گزارش ایران تئاتر از مراسم رونمایی آلبوم «غمنومهی فریدون»
حسین علیزاده:غم نومه فریدون تقلید شهر قصه نیست
نشست رسانهای و رونمایی از آلبوم صوتی «غمنومه ی فریدون» روز گذشته با حضور حسین علیزاده، حبیب رضایی، صابر ابر، پیمان قدیمی و...در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد
به گزارش ایران تئاتر، نشست خبری، جشن امضا و رونمایی نسخه شنیداری «غمنومه ی فریدون» روز گذشته شنبه ۳۱ تیرماه با حضور حسین علیزاده، حبیب رضایی مشاور هنری و بازیگر پروژه، صابر ابر بازیگر نقش فریدون، پیمان قدیمی نویسنده و کارگردان، نیما دهقانی کارگردان گفتارها، صبا علیزاده طراح صدا و علی بوستان نوازند این اثر در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد. در این نشست ابتدا علی بوستان که مدیریت این مراسم را به عهده داشت، درباره این آلبوم توضیح داد: «نسخه شنیداری این اثر اول مرداد در تمام مراکز فروش محصولات فرهنگی هنری توسط نشر و پخش جوان توزیع میشود و من خواهش میکنم تا برای دانلود قانونی از سایت مجاز استفاده کنید چون این کار قطعاً به ترویج فرهنگ دانلود قانونی آثار کمک خواهد کرد.»
غم نومه تقلید شهر قصه نیست!
حسین علیزاده بعد از صحبتهای علی بوستان، ضمن خوشآمد گویی به اهالی رسانه، درباره پروسه طولانی ساخت این پروژه گفت: «پروسه تولید این اثر از 4 سال گذشته آغاز شد و وقتی پیمان قدیمی متن را به من داد که بخوانم، متن این کار خیلی روی من تأثیر گذاشت. زمان زیادی طول کشید تا این کار ساخته شود و ازآنجاییکه این اثر ریشه تئاتری دارد، در آینده بیشتر به ابعاد نمایشی پرداخته خواهد شد.» او ادامه داد: « شاید یکی از بهترین اتفاقات این پروژه این بود که باعث شد یک خانواده هنری تشکیل شود. همینکه صابر ابر، حبیب رضایی و سایر دوستان در کنار ما حضور دارند یعنی اتفاق خوبی افتاده است. طی این چند سال، همه در پروژههای مختلف حضور پیدا کردیم و بهاصطلاح گرفتاریهای خاص خودمان را داشتیم، اما اینقدر رابطه جالبی بین مان شکل گرفت که تقریبا مثل یک خانواده شده بودیم. ما حتی حرف های معمولی مان هم در طول کار، به شیوه دیالوگهای غم نومه ی فریدون رد و بدل میشد و من همیشه صابر ابر را فریدون صدا میزدم. این اتفاق باعث شد که رابطه گروه این پروژه دارای ستون محکمی شود. ما همیشه از این موضوع حرف میزنیم که در ایران کار گروهی نمیتوان کرد، اما فضای حاکم بر این پروژه ثابت کرد که میتوان کار گروهی انجام داد و از فضای کار لذت برد.»
علیزاده در ادامه در پاسخ به این سؤال که آیا «غم نومه ی فریدون» شباهتی به «شهر قصه» بیژن مفید دارد یا نه، گفت: « شهر قصه یک اثر شاهکار و جاودانه است. البته من اعتقاد دارم که وقتی یک اتفاق خوب در حوزه هنری، چه موسیقی و چه تئاتر میافتد، ما با انقطاع تاریخی مواجه میشویم و شاید آن اتفاق با همان هنرمند تمام شود. شهر قصه هم بااینکه یک اثر ماندگار بود متأسفانه به فراموشی سپرده شد. اما غمنومه ی فریدون تقلیدی از شهر قصه نیست بلکه بهنوعی ادامهدهنده و بهروز شده آن کار است، چه ازنظر موسیقی و چه ازنظر متن.»
اتوبان شش بانده ای به نام حسین علیزاده!
«غمنومه فریدون» روایتی محاورهای و موزون به سبک و سیاق قصههای کوچه، از یک آبادی است که در آن خندیدن ممنوع میشود. در پی این رویداد فریدون، جوان خندهروی آبادی به دلیل عشقش به لبخندهای معشوقه خود «هیچا»، به اعتراض میایستد و این آغاز یک ماجراست. پیمان قدیمی کارگردان این پروژه، درباره روایت و سبک محتوایی این اثر خاطرنشان کرد: «دلیل اصلی رفتن ما به سمت ادبیات کوچه و نوشتن قصه این کار، بازگشت به یک اتفاق شفاهی در دهه 30 در ادبیات ایران بود که متاسفانه به فراموشی سپردهشده بود. ما بر روی پروژههای مختلفی مثل قصه پریا، حسینقلی مردی که لب نداشت، قصه دخترای ننه دریا و... تحقیق کردیم و شهر قصه هم یکی از آنها بود.»
او همچنین در پاسخ به این پرسش که اجرای بخش نمایشی این اثر در چه زمانی اتفاق خواهد افتاد نیز گفت: «بخش نمایشی این کار در سکوت خبری پیش میرود. قطعاً اگر در این زمینه اتفاق مناسبی شکل بگیرد، از طریق گروه رسانهای اطلاعرسانی خواهد شد.»
حبیب رضایی مشاور هنری و بازیگر این پروژه درباره ویژگی های مهم این اثر توضیح داد: «این اثر فینفسه صاحب یک جایگاه خاص خواهد بود. بنابراین اگر اینطور فکر کنیم که حتماً باید یک اتفاق نمایشی هم برای آن بیفتد، کمی بیانصافی کردهایم. غم نومه ی فریدون یک اثر شنیداری است و از اول هم قرار بوده که به همین شکل باشد. روزی که نیما دهقانی و پیمان قدیمی به سراغ من آمدند و قرار شد این کار را باهم شروع کنیم، این کار مثل یک تکه زمین در یکگوشهای بود که فقط یک اتاقک داشت و ما قرار بود به همراه یکسری دوستان به آنجا برویم و یکچیزهایی را بخوانیم. اما وقتی حسین علیزاده پا به این کار گذاشت، آنیک تکه زمین ناگهان به اتوبان شش باندهای تبدیل شد! و کار جلوه و ابعاد دیگری پیدا کرد.»
بازگشت به صحنه های خوب زندگی
نیما دهقانی درباره شیوه تمرینهای گفتاری این نمایش گفت: «این کار سبک خودش را دارد و قائم به ذات است. نه یک اپرا تئاتر است و نه یک نمایش رادیویی بلکه کاری است که خودمان هم برای اولین بار آن را تجربه کردیم. این اثر، یک تئاتر شنیداری است که ما بر اساس تکنیکهای تئاتری، قصد داشتیم به شکل تئاتر اجرا کنیم. زیبایی و جذابیت کار، استفاده از شعر بود. شش ماه تلاش کردیم که این شعرها را به یک نمایش تبدیل کنیم تا به یک سبک خاص برسیم.»
همچنین علیزاده در ادامه صحبتهای دهقانی، از تکنیک سازبندی ها و فضای موسیقیایی حاکم بر این اثر گفت: «خود این کار به ما دیکته میکند که باید چگونه باشد. ازآنجا که توجه به فرهنگ خودی کم شده، اما این کار میتواند ما را به صحنههای خوب زندگی برگرداند. در این کار بسیار به آداب و فرهنگ ایرانی تکیه میشود که البته در برخی از موارد قالب طنز هم در آن وجود دارد. ما هم در موسیقی و هم در تئاتر و هم در نقاشی میتوانیم از زوایای زندگی مردم، سمبل آفرینی کنیم. شما در این اثر با فضایی مواجه میشوید که در آن از انواع موسیقیها استفاده میشود. هیچچیز غیر خودی و بیگانه ای در این اثر نیست و مخاطب میتواند در آن، دستگاههای موسیقی ایرانی را یاد بگیرد. در حوزه سازبندی هم عمدتاً از سازهای ایرانی استفادهشده است.»
تلاش برای تغییر ذائقه فرهنگی مردم
صابر ابر درباره تجربه همکاری با این آلبوم گفت: «وقتی یک گروهی از سوی حبیب رضایی گردآوری شد و متن تکرار نشدنی پیمان قدیمی به من پیشنهاد شد، این دو اتفاق تأثیر و حال بسیار خوبی روی من گذاشت و واقعاً فضای این کار برای من لذتبخش بود.» او در ادامه با یادی از حضور مرتضی احمدی در این آلبوم، صحبتهایش را اینگونه ادامه داد: «من در اینجا لازم است که یاد و خاطره مرتضی خان احمدی نازنین را زنده کنم. که چه سهم بزرگی در این پروژه داشتند. همچنین از ژاله علو هم یادی میکنم که به دلیل حال نامناسبش نتوانست در این جمع شرکت کند. البته از تمام هنرمندانی هم که در این اثر حضور پیدا کردند و زحمت کشیدند تا شان و جایگاه واقعی مخاطب حفظ شود، تشکر میکنم. به نظرم تنها چیزی که در کشور ما مهم است و باید بدان توجه شود، این است که سلیقه مخاطب باید تغییر کند و ما در این پروژه تمام تلاشمان رسیدن به این هدف بود.»
در ادامه حسین علیزاده درباره این موضوع که چرا دیگر از زبان محاورهای در موسیقی استفاده نمیشود، خاطرنشان کرد: «موسیقی محاورهای با زبان فاخر، در آثار ما زیاد کار میشود. حتی در برخی از سریالها هم بهزور تلاش میکنند که ادبیات فاخر را در آن جای دهند که در نهایت مخاطب هیچ رابطهای با آنها برقرار نمیکند. انگار هرچقدر اثری فاخرتر میشود زبان و ادبیاتش هم از مردم دورتر است و اینیک شیوه بسیار غلطی است. این در حالی است که در زبان محاوره و متداول میان مردم بهویژه متلها و ضربالمثلها، نکات بسیار زیبایی وجود دارد که مردم هیچوقت آن را در ادبیات کلاسیک و عامیانه نمیدیدند مگر اینکه واقعاً فردی بخواهد به کسی ابراز احساسات کند. اما در غمنومه ی فریدون، موسیقی جدی و زبان کار، محاورهای است و شنونده با شعر محاورهای مواجه میشود که موسیقی آن هم به سمت ماندگاری پیش می رود.»
«غمنومهی فریدون» یک مجموعه چهار جلدی است
این آهنگساز در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: «این روزها اپراهای زیادی درباره مولانا، خیام، حافظ و... ساخته میشود. درحالیکه این آثار موسیقیهای زیبا و خوبی دارند ولی از عروسکهایی که در هیبت حافظ یا مولانا ساخته میشوند و سخن میگویند، هیچ نوع درک و باوری ندارم. به نظرم آن عروسکها باید زبانشان محاوره و عامیانه باشد تا مخاطب راحتتر با این نوع آثار ارتباط برقرار کند.»
پیمان قدیمی نیز درباره روند ادامهدار این آلبوم گفت: « تداوم ساخت این آلبوم بستگی به ذوق و سلیقه کسانی دارد که به این حوزه ورود میکنند. غم نومه ی فریدون از یک مجموعه چهارجلدی تهیه شده است و این چهار جلد، حاصل پژوهشها و زیست من در حوزه ادبیات بوده است. حتماً اگر بازهم این جریانات در من بگذرد این آلبوم ادامه خواهد داشت و شاید شیوه دیگری از آن را ارائه دهم.»
حسین علیزاده در پایان گفت: «در این کار سه خواننده تکخوان بانامهای پوریا اخواص، علیرضا برنجیان در نقش فریدون و داریوش کاظمی حضور پیدا کردند. من سعی کردم خوانندهها را از بین هنرمندان شهرستان ها انتخاب کنم مثلا علیرضا برنجیان از کرمانشاه و کاظمی از گرگان به پروژه اضافه شدند. همچنین در مواقعی که این کار ضبط میشد صبا علیزاده سایه به سایه در کنار ما بود.»
گفتنی است نسخه عمومی این اثر امروز توسط نشر و پخش جوان در سراسر فروشگاههای فرهنگی منتشر میشود و همچنین نسخه دیجیتالی این قصه شنیداری از طریق سایت بیپتیونز قابل تهیه خواهد بود.
در «غمنومهی فریدون» بازیگران و هنرمندانی نظیر صابر ابر، فرهاد اصلانی، امیر جعفری، حبیب رضایی، سیامک صفری، فاطمه معتمدآریا، ژاله علو، آیدا شاملو و زندهیاد مرتضی احمدی به ایفای نقش پرداختهاند.