ماه درخشش و شکوفایی استعدادهای عرصه نمایش

به گزارش ایران تئاتر، بیراه نیست اگر بگوییم نیمی از هنرمندان مشهور و صاحب نام تئاتر ایران در ماه شهریور به دنیا آمده‌اند؛ اشخاص صاحب نامی نظیر مرحوم رضا ژیان، محمد چرم شیر، پرویز پور حسینی، اکبر عبدی، پارسا پیروزفر، امیر جعفری، حسین پناهی و...،که هریک در عرصه سینما و تئاتر مخاطبان و طرفداران خاص خود را دارند و با ایفای نقش در آثار مختلف، توانمندی‌های خود را در هر دو عرصه توانستند به اثبات برسانند. گرچه آمار و تعداد هنرمندان متولد شده در این ماه بیش از آن چیزی است که در متن این گزارش به آنها اشاره کرده ایم، اما سعی شده به مهم‌ترین و شناخته شده ترین هنرمندانی که در تئاتر آثار مهمی را خلق و هنرنمایی کردند پرداخته شود. در ادامه نگاهی اجمالی خواهیم داشت به کارنامه بازیگران، کارگردانان، نویسندگان صاحب‌نام تئاتری‌ای که در شهریورماه متولدشده‌اند.

 

گوهر خیراندیش؛ بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون

گوهر خیراندیش همسر مرحوم جمشید اسماعیل‌خانی، زاده یکم شهریور 1333 در شیراز است. او دارای مدرک کارشناسی بازیگری و کارگردانی از دانشکده هنرهای زیبا است. خیراندیش فعالیت هنری خود را از سال 1349 و در دوران دبیرستان با یک گروه تئاتری در شیراز آغاز کرد. در همین سال‌ها بود که با جمشید اسماعیل‌خانی آشنا شد و این آشنایی منجر به ازدواج این دو هنرمند شد. خیراندیش پس از ازدواج نیز با همسرش در شیراز به فعالیت تئاتر می‌پرداخت. او همچنین کارمند اداره فرهنگ و هنر شیراز بود. خیراندیش در سال 1357 در دانشگاه تهران قبول‌شد و به همراه همسر و فرزندانش به تهران آمد و در کنار درس خواندن، به فعالیت تئاتر نیز می پرداخت.

او پس از ایفای نقش در چند تئاتر، در سال 1365، با فیلم «روزهای انتظار» ساخته اصغر هاشمی، پا به عرصه سینما گذاشت و در این فیلم با زنده یاد فیروز بهجت محمدی، محمد مطیع، مجید مظفری و فرشته صدرعرفایی همبازی شد.

گوهر خیراندیش همیشه سعی داشت که در نقش‌های متفاوت ظاهر شود. او همچنین چندین سال در برنامه «صدای عبرت» (برنامه معروف و نوستالوژیک دهه هفتاد) شبکه سراسری رادیو به فعالیت پرداخت.

تجربه بازی در نمایش‌های «ملاقات بانوی سالخورده»(حمید سمندریان)، «عروسی خون»(علی رفیعی)، «پروانه مفرغی»(جمشید اسماعیل‌خانی)، «پهلوان کچل»(حمید مظفری)، «مار در آستین»(مجید افشاریان)، «مستأجر جدید»(رضا کرم رضایی)، «دیکته و زاویه» (غلامحسین ساعدی و عباس جمالی) از مهم‌ترین آثار او در عرصه بازیگری تئاتر است.

خیراندیش در زمینه کارگردانی نیز سابقه اجرای نمایش‌هایی همچون «غارنشینان»، «توکایی در قفس»، «ماهی سیاه کوچولو»، «خورشید خانوم»، «حسنک کجایی»، «گل آمد بهار آمد»، «مهمان‌های ناخوانده» را در کارنامه خود دارد.

همچنین بازی در فیلم‌های «مدرسه پیرمردها»، «چهره»، «واکنش پنجم»، «دنیا»، «ارتفاع پست»، «دایره‌زنگی» و سریال‌های «مختارنامه»، «میوه ممنوعه»، «اشک‌ها و لبخندها»، «دیواربه‌دیوار» و... از دیگر هنرنمایی‌های او در عرصه بازیگری به‌حساب می‌آیند.

خیراندیش که سابقه برگزاری کارگاه آموزشی در چند دانشگاه معتبر آمریکایی دارد، تاکنون موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای فیلم «رسم عاشق‌کشی» از بیست و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، برنده تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای فیلم «دعوت» از دوازدهمین جشن خانه سینما و برنده بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای فیلم «ارتفاع پست» از هفدهمین دوره منتقدان و نویسندگان شده است.

گفتنی است اخیرا نیز هیئت داوران بخش سینمای ایران سیزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی ACTION ON FILM آمریکا در بخش فیلم‌های سینمایی، جایزه بخش بهترین بازیگر نقش اول این فستیوال را به گوهر خیراندیش برای بازی در فیلم «خانه دیگری» اهدا کردند.

  

اکبر عبدی؛ بازیگر

اکبر عبدی آقا باقر متولد 4 شهریورماه 1339 در محله صدرالاشراف، بین میدان شوش و خراسان در شهر تهران است. او اصالتاً اهل روستای آقا باقر اردبیل است و پدر و مادرش اصلیت اردبیلی دارند. او چهار برادر و یک خواهر دارد و یکی از برادرانش شهید شده است.

عبدی از سال ۱۳۵۸ با دریافت مدرک دیپلم با نمایش‌های آماتوری فعالیت هنری‌اش را آغاز کرد و سپس در سال ۱۳۶۲ به تلویزیون رفت و در مجموعه «محله بروبیا» و «بازم مدرسه‌ام دیر شد» خود را به‌عنوان بازیگری مستعد و جوان معرفی کرد.

او با فیلم «جنجال بزرگ» خود را به‌عنوان بازیگر نقش‌های کمیک شناساند و پس از بازی در این فیلم در آثار مهمی از سینمای ایران همچون «اجاره‌نشین‌ها»، «ای ایران»، «مادر»، «دزد عروسک­ ها»، «دلشدگان»، «آقای شانس»، «تحفه هند»، «هنرپیشه»، «ناصرالدین شاه آکتور سینما»، «سفر جادویی» و... به ایفای نقش پرداخت.

عبدی بااینکه بیشتر با نقش‌های کمدی به شهرت رسیده است، اما تاکنون بازی در نقش‌های متفاوتی را اعم از زن، نوجوان و پیرزن تجربه کرده است. او دهه هشتاد یکی از مشهورترین و پول‌سازترین بازیگران ایران بود.

اکبری عبدی دارای نشان درجه‌یک فرهنگ و هنر، تاکنون موفق به دریافت سیمرغ بلورین نقش دوم مرد از هشتمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم «مادر» ساخته علی حاتمی و سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از سی‌امین جشنواره بین‌المللی فجر برای نقش‌آفرینی در فیلم «خوابم می آد» به کارگردانی رضا عطاران شده است.

گفتنی است اکبر عبدی تاکنون بیش از 150 اثر در آثار سینمایی و تلویریونی و تله تئاتر بازی کرده است.

 

حسین پناهی؛ شاعر، نویسنده، کارگردان و بازیگر

حسین پناهی در ۶ شهریور ۱۳۳۵ در روستای دژکوه از توابع شهر سوق از توابع شهرستان کهگیلویه در استان کهگیلویه و بویراحمد زاده شد. پس از اتمام تحصیل در بهبهان به توصیه و خواست پدرش برای تحصیل به مدرسه آیت‌الله گلپایگانی رفت و بعد از پایان تحصیلات برای ارشاد و راهنمایی مردم به محل زندگی‌اش بازگشت. چند ماهی در کسوت روحانیت به مردم خدمت کرد تا اینکه علی‌رغم فشارهای اطرافیان نتوانست تحمل کند که در کسوت روحانیت باقی بماند. این اقدام به طرد او از خانواده نیز منجر شد. پس از این اتفاق، حسین پناهی به تهران آمد و در مدرسه هنری آناهیتا چهار سال درس خواند و دوره بازیگری و نمایشنامه‌نویسی را گذراند.

پناهی بازیگری را برای اولین بار با مجموعه تلویزیونی «محله بهداشت» آغاز کرد. سپس چند نمایش تلویزیونی با استفاده از نمایشنامه‌های خودش ساخت که مدت‌ها در محاق ماند.

با پخش نمایش «دو مرغابی در مه» از تلویزیون که علاوه بر نوشتن و کارگردانی خودش نیز در آن بازی می‌کرد، خوش درخشید و با پخش نمایش‌های تلویزیونی دیگرش طرف توجه مخاطبان خاص قرار گرفت.

نمایش‌های دو مرغابی در مه و یک گل و بهار که پناهی آنها را نوشته و کارگردانی کرده بود، بنا به درخواست مردم به دفعات از تلویزیون پخش شد. در دهه شصت و اوایل دهه هفتاد، او یکی از نوآورترین نویسندگان و کارگردانان تلویزیون بود.

حسین پناهی بیشتر شاعر بود؛ و این شاعرانگی در ذره‌ذره جانش نفوذ داشت. نخستین مجموعه شعر او با نام من و نازی در ۱۳۷۶ منتشرشد. این مجموعهٔ شعر تاکنون بیش از شانزده بار تجدید چاپ و به شش زبان زندهٔ دنیا ترجمه شده‌است.

نوشتن و کارگردانی تله‌تئاتر سرودی برای مادران، بازی در فیلم سینمایی گال، بازی در فیلم سینمایی گذرگاه، بازی در فیلم سینمایی تیرباران، بازی در تله‌تئاترهای دو مرغابی در مه، کارگردانی تله‌تئاتر ماجراهای رونالد و مادرش، بازی در تله‌تئاتر در آیینه خیال، به صحنه بردن نمایش چیزی شبیه زندگی، انتشار چیزی شبیه زندگی، انتشار بی‌بی یون، انتشار خروس‌ها و ساعت‌ها و... از جمله فعالیت های این هنرمند فقید در عرصه نمایش و سینما و تلویزیون به شمار می آیند.

پناهی سرانجام در ۱۴ مرداد ۱۳۸۳ در سن ۴۸ سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت و در قبرستان شهر سوق (واقع در استان کهگیلویه و بویر احمد) به خاک سپرده شد.

 

فرهاد مهندس پور؛ مدرس و کارگردان تئاتر 

فرهاد مهندس پور زاده 10 شهریور 1339 در تهران است. او مدرس و کارگردان تئاتر و عضو هیئت‌علمی دانشگاه تربیت مدرس و استادیار گروه بازیگری – کارگردانی دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس است که در سابقه فعالیت خود ریاست شورای ارزشیابی و نظارت بر نمایش و ریاست انجمن نمایش  را دارد، او همچنین در دو دوره دبیری جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را برعهده‌گرفت.

مهندس پور دارای دکترای پژوهش هنر، کارشناس ارشد بازیگری و کارگردانی از دانشگاه تربیت مدرس و کارشناس بازیگری و کارگردانی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. نمایش «به خورشید سپارید» در سال 1366 اولین نمایش او در زمینه کارگردانی تئاتر بود و پس‌ازآن «داوری ایندرا»، «سرودی کنار گودال»، «گالیله»، «نی‌لبک و بهمن»، «مکبث»، «دیر راهبان»، «روز رستاخیز»و... را روی صحنه برد. فرهاد مهندس پور کارگردانی سه تله‌تئاتر «استنطاق»، «یغمای باشکوه خورشید» و «سه پاس از حیات طیبه نوجوان نجیب و زیبا» را نیز در سال‌های 77 ، 85 و 86 انجام داده است.

حضور در جشنواره‌ها و سمینارهای مختلف ایرانی و خارجی تئاتر به‌عنوان سخنران، داوری جشنواره‌های متعدد بین‌المللی و سراسری  تئاتر، نگارش بیش از 60 عنوان مقاله پژوهشی و نقد هنری، نگارش و چاپ شش عنوان کتاب و دریافت جایزه بهترین فیلم مستند جنگی از جشنواره فیلم دفاع مقدس، جایزه بهترین نمایش سال از انجمن منتقدان تئاتر ایران، جایزه برگزیده ربع قرن تلاش برای شکل‌گیری ادبیات نمایشی دفاع مقدس و جایزه پژوهشگر برتر دانشگاه تربیت مدرس و ... از دیگر فعالیت‌ها و افتخارات این هنرمند شناخته شده تئاتر به شمار می‌رود.

فرهاد مهندس پور علاوه بر برگزاری کارگاه‌های آموزشی متعدد در استان‌های کشور، در دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، هنر، سوره، آزاد اسلامی ( اراک، بوشهر، تنکابن و رامسر) به تدریس مشغول بوده است.

 

امیر جعفری؛ بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون

امیر جعفری 10 شهریور ۱۳۵۳ در تهران به دنیا آمد. او دارای لیسانس مدیریت از دانشگاه آزاد اسلامی است. جعفری بازیگری را در یک دوره دوساله زیر نظر حمید سمندریان آموخت و در سال 1377 اولین کار حرفه‌ای خود را در تئاتر با نام «رقص کاغذ پاره‌ها» به کارگردانی آقای یعقوبی انجام داد و به خاطر ایفای نقش در این نمایش، جایزه بهترین بازیگر تئاتر را در آن سال دریافت کرد.

جعفری همچنین بازی در سینما را با فیلم «راز مینا» آغاز کرد و سپس در فیلم‌های «نان، عشق و موتور1000»، «قارچ سمی» به فعالیت جدی در عرصه سینما پرداخت. بازی او در مجموعه «بدون شرح» اولین حضور او در تلویزیون بود که زوج او و فتحعلی اویسی در این مجموعه و همچنین «کمربندها را ببندیم» با استقبال مخاطبین مواجه شد.

بازی در نمایش‌های «مده»، «آرتور و اوئی»، «دل سگ»، «کمدی شب سیزدهم»، «شب‌های آوینیون»، «یک دقیقه سکوت»، «پاییز»، «مرگ دست‌فروش»، کابوس‌های پیرمرد»، «درس»، «ترن»، «ضیافت پنالتی‌ها» و... ازجمله آثار او در عرصه تئاتر است.

ایفای نقش در آثاری همچون «نفوذی»، «جیب‌بر خیابان جنوبی»، «پستچی سه بار در نمی‌زند»، «قاعده تصادف»، «سیزده»،  «کیفر»، «اکسیدان»، «میوه ممنوعه»، «شهرزاد» و... هنرنمایی‌های او در عرصه سینما و تلویزیون است.

او تابه‌حال پنج بار از جشنواره تئاتر فجر برنده جایزه شده است و هر بار که بر صحنه تئاتر ظاهرشده بازی‌اش مورد استقبال قرار گرفته است. بازیگری سوم جشنواره تئاتر فجر برای نمایش «رقص کاغذ پاره‌ها» در سال 1378، تقدیر در جشنواره تئاتر فجر برای بازی در نمایش «شب‌های آوینیون» در سال ۱۳۷۹، جایزه اول مشترک جشنواره تئاتر فجر برای نمایش «رژیستورها نمی‌میرند» در سال ۱۳۸۰، جایزه اول جشنواره تئاتر فجر برای نمایش «یک دقیقه سکوت» در سال 1380، بازیگری دوم جشنواره تئاتر فجر (مشترک) برای نمایش «پاییز» در سال ۱۳۸۱، بازیگری دوم جشنواره تئاتر فجر (مشترک) برای نمایش «همان همیشگی» در سال ۱۳۸۱ ازجمله افتخارات او در عرصه تئاتر هستند.

 

سیما تیرانداز؛ بازیگر و کارگردان تئاتر

سیما تیرانداز زاده 10 شهریور ۱۳۴۹ در تهران و از بازیگران  شناخته شده تئاتر و سینما و تلویزیون است. او دارای مدرک تحصیلی کارشناسی در رشته ادبیات نمایشی از دانشگاه آزاد و کارشناسی ارشد کارگردانی و بازیگری از دانشکده سینما و تئاتر است. آغاز فعالیت سیما تیرانداز از سال ۱۳۶۷ با نمایش‌های آموزشی مدرسه هنر و ادبیات صداوسیما زیر نظر گلاب آدینه شکل گرفت.

تیرانداز با بازی در نقش کوتاهی در فیلم «هامون» ساخته داریوش مهرجویی به سینما راه پیدا کرد و سپس در فیلم «بانو» فیلمِ دیگر مهرجویی به ایفای نقش پرداخت. «سایه‌های هجوم» دیگر اثر سینمایی او، فرصت مناسبی برای هنرنمایی جدی تر او بود. تیرانداز برای بازی در این فیلم نامزد جایزه بهترین بازیگر زن از یازدهمین جشنواره فیلم فجر شد.

سیما تیرانداز تاکنون در نمایش‌های «مرگ یزدگرد»، «مانیفست چو»، «خانمچه و مهتابی»، «خدای کشتار»، «پاره‌های ساده»، «یک دقیقه و سیزده ثانیه» و... به ایفای نقش پرداخته است. او همچنین سابقه کارگردانی نمایش‌هایی همچون «هتل عروس»، «دخترک شب طولانی»، «تقدیر بازان»، «نیازمندی‌ها» و... را به عهده داشته است.

جایزه بهترین بازیگر زن از دهمین جشنواره تئاتر فجر برای نمایش «مرگ یزدگرد»(۱۳۷۰)، دریافت دو جایزه مهم دیگر به عنوان بازیگر نخست جشنواره تئاتر فجر و... از مهم‌ترین افتخارات تیرانداز در عرصه تئاتر است.

 

منیژه محامدی؛ کارگردان، نویسنده، مترجم و مدرس تئاتر

منیژه محامدی 11 شهریور ۱۳۲۴ در تهران متولد شد. او که تحصیلات خود را در رشته تئاتر تا مقطع کارشناسی ارشد در کالیفرنیای آمریکا گذرانده، با گرفتن تخصص خود در رشته تئاتر درمانی در آمریکا مشغول به تدریس شد. محامدی همچنین در سال‌های مختلفی در دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های هنری در ایران به تدریس تئاتر پرداخته است.

این کارگردان تئاتر از سال ۱۳۴۴ فعالیت تئاتری خود را در ‌مقام کارگردان آغاز کرد‌ و در سال ۱۳۴۴ برای اولین بار نمایش «لوت» نوشته کریستوفر مارلو را در آمریکا به صحنه برد.

منیژه محامدی از آن سال تا امروز، در مقطع‌های مختلف، بیش از 40 عنوان نمایش را در آمریکا به صحنه برده است و در این سال‌ها همچنین نزدیک به 20 عنوان نمایش را در کشورمان اجرا کرده است.
‌او از آن دست کارگردانانی است که متن‌های خود را بر اساس اولویت محتوایی و ‌تنوع گزینش کرده است. منیژه محامدی در سال 1356 گروه نمایش پیوند را در تهران راه‌اندازی کرد.
‌ محامدی سال‌هاست که در دانشکده‌های تئاتری به تدریس بازیگری و کارگردانی مشغول است و تاکنون شاگردان بسیاری را به جامعه تئاتری کشورمان تحویل داده است. او همچنین در مقام مترجم 4 نمایشنامه «پرواز بر فراز آشیانه فاخته»(فیلیپ برناردی)، «مسئله‌ای نیست»(دیوید آیوز)، «روز از نو»(داریو فو)، «حکومت‌نظامی»(فرانکو سولیناس) و «کتاب بداهه‌سازی در تئاتر» را ترجمه و منتشر کرده است.

محامدی که در دانشگاه‌هایی چون دانشگاه تهران، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بهزیستی، کالج المیدا و کالج سانفرانسیسکو به تدریس پرداخته، سال‌هاست در سطح حرفه‌ای به کارگردانی تئاتر می‌پردازد.

همچنین«کلفت‌ها»، «مده»، «حکومت‌نظامی»، «ویرانگر»، «تبعه دست‌دوم»، «پرواز بر فراز آشیانه فاخته»، «روز از نو»، «چشم‌اندازی از پل»، «کوری» و... آثاری هستند که او آن‌ها را ترجمه و کارگردانی کرده است. محامدی همچنین سال‌ها به‌عنوان نویسنده، طراح گریم، بازیگر و طراح صحنه نیز فعالیت داشته و تجربیاتی نیز در حوزه سینما و تلویزیون دارد.

 

محمود فرهنگ؛ نویسنده ، نمایشنامه‌نویس،کارگردان و ‌منتقد

محمود فرهنگ 11 شهریور سال 1332 در همدان متولد شد. او فارغ‌التحصیل رشته الهیات و معارف از دانشگاه تهران است و یک دوره چهارساله کارشناسی دوبله را گذرانده است.

او نویسنده، کارگردان، بازیگر و ‌منتقد تئاتر است و تاکنون نویسندگی و کارگردانی نمایش‌های«فیل کوچولو»، «رویای صادقه»، «اسم شب»، «تولدی دیگر» (خیابانی) تایلند، بازیگری و دستیار کارگردانی در نمایش«بایگانی» به کارگردانی محمد کاسبی و تولید 40 قسمت تئاتر کودک و نوجوان و معرفی ادبیات نمایشی در شبکه دو و تهیه 26 قسمت نمایش‌های آیینی در برنامه تلویزیونی فرزندان ایران، تهیه 12 قسمت «آموزش تئاتر» جهت نوجوان‌ها شبکه دو در کارنامه‌اش ثبت شده است.

محمود فرهنگ به مدت سه سال عضو شورای سیاست‌گذاری تئاتر دفاع مقدس بود. همچنین عضویت در شورای نمایش عروسکی کانون پرورش فکری، رئیس شورای نظارت بر نمایش، ریاست شورای نظارت و ارزشیابی به مدت 8 سال، دبیری جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان برای 4 دوره و... ازجمله فعالیت‌های مهم او  در زمینه مدیریت هنری محسوب می‌شوند.

کارگردان برگزیده 8 سال دفاع مقدس و دریافت لوح درجه‌یک از امام (ره) توسط مقام معظم رهبری، جایزه دریافت جایزه دیپلم افتخار و تندیس از جشنواره سنتی و آیینی، دریافت جایزه لوح تقدیر از جشنواره، دریافت جایزه سازمان پژوهش در خصوص یکی از آثار نمایشی سال 83  و... از افتخارات مهم او در عرصه هنر است.

محمود فرهنگ از آن دسته هنرمندانی است که پس از سال‌ها حضور مستمر در عرصه تئاتر، به‌واسطه تولید آثار موفق نمایشی (در مقام کارگردان و نویسنده) و حضور در هیئت داوری جشنواره‌های متعدد و از همه مهم‌تر  سمت‌های مختلف مدیریتی‌اش امروز به یکی از شناخته‌شده‌ترین افراد برای جامعه تئاتری کشور تبدیل شده است. او همچنین چند سالی است مسئولیت کانون تئاتر دینی را بر عهده دارد و در این مدت تلاش کرده با نگاهی تخصصی و استفاده از اساتید برجسته دانشگاهی فعالیت‌های این کانون را به سمت‌وسویی متفاوت و ماندگار هدایت کند.

 

نسیم ادبی؛ بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون

نسیم ادبی 17 شهریور 1355 در تهران به دنیا آمده است. او فارغ‌التحصیل لیسانس نمایش با گرایش بازیگری از دانشگاه آزاد اسلامی تهران است و در تئاتر نقش‌های متفاوتی را اجرا کرده است. نسیم ادبی فعالیت خود را در دوران دانشجویی شروع کرد. او بازیگر با استعداد و شناخته‌شده عرصه تئاتر است و همه تئاتر بین‌های حرفه‌ای از سال‌ها پیش این بازیگر و تئاترهایی را که او در آن‌ها نقش‌آفرینی کرده می‌شناسند.

نسیم ادبی تاکنون تجربه همکاری با کارگردان‌های مطرح تئاتر را ازجمله پری صابری، هما روستا، حسین پاک‌دل، بهروز غریب پور، نادر برهانی مرند، ایوب آقاخانی و... در کارنامه بازیگری خود داشته است.

«اقلیما»، «سرشت سوگناک زندگی»،«طوفان روح»، «یوسف و زلیخا»، «سوگ سیاوش»، «یک صبح ناگهان»، «مرگ فروشنده»، «ترن» و... ازجمله نمایش‌هایی است که ادبی در آن‌ها به ایفای نقش پرداخته است.

ادبی همچنین سابقه کارگردانی دو نمایش «خانه برنارد آلبا» و «چشم‌هایی که مال توست» را به عهده داشته است.

دریافت تندیس بهترین بازیگر برای نمایش «ناسور» در سی و پنجمین جشنواره تئاتر فجر از مهم ترین افتخارات او در عرصه نمایش است.

 

پرویز پور حسینی؛ بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون

پرویز پور حسینی بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون، زاده 20 شهریور 1320 و فارغ‌التحصیل رشته بازیگری از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است.

او تئاتر را از سال 1340 با بازی در نمایش «مرد گل به دهن» به کارگردانی حمید سمندریان شروع کرد و پس‌ازآن در نمایش کارگردان‌هایی همچون پری صابری، بهرام بیضایی، رکن‌الدین خسروی، پیتر بروک، علی رفیعی، آربی آوانسیان، بیژن مفید، رضا قاسمی و اشتفان وایلند به ایفای نقش پرداخت. پور حسینی در سال 1355 به همراه علی رفیعی یک گروه تئاتری را تشکیل دادند.

او علاوه بر فعالیت در عرصه تئاتر، تاکنون به ایفای نقش در سریال‌های تلویزیونی«هزاردستان»، «امیرکبیر»، «روزی روزگاری»، «مریم مقدس»، «شب دهم»، «میکائیل» و... پرداخته است. همچنین بازی در تله‌تئاترهای «دکتر فاستوس»، آیینه خیال»، «ستارخان»، «مرد گل بر دهن»، «به دنبال سیمرغ» و.. از دیگر فعالیت‌های او در عرصه بازیگری محسوب می‌شوند.

پور حسینی در عرصه سینما نیز تاکنون در آثار مختلفی به ایفای نقش پرداخته است که «کمال‌الملک»، «باشو غریبه کوچک»، «مردی که موش شد»، «طلسم»، «روز فرشته»، «اوینار»، «رستاخیز»، «دوران عاشقی»، «قاتل اهلی»، «خفگی» و... تعدادی از آثار مهم او در کارنامه‌اش هستند.

او همچنین در دو دوره از جشنواره فیلم فجر توانسته کاندیدای بهترین بازیگر نقش مرد برای فیلم‌های «اوینار» و «طلسم» شود. پرویز پور حسینی برای بازی در فیلم «مریم مقدس» موفق به دریافت دیپلم افتخار از جشنواره فیلم فجر شد.

 

رضا ژیان؛ بازیگر، کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس

مرحوم رضا ژیان متولد 20 شهریور  ۱۳۲۸ در تهران است. او فعالیت در تئاتر را از دوران تحصیل در دبیرستان و در خانه پیشاهنگی و کاخ جوانان شروع کرد و پس‌ازآن سال 1348 در کارگاه نمایش وابسته به تلویزیون ملی ایران به فعالیت پرداخت. رضا ژیان که عمده فعالیتش درصحنه تئاتر متمرکز بود، از بازیگران به نام سینما و تلویزیون نیز به شمار می‌رفت که علاوه بر بازیگری، آثاری را نیز کارگردانی کرد.

رضا ژیان پس از انقلاب بیشتر بر صفحه تلویزیون ظاهر شد. کارگردانی مجموعه تلویزیونی «مثل آباد» و بازیگری در آن و بازی در مجموعه‌های «محله بروبیا» و «محله بهداشت» ازجمله فعالیت‌های او در آن دوران است که  نام او را بپش از پیش مطرح کرد. رضا ژیان چند سالی پس از فعالیت در این آثار مدتی نیز به زندگی در خارج از ایران روی آورد و در آنجا کارگاه تئاتر تهران را تشکیل داد.

او پس از بازگشت به ایران در آثار سینمایی و تلویزیونی مختلفی همچون «مومیایی 3»، «زیر آسمان شهر»، «مسافر ری»، «همسایه‌ها» و... به ایفای نقش پرداخت.

نمایش‌های «حالت چطوره مش رحیم»، «گلدونه خانوم»، «صغری دلاک»، «صورت‌برداری»، «شبات»، «زیبا اهل حر آباد»، «قمر در عقرب»، «جان‌نثار»، «خاطرات و کابوس‌های یک جامه‌دار از زندگی و مرگ میرزا تقی‌خان امیرکبیر»، «کافه اکبر آقا نوستالژی» و... ازجمله فعالیت‌های او در تئاتر به شمار می‌آیند.

رضا ژیان سرانجام 27 بهمن 1381  در سن ۵۳ سالگی در بیمارستان شهریار تهران درگذشت.

 

حسین کیانی؛ نمایشنامه‌نویس و کارگردان

حسین کیانی متولد 20 شهریور 1353 در ملایر است. او همسر رؤیا میر علمی بازیگر تئاتر و سینما است. کیانی یکی از کارگردان‌های شناخته‌شده عرصه تئاتر است که تاکنون آثار قابل‌توجه و مهمی را روی صحنه برده است. او تاکنون کارگردانی و بازیگری نمایشنامه «داستان باغ‌وحش» نوشته ادوارد آلبی، نویسندگی و کارگردان نمایش‌های  «پنهان‌خانه پنج‌در»، «رژیستورها نمی‌میرند»، «مضحکه شبیه قتل»، «تیاتر اجباری»، «تکیه ملت»، «همسایه آقا»، «اهل قبور»، «مشروطه بانو»، «روز عقیم»  و... را به عهده داشته است.

کیانی همچنین درزمینه انتشار کتاب نیز آثاری همچون «بیداری خانه نسوان»، «همسایه آقا»، «پنهان‌خانه پنج‌در و واقعه در مجلس سودابه خوانی» (دو نمایشنامه) را به چاپ رسانده است.

 

فرهاد آئیش؛ بازیگر، کارگردان و نویسنده

فرهاد آئیش متولد 27 شهریورماه 1331 در تهران است. آئیش دوران دبستان و دبیرستانش را در تهران گذرانده است. او چند سال بعد از تحصیل، به انگلستان و سپس به آمریکا سفر کرد و به تحصیل فیلم‌سازی و عکاسی پرداخت. آئیش پس از مدتی پرداختن به عکاسی به تئاتر روی آورد. او سال‌هایی از زندگی‌اش را در شهرهای سانفرانسیسکو، واشنگتن، بوستون و برلین گذراند و در این مدت به کارگردانی و بازی در بیش از ۳۰ نمایشنامه به زبان‌های فارسی و انگلیسی پرداخت. او سرانجام پس از ۲۷ سال در سال ۱۳۷۶ به ایران بازگشت.

«چمدان»،«کرگدن»، «پنجره‌ها»، «آیا شما خانمی با مانتوی آبی دیده‌اید؟»، «شام آخر»، «شام اول»، «هنر»، «تقصیر و ۳۲ دقیقه از ماجرا»، «دختر گل‌فروش» و... ازجمله آثار نمایشی فرهاد آئیش در مقام کارگردان و بازیگر است.

همچنین در کارنامه سینمایی او بازی در فیلم‌های سینمایی «بچگی تو فراموش نکن»، «چک»، «یک عاشقانه ساده»، «پریناز»، «پوپک و مش ماشاالله»، «زندگی با چشمان بسته»، «عزیزم من کوک نیستم»و... به چشم می‌خورد.

 

محمد چرم شیر؛ نمایشنامه‌نویس و مدرس تئاتر

محمد چرم شیر متولد 21 شهریورماه 1339 در تهران است. او پس از سپری کردن تحصیلات متوسطه در سال 1358، در رشته ادبیات نمایشنامه‌نویسی در دانشگاه تهران آغاز به تحصیل کرد و پس از فراغت از تحصیل، از سال 1366 وارد حرفه‌ معلمی شد و از همان سال‌ها کار نوشتن را آغاز کرد.

چرم شیر برای اولین بار، با نمایشنامه «خداحافظ» خود را به جامعه تئاتر معرفی کرد. این نمایش در سال 1364 در دانشگاه اجرا شد و سپس آذر 66 توسط حسین جعفری در تالار قشقایی روی صحنه رفت. چرم شیر تاکنون در زمینه‌های مختلف نمایشنامه‌نویسی، فیلم‌نامه‌نویسی، نمایشنامه‌نویسی برای کودکان و نیز در زمینه اقتباس و بازخوانی نمایشنامه‌ها‌ی خارجی، شاهکارهای ادبیات و رمان‌های جهان برای اجرا در صحنه تجربه‌های بسیاری کرده است.

آثار چرم شیر علاوه بر این‌که توسط نام‌های شناخته‌شده بسیاری و همچنین دانشجویان تئاتر روی صحنه‌های تئاتر بوده؛ از مرزهای داخلی فراتر رفته و به زبان‌های ایتالیایی، انگلیسی، فرانسوی، ترکی و ژاپنی ترجمه‌ و چاپ‌شده‌‌ و در کشورهای آلمان، انگلیس، فرانسه، بنگلادش، هند، چین تایپه ‌به صحنه رفته‌اند.

چرم شیر یکی از پرکار‌ترین نمایشنامه‌نویس های ایرانی است. از میان آثار معروف او می‌توان به نمایشنامه‌های «در مصر برف نمی‌بارد»، «پروانه و یوغ»، «می‌بوسمت و اشک»، «کبوتری ناگهان»، «روایت عاشقانه از مرگ در ماه اردیبهشت»، «روزگار نازنین طلعت مهربان»، «بحرالغرائب»، «روز رستاخیز»، «دیر راهبان»، «کالیگولا شاعر خشونت» و اقتباس‌هایی چون نمایشنامه‌های «پنهان‌های مردی که خانه‌اش ویران بود»، «مضحکه نامه دن‌کیشوت لامانچایی»، «می‌بوسمت و اشک» و... اشاره کرد.

او که سال‌هاست به‌عنوان مدرس در دانشگاه مشغول تدریس است، بیش از 54 نمایشنامه چاپ‌ کرده است.

 

پارسا پیروزفر؛ بازیگر و کارگردان

پارسا پیروزفر متولد ۲۲ شهریور ۱۳۵۱ در تهران است. او سال ۱۳۶۹ در رشته ریاضی فیزیک از دبیرستان فارغ‌التحصیل و در سال ۱۳۷۰ در دانشگاه هنرهای زیبای تهران در رشته نقاشی به تحصیل مشغول شد. او همان زمان در دانشگاه‌های مختلف به روی صحنه رفت و سال 1371 در اولین نقش سینمایی‌اش، در فیلم «مجسمه» ابراهیم وحید زاده حضور پیدا کرد.

در سال 1372 نیز با حضور در سریال «در پناه تو» بازی اش دیده شد و به عنوان جوان خوش آتیه و با استعداد عرصه بازیگری شناخته شد.

او در سال ۱۳۷۴ دوره بازیگری را در مؤسسه هنرهای نمایشی استاد سمندریان پشت سر گذاشت و در سال ۱۳۸۰ نمایش «هنر» اثر یاسمینا رضا را به روی صحنه برد.

پیروزفر طی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۴ در مؤسسه فرهنگی هنری کارنامه و دانشگاه علامه طباطبائی و همچنین در سال ۱۳۸۶ در مؤسسه فیلم‌سازی هیلاج به تدریس بازیگری پرداخت. پارسا پیروزفر ازجمله بازیگرانی است که تابه‌حال با هیچ روزنامه، مجله و یا رسانه‌ای مصاحبه نکرده است.

بازی در فیلم‌های «پری»، «ضیافت»، «مرسدس»، شیدا»، «اعتراض»، «عروس خوش‌قدم»، «اشک سرما»، «اسب حیوان نجیبی است»، «شکاف» و... ازجمله نقش‌آفرینی‌های او در عرصه سینما هستند.

همچنین ایفای نقش در نمایش‌های «بینوایان» به کارگردانی بهروز غریب پور و «بانو آئویی» به کارگردانی بهرام بیضایی و کارگردانی و بازی در نمایش‌های «هنر»، «بانو»، «گلن گری گلن راس»، «سنگ‌ها در جیب‌هایش»، «بر پهنه دریا» ازجمله فعالیت‌های تئاتری او محسوب می‌شوند.

پیروزفر از سال 94 تاکنون نمایش «ماتریوشکا» را چندین بار در ایران و کشورها و شهرهای مختلف  ازجمله لس‌آنجلس آمریکا و شهرهای تورنتو و مونترال کانادا روی صحنه برده است.

او تاکنون موفق به دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد از جشنواره فیلم‌های آسیایی دهلی‌نو برای بازی در فیلم «اشک سرما»، برنده تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از هشتمین جشن خانه سینما برای بازی در فیلم «مهمان مامان»، کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای بازی در فیلم «مهمان مامان» از بیست و دومین جشنواره فیلم فجر، کاندید تندیس زرین بهترین بازیگر نقش اول مرد از دوازدهمین جشن دنیای تصویر برای بازی در سریال «در چشم باد»  شده است. پیروزفر در سی و پنجمین دوره جشنواره تئاتر فجر توانست تندیس بهترین بازیگر مرد را برای بازی در نمایش «ماتریوشکا» دریافت کند.

 

 مریم سعادت؛ بازیگر تئاترریال سینما و تلویزیون

مریم سعادت متولد 24 مرداد 1337 در تهران و فارغ‌التحصیل تئاتر عروسکی از دانشکده هنرهای دراماتیک است. شروع فعالیت او در نمایش‌های عروسی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان بود.

بازی در تئاتر، تئاتر عروسکی، سریال‌های تلویزیونی و سینما زمینه‌های فعالیت هنری این هنرمند است. سعادت همچنین تجربه کارگردانی تئاتر عروسکی را نیز در کارنامه خود دارد. بازی‌های او در سریال‌های «آرایشگاه زیبا»، «قصه‌های تابه‌تا»، «خوش‌رکاب»، «بدون شرح» و فیلم‌های سینمایی «ماهی‌ها عاشق می‌شوند»، «آقا یوسف» و… ازجمله هنرنمایی‌های موفق و به‌یادماندنی سعادت در عرصه سینما و تلویزیون است.

 

کیومرث مرادی؛ کارگردان و مدرس تئاتر

کیومرث مرادی متولد 24 شهریور 1351 در تهران است. او فارغ‌التحصیل رشته ادبیات نمایشی از دانشگاه هنر و معماری، دانشگاه آزاد و فارغ‌التحصیل رشته کارگردانی تئاتر از دانشکده سینما و تئاتر، دانشگاه هنر است. مرادی سوای تبحرش در کارگردانی یک مدرس کاربلد و توانا نیز است. تدریس در دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد، تدریس در آموزشگاه آزاد بازیگری استاد حمید سمندریان و کارگاه آزاد بازیگری امین تارخ  از این جمله هستند. سیمرغ نوشته محمد چرم شیر، شهر بدون آسمان نوشته پوریا آذربایجانی، خانه نوشته نغمه ثمینی، رویای نیمه‌شب پاییز نوشته نغمه ثمینی، الکترا رومئووژولیت نوشته سوفوکل، ویلیام شکسپیر، مرگ و شاعر نوشته نغمه ثمینی، درس نوشته اوژن یونسکو، خواب در فنجان خالی نوشته نغمه ثمینی، رازها و دروغ‌ها نوشته نغمه ثمینی، هشتمین سفر سندباد نوشته بهرام بیضایی، ازجمله آثارنمایشی مطرح مرادی محسوب می‌شوند.

مرادی تاکنون جوایز متعدد داخلی و خارجی بسیاری به دست آورده است. جایزه بهترین نمایش خارجی در دهمین جشنواره تئاتر ملی دانشگاه تئاتر دهلی‌نو برای اجرای نمایش مرگ و شاعر، جایزه بهترین کارگردانی برای اجرای نمایش فنجان خالی از جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر و جایزه بهترین کارگردانی از نگاه منتقدان تئاتر برای اجرای نمایش هشتمین سفر سندباد در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ازجمله این جوایز محسوب می‌شوند. ترجمه و چاپ کتاب "زندگی من درگذر زمان" نوشته پیتر بروک، چاپ و ترجمه کتاب "نقطه عطف" نوشته پیتر بروک ازجمله کارهای نوشتاری مرادی محسوب می‌شوند.

 

بهروز غریب‌پور؛ نویسنده و کارگردان

بهروز غریب‌پور 28 شهریورماه 1329 در سنندج و در خانواده‌ای فرهنگی به دنیا آمد. او علاوه بر نویسندگی و کارگردانی تئاتر و نمایش‌های عروسکی ایرانی، از معدود هنرمندانی است که نمایش‌های فراموش‌نشدنی متعددی را تاکنون روی صحنه برده است.

غریب پور دارای لیسانس رشته هنرهای نمایشی از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران است و به دلیل وقوع انقلاب و بازگشت به ایران تحصیلات خود را در آکادمی هنرهای دراماتیک رم ناتمام گذاشت.

ریاست مرکز آموزش تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان نوجوانان، مشاور فرهنگی شهردار تهران، بنیان‌گذار و مدیر فرهنگسرای بهمن، عضو شورای برنامه‌ریزی ستاد شهر سالم، مدیر کانون نمایش‌های عروسکی مرکز هنرهای نمایشی، بنیان‌گذار و مدیر خانه هنرمندان ایران، عضو مرکز بین‌المللی تئاتر عروسکی یونیما از سال ۲۰۰۰میلادی، رئیس شورای تشکیلات عروسکی WAP پراگ از سال ۲۰۰۶ و... ازجمله فعالیت‌های او درزمینه مدیریت هنری بوده‌اند.

همچنین کارگردانی نمایش‌های "آرش کمانگیر"، " تف"، "سفر سبز در سبز"، "شش جوجه کلاغ و یک روباه"، "جنگ کور"، "بابابزرگ و ترب"، "بینوایان"، "هفت‌خان رستم"، "خیمه‌شب‌بازی به شیوه قاجار"، "استاد، خیمه‌شب‌بازی می‌آموزد"، "کلبه عمو تم"، "۲۳۴۲ روز بد"، "ایکارو"، "قصه تلخ طلا" و اپراهای عروسکی "رستم و سهراب"، "مکبث"، "عاشورا"، "مولوی"، "حافظ" و "لیلی و مجنون"، خیام و... ازجمله فعالیت‌های بهروز غریب‌پور در عرصه تئاتر هستند.

گفتنی است آثار صحنه‌ای بهروز غریب‌پور تاکنون در کشورهای مختلفی همچون؛ چین، تایوان، ونزوئلا، آلمان، ایتالیا، فرانسه، نروژ، گرجستان، امارات متحده عربی، جمهوری چک و... روی صحنه رفته است. همچنین چندین کتاب و نمایشنامه از غریب‌پور به‌صورت کتاب منتشر شده است

 

دیگر شهریور ماهی‌های تئاتر

محمدرضا صمیمی (بازیگر) ، روح‌الله حبیب‌زاده (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، مهدی سلطانی سروستانی( بازیگر و کارگردان)، الهام پاوه نژاد (بازیگر)، مجید صالحی (بازیگر)، امین زندگانی (بازیگر)،نادر فلاح (بازیگر و کارگردان)، کامبیز دیرباز (بازیگر)، فرزین صابونی (بازیگر)، احمدرضا قربانی (بازیگر و کارگردان)، جلال تجنگی (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، محمد لطفی (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، یعقوب صدیق جمالی (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، امیر اثباتی (طراح صحنه و لباس)، جهانشیر یاراحمدی (بازیگر، نمایشنامه‌نویس و پژوهشگر)، هوشنگ معتمدی (بازیگر و طراح صحنه)، حسین مهرآذین (کارگردان)، عبدالرضا حیاتی (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، قدرت الله فتحی (نمایشنامه نویس و کارگردان)، علی اصغر خطیب زاده (نمایشنامه‌نویس، بازیگر و کارگردان)، صابر دل بینا (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)،  نرمین نظمی (طراح صحنه)، ناصر کریمی نیک (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، توحید معصومی (کارگردان و بازیگر)، محمدرضا زندی (بازیگر و کارگردان)، سیدمجید پرهیز (کارگردان)، احمدرضا رافعی بروجنی (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، سیدمهدی شجاعی (نمایشنامه‌نویس و پژوهشگر)، رمضان امیری (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، محمد احمدی (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، سعادت الله همت زاده (بازیگر)، محمدرضا سمیع (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، سهیلا رضوی (بازیگر)، حسین احمدی نسب (کارگردان)، حسین مسافرآستانه (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، مهدی رحمانیان (بازیگر)، اصغر خلیلی (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، محمد عرب اسدی (بازیگر و کارگردان)، محمدباقر نباتی مقدم (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، علی عابدی (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، جلال برفی (بازیگر)، مرتضی آرا (کارگردان)، علی فرحناک (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، هوشنگ توکلی (بازیگر)، رضا کمال علوی (کارگردان)، سعید بهروزی (نمایشنامه‌نویس و کارگردان و بازیگر)، حسین عباس زاده (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، فرزاد صفدری (نمایشنامه‌نویس)، محسن سراجی (بازیگر و کارگردان)، فریبا چوپان نژاد (نمایشنامه‌نویس و کارگردان)، محمدمهدی خاتمی (نمایشنامه‌نویس و کارگردان) از دیگر هنرمندان تئاتری متولد شهریورماه هستند.