«کوشنامه» تبادل فرهنگ دو کشور است

به گزارش ایران تئاتر سومین و آخرین روز از رزیدنسیِ مشترک ایران و کره جنوبی ، نیمه مرداد ماه دربعد از ظهر روز جمعه در تماشاخانه دا به پایان رسید. این رزیدنسی با نگاهی به حماسه منظوم کوش نامه، نوشته ایرانشاه بن ابی الخیر و با رویکرد دستیابی به شیوه‌های مدرن اجرایی برگزار شد. قابل ذکر است که این فعالیت در دو دوره پیش از این و با هدف شناخت و تبادل فرهنگ ها برگزار شده بود . این گروه مشترک شناخت اسطوره و تاریخ کشور ایران –کره را از ملاک های مهم فعالیت پژوهشی می داند و تمامی تلاش خود را برای تبادل فرهنگ دو کشور انجام می دهد.

کوش‌نامه، کتابی است یگانه به زبان فارسی که اشاره‌های قابل توجهی دربارۀ چین و ماچین دارد و بنابر نظر و گمانه‌زنی برخی پژوهشگران فصل مشترکی میان اسطوره های ایرانی و کره ای به حساب می رود. داستان کوش‌نامه مربوط به "کوش پیل دندان" است که برادرزاده ضحاک به حساب می آید.او سال­ها در کشورهای چین و افریقا و مغرب زمین با ستمگری و بیدادگری حکومت می‌کرده‌است. پدر کوش (برادر ضحاک) پس از تولد فرزندش از زنی چینی به دلیل زشت بودن کودک او را رها می­کند . سالها بعد در جنگ میان آبتین و کوش ، او پسرش کوش پیل دندان را باز می‌شناسد و همین موجب می‌شود که کوش پیل دندان روبروی سپاه آبتین بایستد. آبتین به ماچین پناهنده شده و کوش پسرش کوش پیل دندان را شاه چین می‌کند. فریدون قدرت می‌گیرد به جنگ ایشان باز می‌گردد کوش می‌میرد و ضحاک و کوش پیل دندان هردو اسیر و در دماوند زندانی می‌شوند. چهل سال پس از حضورش در دماوند  فریدون اورا برای یاری در دفع آشوب سیاهان نوبی آزاد می‌کند.

به منظور آشنایی بیشتر با فعالیت های پیشین این گروه و نیز برنامۀ فعالیت های آتی آن با چُنگجو کیم سرپرست گروه ، ارغوان راستی مدیر و برنامه‌ریز گروه و دکتر غزل اسکندر نژاد سرپرست بخش عروسکی گفت وگویی داشتیم.

چنگچو کیم:شناخت هویت و گذشته مان را باید مد نظر داشته باشیم

 چنگجو کیم، کارگردان، بازیگر و مدرس دانشگاه به عنوان سرپرست این گروه است. وی پس از اجرای نمایش در رابطه با این فعالیت و شیوه تمرین ها گفت : «پس از اجرای نمایش «رویای پروانه ای» در سی و دومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر متوجه شدم که اولین کره ای هستم که در ایران نمایش اجرا می­کنم .این مسئله باعث شد تا برای تشکیل ورکشاپ و همکاری با هنرمندان ایرانی راغب شوم و به عنوان پل ارتباطی ایران و کره  به حساب آیم.تیم ایرانی نیز مشتاق این فعالیت بود. بنابراین دوره تحقیق و پژوهش ما در سال اول آغاز شد.40 درصد از کتاب کوش نامه به زبان کره ای ترجمه شده است و ما از آن به عنوان یک منبع اسطوره شناسی استفاده کردیم.»

وی در رابطه با تبادل فرهنگی میان ایران و کره ادامه داد : «من پیش از اینکه به ایران بیایم در گروه پیتر بروک با فرش ایرانی و تعزیه و دیگر هنرها آشنا بودم اما در این چهار سال  به تبادل فرهنگی بالایی رسیدم. در این سه دوره رزیدنسی مشترک به موضوعات مختلف نگاه کردیم .در دوره اول هنر آواز و رقص سنتی کره  ، و  تعزیه ، نقالی و دیگر هنر های ایرانی را مورد مطالعه قرار دادیم.در دوره دوم رزیدنسی مشترک از هنرهای سنتی ایران و کره اجرا کردیم. دوره سوم نیز با نگاه به کوشنامه و تلاش برای رفع نیاز های جوانان برگزار شد. در آخرین روز رزیدنسی تلفیق از هنرهای مختلف مثل ویژوآل آرت ، نغمه‌ها و آواهای سنتی ایران و کره، شی و عروسک و... استفاده کردیم. پروژه نهایی این گروه کاری متفاوت از این سه دوره رزیدنسی است. پس از بازگشت به کره برای تکمیل متن وقت می گذارم .و با نگاهی به هویت و آنچه باید باشیم متن را اجرا خواهیم کرد.کره کشور کوچکی است اما برند های معتبری دارد و نشان میدهد که مادیات در کره به نهایت خود رسیده‌است! پس بایستی به شناخت از گذشته برسیم و به عنوان پلی برای روابط ایران و کره بمانیم تا مفاهیمی مثل ارزش و انسان شناسی را بازگو کنیم.»

کیم در رابطه با همکاری غزل اسکندر نژاد گفت : «به لطف حضور دکتر اسکندر نژاد از دانشگاه هنر و ارتباط من با دانشگاه کونگی کره برای ادامه این مطالعه و پژوهش در تلاش هستیم . چرا که باقی متن کوشنامه ترجمه نشده است و بایستی آن را توسط تحقیق و پژوهش تکمیل کنیم تا برای اجرای نهایی آماده شود. »

او در پایان صحبت های خود از همکاری بیشتر در دوره بعدی با غزل اسکندرنژاد به عنوان کارگردان مشترک خبر داد .

غزل اسکندرنژاد: باید توجه به گنجینه اساطیر ایران را مد نظر قرار دهیم

غزل اسکندر نژاد کارگردان، بازیدهنده عروسک و نیز عضو هیئت علمی دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر، که به دعوت اعضای گروه و در آخرین رزیدنسی با عنوان کارگردان عروسکی همکاری داشت در رابطه با شیوه کارکرد و چگونگی همکاری خود با این گروه گفت :«من در اواسط پروژه رزیدنسی به گروه اضافه شدم .ایده ابتدایی و بیشترین تلاش ما ، چگونگی استفاده از آبجکت‌ها و اشیا در کوش نامه بود.در واقع می خواستیم از عروسک برای نمایش کودکی کوش استفاده کنیم .چراکه او نیز مثل دیگران در بچگی مانند لوحی سفید و پاک است ، اما در روند اجرا سفیدی کمتر شده و سمت و سوی خشونت می گیرد. »

اسکندرنژاد در رابطه با احتمال ادامه همکاری خود با چنگچو کیم به عنوان کارگردان و نویسنده متن گفت :« پس از صحبت با خانم کیم و توضیح ایشان درباره کوش‌نامه‌ای که در کره وجود دارد، تشکیل دو فاز دانشگاهی و اجرایی در نظر گرفته‌شد. به ان دلیل که تنها 40% از متن کوش نامه به زبان کره‌ای ترجمه شده و قابل استفاده است و ابتدا و انتهای این حماسه برای هنرمندان و جامعه دانشگاهی کره مشخص نیست .تغییر شکل منظوم به منثور این ابیات و نوشتن سیناپس های متن زمان گیر است و اگر بتوانیم از فارغ التحصیلان نمایش و ادبیات نمایشی در ایران برای این پروژه استفاده کنیم در روند برگردان متن موثر خواهد بود. همچنین پیشنهاد همکاری به عنوان کارگردان نیز به من دادند و باتوجه به اینکه کتاب کوشنامه یک متن جذاب و ایرانی است ؛ کار کردن روی چنین متنی برایم قابل تامل است.»

وی در پایان صحبت های خود در رابطه با آثار فاخر ادبی کشورمان ادامه داد :«ما گنجینه بزرگی از اساطیر و نوشته های منظوم و منثور کلاسیک داریم.توجه کردن به این آثار را باید مد نظر داشه باشیم و نگاهی دوباره به این آثار دست نخورده و بکر بکنیم. البته شیوه اجرای «کوشنامه» در آینده، در صورت محقق شدن این پروژۀ مشترک،  رویکردی مدرن و امروزی خواهد داشت و به صورت کلاسیک اجرا نخواهد شد»

ارغوان راستی: «من کوش هستم» زندگی شخصی هر فرد را نشان می دهد

ارغوان راستی  بازیگر تئاتر و از دانشجویان فعال رشته نمایش، پس از آشنایی با  چنگچو کیم ، به پروژه‌ی تولید اجرایی بر اساس کوش نامه علاقه‌مند شد و از همان زمان تاکنون با وی همراه است. ارغوان راستی در سومین رزیدنسی به‌صورت مشترک در مدیریت و برنامه‌ریزی این پروژه همکاری داشت. او در رابطه با شیوه آشنایی و فعالیت خود گفت :«من سال 94 در نمایش «رویای پروانه ای » در ایران و به کارگردانی چنگجو کیم بازی کردم .پس از آن همراه گروه به کره رفتیم و دوره های پژوهشی آموزشی تحت سرپرستی او گذراندیم.انتخاب کوش نامه و تبادل فرهنگ ایران و کره از نتایج بارز این دوره ها به حساب می آید.این سه رزیدنسی مرتبط با کوشنامه و در راستای این هدف پیش رفت.در واقع در رزیدنسی اول به شناخت فرهنگ ها رسیدیم ، در رزیدنسی دوم نماد های کوشنامه را شناسایی کردیم و در آخرین رزیدنسی نیز به حضور اسطوره در زندگی امروزه پرداختیم .در هیچکدام از پروژه ها خود را محدود نکردیم و به دنبال تنها یک شیوه و معنا نبودیم .در سومین رزیدنسی با عنوان«من کوش هستم» هریک از بازیگران وجود کوش را در دنیای شخصی و فردی خود مورد مطالعه قرار دادند تا کوش را از دنیای اسطوره خارج کرده و با زندگی خودمان تطبیق دادیم.»

وی در رابطه با همکاری مشترک با کشور کره ادامه داد:« در این چهار سالی که در روند فعالیت گروه قرار داشتم به نقاط مشترک بالایی میان فرهنگ هایمان رسیدم .با وجود تفاهم های فرهنگی-اسطوره ای ، ایران و ایضا کره اطلاعات چندانی از هم ندارند ، ما به واسطه معرفی این اشتراکات فعالیت گروه را ادامه دادیم تا پل ارتباطی این دو کشور از طریق هنر و تئاتر حفظ شود.»

گزارش از آزاده شفیعی