سید عباس صالحی:فرهنگ را نمی‌شود گلخانه‌ای حفاظت کرد

به گزارش ایران تئاتر سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عصر روز شنبه ۴ شهریورماه در آئین تودیع و معارفه وزرای قدیم و جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی که در تالار وحدت برگزار شد گفت: توفیقی است برای من که امروز در جمع اصحاب فرهنگ و هنر هستم و این حضور به این مناسبت و این نکته قرین شده که فرصتی برای خدمتگذاری فراهم شده است اگر وزارت خدمت است در حوزه فرهنگ و هنر دقیقا معنای خادم بودن را دارد و من به این موضوع افتخار می کنم.
صالحی افزود: فرهنگ هوای تنفس انسان است. اصحاب فرهنگ طبیب روح هستند کسانی که در حوزه فرهنگ ایران تلاش می کنند طبیبان جان جامعه هستند فرهنگ هوای درگذر جامعه است و این هوا را نمیشود گلخانه ای حفاظت کرد باید به اندازه‌ای باشد که همه به تنفس بپردازند. اصحاب فرهنگ و هنر در نگاه داشت این هوا تلاش می کنند. من مفتخرم رکاب دار این تکاپو بودم و این را نعمت می دانم که با اصحاب فرهنگ و هنر گامی به پیش برداریم فرهنگ امری نیست، همدمی و هم نفسی است. از همین رو تلاش می کنم همدم خوبی باشم تا ورق کتاب قطور ایرانی قطورتر شود.
صالحی درباره فرهنگ در ایران ادامه داد: جان ایران به فرهنگ و هنر زنده است همه جا ما را با این می شناسند حیف است که امروز نام ما با نام دیگری قرین شود. بد است که نام ایران با ایران هراسی تعریف شود. هنر ایرانی می تواند جلوه هنر ایران را تابناک تر کند ما از گذشته ارتزاق نمی کنیم هنر ایران هنوز پرتکاپو است. هیچ کالای ما به اندازه فرهنگ  و هنر جهانی نیست. چند دهه برای خودرو ایرانی سرمایه گذاری شد اما ما را چقدر با این عنوان می شناسند؟ چقدر برای سینما سرمایه گذاری کردیم اما مارا چقدر به اسکارمان به تابلوهایمان به موسیقیمان می شناسند؟ ایرانی پر تکاپو است. ما فقط با ارتشمان در مقابل هجوم نایستادیم مغول ها را با فرهنگ و هنر مغلوب کردیم.
وزیر ارشاد درباره دولت یازدهم افزود:  اگر امنیت و سیاست مطمئن می خواهیم این را تنها بر نفت و گاز بنا نکنیم البته آنها هم مهم هستند، چالش های کمی نداریم. دولت یازدهم کارهای بزرگی کرد که معلول یک رویکرد جدی بود. در این اتفاق اصحاب فرهنگ نقش زیادی داشتند آقای جنتی بسیار تلاش کرد و من از او ممنونم. صالحی امیری هم بسیار فعالیت کرد.
وی از سه چالش رو به روی فرهنگ نام برد و افزود: ما به شنیدن بیشتر از گفتن نیازمندیم. ما سه چالش بزرگ داریم. در حوزه فرهنگ تکثر نظر فرهنگی وجود دارد و عمل فرهنگی را دچار مشکل کرده است. گفتگو برای رفع این چالش است. باید به‌طرف رفع سو تفاهم‌ها برویم. نمی‌شود در میلیون ها نظر حرکت کرد و دیگران را در ابهام قرار داد. چالش دوم که به شدت ایجاد مساله کرده ابهام در حقوق فرهنگی است. جامعه باید نسبت به حقوق خود آشنا باشد. حق افراد است که نسبت به حقوق خود آگاه باشند. چالش سوم شکاف های جنسیتی- قومیتی است. علی رغم اینکه این چالش ها جدی هستند اما انگیزه ها و امید ها کم نیست. فرصت جهانی شدن فرهنگ و هنر وجود دارد. در  همه حوزه ها حرفی برای گفتن داریم و این یک واقعیت اجتماعی است. امروز فرهنگ و هنر ارزش افزوده است. این ارزش افزوده قابلیت مبادله در سطح جهان دارد. حوزه های مختلف بدون اغراق فرصت های زیادی برای جهانی شدن دارند. در همه گذشته تاریخ یک ضلع مهم ایران بوده و اکنون هم می تواند باشد. فرصت کشوری هم مهم است قبلا افراد برای انجام عمل فرهنگی باید به تهران می آمدند اما امروز جای جای ایران مرکز خلاقیت است. امروز ایران کانون هنر و فرهنگ است نه تهران. فرصت نسل جوان ایرانی نیز مهم است. نسل جوان ایرانی سرمایه است و باید قدر این نسل را دانست، نسلی که می تواند فعالیت کند، این فرصت ها را باید قدر دانست.

به گزارش ایران تئاتر در ابتدای مراسم شهرداد روحانی که اجرای سرود جمهوری اسلامی ایران در آغاز مراسم را رهبری می کرد، گفت: هنرمندان و موزیسین ها در تمام دوران تاریخی همیشه سهمی داشته اند و در مراسم ها و اتفاقات همواره شرکت کرده اند، ارکستر سمفونیک در جنگ تحمیلی نیز برای روحیه دادن به رزمندگان حضور داشت و هنرمندان در این باره قطعات زیادی ساختند. من هم این قطعه را که می خواهیم حالا اجرا کنیم، در آن دوران ساختم که امروز این قطعه را به یاد عزیزانی که جان خود را در آن زمان دادند اجرا می کنیم. در ادامه گروه موسیقی قطعه ای را اجرا کردند.

نصیریان: توسعه چشمگیر تئاتر امروز نشان از اهمیت تداوم توسعه فرهنگی دارد
در ادامه  علی نصیریان به عنوان نخستین سخنران رسمی پشت تریبون قرار گرفت و گفت: ما تازه با صالحی امیری آشنا شده بودیم که این تغییر و تحولات رخ داد، او در عملکرد و فعالیت های خود نشان می داد که توجه زیادی به فرهنگ و هنر دارد، بسیار لطف داشت که به منزل من و چند هنرمند دیگر آمد، سوای اقداماتی که در جهت مسایل فرهنگی و هنری انجام داد کارهای دیگری هم انجام داد برای مثال ساخت خانه تئاتر تمام شد. او دلبسته به فرهنگ و هنر بود، متاسفم که او رفته است و امیدوارم آقای صالحی بهتر از او بتواند به هنر و فرهنگ این سرزمین کمک کند. به هنرهای زنده مثل تئاترکه تکثیر پذیر نیست باید توجه شود. تئاتر روح انسان را جراحی می کند و مخاطب شاهد این جراحی است. من به صالحی امیری دلبسته شده بودم، انجام امور وزارت فرهنگ کار کمی نیست، ما فقط فکر می کنیم وزارتخانه هایی مثل نفت و صنعت مهم است بله مهم است ولی فرهنگ و هنر هم مهم است اما متاسفانه در بودجه به آن توجهی نمی‌شود.
وی با اشاره به مسأله توسعه هنری گفت: مدیریت فرهنگی در کشور ما سخت است چون سلایق بسیاری دخیل است و کار آقایان سخت و پیچیده است که در عین اینکه قوانین را رعایت می کنند کار فکری هم انجام دهند، بنابراین کار فرهنگی در ابتدا دلبستگی می خواهد.توسعه چشمگیر تئاتر امروز نشان از اهمیت تداوم توسعه فرهنگی دارد.
نصیریان در ادامه بیان کرد: بستر سازی و جلو بردن امور مهارت و ظرافت می خواهد، مدیریت فرهنگی با مشکلات زیادی در کشور ما مواجه است. ما پشت افرادی که خدمت می کنند و ادامه دهنده راه آنها هستیم. نکته دیگری که باید عنوان کنم مساله جامعه و جوانان ما است. جامعه ما نشان داده که مردم تئاتر می خواهند. مردم می خواهند بنابراین توسعه فرهنگی باید باعث خوشایند مسئولان ما باشد چون مردم اندیشمند شده اند و جامعه ما به لحاظ فرهنگی ترقی کرده است. خواهش دیگر من این است که فقط به تهران توجه نکنند من به شهرهای مختلف رفته ام و دیده ام که استعدادهای درخشانی وجود دارد آنها را دریابید. به آنها مجال و فرصت دهید، کاری به جناح بندی ها ندارم اما قالیباف کارهای زیادی از این جهت کرد برای مثال او خانه هنرمندان را ساخت.

وی در پایان اظهار کرد: صالحی امیری در مدت کم وزیر بودندش کارهای زیادی کرد و امیدوارم صالحی نیز توفیق پیدا کند و ما نیز هر امری بود در اختیار او هستیم.

شهرداد روحانی: به یاد عزیزانی که جان خود را دادند اجرا می کنیم
در ادامه هنرمندان در مراسم تودیع و معارفه وزرای قدیم و جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی به بیان دغدغه ها و نظرات خود درباره این وزارتخانه پرداختند و انتظارات خود از وزیر ارشاد را مطرح کردند.
 

فریدون عموزاده: ما اهالی فرهنگ هراس داریم که بنویسیم یا ننویسیم
در ادامه فریدون عموزاده خلیلی نویسنده گفت: ما اهالی قلم عادت داریم اولین مواجهه ما با آنچه که هم حرفه هم معیشت و هم عشق ما است سفید باشد. کاغذ سفید اولین مواجهه ما است. قضاوت کردن درباره یک وزیر و شخصیت اجرایی نگاه کردن به همان کاغذ سفید است. سخت است درباره کارنامه کسی که فقط ده ماه مسئولیت داشته صحبت کنیم. فرهنگ یک امر ژرف است، برای اینکه شکوفایی یک حرکت فرهنگی را ببینیم نیاز به زمان داریم و در یک زمان ۱۰ ماهه باید ببینیم  چه کارهایی انجام نشده است. کارنامه وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره کارهایی که نکرده درخشان است ما اهالی فرهنگ همواره هراس داریم که بنویسیم یا ننویسیم. در این مورد صالحی امیری کارهای خوبی نکرد. سانسور نکرد، دستور جمع آوری نداد، از او ممنونیم که اطمینان به اهالی فرهنگی داد که هراس های آنها را گرفت و به آنها آرامش داد. در یک زمان ۱۰ ماهه سخت است که چنین کاری کرد، من گواهی می کنم به عنوان کسی که در عرصه قلم فعال هستم طی این مدت کارهای نشر به اهالی نشر سپرده شد و آن بی اعتمادی که نسبت به آنها بود پایان گرفت. تشکل های نشر در برنامه ریزی و سیاست گذاری سهیم شدند؛ برای مثال نمایشگاه تهران به تشکل های غیردولتی سپرده شد و این اتفاق خوبی بود. برای همین تشکل های اهل قلم فعال شدند و انگیزه پیدا کردند. فرهنگ در این دوره ذیل سیاست قرار نگرفت. من تردید ندارم که این امر با همراهی عباس صالحی شکل گرفت. تردید ندارم با آمدن عباس صالحی این روند تداوم پیدا می کند. تقاضا می کنم که همانطور که هراس های ما از بین رفت آرزوهای ما هم برآورده شود برای مثال تشکل های داستان نویسان و روزنامه نگاران بیشتر فعال شدند اما در قانونی کردن تشکل هایشان با موانعی روبه رو هستند و امیدوارم این موضوع با گفتگو رفع شود.

سید محمود دعایی: صالحی امیری چیزهای زیادی را به ما یاد داد
سپس سید محمود دعایی مدیر مسئول روزنامه اطلاعات گفت: من با صالحی امیری بعد از پیروزی روحانی در دور اول آشنا شدم، او پیشتر مسئولیت کتابخانه ملی را عهده دار بود، چیزهای زیادی را به ما یاد داد. او در ژرف نگری در مسایل فرهنگی خبره است. او ما را شیفته نگرش خود کرد. وقتی هم که ضرورت اقتضا کرد به جای جنتی سکاندار وزارت فرهنگ شود این کار را پذیرفت. در این دوران کوتاه با کسانی همکاری کرد که افتخاراتی آفریدند و این امر ارزشمند بود. به هر دلیل مقدر شد که سیدعباس صالحی سکاندار شود. دکتر صالحی را برای اولین بار در یک مراسم مبارک ملاقات کردم. جلساتی داشتیم که با دردمندان برگزار می کردیم و به همین ترتیب دردمندان در آن جا جمع می شدند و من صالحی را آنجا دیدم و متوجه شدم که او نیازها را مطرح می کند. در دوره جنتی باز هم او را دیدم. به یاد دارم در در آن زمان در یک مراسمی پیشوای نماز جماعت شد؛ یعنی همه ما به ایمان او اعتقاد داشتیم. این را هم باید بگویم که وقتی معاون فرهنگی وزیر ارشاد بود در هر مراجعه که به او داشتم موفق بودم. به طور کلی او به سرعت افراد را می پذیرد و بسیار دقیق به صحبت ها گوش می دهد. از همین رو نحله های زیادی از ناشران ما راضی هستند و از او به دلیل تذکرات به جا تشکر کردند.

در ادامه پس از پخش کلیپی از فعالیت های صالحی امیری در زمان مسئولیت خود در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نامه حجت الاسلام سید حسن خمینی قرائت شد.

صالحی امیری: گفتگو باعث شناخت بیشتر و کاهش تنفر می‌شود
سپس سید رضا صالحی امیری وزیر پیشین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روی صحنه آمد و بیان کرد: از دکتر جهانگیری که دولت یازدهم مدیون زحمات او بود تشکر می کنم، او در توسعه فرهنگی این سرزمین شایسته تقدیر است.

وی افزود: آن چیزی که من باور دارم این است که دستگاه فرهنگی برای رفتن به جلو نیازمند یک نگاه استراتژیک است. نمی‌شود سلایق مختلف در آن دخیل باشد. راه نجات ما برای رسیدن به قله‌های توسعه عبور از روزمرگی است بدانیم که آینده رشته‌های مختلف فرهنگی و هنری چیست عبور از سطح به عمق، عبور از نظام رسمی به نظام صنفی، عبور از منولوگ به دیالوگ و ... بسیار مهم است. در دوره چهار ساله به همت آقای جنتی و تلاش های این حقیر این مسیر را سرعت دادیم. در دوره کوتاه خود بخش زیادی از کارها را به اهالی فرهنگ سپردیم خانه سینما می درخشد، خانه تئاتر فعال است، خانه هنر که بیمه و سلامت هنرمندان را دارد به خودشان واگذار شده همچنین نمایشگاه کتاب به خود اهالی نشر واگذار شده است. ما نمی توانیم با نگاه کوتاه مدت هرآنچه که خودمان می خواهیم به دیگران منتقل کنیم من شاکرم که نگذاشتم به حقوق دیگران تعدی شود. یک قانون یک نظام و یک دولت باید باشد. در همین مورد اخیر که برای شهرام ناظری پیش آمد من به رییس جمهور نامه نوشتم اما مجرای عمل ما ایجاد فضای تشدیدی نبود بلکه تعامل بود. ما باید بپذیریم مرجعیت فرهنگی ارشاد است در حال حاضر ده ها مرکز فرهنگی فعال و محترم هستند اما انسجام فرهنگی مهم است و باید تحت نظر ارشاد باشد. محیط فرهنگی باید آرام باشد. از همین رو من به استان های زیادی سفر کردم و گفتم که بگذارید محیط برای فعالیت افراد آرام باشد چون مناقشه فرهنگی مارا دچار تاخر فرهنگی می کند. راه نجات کشور گفتگو است باید از دوران انگ زنی عبور کنیم. گفتگو باعث شناخت بیشتر و کاهش تنفر می‌شود. همه گونه ها و نحله ها حق حیات دارند و باید بگذاریم فعالیت کنند. نمی توانیم آنها را شبیه هم کنیم و باید گفتمان فرهنگی دولت را بپذیریم. من تلاش کردم در این مدت با تلاش و وفاق درون سازمانی با جامعه فرهنگ و هنر و نگاه راهبردی قطار فرهنگ و ارشاد اسلامی مسیر خود ادامه را ادامه دهد. من دنبال نان و نام نیستم و به عنوان خادم در خدمت کشور بوده و خواهم بود.

اسحاق جهانگیری: با حضور آقای صالحی می‌توان گره‌های زیادی را باز کرد
در بخش دیگری از این مراسم اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهورتاکید کرد:‌ با جابجایی وزیر فرهنگ، تغییری در سیاست های دولت در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایجاد نمی‌شود و وعده های رئیس‌جمهور در این حوزه دنبال خواهد شد.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: صیانت از فرهنگ، در مرتبه اول مستلزم این است که بازشناسی دقیقی از مبانی جلوه های اندیشه های ادب و هنر ایرانی اسلامی داشته باشیم و در مرتبه بعد نیازمندیم که از گسست فرهنگی پیشگیری کنیم. بار این دو مسئولیت سنگین بیش از آنکه بر دوش نهادهای رسمی حاکمیتی باشد، بر دوش اصحاب فرهنگ، هنر و اندیشه است.
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه اقتدار فرهنگ کشور در دست اصحاب فرهنگ و هنر است تصریح کرد: هر چه تولیدات فرهنگی ما به ریشه فکری ما نزدیک‌تر باشد، قدرت فرهنگی ما بیشتر خواهد بود. توسعه کشور با توسعه فرهنگی به وقوع می پیوندد و اقتصاد و سیاستی موفق خواهد بود که جهت دهی به آن توسط فرهنگ انجام شود. وقتی ما از قدرت فرهنگی صحبت می‌کنیم لازمه آن این است که تشکیلات قدرتمندی در بخش اداری وجود داشته باشد که این مسئولیت را اجرا کند.
جهانگیری در ادامه با اشاره به اینکه باید مرجعیت قانونی حوزه فرهنگ از اقتدار کافی برخوردار باشد، افزود:  اگر نهاد متولی فرهنگ کشور ضعیف شود،  جامعه، فرهنگ، سیاست و اقتصاد کشور هم دچار مشکل می‌شود. وزارت فرهنگ ضعیف نه به سود جامعه است نه به سود نظام. ما باید به یک وزارت فرهنگ مقتدر فکر کنیم که سیاست گذار و داور باشد نه مداخله گر.
وی ادامه داد: تضعیف و تخریب فرهنگ از آن جا شروع می‌شود که به جای محوریت قانون، جهت گیری های شخصی و سیاسی حاکم می‌شود.
جهانگیری در بخش  دیگری از اظهارات خود با بیان اینکه کارهای زیادی برای انجام دادن درکشور داریم گفت:‌ مردم با چالش های زیادی مواجه هستند. وضعیت معیشت جامعه، وضعیت منطقه و رقبای ما همه گویای آن است که ملت رسالت بزرگی بر دوش دارد. اولویت اول کشور ما هم بحث اقتصاد است. البته بدان معنا نیست که فرهنگ از اولویت خارج شده است زیرا گاهی مسائل اقتصادی می‌تواند امنیت ما را نیز دچار مشکل کند.
جهانگیری همچنین خاطر نشان کرد: در مسائل اقتصادی، اقتصاد مقاومتی به عنوان یک موضوع جدی مورد توجه است. ما هر گاه موضوعات پیچیده را برای اهل فرهنگ بیان کردیم و  دغدغه خود را به آن‌ها منتقل کردیم، در حل آن مسائل موفق شدیم؛ مثلا وقتی محیط زیست دغدغه اهل هنر و فرهنگ شد،‌ به دغدغه مردم هم تبدیل شد.
معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه برای حل مسائل اقتصادی کشور، اقتصاد مقاومتی نسخه خوبی است،  گفت:  این نسخه باید به گفتمان غالب در جامعه تبدل شود و کسی جز اهل فرهنگ نمی تواند آن را به گفتمان غالب تبدیل کند. ویژگی عمده اقتصاد مقاومتی این است که از ظرفیت درونی کشور استفاده می‌کند. آثار فرهنگی ما هم از جمله کتاب، موسیقی، تابلو، مجسمه و تئاتر هم جز تولیدات داخلی کشور هستند که اگر خوب حمایت شوند قابل عرضه در فضای بین‌المللی است. امیدوارم وزارت فرهنگ در دوره مسئولیت آقای عباس صالحی بتواند این راه را باز کند که وقتی بحث تعامل بین‌المللی گسترده را مطرح می‌کنیم، کالاهای فاخر فرهنگی ما قابل عرضه در نظام بین‌الملل باشد.
وی در پایان افزود:‌ با اطمینان می گویم با حضور آقای عباس صالحی می توان گره های زیادی از این مسیر باز کرد. دولت هم نهایت حمایت خود را خواهد کرد که بتوانیم به اهدافی که رئیس‌جمهور در زمان تبلیغات انتخابات مطرح کردند دست یابیم.
در این مراسم  که باحضور حجت الاسلام سید محمود علوی وزیر اطلاعات برگزارشد علی مرادخانی ، مهدی شفیعی ، محمد مهدی حیدریان ،حسین انتظامی ، حمیدرضا تابش، محمد اللهیاری، برزین ضرغامی،و... ازمعاونان و مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور داشتند. همچنین جمعی از اهالی تئاتر ، موسیقی ،سینما و هنر حضور پیدا کردند. همچنین مو جمع  دیگری از مدیران وزارت ارشاد در این مراسم حضور دارند.