذاب بود.
تدوینگر فیلم سینمایی «تر دست» و کارگردان نمایش «بوف نه چندان کور» درباره برداشت مفهومی خود در این نمایش گفت: با اینکه ارادت قلبی صادق هدایت دارم، این نمایش بیانگر مسائل و مفاهیمی است که با آن درگیر هستیم چون بحران هویت. در نمایش شخصیت «نقاش» آگاه است که کتاب «بوف کور» را خوانده است و این نشان میدهد که بازیگران نسبت به این قضیه آگاه هستند. در واقع ما در ضمیر ناخودآگاه ادبیات نمیرویم اما اگر بخواهیم جوهره «بوف کور» را معنی کنیم غلط است. البته ساختار سیال را در نمایش دارم با این توضیح که این موضوع ارائه میشود. در همسانیهای حدودی با شخصیت «نقاش» میبینیم که در بسیاری از زمان نمایش این نکته را توضیح میدهد.
رحیم نوروزی از بازیگران این نمایش که در نشست خبری حضور داشت درباره همکاریش با سجادی و نقشش در این نمایش عنوان کرد: با محمدعلی سجادی دوستی قدیمی دارم و بعد از مدتها موفق به همکاری با ایشان شدهام. من هم به صادق هدایت ارادت قلبی دارم و این نقطه اشتراک بین بازیگر و کارگردان این نمایش است. وی درباره دلیل اینکه مدت عمده نمایش روی صندلی چرخ دار نشسته است میگوید: صندلی چرخ دار یک اتفاقی بود که در تمرین رخ داد و کارگردان نمایش از آن استقبال کردند و بعد از مدتی متوجه شدیم که بیگانه با متن نمایش نیست. در واقع شخصیتی که نقشش را ایفا میکنم دچار یک نوع فلج خودخواسته است و به نوعی میتوان گفت که او خودش را زمینگیر کرده است.
کارگردان این نمایش و نویسنده کتاب «حیرانی» دلیل آنکه چرا به سمت تئاتر اکسپرسیونیستی نرفته است گفت: در توضیحاتم اشاره داشتهام که هدایت متاثر از آن موضوع است. تصورم این است که میخواستم به سمت حذف فانتزی بروم که این نگاه هم سلیقهای است. در واقع نمیخواستم گرفتار پیچیدگی فرامتنی بشوم و قصدم آن بود که نمایش این موضوع را بیان کند. بنابراین به سمت تئاتر بیچیز رفتم. در غیر این صورت فکر میکنم «بوف کور» غیرقابل دسترس شود.
احسان آنالویی که در خصوص ساخت موسیقی این نمایش گفت: کارگردان این نمایش در خلوت خودش بوف کور را داشته و برایش عینی شده است. بنابراین من هم متاثر از فضای فکری و تابلوهای نقاشی ایشان شدم. ما در این نمایش موسیقی تونال با یک فضای واقعی به زندگی صادق هدایت داشتیم و سازهای انتخاب شده به لحاظ سازبندی خیلی خلوت است.
در ادامه این نشست سیدمجید سیادت درباره طراحی نور این نمایش بیان داشت: بعد از خواندن متن درصد زیادی از طراحی نور انجام شده بود و بعد از اولین تمرین آن را کامل کردم به دلیل آنکه محمدعلی سجادی رنگ و نقشهایشان مهم بود.
در پایان محمدعلی سجادی نویسنده و کارگردان این نمایش به اهمیت حضور تهیه کننده خصوصی اشاره داشت و گفت: از تاسیس سالنهای خصوصی و حضور تهیه کنندگان خصوصی خوشحال هستم زیرا که چند سالن دولتی توان استقبال مخاطبان تئاتر را نداشت. در چنین شرایطی تهیه کننده خصوصی میتواند کمک کند تا آثار هنری خوبی تولید شود.