گزارش ایران تئاتر از روز پایانی «چشمانداز تئاتر استانها»
انجمن هنرهای نمایشی نماینده هنرمندان برای ایجادتحول در ساختار اجرایی تئاتر است
همایش «چشم انداز تئاتر استانها» با جمع بندی مسائل مطرح شده در نشستهای تخصصی برگزار شده پس از دور روز برگزاری به کار خود پایان داد.
به گزارش ایران تئاتر همایش دو روزه «چشم انداز تئاتر استانها» با برگزاری دو نشست و جمعبندی نتایج در روز دوم ، با حضور مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی، قاسم خسروی مدیرکل دفتر نوسازی و تحول اداری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیده راحله رودکی مدیر کل دفتر برنامه و بودجه، ارمغان بهداروند مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی، اتابک نادری مدیر امور استان های اداره کل هنرهای نمایشی، روساء، نمایندگان انجمن های نمایش استانهای کشور و همچنین معاونین و کارشناسان هنری ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی در هتل باباطاهر تهران به کار خود پایان داد.
در بخش نخست برنامه های دومین روز این همایش دیروز صبح نمایندگان انجمنهای نمایش استانهای کشور با حضور در پردیس تئاتر شهرزاد و تئاتر مستقل از دو تماشاخانه تازه تاسیس بازدید کردند. پس از این بازدید، نشستها نمایندگان انجمنهای نمایش استانهای کشور با علیاکبر عبدالعیزاده مدیر و سردبیر سایت ایران تئاتر و ابراهیم گلهدارزاده مدیر پشتیبانی پورتال اداره کل هنرهای نمایشی درباره ظرفیتهای سایت ایران تئاتر و پورتالهای استانی برگزار شد. همزمان با این برنامه جلسه مشترک شورای مدیران معاونت امور هنری با معاونین امور هنری ادارات کل استان ها نیز برگزار شد.
بخش بعدی نشستهای دومین روز همایش «چشمانداز تئاتر استانها» بعدازظهر دیروز در هتل باباطاهر برگزار شد. در بخش اول نشستهای روز گذشته قاسم خسروی مدیرکل دفتر نوسازی و تحول اداری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور در این همایش پس از استماع سخنان و نقطه نظرات نمایندگان استانها درباره روند و چگونگی واگذاری مدیریت مراکز فرهنگی هنری به ایراد سخن پرداخت.
واگذاری مدیریت مجتمعهای فرهنگی هنری به بخش خصوصی
مدیرکل دفتر نوسازی و تحول اداری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این همایش با بیان اینکه نخستین راهکار و پیشنهاد برای بهبود شرایط مجتمعهای فرهنگی هنری استانها واگذاری مدیریت مجتمعها به بخش خصوصی و کسانی است که اهلیت آنها ثابت شده، گفت: درباره بحث واگذاری و تصدیگری مراکز هنری چند مبنای قانونی وجود دارد. ولی قبل از آن باید بدانیم که اکنون نزدیک به 630 مجتمع یا مرکز فرهنگی داریم که از بین آنها 41 مجتمع دارای تشکیلات مصوب است. به این معنی که دولت آنها را به رسمیت میشناسد و اعتبار دارند اما سایر مجتمعها با وجود فعالیت سالیانه، تشکیلات ندارند.
خسروی با اشاره به اینکه نزدیک به 200 پروژه نیمهکاره در حال حاضر رها شده، افزود: دولت برای رفع این مشکلات تمهیداتی برای بخش خصوصی اندیشیده تا گروهها هم متضرر نشودند.
خسروی مدیرکل دفتر نوسازی و تحول اداری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه هدف رضایت مردم است، عنوان کرد: فعالیتهای فرهنگی هنری از آن دست فعالیتهایی است که نه صرف اقتصادی دارد و نه کسی داوطلب آن میشود. اما به هر صورت واگذاری مدیریت اولین پیشنهاد ما است.
پس از سخنان خسروی، سه تن از حاضران در این همایش به نمایندگی از انجمنهای نمایش استانها هدیهای را به رسم یادبود به مدیرکل دفتر نوسازی و تحول اداری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اهداء کردند.
انجمنهای نمایش باید در خط مقدم تولیدات تئاتری باشند
مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی نیز روز گذشته و پس از سخنان راحله رودکی ضمن قدردانی از حضور مدیرکل برنامه و بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این همایش «چشمانداز تئاتر استانها»، سخنان مفصل و مبسوط را درباره مسائل مطرح شده در این همایش با روساء و نمایندگان انجمن های نمایشی استانها درمیان گذاشت.
مدیرکل هنرهای نمایشی پیش از آغاز سخنان خود با اعلام اینکه 26 تیرماه روز تولد محمدرضا درند رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان کرمانشاه است، در میان تشویق حاضران هدیهای را به رسم یادبود به نماینده استان کرمانشاه اهداء کرد.
مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی در سخنان خود با بیان اینکه تمام کارهایی که در حوزه نمایش انجام میشود در نهایت باید منجر به تولید تئاتری شود که در حوزه فرهنگی تاثیرگذار باشد، گفت: ما نمیخواهیم انجمنهایی داشته باشیم که صرفا کار مالی میکنند، و اتفاقا مبنای اینکه انجمنها انتخابی بشوند این بوده که در کارها از خلاقیت و توانمندی هنرمندان تئاتر استفاده کنیم. در واقع باید به جایی برسیم که جلسات بعدی ما تنها به مسائل مالی مربوط نباشد و حول محور مفاهیم تاثیرگذاری و جایگاهی که تئاتر باید در تمام استانها داشته باشد، بچرخد.
مدیرکل هنرهای نمایشی ادامه داد: وقتی به برخی شهرستانها سفر میکنم اتفاقات خوبی را می بینیم اما هستند استانهایی که بعضا داچار روزمرگی شدهاند. در حالیکه ما نباید اجازه بدهیم که روزمرگی باعث شود هدف اصلی را گم کنیم. نباید فراموش کنیم که میتوان همه این مباحث را داشت آن نگاه بلند و خلاقه هنری را نیز حفظ کنید.
شفیعی تصریح کرد: اینکه آئیننامهای تغییر داده شد و اساس آن بر مشارکت همه گروههای نمایشی که شناسایی و ثبت شدهاند قرار گرفت؛ اینکه گروهها گرد هم جمع شدند و هیات مدیره انجمن هنرهای نمایشی در هر استان شکل گرفت به این دلیل بوده که تشکلی شکل بگیرد که متعلق به خود هنرمندان باشد؛ در خط مقدم تولیدات تئاتری و فعال در حوزه اجرا باشد.
او با تاکید بر اینکه هیات مدیره جدید انجمنهای نمایش که گروههای فعال تئاتر را نمایندگی میکنند نباید هدف اصلی را از یاد ببرند، اضافه کرد: اگر به اداره کل هنرهای نمایشی تنها به چشم یک دستگاه خودپرداز نگاه کنیم و فکر کنیم که تنها در صورتی که مرکز به ما بودجه بدهد کارها روبراه است باید شک کنیم که مسیر را اشتباه آمدهایم. شما در این جایگاه به عنوان نمایندگان هنرمندان تئاتر قرار گرفتهاید که اتفاقا ساختار اجرایی تئاتر را متحول کنید و برنامهها و چشماندازهای کلان و هدفهای بلندمدت داشته باشید و به دنبال اتفاقات مستمر و مداوم مستقل از سیستم دولت و مدیریتی باشید.
شفیعی با بیان اینکه اگر انجمنی تشکیل میشود یا موافقت نامهای مبادله میشود بدین خاطر است که به هدف والاتری که همان استقلال تئاتر و ارتقاء آن در جامعه است دست یابیم، تصریح کرد: هر وقت دیدیم از این اتفاق دور شدهایم باید در برنامههایمان تجدیدنظر کنیم و اشکالات را برطرف کینم.
او همچنین ضمن درخواست از انجمنهای نمایش استانها برای تعامل بیشتر با مدیران کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها، اظهار داشت: مدیران کل ادارات ارشاد با توجه به گستردگی کارهایشان قاعدتا گرفتاریهای زیادی دارند و هر روز باید به انتظارهای زیاید پاسخ بدهند. به همین خاطر شما به عنوان یک انجمن اگر مسئولیتپذیر و همچنین خلاق و فعال کارهایتان را پیش ببرید مطمئن باشید آنها نیز با شما همکاری خواهد کرد. ضمن اینکه نباید فراموش کرد که انجمن هنرهای نمایشی مسئولیت پاسخ به تمام مسائل تئاتر را در هر استان بر عهده دارد و باید هم اعتماد مدیران کل و کارشناسان و هم از سویی دیگر اعتماد و وکالت هنرمندان را برعهده داشته باشد.
مدیرکل هنرهای نمایشی همچنین با اشاره به اینکه هنوز خود در صد فرصتی است تا در خارج از تهران به فعالیت تئاتری بپردازد، خاطر نشان کرد: باور قلبی دارم که ریشه تئاتر ما در استانها شکل میگیرد و اگر جریان تئاتر استانهای ما با روندی رو به رشد و بالنده و خلاق داشته باشد تئاتر ما میتواند بسیار بیش از این توانمند و تاثیرگذار باشد. چراکه اگر تئاتر استانها را فراموش کنیم باید فاتحه کل تئاتر کشور را بخوانیم.
مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی در این همایش با اشاره به اینکه اساسنامه انجمنهای هنرهای نمایشی یکی از محکمترین و قانونیترین اساسنامههایی است که در تشکیلات فرهنگی و هنری کشور وجود دارد، خاطر نشان کرد: با این حال انتقادهایی به تمام نقدهایی که به این اساسنامه وارد میشود احترام میگذاریم و خواهش می کنیم که نقطه نظرات خود را در این باره به ما منتقل کنید. اما آنچه مهم است و باید به آن توجه داشت اینست که این اساسنامه با نگاه صنفی و قانونی و متناسب با قوانین بالادستی تهیه شده و مجوز آن توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر شده است. در واقع تمام سازوکارهای آن قانونی است و فرصت فعالیت را برای هنرمندان تئاتر در تمام عرصهها مهیا میکند.
کمک دولتی به مراکز فرهنگی از زبان مدیرکل دفتر برنامه و بودجه
سیده راحله رودکی مدیرکل دفتر برنامه و بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز از دیگر مدیران ارشدی بود که در آخرین روز همایش دو روزه «چشم انداز تئاتر استانها» شرکت کرد. مدیرکل دفتر برنامه و بودجه نیز در این همایش پس از استماع سخنان و نقطه نظرات نمایندگان استانها، در سخنان کوتاهی درباره چگونگی مشارکت دولت در پروژههای مردمی همچنین تخصیص اعتبار استانها نکاتی را برای حاضران در همایش مطرح کرد.
رودکی با بیان اشاره به اعتبارات محدودی وزارتخانه برای تکمیل و تجهیز مراکز فرهنگی هنری گفت: موضوع کمکهای فنی و اعتباری هنوز به طور مشخص بررسی نشده که سال 96 به چه شکل قرار است هزینهکرد داشته باشیم اما در سال 95 قرار بر این شد که برای طرحهای نیمه دولتی، بخشی را به صورت کمک بلاعوض یا با سود کارمزد پرداخت کنیم. این میتواند کمک دولتی به مراکز فرهنگی از جمله تئاتر باشد.
او همچنین با اشاره به موضوع نظارت بر تفاهمنامههای مرکز هنرهای نمایشی افزود: امسال به نتیجه رسیدیم که ناظر اداره کل هنرهای نمایشی خود آقای شفیعی باشد و ایشان بر مجموعه اعتبارات ابلاغی استانها نظارت داشته باشد. یعنی شما تفاهمنامهها را تبادل میکنید و مدیرکل استان مجری و آقای شفیعی ناظر اداره کل هنرهای نمایشی خواهد بود. قرار است امسال به این صورت پیش برود تا بر روند فعالیت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی هر استان نظارت کنیم که اعتبارات ابلاغ شده در جای خودش هزینه شود و برای مصارف دیگری جز آنچه در تفاهم نامه تصویب شده مصرف نشود.
رودکی همچنین در پاسخ به ابهامهایی در خصوص واگذاری مدیریت سالنها و اختصاص درآمد آنها به استان و ذکر در موافقتنامههای سال بعد و اضافه شدن به سرجمع اعتبارها گفت: در حال حاضر از استانها هستند که درآمدشان وصول و به خزانه واریز میشود و موافقتنامه مبادله شده و به استان برمیگردد اما به نظرم برخی دوستان راه را اشتباه رفتند. باید حتما از طریق دستگاههای ملی این اتفاق بیفتد یعنی باید اطلاعات به دفتر بودجه ارائه شود و ما از سازمان برنامه درخواست کنیم که جزو درآمدهای استان قلمداد شود. بعد از اینکه واریزیها قطعا اعلام شد و ما اعلامیهاش را دریافت کردیم موافقتنامه مربوطه همزمان با ابلاغ اعتبار به ستاد وزارتخانه نهایی شود و حدود 90 درصد اعتبار واریز شده به خزانه به استانها برگردانده شود.
او خاطرنشان کرد: این درآمدها را دولت درآمد- هزینه قلمداد میکند. اما حتما استانها باید اطلاعاتش را به دفتر بودجه وزارتخانه بدهند؛ ضمن قانون بودجه پیشبینیهای لازم انجام شده و بسترش فراهم شده است موافقت نامه مربوطه توسط ستاد وزارتخانه مبادله میشود و مبالغی که مربوط به هر استان است از طریق ابلاغ اعتبار به ذیحسابی ادارهکل خواهد شد و در فصولی که قبلا صحبت کردیم قابل مصرف است.
پس از پایان سخنان راحله رودکی مدیرکل برنامه و بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و پیش از ترک همایش، هدیهای به رسم یادبود از سوی سه تن از حاضران در همایش «چشم انداز تئاتر استانها» به او اهداء شد.
نباید در را به روی اعتراض هنرمندان ببندیم
مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی در آخرین نشست همایش «چشم انداز تئاتر استانها» که در هتل باباطاهر تهران برگزار شد به جمع بندی مسائل مطرح شده در نشست های این همایش پرداخت و راهکارها و نکات قابل توجهی را برای حاضران در این همایش عنوان کرد.
شفیعی ساخت پلاتوهای تئاتری را یکی از فرصتهای عنوان کرد که در اختیار انجمنهای هنرهای نمایشی است و در اینباره گفت: این اتفاق خیلی مسئله آرمانی و نشدنی نیست چراکه قبلا در استان کرمان و یکی دو استان دیگر هم انجام شده است. در واقع باید با استانداران، اعضاء شورای شهر، شهرداریها و مدیران کل گفتگو و تعامل داشت و فرصت را فراهم کرد. از این سو هم وزارتخانه آمادگی دارد که در سطح کلان پای کار باشد تا تفاهمنامههایی را که برای ایجاد پلاتوها در مرکز استانها و شهرستانها نیاز است امضا شود.
مدیرکل هنرهای نمایشی ادامه داد: اگر چنانچه اماکن و مجتمعهای فرهنگی در استانی در حال احداث است و شما متوجه شدید که با کمی تغییر میتوان آنجا را به پلاتو تئاتر تبدیل کرد با ما در میان بگذارید تا پیگیری کنیم. چراکه ساخت سالنهای بزرگ چند منظوره خیلی برای تئاتریها و حتی سایر هنرها کارگشا نخواهد بود و سالنهای کوچک استاندارد تئاتری بیشتر به درد ما میخورد.
او با اشاره به لزوم پیگیریها برای ساخت سالن تئاتر توسط بخش خصوصی، اضافه کرد: در تهران، مشهد و کرمان و بعضی استانها این اتفاق افتاده و اگر بتوان به خوبی آن را معرفی کنید و ظرفیتهای دولتیاش را برای کسانی که توان مالی آن را دارند معرفی کنید حتما شاهد راهاندازی سالنهای خصوصی خواهید بود. این سالنها طی دو سه سال اخیر در تهران ساخته شده و این حد رشد داشتند. البته با اینکه نقدهایی به برخی تولیدات در تماشاخانههای خصوصی وارد است اما باید این جریان خود را کامل کند.
مدیرکل هنرهای نمایشی با اشاره مجدد به سازوکار مالی عنوان کرد: تاکید میکنم به معاونان محترم هنری استانها که انجمنهای نمایشی باید بازوهای اجرایی شما باشند و فقط امکانات مالیتان را محدود به تفاهمنامه با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نکنید. ابتدای سال آنچه در فصل پنج خواهید داشت و از تفاهمنامه معاونت به شما میرسد و ظرفیت دیگر نهادها را جمعبندی کنید و بر مبنای آنها تقویم فرهنگی و برنامه سالانه هنری خود را تنظیم کنید که میتواند مبنای کار خوبی برای فعالیت سالانه شما باشد.
شفیعی در ادامه با اشاره به موضوع ارزشیابی و نظارت گفت: گاهی مباحث وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حوزه تولید و شوراهای هنری و مدیریت تئاتر خلط میشود. حتما حوزه شورای ارزشیابی و نظارت را از شورای هنری تالارها و مدیریت تالارها در اجرای تئاتر کاملا مجزا کنید. همچنین حتما اعضای شورای ارزشیابی و نظارت برای اینکه به آنها خرده وارد نشود در استانها هر دو سال تغییر کنند و افراد ثابتی در آن به صورت مستمر حضور نداشته باشند.
مدیرکل هنرهای نمایشی با تاکید بر اینکه شورای ارزشیابی و نظارت باید تا جای ممکن اساس را بر تعامل با گروه نمایشی بگذارد، خاطر نشان کرد: نباید فراموش کرد که امکان اعتراض به رای شورای نظارت در استان وجود دارد و حتی امکان طرح اعتراض در شورای عالی ارزشیابی و نظارت هم هست. نباید در را به روی اعتراض هنرمندان ببندیم و باید از ظرفیتی که شورای عالی انقلاب فرهنگی فراهم کرده استفاده کرد.
مهدی شفیعی در پایان با تاکید بر استفاده انجمنهای هنرهای استانها نمایشی از برنامه اقتصاد مقاومتی، گفت: این یک کار سطحی نیست. اقتصاد مقاومتی مقوله ارزشمندی برای تولید آثار نمایشی به خصوص آثار خیابانی است. و با توجه به اینکه شعار دو سال ما درباره اقتصاد مقاومتی بوده پس ما تکلیف داریم که در این حوزه فعالانه عمل کنیم. ضمن اینکه ما برای برگزاری کارگاههایی با محور تولید تئاتر بر اساس اقتصاد مقاومتی این آمادگی را داریم که در هر استان ورک شاپ برگزار کنیم که مطمئنا خروجی آن آثار ارزشمندی خواهد بود.
حمایت مالی انجمن از کارهای پژوهشی تئاتر در استانها
ارمغان بهداروند مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی نیز بعنوان آخرین سخنران همایش «چشماندازه تئاتر استانها» به جمعبندی این همایش و مسائل مطرح شده در نشست های برگزار شده پرداخت.
بهداروند با بیان اینکه در این همایش بیشتر صحبتها درباره پول، ساختمان و مسائل مالی بود، گفت: امیدوارم بعد از این در جلساتی که با هم خواهیم داشت بتوانیم درباره برخی حوزههای تخصصی تئاتر و امکاناتی که در مجموعه مشترک اداره و انجمن وجود دارد و کمتر در حوزه استانی پیرامون انها صحبت شده حرف بزنیم.
مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی در ادامه با اشاره به بحث انتشارات حوزه نمایش افزود: در حوزه پژوهش و انتشارات کمتر از استانها سراغ ما میآیند و امیدوارم از این به بعد این موضوع را بیش از پیش مدنظر قرار بدهند چراکه این مجموعهای است که به سهولت میتواند در اختیار باشد و در جهت تعالی تئاتر استانها میتوان از آن استفاده کرد.
بهداروند با بیان اینکه در یک سال و نیم گذشته از هر استانی که در آن تاریخچه تئاتر استان و کتب پژوهشی تئاتر کار شده، همگی مورد حمایت قرار گرفتند از آمادگی انجمن برای حمایت مالی از کارهای پژوهشی تئاتر در استانها خبر داد.
او همچنین خطاب به مدیران کل ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: استدعا میکنم اگر توان و اعتمادی در این مجموعه انجمن هنرهای نمایشی استانها میبینید حداقل در بحث جشنوارههای استانی به شکل جدیتری از اعضای هیات رئیسه و به خصوص رئیس هیات مدیره انجمن هنرهای نمایشی استانها به عنوان دبیر یا دبیر اجرایی استفاده کنید و تخصصی کردن موضوع مدنظر باشد. اگر دبیر جشنوارهای رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان باشد ما به شکل ویژه از آن حمایت کرده و به صورت پررنگتری در آن رویداد حضور خواهیم داشت. البته مشروط به این است که دوستان ما تمام توانشان خود را در بهتر برگزار کردن جشنواره به کار بگیرند.
آمادگی کانون تئاتر خیابانی برای برگزاری کارگاههای تخصصی در استانها
سامان خلیلیان مدیر کانون تئاتر خیابانی نیز در این همایش در سخنان کوتاهی با اشاره به مشکلاتی که پیش از این در درج سوابق هنرمندان تئاتر خیابانی در پروندههای ثبت گروههای نمایشی وجود داشت که برطرف شده، از درج سوابق گروههای تئاتر خیابانی در درخواستهای ثبت گروهها خبر داد.
مدیرکانون تئاتر خیابانی افزود: ردیف بودجه مشخص آموزش برای هر استانی در تئاتر خیابانی ابلاغ شده و با هماهنگی انجمنها میتوانیم اساتیدی را برای آموزش و برگزاری کارگاه بر اساس طبقهبندی هر استان از نظر سطح فعالیت در تئاتر خیابانی، در دورههای مقدماتی و تخصصی اعزام کنیم.
خلیلیان همچنین بر لزوم تعامل با شهرداریها برای استفاده از بضاعت آنها برای تئاتر خیابانی تاکید کرد و از آماده شدن پورتال تئاتر خیابانی در آینده نزدیک خبر داد.